0:00:00.975,0:00:06.435
नव्या अर्थकारणात ४० दशलक्ष अमेरिकना [br]दिशा मिळाली याबद्दल ते कृतज्ञ आहेत.

0:00:08.039,0:00:10.143
यांना महाविद्यालयाची फी भरणे अशक्य होते.

0:00:10.167,0:00:14.509
या सर्वांचे एकूण कर्ज एक ट्रीलीयान डॉलर [br]हून अधिक आहे.

0:00:15.709,0:00:17.948
त्यांना या कर्जाची परतफेड करण्यासाठी

0:00:17.972,0:00:20.457
एका सुरक्षी नोकरीची गरज आहे.

0:00:21.201,0:00:23.249
अमेरिकेत तर

0:00:23.273,0:00:28.804
दिवाळराला ही संधी मिळते.

0:00:30.351,0:00:33.153
पण हे मात्र जवळजवळ अशक्य आहे

0:00:33.177,0:00:36.652
शिक्षणासाठी काढलेले कर्ह फेडणे

0:00:40.421,0:00:43.141
एके काळी अमेरिकेत

0:00:43.165,0:00:45.815
पदवीधर होऊन [br]कर्जबाजारी होणे अशी स्थिती नव्हती.

0:00:47.299,0:00:52.585
माझ्या मित्राचे वडील पॉल हे [br]कोलोरॅडो विद्यापीठातून पदवीधर झाले

0:00:52.609,0:00:54.049
GI बिलातील व्यवस्थेनुसार.

0:00:55.546,0:00:57.134
त्यांच्या पिढीसाठी

0:00:57.158,0:01:00.006
उच्च शिक्षण मोफत होते.

0:01:00.030,0:01:02.427
त्या काळी धारणा होती असे [br]सार्वजनिक हिताचे आहे.

0:01:03.676,0:01:04.872
अन्य बाबीहून

0:01:06.171,0:01:10.267
पॉल हा जेव्हा कोलोराडो राज्याच्या [br]विद्यापीठातून पदवीधर झाला

0:01:10.291,0:01:13.664
ही इंग्रजीतील पदवी मिळविण्यासाठी [br]त्यास अर्धवेळ काम करावे लागले.

0:01:14.164,0:01:15.315
३० वर्षापूर्वी ,

0:01:15.339,0:01:18.006
त्यावेळी उच्च पदवी मिळविले [br]परवडणारे होते.

0:01:18.030,0:01:21.426
तुम्ही जे कर्ज घेतले होते ते [br]पदवी प्प्रप्त करण्याच्या अगोदर फेडता येई

0:01:21.952,0:01:23.102
असे काही नवते त्यावेळी

0:01:23.829,0:01:27.203
पालच्या मुलीनेही त्याचा मार्ग स्वीकारला.

0:01:27.227,0:01:28.528
फक्त एक फरक होता.

0:01:28.552,0:01:31.044
पाच वर्षपूर्वी ती जेव्हा पदवीधर झाली ,

0:01:31.068,0:01:32.417
तिच्यावर मोठे कर्ज झाले.

0:01:33.179,0:01:36.521
केट याशी यासाठी कर्ज घ्यावे लागले.

0:01:36.545,0:01:39.744
कारण उच्च शिक्षणाची फी [br]परवडणारी नव्हती.

0:01:39.768,0:01:43.457
अनेक अमेरिकन कुटुंबंसाठी

0:01:44.427,0:01:45.577
मग काय ?

0:01:46.117,0:01:48.665
महाग शिक्षण घेण्यासाठी [br]कर्जबाजारी होणे आले.

0:01:48.689,0:01:51.451
तुम्ही जर सहज ते फेडू शकत असाल तर [br]हरकत नाही.

0:01:51.475,0:01:54.609
त्यसाठी तुम्हास उत्पन्न [br]वाढविणे आले.

0:01:55.266,0:01:57.379
पण हे अत्यावश्यक असेल तर

0:01:59.652,0:02:05.248
महाविद्यालयात शिकणारा २००१ मध्ये [br]२०१३ पेक्षा

0:02:05.272,0:02:07.247
१० टक्के अधिक मिळवीत असे.

0:02:07.984,0:02:09.133
मग हे कसे झाले......

0:02:09.779,0:02:11.438
फी वाढतच गेली.

0:02:11.462,0:02:12.985
देणगी अनुदान कमी होत गेले.

0:02:13.009,0:02:15.446
कुटुंबाची मिळकत कमी झाली.

0:02:15.470,0:02:17.882
व्यक्तिगत उत्पन्न घटले.

0:02:18.241,0:02:22.646
काही आश्चर्य नाही कि यातील एक चतुर्थांश

0:02:22.670,0:02:24.677
आपले कर्ज फेडू शकले नाहीत

0:02:26.852,0:02:29.829
हा खडतर काळ हा चांगला काळ ठरला

0:02:29.853,0:02:33.731
कारण त्याने काही सत्य बाहेर आलीत [br]जी दुर्लक्ष करता येण्याजोगी नव्हती.

0:02:34.446,0:02:36.392
त्यापैकी तीन बाबीबद्दल मी बोलतो.

0:02:37.571,0:02:41.445
१.२ ट्रीलीयान डॉलर कर्ज

0:02:41.469,0:02:43.934
हे दर्शविते

0:02:43.958,0:02:47.696
कि उच्च शिक्षण हि विकत घेतली [br]जाणारी बाब आहे

0:02:48.283,0:02:53.101
अर्थशास्त्रानुसार आपण [br]शिक्षणाच्या विचार करतो

0:02:53.125,0:02:57.606
ही गुंतवणूक आहे मानवी शेअर बाजाराची

0:02:57.630,0:02:59.371
त्यांना त्यासाठी प्रशिक्षित करणारी.

0:02:59.812,0:03:04.535
गुंतवणुंकीनुसार तुम्ही[br]लोकांचे वर्गीकरण करता

0:03:04.559,0:03:07.327
जेणे करून मालकांना त्यांना [br]भाड्याने घेणे सोयीचे होईल.

0:03:08.396,0:03:11.794
अमेरिकेतील वृतांत व जागतिक वृते [br]या पदवीधरांना

0:03:11.818,0:03:15.071
वाशिंग मशीनच्या दराप्रमाणे वापरतात.

0:03:15.095,0:03:18.858
यासाठी वापरलेली भाषा निघृण असते.

0:03:18.882,0:03:22.263
शिक्षकांना सर्विस प्रोव्हाईडर मानले जाते.

0:03:22.287,0:03:24.040
विद्यार्थी तर क्न्झुमर्स असतात.

0:03:25.509,0:03:29.390
सामाजिकशास्त्र व शेक्सपिअर [br]फुटबाल व विज्ञान

0:03:29.414,0:03:31.009
हे सर्व ग्राहकच मानले जातात.[br]विद्यार्थ्याना दिलेले

0:03:33.318,0:03:34.699
कर्ज फायदेशीर असते.

0:03:34.723,0:03:35.873
तुम्हीच नाही.

0:03:37.961,0:03:41.564
विद्यर्थ्याना दिलेले हे कर्ज [br]मोठा फायदा देणारी असते.

0:03:42.040,0:03:44.477
कर्ज देणाऱ्या महाकाय कंपन्यांनी

0:03:44.501,0:03:46.564
साली मे आणि NAVIENT

0:03:46.588,0:03:51.794
यांना १.२ बिलियन डॉलरचा संयुक्त [br]नफा झाल्याचे जाहीर केले.

0:03:52.568,0:03:55.140
हे घरे गहाण ठेवण्यासारखे आहे.

0:03:55.164,0:03:58.350
विद्यर्थ्यांसाठी असलेली हि कर्जे विविध [br]आकर्षक गुंडाल्यात असतात

0:03:58.374,0:03:59.624
वालस्ट्रीटवर विकण्यासाठी.

0:04:00.369,0:04:01.965
महाविद्यालय व विद्यापीठे

0:04:01.989,0:04:05.289
या सुरक्षित कर्ज योजनेत गुंतवितात.

0:04:06.170,0:04:07.321
त्यात दुप्पट नफा होतो.

0:04:07.735,0:04:09.156
एकदा फायदा ट्युशन फी पासून

0:04:09.180,0:04:11.560
दुसरा कर्जावरील व्याजापासून.

0:04:13.108,0:04:15.474
या सर्वापासून फायदा मिळतो.

0:04:15.498,0:04:21.084
आम्हा आश्चर्य वाटले काही जे [br]उच्च शिक्षण व्यवसायात होते

0:04:21.108,0:04:23.181
ते भ्रमित करणाऱ्या जाहिरात देतात.

0:04:23.205,0:04:24.362
हे सर्व फसवे असते.

0:04:26.585,0:04:30.680
यात अंड्यांचा फायदा [br]उठविण्याचा उद्योग असतो.

0:04:32.144,0:04:33.294
तिसरी बाब

0:04:33.678,0:04:35.067
दर्जेदार पदवी प्रमाणपत्र.

0:04:35.741,0:04:38.092
काही वर्षापूर्वी माझ्या शिक्षकाने [br]लिहिले होते.

0:04:38.116,0:04:40.657
विद्यार्थ्याना ग्राहक मानले जाते ,

0:04:40.681,0:04:43.806
त्यांना परावलंबी कैदी बनविले जाते.

0:04:47.794,0:04:52.335
जसे आयफोन वेगवेगळ्या स्वरुपात अनेकदा [br]विकल जातो.

0:04:52.359,0:04:55.301
लोकांना शिक्षणानुसार विकले जाते.

0:04:56.807,0:04:58.673
महाविद्यालय हि नवी शाळा असते.

0:04:58.697,0:05:00.021
आम्ही अगोदरच सांगितले आहे.

0:05:01.408,0:05:02.807
तेथे का थांबावे ?

0:05:02.831,0:05:06.308
लोकांना विकले जाते प्रमाणपत्रावर तसेच[br]नव्याने प्राप्त केलेक्या प्रमाण पत्रावर.

0:05:06.332,0:05:08.688
मास्टर डिग्री डॉक्टर डिग्री

0:05:11.436,0:05:15.149
उच्च शिक्षण हि बाब उच्च दर्जा [br]मिळविण्यासाठी बाजारात विकली जाते.

0:05:16.634,0:05:17.785
पदवीनुसार ,

0:05:17.809,0:05:20.996
जसे तुम्ही बॅग घेता लेक्सस व लोईउस [br]व्हूटण कंपनीची.

0:05:21.020,0:05:22.814
इतरांपेक्षा वेगळे भासविण्यासाठी.

0:05:22.838,0:05:25.289
तुम्ही इतरांना हेवा वाटावा [br]अशी वस्तू होता.

0:05:26.669,0:05:28.400
पदविका या ब्रांडेड असतात.

0:05:29.034,0:05:35.629
हे सर्व सत्य दडविले जाते [br]प्रचाराच्या गदारोळात.

0:05:36.535,0:05:38.171
प्रत्येक दिवशी

0:05:38.195,0:05:43.232
कोणी एक या उपक्रमाची माहिती [br]प्रसार माध्यमातून देतो

0:05:43.256,0:05:45.280
पदवी प्राप्त करणे महत्वाचे आहे.

0:05:45.304,0:05:48.021
तसे करणे मध्यम वर्गासाठी[br]प्रगतीचा जिना आहे.

0:05:48.890,0:05:52.568
याचे उदाहरण या कर्जाचा हप्ता [br]भरण्यासाठी दिले जाते.

0:05:52.592,0:05:57.839
शाळेतून मिळालेल्या पदवीहून [br]महाविद्यालयातील पदवीमुळे ५६ %फायदा होतो.

0:05:58.425,0:06:00.473
जरा या आकडेवारीकडे लक्ष द्या.

0:06:00.497,0:06:01.823
वरवर पाहता

0:06:01.847,0:06:05.191
यावर विश्वास बसतो.

0:06:05.215,0:06:09.603
महाविद्यालयीन पदवीधर हे कॉफी बारमध्ये [br]किंवा कॅशीअर चे काम करतात.

0:06:10.545,0:06:15.696
माध्यमिक शिक्ष्णानंतरच्या शिक्षणासाठी [br]नवे नोंदविणाऱ्या १०० जणांपैकी

0:06:15.720,0:06:18.768
४५ जन हे शिक्षण वेळेवर पूर्ण [br]करू शकत नाहीत.

0:06:18.792,0:06:21.858
याची अनेक करणे आहेत आर्थिक कारणा हित.

0:06:22.275,0:06:24.188
ज्या ५५ नि पदवी मिळविलेली असते

0:06:24.212,0:06:26.260
त्यातील दोन बेकारच असतात.

0:06:26.284,0:06:29.014
इतर १८ जणांना नोकरी मिळत नाही.

0:06:30.058,0:06:33.733
कॉलेज मधून पदवी मिळविणारे [br]शाळेतीलपदवीधरांहून अधिक मिळवितात

0:06:33.757,0:06:36.750
पण त्यांनी जी मोठी ट्युशन फी भरलेली असते [br]त्याची भरपाई होते का ?

0:06:36.774,0:06:39.165
तेथे शिकताना स्वकमाई [br]केलेली नसते त्याचे काय ?

0:06:39.661,0:06:42.257
अर्थशास्त्री ही मानतात.

0:06:42.281,0:06:47.511
कॉलेज मधून पदवी प्राप्त करणे अशांना [br]फायदेशीर आहे जे शिक्षण वेळेत पूर्ण करतात

0:06:48.095,0:06:52.127
शाळेतील फी कमी असते

0:06:52.151,0:06:53.591
अनेक दशकाहून ती कमी आहे.

0:06:55.369,0:06:57.258
अनेक दशकान पासून

0:06:57.282,0:06:59.639
शाळेतील पदवीधर

0:06:59.663,0:07:03.766
यांना त्यांच्या उत्पन्नातील भागीदारी [br]नाकारली जाते.

0:07:04.480,0:07:07.385
जर तसे झाले असते

0:07:07.409,0:07:11.362
महाविद्यालयात जाणे [br]वाईट गुंतवणूक ठरली असती.

0:07:11.386,0:07:13.512
कालेजच्या हप्त्याब्द्द्ल ?

0:07:13.941,0:07:15.695
शाळेत यास सवलत असते.

0:07:16.688,0:07:21.092
बाहेर पडलेल्यांपैकी तिघातील [br]दोन जणांना योग्य नोकरी मिळत नाही.

0:07:21.756,0:07:24.867
त्यांना आपले भवितव्य उज्ज्वल वाटत नाही.

0:07:24.891,0:07:26.613
वस्तुतः दुरावस्था आहे.

0:07:26.637,0:07:29.041
आणि त्यांना त्यास तोंड द्यवे लागते

0:07:30.541,0:07:33.224
त्यांच्यापुढे कर्जाचा डोंगर असतो.

0:07:34.002,0:07:35.153
आणि जे कोणी

0:07:35.177,0:07:36.558
दुर्दैवाने

0:07:36.582,0:07:40.391
या कर्जाची जाहिरात करतात

0:07:41.986,0:07:44.383
ते केवळ या अहिताचा बाजार करतात.

0:07:44.407,0:07:45.557
हे निर्दय कृत्य आहे ,

0:07:47.277,0:07:48.427
मग करायचे तरी काय ?

0:07:49.279,0:07:54.888
जे उच्च शिक्षण हे ग्राहकांचे उत्पादन [br]मानले जाते तर ?

0:07:56.199,0:07:57.738
प्रत्येक जण

0:07:58.686,0:08:00.948
हा एक ग्राहक वस्तू झाला आहे.

0:08:00.972,0:08:03.471
तुम्ही मागणी केली पाहिजे [br]कर्जाचा काय फायदा मिळेल

0:08:03.495,0:08:04.710
तुम्ही औषधे विकत घेता

0:08:04.734,0:08:06.649
तेव्हा त्याबरोबर दुष्परिणामाची [br]माहिती दिली जाते.

0:08:06.673,0:08:08.785
मग जेव्हा तुम्ही उच्च्ह पदवी प्राप्त करता

0:08:08.809,0:08:10.443
तेव्हा त्याचे धोके का नाही सांगत

0:08:10.467,0:08:12.659
ज्यामुळे ग्राहकांना

0:08:12.683,0:08:13.683
योग्य निवड करता येईल

0:08:14.838,0:08:16.030
तुम्ही गाडी खरेदी करता

0:08:16.054,0:08:18.828
तेव्हा सांगितले जाते १ लिटर मध्ये [br]ती किती किलो मिटर जाईल.

0:08:18.828,0:08:20.894
पदवी मिळविल्यावर काय मिळेल [br]कोणी जनित नाही.

0:08:20.894,0:08:24.372
कॅनडामधील एक अभ्यास सांगतो,

0:08:24.806,0:08:26.465
अशी एक गोष्ट आहे.

0:08:28.989,0:08:31.044
काही अॅपआहे का?

0:08:34.402,0:08:39.270
ज्यावरून आपणास अपेक्षित उत्पन्न कळेल

0:08:40.207,0:08:42.573
त्यास आपण म्हणू या उत्पन्न शिकवणी [br]IBT.

0:08:42.597,0:08:44.120
तुम्चापैकी एकाने ते बनवावे.

0:08:44.144,0:08:45.683
(हशा )

0:08:45.707,0:08:47.439
तुम्ही तुम्हाला यामुळे अजमावू शकाल

0:08:47.463,0:08:49.772
(हशा )

0:08:49.796,0:08:51.225
त्याचे तीन फायदे आहेत.

0:08:51.249,0:08:53.930
IBT इन्कम बेस्ड ट्युशनचे

0:08:55.232,0:08:57.121
कोणीही जणू शकेल

0:08:57.145,0:09:00.349
कोणत्या कॉलेज मधून शिकल्यास [br]किती पगार मिळेल.

0:09:01.105,0:09:02.447
असे जाणारे

0:09:02.471,0:09:06.416
या निघ्रून व्यवस्थेचे बळी ठरणार नाहीत.

0:09:06.440,0:09:07.850
विक्रेत्यांनी बनविलेल्या.

0:09:07.874,0:09:09.580
त्यांना शहाणपणाने ठरविता येईल

0:09:09.604,0:09:12.006
कॉलेज मध्ये जाणे योग्य ठरेल का ?

0:09:12.030,0:09:15.056
का ज्यादा उत्पनाचा १५ टक्के भाग [br]मिळविणे उचित होईल

0:09:17.040,0:09:19.756
IBT चा दुसरा फायदा आहे

0:09:19.780,0:09:22.740
उत्पनाचा अंदाज घेऊन

0:09:22.764,0:09:27.185
महाविद्यालयीन प्रशासनावर [br]योग्य दर आकारण्याचा दबाव आंत येईल

0:09:27.209,0:09:29.549
यासाठी नवे मार्ग शोधले पाहिजे.

0:09:29.573,0:09:30.727
उदाहरणार्थ

0:09:30.751,0:09:34.811
सर्वाना जवळजवळ सारखी फी पडावी

0:09:35.478,0:09:39.525
गैरप्रकार बंद व्हावेत

0:09:40.295,0:09:44.216
इंजिनियर होणाऱ्यांना[br]अधिक साधनसामुग्री लागते

0:09:44.240,0:09:46.649
अधिक सुविधा प्रयोग शाळा लागतात

0:09:46.673,0:09:48.351
तत्वज्ञानाच्या विद्यर्थ्या हून.

0:09:49.581,0:09:51.685
तत्वज्ञानाचा विद्यार्थी परिणामतः

0:09:51.709,0:09:53.899
इंजिनिअर विद्यार्थ्याला मदत करतो

0:09:54.300,0:09:56.991
कोण यातून पासे मिळवितो.

0:09:57.015,0:10:00.722
दोन भिन्न विद्यार्थ्यांनी [br]एकच उत्पादन का खरेदी करावे

0:10:00.746,0:10:01.921
समान रक्कम द्यावी.

0:10:01.945,0:10:04.722
एकजण फक्त सेवेचा अर्धा व तिसरा भाग घेतो

0:10:06.448,0:10:10.519
खरे तर बहुतेक कॉलेजे विद्यार्थी,

0:10:10.543,0:10:14.163
आपल्या उत्पन्नाचा २५ टक्के [br]कर्ज फेडण्यास देतात.

0:10:14.187,0:10:15.860
इतर पाच टक्के देतात

0:10:17.510,0:10:22.026
हीअसमानता दूर करण्यासाठी [br]उपाय केले पाहिजे

0:10:23.042,0:10:25.201
अर्थात ही सर्व माहिती....

0:10:25.225,0:10:27.299
तुम्ही उपयोगात आणल, खरे ना?

0:10:27.323,0:10:29.170
या माहितीची नीट मांडणी केली पाहिजे

0:10:29.194,0:10:31.292
सार्वजनिकरित्या हिशेब तपासले पाहिजे.

0:10:31.316,0:10:33.268
खोटे टाळण्यासाठी.

0:10:33.292,0:10:35.137
आपणास आकडेवारी माहित आहे हो न ?

0:10:36.766,0:10:37.989
ती अंगीकारा.

0:10:38.013,0:10:42.394
IBT चा तिसरा फायदा,

0:10:42.418,0:10:47.847
यामुळे अमेरिकनांना भयमुक्त करता येईल [br]आणि आर्थिक हानीपासून वाचविता येईल.

0:10:47.871,0:10:50.037
कारण त्यांनीची पूर्वीची [br]योजना दोषपूर्ण होती

0:10:50.813,0:10:53.132
आणि कालांतराने,

0:10:53.156,0:10:55.404
तरुण अमेरिकन पुढील मार्ग शोधतील

0:10:55.428,0:10:57.625
पूर्वी या सदगृहस्थाने सांगितल्या प्रमाणे

0:10:57.649,0:10:59.688
त्यांची उत्सुकता.शिकण्याची आवड

0:10:59.712,0:11:01.149
आवडीचे शिकण्यास आनद देईल

0:11:01.173,0:11:02.352
जे आवडते ते शिकतील.

0:11:02.376,0:11:03.759
त्यांच्या प्रयत्नांना दाद द्या.

0:11:04.577,0:11:07.046
त्यांच्या बुद्धीस वाव द्या

0:11:07.070,0:11:10.507
ते ज्या मार्गास जाऊ इच्छितात [br]त्यांना जाऊ द्या

0:11:10.848,0:11:15.298
एरिक आणि केविन

0:11:15.322,0:11:16.490
दोन वर्षापूर्वी,

0:11:17.498,0:11:20.930
आणि अशीच काही मुले

0:11:20.954,0:11:22.976
ज्यांनी मला प्रोत्साहित केले [br]माझ्या बरोबर काम केले.

0:11:23.000,0:11:24.561
आणि आताही अभ्यास करीत आहेत.

0:11:24.585,0:11:28.271
अमेरिकेतील मुलांना कर्जमुक्त [br]करण्याच्या अभ्यासात

0:11:29.272,0:11:30.803
लक्षपूर्वक ऐकले. आभारी आहे.

0:11:30.827,0:11:35.391
(टाळ्या)