0:00:07.095,0:00:08.584
လူအများစုဟာ ဆေးလုံးသောက်ကြမယ်၊

0:00:08.584,0:00:09.834
ဆေးထိုးခံကြမယ်၊

0:00:09.834,0:00:13.335
ဒါမှမဟုတ် သူတို့ရဲ့ အသက်တာအတွင်းမှာ [br]ဆေးတစ်မျိုးမျိုးကို သောက်ကြမယ်ပေါ့။

0:00:13.335,0:00:18.266
ဒါပေမဲ့ အများစုဟာ ဒီအရာတွေ ဘယ်လို[br]လုပ်ဆောင်တယ်ဆိုတာ တစ်ခုမှမသိကြပါဘူး။

0:00:18.266,0:00:21.816
ဒီဒြပ်ပေါင်းအမျိုးမျိုးဟာ ကျွန်ုပ်တို့[br]ရုပ်ပိုင်း ခံစားပုံ၊ တွေးတောပုံနဲ့

0:00:21.816,0:00:22.726
ပြုမူပုံကိုတောင်[br]

0:00:22.726,0:00:24.844
ဘယ်လို သက်ရောက်စေနိုင်ပါသလဲ။

0:00:24.844,0:00:28.665
အများစုကတော့ ဒါက ဦးနှောက်အတွင်းက [br]ဆဲလ်တွေအကြားက ဆက်သွယ်ရေးကို

0:00:28.665,0:00:31.226
ဆေးဝါးက ပြောင်းလဲပုံကို မူတည်ပါတယ်။

0:00:31.226,0:00:33.787
ဒါဖြစ်ပေါ်စေနိုင်တဲ့ များစွာသော [br]နည်းလမ်းစုံရှိပါတယ်။

0:00:33.787,0:00:35.866
ဒါပေမဲ့ ဦးနှောက်ထဲကို မရောက်ခင်

0:00:35.866,0:00:38.124
ဆေးတိုင်းဟာ ဆေးတိုက်ပုံလို[br]အကြောင်းအရင်းတွေကို

0:00:38.124,0:00:41.897
မူတည်ကာ စက္ကန့်ကနေ နာရီချီကြာနိုင်တဲ့[br]ခရီးတစ်ခုပေါ်မှာရှိတဲ့

0:00:41.897,0:00:44.327
သွေးကြောကို ပထမရောက်ရှိပါတယ်။

0:00:44.327,0:00:47.367
အနှေးဆုံးနည်းကတော့ ဆေးကို[br]မျိုချတာပါ၊

0:00:47.367,0:00:50.097
အကြောင်းက အစွမ်းမပြခင်[br]ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ အစာခြေအင်္ဂါစုကနေ

0:00:50.097,0:00:52.189
စုတ်ယူရမှာဖြစ်လို့ပါ။

0:00:52.189,0:00:55.398
ဆေးဝါးကို ရှုခြင်းက သွေးကြောထဲကို[br]ပိုလျင်မြန်စွာ ရောက်စေပါတယ်။

0:00:55.398,0:00:58.888
ဆေးကို အကြောထဲထိုးခြင်းကလည်း[br]လျှင်မြန်စွာ လုပ်ဆောင်ပါတယ်၊

0:00:58.888,0:01:02.007
အကြောင်းက ဓါတုပစ္စည်းတွေကို[br]သွေးထဲကို တိုက်ရိုက် ထိုးသွင်းလို့ပါ။

0:01:02.007,0:01:06.788
အဲဒီရောက်တာနဲ့ ဆေးဟာ ၎င်းရဲ့ခရီးဆုံး [br]ဂိတ်ဝတွေ၊ ဦးနှောက်ဆီရောက်သွားတယ်။

0:01:06.788,0:01:10.606
ဒီအင်္ဂါဆီ အဝင်လမ်းကို ဦးနှောက် သွေး [br]အကာအရံနဲ့စောင့်ကြပ်ထားပါတယ်၊

0:01:10.606,0:01:12.858
ဒါက ဘေးဖြစ်နိုင်တဲ့ [br]ပစ္စည်းတွေကိုတားဆီးဖို့

0:01:12.858,0:01:15.940
သွေးကို အာရုံကြောအဖွဲ့အစည်းကနေ[br]ခွဲခြားပေးတာပါ။

0:01:15.940,0:01:19.148
ဒီတော့ ဆေးဝါးအားလုံးမှာ ဒီအတားအဆီးကို [br]ဖွင့်ဖို့ သော့ပေးကာ

0:01:19.148,0:01:23.568
ဖြတ်ကျော်စေတဲ့ တိကျတဲ့ [br]ဓါတုဖွဲ့စည်းမှုတစ်ခု ရှိရပါမယ်။

0:01:23.568,0:01:27.428
အတွင်းရောက်တာနဲ့ ဆေးဝါးတွေဟာ 
Neurons နဲ့[br]Synapses တွေရဲ ကွန်ရက်ကို ဦးတည်ကာ

0:01:27.428,0:01:30.938
ဦးနှောက်ရဲ့ပုံမှန် လုပ်ဆောင်မှုတွေကို [br]စတင်စွက်ဖက်ပါတယ်

0:01:30.938,0:01:35.498
Neurons ဟာ ဗဟိုချက်၊ ဆဲလ်ကိုင်းခွဲတွေနဲ့ [br]ဆဲလ်မျှင်တွေပါတဲ့ ဦးနှောက်ဆဲလ်တွေပါ။

0:01:35.498,0:01:39.540
Synapses ကတော့ ဆဲလ်ကိုင်းခွဲတွေနဲ့ ဆဲလ်[br]မျှင်တွေတစ်လျှောက်က တည်ဆောက်မှုတွေပါ။

0:01:39.540,0:01:43.989
ဒါက နျူရွန်းတွေကြားက လျှပ်စစ်ဓာတု [br]အချက်ပြတွေရဲ့ ဖလှယ်မှုကို ခွင့်ပေးပါတယ်။

0:01:43.989,0:01:47.669
ဒီအချက်ပြတွေဟာ neurotransmitters[br]ခေါ်တဲ့ ဓာတုပစ္စည်းတွေရဲ့ ပုံစံကိုယူတယ်။

0:01:47.669,0:01:51.470
neurotransmitter တိုင်းဟာ အပြုအမူတွေကို[br]ထိန်းညှိရာမှာ ကဏ္ဍစုံပါဝင်တယ်

0:01:51.470,0:01:52.280
စိတ်ခံစားမှုတွေ၊

0:01:52.280,0:01:53.489
ပြီးတော့ သိမှတ်မှုပါ။

0:01:53.489,0:01:55.880
ဒါပေမဲ့ အားလုံးဟာ နည်းနှစ်ခုထဲက[br]တစ်ခုနဲ့ လုပ်ပါတယ်။

0:01:55.880,0:01:58.080
ကွန်ရက်တစ်ခုလုံး ပျံ့နှံ့တဲ့လျှစ်စစ်ဓာတု

0:01:58.080,0:01:59.601
အချက်ပြအသစ်တစ်ခု ဖန်တီးရင်း

0:01:59.601,0:02:00.980
နျူရွန်းလက်ခံခြင်းကို (သို့)

0:02:00.980,0:02:05.079
၎င်းရဲ့ လှုပ်ရှားမှုကို ကန့်သတ်ခြင်းကို[br]ချုပ်ချယ်တာ (သို့) ၎င်းကို နိုးကြွစေတာပါ။

0:02:05.079,0:02:08.020
ကျန်တဲ့ neurotransmitter တိုင်းဟာ [br]နျူရွန်း သယ်ဆောင်မှုထဲကို[br]

0:02:08.020,0:02:11.120
အမြဲလို အဆင့်ကျလာတယ် (သို့) [br]ပြန်စုပ်ယူသွားပါတယ်။

0:02:11.120,0:02:13.981
ဆေးဝါးတစ်ခုရဲ့ သက်ရောက်မှုဟာ[br]ဖြစ်စဉ်ရဲ့ အဆင့်မျိုးစုံမှာ

0:02:13.981,0:02:18.651
ဆဲလ်ပိုင်းပေးပို့ခြင်းတွေကို ခြယ်လှယ်ဖို့ [br]၎င်းရဲ့ အစွမ်းကနေ အရင်းခံပါတယ်။

0:02:18.651,0:02:21.401
ဒီရလဒ်တွေက ပျံ့နှံခြင်းခံရတဲ့ [br]neurotransmitters

0:02:21.401,0:02:24.752
ပမာဏအလိုက် တိုးတာ (သို့)[br]လျော့တာရှိပါတယ်။

0:02:24.752,0:02:28.402
ဥပမာ SSRIs လို့ အသုံးများတဲ့ [br]စိတ်ကျမှု ကာကွယ်ဆေးတွေဟာ

0:02:28.402,0:02:31.181
စိတ်သဘောထားတွေ ညှိပေးတဲ့[br]neurotransmitter တစ်ခုဖြစ်တဲ့

0:02:31.181,0:02:34.572
serotonin ရဲ့ ပြန်လည်စုပ်ယူမှုကို [br]တားဆီးပါတယ်။

0:02:34.572,0:02:37.744
ဒါက နာဗ်ကြောဆိုင်ရာ ကွန်ရက်ထဲကို [br]ထိရောက်စွာ ပိုပြီးတွန်းပို့တယ်။

0:02:37.744,0:02:40.332
တစ်ချိန်တည်းမှာ မော်ဖင်းလို [br]အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးတွေက

0:02:40.332,0:02:43.444
စွမ်းအင်ကို ထိန်းညှိပေးတဲ့ serotonin [br]နဲ့ noradrenaline

0:02:43.444,0:02:44.842
အဆင့်တွေကို မြှင့်ပေးတယ်။

0:02:44.842,0:02:45.801
နိုးကြွမှု၊

0:02:45.801,0:02:46.740
နိုးကြားမှုနဲ့

0:02:46.740,0:02:48.190
သာယာမှုပါ။

0:02:48.190,0:02:51.812
ဒီအလားတူ neurotransmitters ကလည်း[br]နာကျင်မှုသိစိတ် လျှော့ချကာ ဟိုမုန်းထွက်တဲ့

0:02:51.812,0:02:53.542
တုံ့ပြန်မှုတွေကို သက်ရောက်စေပါတယ်။

0:02:53.542,0:02:57.712
စိတ်ငြိမ်ဆေးတွေကတော့ အာရုံကြော[br]ဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှုကို ကန့်သတ်ဖို့

0:02:57.712,0:02:59.902
လူကို အေးဆေးဖို့ (သို့) စိတ်ငြိမ်အောင်

0:02:59.902,0:03:03.913
လုပ်ပေးရင်း GABA ထုတ်လုပ်မှုကို[br]တိုးပွားခြင်းနဲ့ အလုပ်လုပ်ပါတယ်။

0:03:03.913,0:03:06.473
တရားမဝင် (သို့) စိတ်ကြွဆေးတွေကရော။

0:03:06.473,0:03:10.954
၎င်းတို့မှာ ဦးနှောက်အပေါ် ပြင်းထန်တဲ့ သက်[br]ရောက်မှုတွေရှိပြီး နားလည်ဖို့ကြိုးစားဆဲပါ။

0:03:10.954,0:03:12.884
Crystal meth စိတ်ကြွဆေးဟာ

0:03:12.884,0:03:15.943
ဆုလာဘ်နဲ့ သာယာမှုရဲ့ သိမြင်မှုနဲ့ [br]ဆက်နွယ်တဲ့ neurotransmitter

0:03:15.943,0:03:21.055
ဒိုပါမင်ရဲ့ ရှည်ကြာတဲ့ လွှတ်ထုတ်မှုကို[br]ဆွဲဆောင်ပါတယ်။

0:03:21.055,0:03:23.593
နိုရာအန်ဒရီနလင်း တုံ့ပြန်မှုတွေကိုလည်း[br]အသက်ဝင်စေပါတယ်၊

0:03:23.593,0:03:25.125
ဒါက နှလုံးခုန်မြန်စေ၊[br]

0:03:25.125,0:03:26.368
သူငယ်အိမ်ကျယ်လာစေပြီး

0:03:26.368,0:03:29.632
ကိုယ်ခန္ဓာရဲ့ တိုက်၊ မတိုက်ရင်ပြေးဆိုတဲ့[br]တုံ့ပြန်မှုကို အစပျိုးတယ်။

0:03:29.632,0:03:33.444
ကိုကင်းဟာ ဒိုပါမင်နဲ့ ဆီရိုတိုနင်ရဲ့[br]စုပ်ယူမှုကို ပိတ်စေတယ်၊

0:03:33.444,0:03:35.073
စွမ်းအင်တိုးမြှင့်တဲ့နေရာက

0:03:35.073,0:03:36.432
ကွန်ရက်ထဲကို ပိုတွန်းပို့ကာ

0:03:36.432,0:03:38.125
ဝမ်းသာပီတိခံစားမှုကို ဖန်တီးကာ

0:03:38.125,0:03:40.454
စားချင်စိတ်ကို ချုပ်ထိန်းပါတယ်။

0:03:40.454,0:03:44.159
စိတ်ချောက်ချားစေတဲ့ဆေးတွေမှာ စိတ်ရှုပ်စရာ[br]အကောင်းဆုံး အာနိသင်တွေရှိပါတယ်။

0:03:44.159,0:03:45.659
LSD လို အရာတွေ၊

0:03:45.659,0:03:46.638
ရှားစောင်းဆေးနဲ့[br]

0:03:46.638,0:03:47.757
DMT တို့အားလုံးဟာ

0:03:47.757,0:03:50.225
စိတ်ထားနဲ့ စိတ်လိုက်မာန်ပါဖြစ်မှုကို[br]ထိန်းညှိတဲ့

0:03:50.225,0:03:52.895
ဆီရိုတိုနင် ထုတ်လုပ်မှုကို တားဆီးပါတယ်။

0:03:52.895,0:03:55.246
၎င်းတို့ဟာ သိမြင်ခြင်း၊ သင်ယူခြင်းနဲ့ [br]အပြုအမူ

0:03:55.246,0:03:59.815
ထိန်းသိမ်းမှုတွေပါဝင်တဲ့ အာရုံကြော [br]ပတ်လမ်းတွေပေါ်ကိုပါ သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်၊

0:03:59.815,0:04:04.348
ဒါက ဒီဆေးဝါးတွေ ဒီလောက်အားပြင်းတဲ့ သက်[br]ရောက်မှုတွေ ရှိတာကို ရှင်းပြနိုင်လောက်တယ်။

0:04:04.348,0:04:06.594
ဒီအာနိသင်တစ်ချို့ဟာ စိတ်လှုပ်ရှားစရာ[br]ဆိုတာတောင်

0:04:06.594,0:04:10.944
ဆေးတစ်ချို့ကို အလွန်ထိန်းချုပ်ကာ မကြာခဏ [br]တရားမဝင်ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းတွေ အများကြီးပါ။

0:04:10.944,0:04:13.468
ဆေးတွေဟာ ဦးနှောက် ဓာတုဗေဒကို[br]ပြောင်းဖို့ အစွမ်းရှိကာ

0:04:13.468,0:04:17.315
အထပ်ထပ်သုံးတာဟာ စဉ်းစားဖို့၊ဆုံးဖြတ်ဖို့၊ [br]သင်ယူဖို့

0:04:17.315,0:04:19.107
အရာတွေကို မှတ်စေနိုင်ဖို့

0:04:19.107,0:04:20.255
ထောက်ပံ့တဲ့အာရုံကြော

0:04:20.255,0:04:21.000
ကွန်ရက်တွေကို

0:04:21.000,0:04:22.757
အမြဲ ပြန်သွယ်ပါတယ်။

0:04:22.757,0:04:25.996
ဆေးဝါးတွေနဲ့ ၎င်းတို့ရဲ့ အာနိသင်တွေ[br]အကြောင်း အကောင်းရော၊ အဆိုးပါ

0:04:25.996,0:04:27.911
မသိသေးတာတွေ အများကြီးပါ။

0:04:27.911,0:04:31.647
ဒါပေမဲ့ ကျွန်ုပ်တို့ သိတာတွေဟာ[br]အသေးစိပ် လေ့လာထားပြီး

0:04:31.647,0:04:33.978
ထိရောက်တဲ့ ဆေးဝါးတွေအဖြစ်[br]ပြောင်းထားတာပါ။

0:04:33.978,0:04:36.958
ဆေးဝါးနဲ့ ဦးနှောက်အကြောင်းကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ [br]အသိတိုးလာတာနဲ့အမျှ

0:04:36.958,0:04:39.308
ယနေ့ သုတေသီတွေ အကြံအိုက်စေတဲ့ [br]ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ

0:04:39.308,0:04:43.287
ပြဿနာတွေကို ကုသရေးအတွက် ဖြစ်နိုင်ခြေ[br]တွေလည်း တိုးလာပါလိမ့်မယ်။