0:00:07.058,0:00:11.074
Ahtapotların bizimle ortak yönlerinin [br]olması mümkün mü?

0:00:11.074,0:00:17.014
Sonuçta akciğerleri, omurgaları veya [br]bize benzeyen başka bir yapıları yok.

0:00:17.014,0:00:20.162
Ancak onlar problem çözme,

0:00:20.162,0:00:21.868
gözlemleyerek öğrenme

0:00:21.868,0:00:24.204
ve hatta diğer bazı hayvanlardan [br]bildiğimiz üzere

0:00:24.204,0:00:26.112
araç kullanma yeteneğine sahiptirler.

0:00:26.112,0:00:29.131
Ve ahtapot zekâsını [br]bu kadar şaşırtıcı kılan şey,

0:00:29.131,0:00:31.569
bizimkinden tamamen farklı [br]

0:00:31.569,0:00:34.030
bir biyolojik yapıya sahip olmalarıdır.

0:00:34.430,0:00:37.074
200 kadar ahtapot türü,

0:00:37.074,0:00:40.371
Yunancası "cephalopoda" olan

0:00:40.371,0:00:42.722
kafadanbacaklılar sınıfına ait [br]bir yumuşakçadır.

0:00:42.722,0:00:45.887
Bu kafaların içerisinde [br]şaşırtıcı derecede büyük beyinleri vardır.

0:00:45.887,0:00:50.168
Diğer zeki hayvanlarınkine benzer [br]bir beyin-vücut oranına

0:00:50.168,0:00:53.384
ve neredeyse bir köpekteki kadar [br]fazla sayıda nöronun bulunduğu

0:00:53.384,0:00:55.850
karmaşık bir sinir sistemine sahiptirler.

0:00:55.850,0:00:58.136
Ama beynin merkezinde toplanmak yerine,

0:00:58.136,0:01:04.171
bu 500 milyon nöron birbirine bağlanmış [br]ve üç temel yapıya yerleşmiş

0:01:04.171,0:01:07.240
gangliyon ağına yayılmıştır.

0:01:07.580,0:01:11.888
Beynin merkezi sadece %10'unu içerirken;

0:01:11.888,0:01:16.670
iki büyük optik lob, [br]nöronların yaklaşık %30'unu içerir.

0:01:16.670,0:01:19.398
Diğer %60'ı ise, dokunaçlarındadır

0:01:19.398,0:01:24.366
bu insanlarda olsa kollarımızın kendi[br]zihni ve aklı olması gibi olurdu.

0:01:24.366,0:01:26.999
Bu aşamada işler gittikçe [br]garip bir hâl alıyor.

0:01:26.999,0:01:30.219
Bizim gibi omurgalıların, vücutlarımızı [br]hareket etmemizi sağlayacak

0:01:30.219,0:01:32.991
eklemlerle destekleyecek[br]sert bir iskelet yapıları vardır.

0:01:32.991,0:01:35.413
Fakat bu, her türlü harekete [br]olanak tanımaz.

0:01:35.413,0:01:37.245
Örneğin dizlerinizi öne doğru

0:01:37.245,0:01:40.136
ya da dirseklerinizi geriye doğru [br]bükemezsiniz.

0:01:40.136,0:01:43.665
Diğer yandan kafadanbacaklıların,[br]kollarını herhangi bir noktadan

0:01:43.665,0:01:48.339
ya da herhangi bir tarafa [br]bükebilecekleri kemikleri yoktur.

0:01:48.339,0:01:49.638
Neredeyse sınırsız sayıdaki

0:01:49.638,0:01:53.385
olası farklı şekillerde [br]dokunaçlarını hareket ettirebilmesi

0:01:53.385,0:01:56.739
bizim pek de alışkın olduğumuz [br]bir durum değildir.

0:01:56.739,0:02:00.694
Basit bir eylem düşünün,[br]bir elmayı tutup yemek.

0:02:00.694,0:02:04.348
İnsan beyninde vücudumuzun [br]nörolojik bir haritası vardır.

0:02:04.348,0:02:05.473
Elmayı gördüğünüzde,

0:02:05.473,0:02:09.226
beyninizin motor merkezi [br]uygun kasları harekete geçirir.

0:02:09.226,0:02:11.310
Kolunuzla ona ulaşmanıza olanak tanır.

0:02:11.310,0:02:12.852
Elinizle tutarsınız,

0:02:12.852,0:02:14.265
dirsek ekleminizi bükersiniz

0:02:14.265,0:02:15.870
ve elmayı ağzınıza götürürsünüz.

0:02:15.870,0:02:18.666
Bir ahtapot için ise [br]bu süreç oldukça farklıdır.

0:02:18.666,0:02:20.465
Bir vücut haritasından ziyade,

0:02:20.465,0:02:23.898
beyinlerinde [br]bir davranış kütüphanesi vardır.

0:02:23.898,0:02:26.143
Bu yüzden bir ahtapot [br]yiyeceği şeyi gördüğünde,

0:02:26.143,0:02:29.045
beyinleri vücutlarının belli bir parçası [br]gibi harekete geçmez

0:02:29.045,0:02:32.473
ama daha çok yakalamaya yönelik [br]bir davranışsal tepki gösterir.

0:02:32.473,0:02:34.556
Sinyaller ağ örgüsünden geçerken,

0:02:34.556,0:02:36.990
kol nöronları mesajı alır

0:02:36.990,0:02:39.724
ve hareketi kontrol etmek için [br]devinim gerçekleşir.

0:02:39.724,0:02:41.877
Kolları yiyeceğe dokunur dokunmaz,

0:02:41.877,0:02:45.795
kol baştan uca başka bir dalgayı [br]geri gönderirken

0:02:45.795,0:02:50.709
bir kas aktivasyon dalgası kolun içinden [br]başlangıcına doğru ilerler.

0:02:50.709,0:02:54.400
Sinyaller yiyecek ve kolun başlangıcı ile [br]yarı yolda bir araya gelerek

0:02:54.400,0:02:57.343
ona bu noktada bükülmesini bildirir.

0:02:58.033,0:03:01.591
Bütün bunlar [br]ahtapotun 8 kolundan her birinin

0:03:01.591,0:03:04.092
aslında tek başına düşünebildiği [br]anlamına geliyor.

0:03:04.092,0:03:06.825
Yeni bir durum ya da sorunla [br]karşılaştıklarında,

0:03:06.825,0:03:09.464
bu onlara inanılmaz bir esneklik [br]ve yaratıcılık sağlar:

0:03:09.464,0:03:12.012
yiyeceğe ulaşmak için [br]bir kavanoz kapağını açmada,

0:03:12.012,0:03:13.436
labirentten kurtulmada,

0:03:13.436,0:03:15.359
yeni bir ortamda dolaşırken

0:03:15.359,0:03:19.601
manzaraya uyum sağlamak için [br]cildinin rengini ve dokusunu değiştirmede

0:03:19.601,0:03:23.408
ya da düşmanlarını korkutmak için diğer [br]yaratıkları taklit etmede olduğu gibi.

0:03:23.648,0:03:26.767
Kafadanbacaklıların karmaşık beyinleri [br]omurgalı akrabalarımızdan

0:03:26.767,0:03:29.170
çok uzun zaman önce evrimleşmiş olabilir.

0:03:29.170,0:03:32.959
Ve ahtapotun zekâsı [br]sadece onların işine yaramaz.

0:03:32.959,0:03:37.704
Tamamıyla farklı sinir sistemleri [br]ve özerk düşünme uzantıları,

0:03:37.704,0:03:40.902
yumuşak malzemelerden yapılmış [br]esnek robotlar geliştirmek için

0:03:40.902,0:03:43.944
yeni araştırmalara[br]ilham kaynağı olmuştur.

0:03:43.944,0:03:48.123
Böylesine farklı evrimsel bir yol boyunca [br]zekânın nasıl ortaya çıkabileceğine dair

0:03:48.123,0:03:49.292
yapılan araştırmalar,

0:03:49.292,0:03:54.056
genel olarak zekâ ve bilinç hakkında daha [br]fazla bilgi edinmemize yardımcı olabilir.

0:03:54.056,0:03:57.353
Başka zeki yaşam formlarının [br]mümkün olup olmadığını

0:03:57.353,0:04:00.791
ya da onların etrafındaki dünyayı [br]nasıl algıladıklarını kim bilebilir?