WEBVTT

00:00:00.975 --> 00:00:06.435
नव्या अर्थकारणात ४० दशलक्ष अमेरिकना 
दिशा मिळाली याबद्दल ते कृतज्ञ आहेत.

00:00:08.039 --> 00:00:10.143
यांना महाविद्यालयाची फी भरणे अशक्य होते.

00:00:10.167 --> 00:00:14.509
या सर्वांचे एकूण कर्ज एक ट्रीलीयान डॉलर 
हून अधिक आहे.

00:00:15.709 --> 00:00:17.948
त्यांना या कर्जाची परतफेड करण्यासाठी

00:00:17.972 --> 00:00:20.457
एका सुरक्षी नोकरीची गरज आहे.

00:00:21.201 --> 00:00:23.249
अमेरिकेत तर

00:00:23.273 --> 00:00:28.804
दिवाळराला ही संधी मिळते.

00:00:30.351 --> 00:00:33.153
पण हे मात्र जवळजवळ अशक्य आहे

00:00:33.177 --> 00:00:36.652
शिक्षणासाठी काढलेले कर्ह फेडणे

00:00:40.421 --> 00:00:43.141
एके काळी अमेरिकेत

00:00:43.165 --> 00:00:45.815
पदवीधर होऊन 
कर्जबाजारी होणे अशी स्थिती नव्हती.

00:00:47.299 --> 00:00:52.585
माझ्या मित्राचे वडील पॉल हे 
कोलोरॅडो विद्यापीठातून पदवीधर झाले

00:00:52.609 --> 00:00:54.049
GI बिलातील व्यवस्थेनुसार.

00:00:55.546 --> 00:00:57.134
त्यांच्या पिढीसाठी

00:00:57.158 --> 00:01:00.006
उच्च शिक्षण मोफत होते.

00:01:00.030 --> 00:01:02.427
त्या काळी धारणा होती असे 
सार्वजनिक हिताचे आहे.

00:01:03.676 --> 00:01:04.872
अन्य बाबीहून

00:01:06.171 --> 00:01:10.267
पॉल हा जेव्हा कोलोराडो राज्याच्या 
विद्यापीठातून पदवीधर झाला

00:01:10.291 --> 00:01:13.664
ही इंग्रजीतील पदवी मिळविण्यासाठी 
त्यास अर्धवेळ काम करावे लागले.

00:01:14.164 --> 00:01:15.315
३० वर्षापूर्वी ,

00:01:15.339 --> 00:01:18.006
त्यावेळी उच्च पदवी मिळविले 
परवडणारे होते.

00:01:18.030 --> 00:01:21.426
तुम्ही जे कर्ज घेतले होते ते 
पदवी प्प्रप्त करण्याच्या अगोदर फेडता येई

00:01:21.952 --> 00:01:23.102
असे काही नवते त्यावेळी

00:01:23.829 --> 00:01:27.203
पालच्या मुलीनेही त्याचा मार्ग स्वीकारला.

00:01:27.227 --> 00:01:28.528
फक्त एक फरक होता.

00:01:28.552 --> 00:01:31.044
पाच वर्षपूर्वी ती जेव्हा पदवीधर झाली ,

00:01:31.068 --> 00:01:32.417
तिच्यावर मोठे कर्ज झाले.

00:01:33.179 --> 00:01:36.521
केट याशी यासाठी कर्ज घ्यावे लागले.

00:01:36.545 --> 00:01:39.744
कारण उच्च शिक्षणाची फी 
परवडणारी नव्हती.

00:01:39.768 --> 00:01:43.457
अनेक अमेरिकन कुटुंबंसाठी

00:01:44.427 --> 00:01:45.577
मग काय ?

00:01:46.117 --> 00:01:48.665
महाग शिक्षण घेण्यासाठी 
कर्जबाजारी होणे आले.

00:01:48.689 --> 00:01:51.451
तुम्ही जर सहज ते फेडू शकत असाल तर 
हरकत नाही.

00:01:51.475 --> 00:01:54.609
त्यसाठी तुम्हास उत्पन्न 
वाढविणे आले.

00:01:55.266 --> 00:01:57.379
पण हे अत्यावश्यक असेल तर

00:01:59.652 --> 00:02:05.248
महाविद्यालयात शिकणारा २००१ मध्ये 
२०१३ पेक्षा

00:02:05.272 --> 00:02:07.247
१० टक्के अधिक मिळवीत असे.

00:02:07.984 --> 00:02:09.133
मग हे कसे झाले......

00:02:09.779 --> 00:02:11.438
फी वाढतच गेली.

00:02:11.462 --> 00:02:12.985
देणगी अनुदान कमी होत गेले.

00:02:13.009 --> 00:02:15.446
कुटुंबाची मिळकत कमी झाली.

00:02:15.470 --> 00:02:17.882
व्यक्तिगत उत्पन्न घटले.

00:02:18.241 --> 00:02:22.646
काही आश्चर्य नाही कि यातील एक चतुर्थांश

00:02:22.670 --> 00:02:24.677
आपले कर्ज फेडू शकले नाहीत

00:02:26.852 --> 00:02:29.829
हा खडतर काळ हा चांगला काळ ठरला

00:02:29.853 --> 00:02:33.731
कारण त्याने काही सत्य बाहेर आलीत 
जी दुर्लक्ष करता येण्याजोगी नव्हती.

00:02:34.446 --> 00:02:36.392
त्यापैकी तीन बाबीबद्दल मी बोलतो.

00:02:37.571 --> 00:02:41.445
१.२ ट्रीलीयान डॉलर कर्ज

00:02:41.469 --> 00:02:43.934
हे दर्शविते

00:02:43.958 --> 00:02:47.696
कि उच्च शिक्षण हि विकत घेतली 
जाणारी बाब आहे

00:02:48.283 --> 00:02:53.101
अर्थशास्त्रानुसार आपण 
शिक्षणाच्या विचार करतो

00:02:53.125 --> 00:02:57.606
ही गुंतवणूक आहे मानवी शेअर बाजाराची

00:02:57.630 --> 00:02:59.371
त्यांना त्यासाठी प्रशिक्षित करणारी.

00:02:59.812 --> 00:03:04.535
गुंतवणुंकीनुसार तुम्ही
लोकांचे वर्गीकरण करता

00:03:04.559 --> 00:03:07.327
जेणे करून मालकांना त्यांना 
भाड्याने घेणे सोयीचे होईल.

00:03:08.396 --> 00:03:11.794
अमेरिकेतील वृतांत व जागतिक वृते 
या पदवीधरांना

00:03:11.818 --> 00:03:15.071
वाशिंग मशीनच्या दराप्रमाणे वापरतात.

00:03:15.095 --> 00:03:18.858
यासाठी वापरलेली भाषा निघृण असते.

00:03:18.882 --> 00:03:22.263
शिक्षकांना सर्विस प्रोव्हाईडर मानले जाते.

00:03:22.287 --> 00:03:24.040
विद्यार्थी तर क्न्झुमर्स असतात.

00:03:25.509 --> 00:03:29.390
सामाजिकशास्त्र व शेक्सपिअर 
फुटबाल व विज्ञान

00:03:29.414 --> 00:03:31.009
हे सर्व ग्राहकच मानले जातात.
विद्यार्थ्याना दिलेले

00:03:33.318 --> 00:03:34.699
कर्ज फायदेशीर असते.

00:03:34.723 --> 00:03:35.873
तुम्हीच नाही.

00:03:37.961 --> 00:03:41.564
विद्यर्थ्याना दिलेले हे कर्ज 
मोठा फायदा देणारी असते.

00:03:42.040 --> 00:03:44.477
कर्ज देणाऱ्या महाकाय कंपन्यांनी

00:03:44.501 --> 00:03:46.564
साली मे आणि NAVIENT

00:03:46.588 --> 00:03:51.794
यांना १.२ बिलियन डॉलरचा संयुक्त 
नफा झाल्याचे जाहीर केले.

00:03:52.568 --> 00:03:55.140
हे घरे गहाण ठेवण्यासारखे आहे.

00:03:55.164 --> 00:03:58.350
विद्यर्थ्यांसाठी असलेली हि कर्जे विविध 
आकर्षक गुंडाल्यात असतात

00:03:58.374 --> 00:03:59.624
वालस्ट्रीटवर विकण्यासाठी.

00:04:00.369 --> 00:04:01.965
महाविद्यालय व विद्यापीठे

00:04:01.989 --> 00:04:05.289
या सुरक्षित कर्ज योजनेत गुंतवितात.

00:04:06.170 --> 00:04:07.321
त्यात दुप्पट नफा होतो.

00:04:07.735 --> 00:04:09.156
एकदा फायदा ट्युशन फी पासून

00:04:09.180 --> 00:04:11.560
दुसरा कर्जावरील व्याजापासून.

00:04:13.108 --> 00:04:15.474
या सर्वापासून फायदा मिळतो.

00:04:15.498 --> 00:04:21.084
आम्हा आश्चर्य वाटले काही जे 
उच्च शिक्षण व्यवसायात होते

00:04:21.108 --> 00:04:23.181
ते भ्रमित करणाऱ्या जाहिरात देतात.

00:04:23.205 --> 00:04:24.362
हे सर्व फसवे असते.

00:04:26.585 --> 00:04:30.680
यात अंड्यांचा फायदा 
उठविण्याचा उद्योग असतो.

00:04:32.144 --> 00:04:33.294
तिसरी बाब

00:04:33.678 --> 00:04:35.067
दर्जेदार पदवी प्रमाणपत्र.

00:04:35.741 --> 00:04:38.092
काही वर्षापूर्वी माझ्या शिक्षकाने 
लिहिले होते.

00:04:38.116 --> 00:04:40.657
विद्यार्थ्याना ग्राहक मानले जाते ,

00:04:40.681 --> 00:04:43.806
त्यांना परावलंबी कैदी बनविले जाते.

00:04:47.794 --> 00:04:52.335
जसे आयफोन वेगवेगळ्या स्वरुपात अनेकदा 
विकल जातो.

00:04:52.359 --> 00:04:55.301
लोकांना शिक्षणानुसार विकले जाते.

00:04:56.807 --> 00:04:58.673
महाविद्यालय हि नवी शाळा असते.

00:04:58.697 --> 00:05:00.021
आम्ही अगोदरच सांगितले आहे.

00:05:01.408 --> 00:05:02.807
तेथे का थांबावे ?

00:05:02.831 --> 00:05:06.308
लोकांना विकले जाते प्रमाणपत्रावर तसेच
नव्याने प्राप्त केलेक्या प्रमाण पत्रावर.

00:05:06.332 --> 00:05:08.688
मास्टर डिग्री डॉक्टर डिग्री

00:05:11.436 --> 00:05:15.149
उच्च शिक्षण हि बाब उच्च दर्जा 
मिळविण्यासाठी बाजारात विकली जाते.

00:05:16.634 --> 00:05:17.785
पदवीनुसार ,

00:05:17.809 --> 00:05:20.996
जसे तुम्ही बॅग घेता लेक्सस व लोईउस 
व्हूटण कंपनीची.

00:05:21.020 --> 00:05:22.814
इतरांपेक्षा वेगळे भासविण्यासाठी.

00:05:22.838 --> 00:05:25.289
तुम्ही इतरांना हेवा वाटावा 
अशी वस्तू होता.

00:05:26.669 --> 00:05:28.400
पदविका या ब्रांडेड असतात.

00:05:29.034 --> 00:05:35.629
हे सर्व सत्य दडविले जाते 
प्रचाराच्या गदारोळात.

00:05:36.535 --> 00:05:38.171
प्रत्येक दिवशी

00:05:38.195 --> 00:05:43.232
कोणी एक या उपक्रमाची माहिती 
प्रसार माध्यमातून देतो

00:05:43.256 --> 00:05:45.280
पदवी प्राप्त करणे महत्वाचे आहे.

00:05:45.304 --> 00:05:48.021
तसे करणे मध्यम वर्गासाठी
प्रगतीचा जिना आहे.

00:05:48.890 --> 00:05:52.568
याचे उदाहरण या कर्जाचा हप्ता 
भरण्यासाठी दिले जाते.

00:05:52.592 --> 00:05:57.839
शाळेतून मिळालेल्या पदवीहून 
महाविद्यालयातील पदवीमुळे ५६ %फायदा होतो.

00:05:58.425 --> 00:06:00.473
जरा या आकडेवारीकडे लक्ष द्या.

00:06:00.497 --> 00:06:01.823
वरवर पाहता

00:06:01.847 --> 00:06:05.191
यावर विश्वास बसतो.

00:06:05.215 --> 00:06:09.603
महाविद्यालयीन पदवीधर हे कॉफी बारमध्ये 
किंवा कॅशीअर चे काम करतात.

00:06:10.545 --> 00:06:15.696
माध्यमिक शिक्ष्णानंतरच्या शिक्षणासाठी 
नवे नोंदविणाऱ्या १०० जणांपैकी

00:06:15.720 --> 00:06:18.768
४५ जन हे शिक्षण वेळेवर पूर्ण 
करू शकत नाहीत.

00:06:18.792 --> 00:06:21.858
याची अनेक करणे आहेत आर्थिक कारणा हित.

00:06:22.275 --> 00:06:24.188
ज्या ५५ नि पदवी मिळविलेली असते

00:06:24.212 --> 00:06:26.260
त्यातील दोन बेकारच असतात.

00:06:26.284 --> 00:06:29.014
इतर १८ जणांना नोकरी मिळत नाही.

00:06:30.058 --> 00:06:33.733
कॉलेज मधून पदवी मिळविणारे 
शाळेतीलपदवीधरांहून अधिक मिळवितात

00:06:33.757 --> 00:06:36.750
पण त्यांनी जी मोठी ट्युशन फी भरलेली असते 
त्याची भरपाई होते का ?

00:06:36.774 --> 00:06:39.165
तेथे शिकताना स्वकमाई 
केलेली नसते त्याचे काय ?

00:06:39.661 --> 00:06:42.257
अर्थशास्त्री ही मानतात.

00:06:42.281 --> 00:06:47.511
कॉलेज मधून पदवी प्राप्त करणे अशांना 
फायदेशीर आहे जे शिक्षण वेळेत पूर्ण करतात

00:06:48.095 --> 00:06:52.127
शाळेतील फी कमी असते

00:06:52.151 --> 00:06:53.591
अनेक दशकाहून ती कमी आहे.

00:06:55.369 --> 00:06:57.258
अनेक दशकान पासून

00:06:57.282 --> 00:06:59.639
शाळेतील पदवीधर

00:06:59.663 --> 00:07:03.766
यांना त्यांच्या उत्पन्नातील भागीदारी 
नाकारली जाते.

00:07:04.480 --> 00:07:07.385
जर तसे झाले असते

00:07:07.409 --> 00:07:11.362
महाविद्यालयात जाणे 
वाईट गुंतवणूक ठरली असती.

00:07:11.386 --> 00:07:13.512
कालेजच्या हप्त्याब्द्द्ल ?

00:07:13.941 --> 00:07:15.695
शाळेत यास सवलत असते.

00:07:16.688 --> 00:07:21.092
बाहेर पडलेल्यांपैकी तिघातील 
दोन जणांना योग्य नोकरी मिळत नाही.

00:07:21.756 --> 00:07:24.867
त्यांना आपले भवितव्य उज्ज्वल वाटत नाही.

00:07:24.891 --> 00:07:26.613
वस्तुतः दुरावस्था आहे.

00:07:26.637 --> 00:07:29.041
आणि त्यांना त्यास तोंड द्यवे लागते

00:07:30.541 --> 00:07:33.224
त्यांच्यापुढे कर्जाचा डोंगर असतो.

00:07:34.002 --> 00:07:35.153
आणि जे कोणी

00:07:35.177 --> 00:07:36.558
दुर्दैवाने

00:07:36.582 --> 00:07:40.391
या कर्जाची जाहिरात करतात

00:07:41.986 --> 00:07:44.383
ते केवळ या अहिताचा बाजार करतात.

00:07:44.407 --> 00:07:45.557
हे निर्दय कृत्य आहे ,

00:07:47.277 --> 00:07:48.427
मग करायचे तरी काय ?

00:07:49.279 --> 00:07:54.888
जे उच्च शिक्षण हे ग्राहकांचे उत्पादन 
मानले जाते तर ?

00:07:56.199 --> 00:07:57.738
प्रत्येक जण

00:07:58.686 --> 00:08:00.948
हा एक ग्राहक वस्तू झाला आहे.

00:08:00.972 --> 00:08:03.471
तुम्ही मागणी केली पाहिजे 
कर्जाचा काय फायदा मिळेल

00:08:03.495 --> 00:08:04.710
तुम्ही औषधे विकत घेता

00:08:04.734 --> 00:08:06.649
तेव्हा त्याबरोबर दुष्परिणामाची 
माहिती दिली जाते.

00:08:06.673 --> 00:08:08.785
मग जेव्हा तुम्ही उच्च्ह पदवी प्राप्त करता

00:08:08.809 --> 00:08:10.443
तेव्हा त्याचे धोके का नाही सांगत

00:08:10.467 --> 00:08:12.659
ज्यामुळे ग्राहकांना

00:08:12.683 --> 00:08:13.683
योग्य निवड करता येईल

00:08:14.838 --> 00:08:16.030
तुम्ही गाडी खरेदी करता

00:08:16.054 --> 00:08:18.828
तेव्हा सांगितले जाते १ लिटर मध्ये 
ती किती किलो मिटर जाईल.

00:08:18.828 --> 00:08:20.894
पदवी मिळविल्यावर काय मिळेल 
कोणी जनित नाही.

00:08:20.894 --> 00:08:24.372
कॅनडामधील एक अभ्यास सांगतो,

00:08:24.806 --> 00:08:26.465
अशी एक गोष्ट आहे.

00:08:28.989 --> 00:08:31.044
काही अॅपआहे का?

00:08:34.402 --> 00:08:39.270
ज्यावरून आपणास अपेक्षित उत्पन्न कळेल

00:08:40.207 --> 00:08:42.573
त्यास आपण म्हणू या उत्पन्न शिकवणी 
IBT.

00:08:42.597 --> 00:08:44.120
तुम्चापैकी एकाने ते बनवावे.

00:08:44.144 --> 00:08:45.683
(हशा )

00:08:45.707 --> 00:08:47.439
तुम्ही तुम्हाला यामुळे अजमावू शकाल

00:08:47.463 --> 00:08:49.772
(हशा )

00:08:49.796 --> 00:08:51.225
त्याचे तीन फायदे आहेत.

00:08:51.249 --> 00:08:53.930
IBT इन्कम बेस्ड ट्युशनचे

00:08:55.232 --> 00:08:57.121
कोणीही जणू शकेल

00:08:57.145 --> 00:09:00.349
कोणत्या कॉलेज मधून शिकल्यास 
किती पगार मिळेल.

00:09:01.105 --> 00:09:02.447
असे जाणारे

00:09:02.471 --> 00:09:06.416
या निघ्रून व्यवस्थेचे बळी ठरणार नाहीत.

00:09:06.440 --> 00:09:07.850
विक्रेत्यांनी बनविलेल्या.

00:09:07.874 --> 00:09:09.580
त्यांना शहाणपणाने ठरविता येईल

00:09:09.604 --> 00:09:12.006
कॉलेज मध्ये जाणे योग्य ठरेल का ?

00:09:12.030 --> 00:09:15.056
का ज्यादा उत्पनाचा १५ टक्के भाग 
मिळविणे उचित होईल

00:09:17.040 --> 00:09:19.756
IBT चा दुसरा फायदा आहे

00:09:19.780 --> 00:09:22.740
उत्पनाचा अंदाज घेऊन

00:09:22.764 --> 00:09:27.185
महाविद्यालयीन प्रशासनावर 
योग्य दर आकारण्याचा दबाव आंत येईल

00:09:27.209 --> 00:09:29.549
यासाठी नवे मार्ग शोधले पाहिजे.

00:09:29.573 --> 00:09:30.727
उदाहरणार्थ

00:09:30.751 --> 00:09:34.811
सर्वाना जवळजवळ सारखी फी पडावी

00:09:35.478 --> 00:09:39.525
गैरप्रकार बंद व्हावेत

00:09:40.295 --> 00:09:44.216
इंजिनियर होणाऱ्यांना
अधिक साधनसामुग्री लागते

00:09:44.240 --> 00:09:46.649
अधिक सुविधा प्रयोग शाळा लागतात

00:09:46.673 --> 00:09:48.351
तत्वज्ञानाच्या विद्यर्थ्या हून.

00:09:49.581 --> 00:09:51.685
तत्वज्ञानाचा विद्यार्थी परिणामतः

00:09:51.709 --> 00:09:53.899
इंजिनिअर विद्यार्थ्याला मदत करतो

00:09:54.300 --> 00:09:56.991
कोण यातून पासे मिळवितो.

00:09:57.015 --> 00:10:00.722
दोन भिन्न विद्यार्थ्यांनी 
एकच उत्पादन का खरेदी करावे

00:10:00.746 --> 00:10:01.921
समान रक्कम द्यावी.

00:10:01.945 --> 00:10:04.722
एकजण फक्त सेवेचा अर्धा व तिसरा भाग घेतो

00:10:06.448 --> 00:10:10.519
खरे तर बहुतेक कॉलेजे विद्यार्थी,

00:10:10.543 --> 00:10:14.163
आपल्या उत्पन्नाचा २५ टक्के 
कर्ज फेडण्यास देतात.

00:10:14.187 --> 00:10:15.860
इतर पाच टक्के देतात

00:10:17.510 --> 00:10:22.026
हीअसमानता दूर करण्यासाठी 
उपाय केले पाहिजे

00:10:23.042 --> 00:10:25.201
अर्थात ही सर्व माहिती....

00:10:25.225 --> 00:10:27.299
तुम्ही उपयोगात आणल, खरे ना?

00:10:27.323 --> 00:10:29.170
या माहितीची नीट मांडणी केली पाहिजे

00:10:29.194 --> 00:10:31.292
सार्वजनिकरित्या हिशेब तपासले पाहिजे.

00:10:31.316 --> 00:10:33.268
खोटे टाळण्यासाठी.

00:10:33.292 --> 00:10:35.137
आपणास आकडेवारी माहित आहे हो न ?

00:10:36.766 --> 00:10:37.989
ती अंगीकारा.

00:10:38.013 --> 00:10:42.394
IBT चा तिसरा फायदा,

00:10:42.418 --> 00:10:47.847
यामुळे अमेरिकनांना भयमुक्त करता येईल 
आणि आर्थिक हानीपासून वाचविता येईल.

00:10:47.871 --> 00:10:50.037
कारण त्यांनीची पूर्वीची 
योजना दोषपूर्ण होती

00:10:50.813 --> 00:10:53.132
आणि कालांतराने,

00:10:53.156 --> 00:10:55.404
तरुण अमेरिकन पुढील मार्ग शोधतील

00:10:55.428 --> 00:10:57.625
पूर्वी या सदगृहस्थाने सांगितल्या प्रमाणे

00:10:57.649 --> 00:10:59.688
त्यांची उत्सुकता.शिकण्याची आवड

00:10:59.712 --> 00:11:01.149
आवडीचे शिकण्यास आनद देईल

00:11:01.173 --> 00:11:02.352
जे आवडते ते शिकतील.

00:11:02.376 --> 00:11:03.759
त्यांच्या प्रयत्नांना दाद द्या.

00:11:04.577 --> 00:11:07.046
त्यांच्या बुद्धीस वाव द्या

00:11:07.070 --> 00:11:10.507
ते ज्या मार्गास जाऊ इच्छितात 
त्यांना जाऊ द्या

00:11:10.848 --> 00:11:15.298
एरिक आणि केविन

00:11:15.322 --> 00:11:16.490
दोन वर्षापूर्वी,

00:11:17.498 --> 00:11:20.930
आणि अशीच काही मुले

00:11:20.954 --> 00:11:22.976
ज्यांनी मला प्रोत्साहित केले 
माझ्या बरोबर काम केले.

00:11:23.000 --> 00:11:24.561
आणि आताही अभ्यास करीत आहेत.

00:11:24.585 --> 00:11:28.271
अमेरिकेतील मुलांना कर्जमुक्त 
करण्याच्या अभ्यासात

00:11:29.272 --> 00:11:30.803
लक्षपूर्वक ऐकले. आभारी आहे.

00:11:30.827 --> 00:11:35.391
(टाळ्या)