1
00:00:06,580 --> 00:00:10,082
بیھێنە بەر چاو، نیوەی دراوسێکان، یان شار،

2
00:00:10,082 --> 00:00:12,995
یان کۆی گشتی وڵات لە ناو بچن.

3
00:00:12,995 --> 00:00:16,336
لەوانەیە وەک ڕووداوەکانی 
ناو فیلمە ترسناکەکان بێتە بەر چاو،

4
00:00:16,336 --> 00:00:19,049
بەڵام لە سەدەی چواردە ئەمە ڕوویداوە

5
00:00:19,049 --> 00:00:22,898
لە کاتی بڵاوبوونەوەی مردنی ڕەش.

6
00:00:22,898 --> 00:00:26,869
لە صین بڵاو دەبێتەوە و بەرەو ڕۆژھەڵاتی 
ناوەڕاست، ئەفریقا و ئەروپا ھەڵ دەکشێت،

7
00:00:26,869 --> 00:00:31,743
ئەم پەتایە مەترسیدارە نزیکەی یەک 
لەسەر پێنجی دانیشتوانی زەوی دەکوژێت،

8
00:00:31,743 --> 00:00:36,469
نزیکەی سەدا پەنجای دانیشتوانی 
ئەوروپا لە ماوەی چوار ساڵ لە ناو دەبات.

9
00:00:36,469 --> 00:00:39,585
سەیرترین و شاراوەترین شتی مردنی ڕەش

10
00:00:39,585 --> 00:00:42,478
ئەوەیە ئەم پەتایە شتێکی تازە نەبووە

11
00:00:42,478 --> 00:00:45,654
بەڵکو بۆ چەندین سەدە بەرۆکی مرۆڤی گرتووە.

12
00:00:45,654 --> 00:00:48,921
شیکردنەوەی دی ئێن ئەی ھێسکەکانی
ددانی ئەو سەردەمە،

13
00:00:48,921 --> 00:00:54,091
لە گەڵ نموونەکانی سەردەمی پەتایی 
سەردەمی جەستەنتین لە سالی ٥٤١ی پێش زایندا،

14
00:00:54,091 --> 00:00:57,471
دەریدەخەن کە تاعونی یارسینە ھۆکار بووە،

15
00:00:57,471 --> 00:01:02,077
ھەمان ئەم بەکتریایە کە ئەمڕۆ
دەبێتە ھۆکاری پەتایی بوبۆنیک.

16
00:01:02,077 --> 00:01:06,100
ئەمە ئەوە دەگەێنێت کە ئەم 
پەتایانە بەھۆی ھەمان جێرم بووە

17
00:01:06,100 --> 00:01:10,244
کە بە درێژایی مێژوو دەتوانێت 
بڵاو بێتەوە و بە شێوەی جیاواز دەربکەوێت.

18
00:01:10,244 --> 00:01:14,377
پێش بەکارھێنانی دژە زیندەگییەکان،
کوشندەترین بڵاوبوونەوە پەتایی لەم سەردەمە،

19
00:01:14,377 --> 00:01:17,804
وەک ئەوەی لە سەدەی بیست
لە ھێندستان بڵاو دەبێتەوە،

20
00:01:17,804 --> 00:01:21,277
کە سەدا ٣ ی دانیشتوان دەکوژێت.

21
00:01:21,277 --> 00:01:24,509
سەرھەڵدانی تری ئەم پەتایە 
لە ئاستی ناوەخۆیی دەمێنێتەوە،

22
00:01:24,509 --> 00:01:27,628
یان بەخاوی دەگوازرێتەوە چونکە 
لە ڕێگەی قرتێنەرەکان دەگوازرێنەوە.

23
00:01:27,628 --> 00:01:31,091
بەڵام مردنی ڕەشی سەدەکانی ناوەڕاست 
کە وەک ئاگری دارستانەکان بلاوبوویەوە،

24
00:01:31,091 --> 00:01:35,002
بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ لە کەسێکەوە
بۆ کەسێک دەگوازرایەوە.

25
00:01:35,002 --> 00:01:39,713
بەھۆی بەراورد کردنی زنجیرەی
جینی تاعونی یارسینە کۆن و تازە

26
00:01:39,713 --> 00:01:42,777
هیچ جیاوازیەکی کاریگەری دەرنەخستووە.

27
00:01:42,777 --> 00:01:46,292
هۆکاری سەرەکی کە بۆچی لە سەدەکانی 
ڕابردوو ئەم پەتایە ئەوەندە کاریگەر بووە

28
00:01:46,292 --> 00:01:49,599
بەکتریاکە نەبووە، بەڵکو
خانەخوێ بەکتریاکە بووە.

29
00:01:49,599 --> 00:01:52,397
بۆ ماوەی ٣٠٠ ساڵ لە سەدەکانی ناوەڕاست،

30
00:01:52,397 --> 00:01:54,839
گەرم بوونی کەش و هەوا و
بەرەو پێش چوونی کشتوکاڵ

31
00:01:54,839 --> 00:01:58,777
بوونە هۆکاری گەشەی خێرایی
دانیشتوانی گشت ئەوروپا.

32
00:01:58,777 --> 00:02:00,634
بەڵام بە هۆی داخوازی زۆر لە سەر خۆراک،

33
00:02:00,634 --> 00:02:03,337
ئەم چەرخە گەرمە 
بە کارەسات کۆتایی دێت.

34
00:02:03,337 --> 00:02:06,600
بەرز بوونەوەی ڕێژەی بە پیتی
هاوشان دەبێـت لەگەڵ کەمی بەرهەمی کشتوکاڵ،

35
00:02:06,600 --> 00:02:09,899
واتا زەوی چیتر نەیدەتوانی
چیتر پێداویستی دانیشتووان پڕ بکاتەوە،

36
00:02:09,899 --> 00:02:13,048
زۆربوونی ڕێژەی دەستی کار،
ڕێژەی مووچە دادەبەزێنێت.

37
00:02:13,048 --> 00:02:16,402
بۆیە، لە چەرخی ١٤دا زۆربەی ئەوروپیەکان

38
00:02:16,402 --> 00:02:19,489
ڕێژەی خۆشگوزەرانیان وردە وردە 
بەرەو خراپی دەڕۆیشت،

39
00:02:19,489 --> 00:02:24,681
کە دەبێتە هۆکاری سەرهەڵدانی هەژاری،
نەبوونی و خراپی سیستەمی تەندروستی.

40
00:02:24,681 --> 00:02:28,216
لە ڕاستیدا، ئەو پەیکەرانەی کە بە هۆی
مردنی ڕەش لە لەندەن مردوون

41
00:02:28,216 --> 00:02:32,626
دەرخەری خراپی سیستەمی 
تەندروستی و بوونی نەخۆشیترە.

42
00:02:32,626 --> 00:02:37,271
کاولکاری مردنی رەش مرۆڤایەتی 
بە دوو شێوەی گرنگ گۆڕی.

43
00:02:37,271 --> 00:02:40,362
لە ئاستی کۆمەڵایەتی، 
کەم بوونەوەی بەر چاوی دانیشتوان

44
00:02:40,362 --> 00:02:43,717
کە دەبێتە هۆکاری گۆرانکاری
گرنگ لە ئابوری ئەوروپا.

45
00:02:43,717 --> 00:02:45,535
بەهۆی زیاد بوونی خۆراک،

46
00:02:45,535 --> 00:02:49,836
و زۆر بوونی زەوی و بەرز 
بوونیەوەی مووچەی کرێکارەکان، خەڵک

47
00:02:49,836 --> 00:02:55,221
زیاتریان خواردووە و زیاتر ژیاون، توێژینەوە
لە گۆڕستانەکانی لەندەن دووپاتی دەکەنەوە.

48
00:02:55,221 --> 00:02:58,955
بەرزبوونەوەی پێوەرەکانی ژیان دەبێتە 
هۆی زۆربوونی جووڵەی کۆمەڵایەتی،

49
00:02:58,955 --> 00:03:03,244
هەڵسانەوەی سیستەمی
دەرەبەگایەتی و چاکسازی سیاسی.

50
00:03:03,244 --> 00:03:06,786
بەڵام پەتایەکە کاریگەریەکی 
بایۆلۆجی گرنگ درووست دەکات.

51
00:03:06,786 --> 00:03:10,357
بە مردنی لە ناکاوی
بێ هێز، لاواز و نەخۆشەکان

52
00:03:10,357 --> 00:03:14,042
جینێکی باشی دانیشتوان دەمێنێتەوە،

53
00:03:14,042 --> 00:03:17,299
ئەو جینەی کە دەتوانێت 
رووبەڕووی ئەم پەتایە ببێتەوە.

54
00:03:17,299 --> 00:03:20,357
گۆڕانی جینی لەم شێوەیە
سیستەمی بەرگری بە هێز دەکات

55
00:03:20,357 --> 00:03:23,269
لە دژی ئەو بەکتریایانەی 
کە هاوشێوە کار دەکەن،

56
00:03:23,269 --> 00:03:26,638
توێژەرەکان، زنجیرەیەک
جینی مردنی ڕەشیان دۆزیتەوە

57
00:03:26,638 --> 00:03:29,287
کە دەکرێت زۆر بە سوود بێت.

58
00:03:29,287 --> 00:03:32,328
ئەمڕۆ، پەتایەکی کوشندەی لە ئاستی مردنی ڕەش

59
00:03:32,328 --> 00:03:35,528
بەهۆی دەرمانە دژە زیندەگییەکان،
بە شێوەیەکی گشتی لە نەبوونەوە نزیکە.

60
00:03:35,528 --> 00:03:40,596
بەڵام پەتایی بوبۆنێک ساڵانە
چەند هەزار کەسێک لە جیهان دەکوژێت،

61
00:03:40,596 --> 00:03:43,103
و بڵاوبوونەوەی زنجیرەی 
نوێ کە دژی ئەم دەرمانانەیە

62
00:03:43,103 --> 00:03:45,983
هەڕەشەی گەڕانەوەی کاتە تاریکەکان دەکات.

63
00:03:45,983 --> 00:03:49,278
زانین زیاتر سەبارەت بە هۆکار و 
کاریگەریەکانی مردنی رەش گرنگە،

64
00:03:49,278 --> 00:03:53,212
نەک تەنها بۆ زانینی ئەوەی کە ڕابردوو
چۆن کاریگەری لە سەر جیهان جێهێشتووە.

65
00:03:53,212 --> 00:03:56,686
بەڵکو بۆ پاراستنمان لە
کارەساتێکی هاوشێوە لە داهاتوو.