0:00:08.921,0:00:10.776
Bir sınav için sabahlıyor musunuz?

0:00:10.776,0:00:14.449
Yapmanız gerekenden daha [br]fazlasını mı yapmaya çalışıyorsunuz?

0:00:14.449,0:00:17.188
Zorlukla ve sıkıntı ile karşılaştığımızda, [br]

0:00:17.188,0:00:20.188
stres hepimizin yaşadığı bir duygudur.

0:00:20.188,0:00:22.084
Ancak bir duygudan daha fazlasıdır,

0:00:22.084,0:00:26.001
stres bütün vücudunuzda dolaşan,

0:00:26.001,0:00:29.001
fiziksel bir tepkidir.

0:00:29.001,0:00:31.949
Kısa vadede, stres yararlı olabilir

0:00:31.949,0:00:32.949
ancak çok sık veya

0:00:32.949,0:00:35.232
çok uzun süre maruz kalındığında

0:00:35.232,0:00:38.209
sizin temel savaşma veya [br]kaçış tepkiniz sadece beyninizi değil

0:00:38.209,0:00:40.172
aynı zamanda bütün vücudunuzda yer alan

0:00:40.172,0:00:46.277
diğer organları ve hücreleri de zarara uğratır.

0:00:46.277,0:00:49.219
Böbrek üstü bezi stres hormonu olan

0:00:49.219,0:00:53.012
kotrizol, epinefrin ve adrenalin

0:00:53.012,0:00:54.012
ve norepinefrin olarak bilinen [br]

0:00:54.012,0:00:55.588
hormonlarını da salgılar.

0:00:55.588,0:00:58.122
Bu hormonlar kan akışınızda hareket ettikçe,

0:00:58.122,0:00:59.122
kan damarlarınıza

0:00:59.122,0:01:01.359
ve kalbinize rahatlıkla ulaşır.

0:01:01.359,0:01:03.931
Adrenalin kalbinizin daha hızlı atmasını sağlar

0:01:03.931,0:01:09.044
ve kan basıncınızı arttırır, zamanla da [br]hipertansiyona sebep olur.

0:01:09.044,0:01:13.794
Kortizol da endotelyuma veya [br]kan damarlarının iç kısımlarının

0:01:13.794,0:01:16.104
normal çalışmamasına sebep olabilir.

0:01:16.104,0:01:18.848
Bilim adamları şimdilerde biliyorlar ki

0:01:18.848,0:01:19.848
bu durum, koroner arter hastalığının

0:01:19.848,0:01:22.398
veya arterlerde

0:01:22.398,0:01:25.892
kolesterolün ortaya çıkmasının ilk safhasıdır.

0:01:25.892,0:01:28.672
Bütün bunlar bir araya gelince, bu değişiklikler [br]

0:01:28.672,0:01:31.672
kalp krizi veya felç geçirme riskinizi arttırır.

0:01:31.672,0:01:33.818
Beyniniz stresi hissettiğinde,

0:01:33.818,0:01:36.549
sinir sisteminizi harekete geçirir.

0:01:36.549,0:01:38.921
Bu sinir sistemindeki ağ vasıtasıyla,

0:01:38.921,0:01:42.205
kocaman olan beyniniz

0:01:42.205,0:01:45.756
bağırsaklarınızla iletişim kurar.

0:01:47.076,0:01:49.653
Ayrıca karnınızda kramp oluşmasına sebep olur,

0:01:49.653,0:01:54.119
bu beyin-bağırsak arasındaki bağ, [br]hassas bağırsak sendromuna yol açarak,

0:01:54.119,0:01:55.119
yiyecekleri bağırsaklara taşıyan [br]

0:01:55.119,0:01:56.979
doğal ritmik kasılmayı bozar

0:01:56.979,0:01:59.475
ve size, muhtemel mide ekşimesini hissettirerek,

0:01:59.475,0:02:04.766
midenizin aside karşı duyarlılığını arttırabilir.

0:02:05.387,0:02:07.243
Bağırsak sinir sistemi aracılığıyla,

0:02:07.243,0:02:10.118
stres bağırsak bakterilerinizin bileşimini [br]

0:02:10.118,0:02:13.118
ve işlevini de değiştirebilir

0:02:13.118,0:02:16.801
ki bu da sizin sindiriminizi ve [br]tüm vücudunuzu etkileyebilir.

0:02:16.801,0:02:20.691
Sindirimden bahsetmişken, kronik stres [br]bel çevrenizi etkiler mi?

0:02:20.691,0:02:22.104
Pekala, evet.

0:02:22.104,0:02:24.256
Kortizol iştahınızı arttırır.

0:02:24.256,0:02:27.273
Kortizol geleneksel yiyeceklere [br]istek duymanıza sebep olarak,

0:02:27.273,0:02:30.747
enerjisi yoğun gıdalar ve karbonhidratlar ile

0:02:30.747,0:02:33.747
enerji depolarınızın doldurulması talimatını verir.

0:02:33.747,0:02:37.316
Yüksek düzeyde kortizol bu fazla [br]kalorilerin karın bölgesinde yağ olarak

0:02:37.316,0:02:40.878
depolanmasına da sebep olur.

0:02:40.878,0:02:41.878
Bu tür yağlar sadece pantolonlarınızın

0:02:41.878,0:02:44.119
düğmesini kapatmanızı zorlaştırmaz.

0:02:44.119,0:02:46.862
Kalp hastalıkları ve insülin direnci gibi

0:02:46.862,0:02:47.862
bir takım kronik hastalıkların gelişmesi riskini [br]

0:02:47.862,0:02:50.072
arttırabilen sitonkinler olarak adlandırılan

0:02:50.072,0:02:53.974
bağışıklık sistemi kimyasallarını ve

0:02:53.974,0:02:56.863
hormonları bilfiil salgılayan bir organdır.

0:02:56.863,0:03:01.678
Bu arada, stres hormonları bağışıklık [br]hücrelerini bir çok değişik yolla etkiler.

0:03:01.678,0:03:05.020
Öncelikle, istilacılarla savaşa hazırlanmasına

0:03:05.020,0:03:06.020
ve yaralanma neticesinde

0:03:06.020,0:03:07.516
iyileşmeye yardım ederler

0:03:07.516,0:03:08.516
ama kronik stres bazı bağışıklık [br]

0:03:08.516,0:03:10.136
hücrelerinin işlevini kırabilir,

0:03:10.136,0:03:11.781
sizi enfeksiyonlara karşı [br]

0:03:11.781,0:03:13.426
daha hassas hale getirir

0:03:13.426,0:03:15.072
ve iyileşme hızınızı yavaşlatır.

0:03:15.072,0:03:17.026
Uzun yaşamak mı istiyorsunuz?

0:03:17.026,0:03:19.565
Kronik stresin önüne geçmek zorunda kalabilirsiniz.

0:03:19.565,0:03:23.741
Hatta kısaltılmış telomerlerle bağlantı kurduğundan,

0:03:23.741,0:03:28.369
bağın ucu, bir hücrenin yaşını ölçen [br]kromozomlarda sona erer.

0:03:28.369,0:03:30.113
Telomerler, hücrenin genetik koduna

0:03:30.113,0:03:31.857
zarar vermeksizin bölerek

0:03:31.857,0:03:33.531
DNA’nın her defasından hücrenin [br]

0:03:33.531,0:03:35.205
bir kopyasını yapmasını sağlamak için

0:03:35.205,0:03:36.880
kromozomları kaplar ve

0:03:36.880,0:03:39.744
her bir hücre bölünmesi ile bunu kısaltırlar.

0:03:39.744,0:03:41.945
Telomerler çok kısa hale geldiklerinde, [br]

0:03:41.945,0:03:44.945
bir hücre artık daha fazla bölünemez ve ölür.

0:03:44.945,0:03:46.635
Eğer bunlar yeterli olmadıysa,

0:03:46.635,0:03:50.498
kronik stres sağlığınızı sabote edecek,

0:03:50.498,0:03:51.906
akne,

0:03:51.906,0:03:53.091
saç dökülmesi,

0:03:53.091,0:03:54.476
cinsel işlev bozukluğu,

0:03:54.476,0:03:55.599
baş ağrısı,

0:03:55.599,0:03:56.754
kas gerilmesi,

0:03:56.754,0:03:58.230
odaklanmada zorlanma,

0:03:58.230,0:03:59.358
bitkinlik ve

0:03:59.358,0:04:01.217
asabiyet gibi daha fazla yollar bulabilir.

0:04:01.217,0:04:03.816
Yani bütün bunlar ne anlama geliyor?

0:04:03.816,0:04:07.353
Hayatınız daima stresli anlarla dolu olacak.

0:04:07.353,0:04:10.657
Fakat beyniniz ve tüm vücudunuz için önemli olan

0:04:10.657,0:04:13.392
bu strese nasıl tepki gösterdiğinizdir.

0:04:13.392,0:04:18.206
Eğer bu duruma bir tür [br]boy ölçüşmek olarak bakarsanız,

0:04:18.206,0:04:19.282
bilakis bunu baş edilemez [br]bir durum olarak

0:04:19.282,0:04:22.282
görmektense kontrol edebilir [br]ve üstesinden gelebilirsiniz,

0:04:22.282,0:04:25.615
ve böylece kısa vadede [br]daha iyi performans

0:04:25.615,0:04:30.165
gösterecek ve uzun vadede [br]sağlıklı olacaksınız.