0:00:06.478,0:00:09.508
Bunun herkesçe bilinen[br]bir şey olduğu çok açık.

0:00:09.665,0:00:12.604
Haşlanmış yumurta eski haline[br]geri döndürülemez.

0:00:12.604,0:00:15.613
Biliyor musunuz, aslında[br]yapabilirsiniz, kısmen.

0:00:15.613,0:00:18.541
Termal enerjinin yumurta[br]moleküllerine yaptığı şeyi,

0:00:18.541,0:00:21.361
mekanik enerji ortadan kaldırır.

0:00:21.361,0:00:24.559
Yumurtalar çoğunlukla[br]su ve proteinden oluşurlar.

0:00:24.559,0:00:27.925
Proteinler karmaşık şekillerde[br]çökmeye başlarlar,

0:00:27.925,0:00:30.635
zayıf kimyasal bağlarla[br]birbirlerine tutunurlar.

0:00:30.653,0:00:31.893
Isı eklemek,

0:00:31.893,0:00:36.874
proteinlerin yayılmasına, çözülmesine[br]gevşemesine ve özgürce kıvrılmasına

0:00:36.874,0:00:39.896
izin vererek bu bağları koparır.

0:00:39.896,0:00:43.154
Bu süreç doğal yapının bozulması[br]olarak adlandırılır.

0:00:43.154,0:00:45.674
Yeni serbest kalmış proteinler [br]komşularıyla çarpışır

0:00:45.674,0:00:48.478
ve birbirleriyle yeni bağlar[br]oluşturmaya başlar.

0:00:48.478,0:00:50.905
Isı arttıkça bağlar da artar.

0:00:50.905,0:00:53.018
Ta ki, aşırı karmaşık bir hale gelip

0:00:53.018,0:00:56.567
katı bir kitle oluşturana kadar,

0:00:56.567,0:00:58.278
haşlanmış bir yumurta.

0:00:58.278,0:01:01.250
Bu karmaşıklık kalıcıymış gibi[br]görünebilir, ama değil.

0:01:01.250,0:01:04.048
Mikroskobik tersine çevrilebilme[br]ilkesi olarak bilinen

0:01:04.048,0:01:08.793
kimyasal bir görüşe göre, her olan şey[br]kuramsal olarak olmamış haline dönebilir.

0:01:08.793,0:01:11.560
Eğer adımları tersinden yinelerseniz,

0:01:11.560,0:01:14.362
yumurta proteinleri birbirine[br]tekrar tutunabilir.

0:01:14.362,0:01:17.912
Ama daha fazla ısı eklemek,[br]proteinleri daha fazla karıştırır;

0:01:17.912,0:01:21.002
soğutmanız ise sadece onları dondurur.

0:01:21.002,0:01:22.638
İşin püf noktası şu:

0:01:22.638,0:01:25.294
Onları aşırı hızlı[br]bir şekilde döndürün.

0:01:25.294,0:01:26.399
Şaka yapmıyorum.

0:01:26.399,0:01:28.055
Nasıl işlediğine bir bakın.

0:01:28.055,0:01:31.316
İlk olarak, bilimciler kayganlaştırıcı[br]görevi gören ve proteinlerin

0:01:31.316,0:01:34.491
uzun kordonlarını kaplayarak,[br]birbirlerinin içlerine süzülmelerini

0:01:34.491,0:01:36.889
kolaylaştıran üre molekülü ile

0:01:36.889,0:01:42.063
haşlanmış yumurtanın beyazını[br]suyun içinde çözdüler.

0:01:42.243,0:01:45.094
Sonra, çözeltinin[br]ince bir film şeklinde

0:01:45.094,0:01:47.761
yayılmasını sağlamak için[br]çözeltiyi cam bir tüpte

0:01:47.761,0:01:49.522
aşırı hızlı bir şekilde dakikada

0:01:49.522,0:01:52.145
5000 devir hızda döndürdüler.

0:01:52.145,0:01:53.491
Kilit nokta şu:

0:01:53.491,0:01:57.647
Tüpün çeperine en yakın çözelti[br]tüpün ortasındaki çözeltiye göre

0:01:57.647,0:01:59.584
daha hızlı bir şekilde döner.

0:01:59.584,0:02:01.220
Hızlardaki farklılıklar,

0:02:01.220,0:02:02.750
proteinler parçalanıp,

0:02:02.750,0:02:05.510
eski hallerine dönüp orada kalıncaya kadar

0:02:05.510,0:02:07.341
onları tekrar tekrar kasıp

0:02:07.341,0:02:11.482
gevşeten baskıların yolunu saptırır.

0:02:11.482,0:02:13.980
Santrifüj dönmeyi kestiğinde,

0:02:13.980,0:02:20.290
yumurta beyazı eski[br]haşlanmamış haline dönmüş olacak.

0:02:20.290,0:02:23.646
Bu teknik tüm protein tiplerinde [br]işe yaramaktadır.

0:02:23.646,0:02:26.148
Daha büyük, daha karmaşık[br]proteinler kopmaya karşı

0:02:26.148,0:02:28.663
daha dirençli olabilirler.[br]Bu yüzden bilimciler

0:02:28.663,0:02:31.504
onların bir ucuna[br]plastik boncuk iliştiriyor.

0:02:31.504,0:02:35.382
Bu onların gerginliğini arttırıp[br]ilk önce katlanmalarına yardım ediyor.

0:02:35.382,0:02:37.424
Bu eski haline döndürme işlemi

0:02:37.424,0:02:40.269
kabuklu ve bütün bir yumurta için[br]işe yaramayacaktır.

0:02:40.269,0:02:42.248
Çünkü çözelti silindirik bir çember

0:02:42.248,0:02:44.129
boyunca yayılmak zorundadır.

0:02:44.129,0:02:46.068
Ama her nasılsa uygulamalar,

0:02:46.068,0:02:48.738
kahvaltınızı eski haline[br]döndürmekten öteye geçti.

0:02:48.738,0:02:51.841
Üretmesi aşırı pahalı olan,[br]protein içeren tıbbi ürünlerin çoğu

0:02:51.841,0:02:55.588
kısmen de olsa tıpkı pişmiş yumurta[br]beyazı gibi karışmış kümelerin arasında

0:02:55.588,0:02:57.913
sıkışmış olmalarından dolayı

0:02:57.913,0:03:00.580
işlerini yapmadan önce [br]çözülmüş ve tekrar kaplanmış

0:03:00.580,0:03:03.581
bir hale gelmek zorundadırlar.

0:03:03.581,0:03:05.162
Bu döndürme tekniği,

0:03:05.162,0:03:07.094
proteinleri kaplamak konusunda

0:03:07.094,0:03:09.593
diğer metodlardan daha kolay,[br]daha ucuz ve daha hızlı

0:03:09.593,0:03:11.483
bir metod olma potansiyeline sahip.

0:03:11.483,0:03:14.554
Böylece yeni ilaçların insanlar[br]için daha hızlı ulaşılabilir hale

0:03:14.554,0:03:16.301
gelmesine olanak sağlıyor.

0:03:16.301,0:03:18.818
Yemeğinizi eski haline döndürmeden önce

0:03:18.818,0:03:20.818
hatırlamanız gereken bir şey daha:

0:03:20.818,0:03:25.380
Yumurta haşlamak aslında[br]sıradışı bir pişirme sürecidir.

0:03:25.380,0:03:29.349
Çünkü proteinlerin şekil alma ve [br]birbirleriyle bağ kurma tarzını

0:03:29.349,0:03:32.882
değiştirmesine rağmen aslında onların [br]kimyasal kimliklerini değiştirmiyor.

0:03:32.882,0:03:35.865
Çoğu pişirme şekli, ünlü[br]Maillard tepkimesine benzer.

0:03:35.865,0:03:41.448
Bu tepkime yaptığı kimyasal değişimlerle,[br]şeker ve proteini leziz karamel

0:03:41.448,0:03:45.620
gevrekliğine dönüştürür.[br]Geri alınmaları da çok zordur.

0:03:45.743,0:03:49.181
Yani haşlanmış yumurtanızı[br]haşlanmamış yapabilirsiniz.

0:03:49.181,0:03:51.118
Fakat üzülerek söylüyorum ki,

0:03:51.118,0:03:55.440
sahanda yumurtayı geri[br]döndüremezsiniz... henüz.