WEBVTT

00:00:06.674 --> 00:00:08.524
A maioría da xente tomará pílulas,

00:00:08.524 --> 00:00:09.834
poñeranlle unha inxección

00:00:09.895 --> 00:00:13.031
ou tomará algún tipo de fármaco
ao longo das súa vidas,

00:00:13.151 --> 00:00:17.840
pero a maioría non sabemos
como estas substancias actúan realmente.

00:00:18.179 --> 00:00:21.816
Como impactan os compostos na forma
en que fisicamente sentimos,

00:00:21.816 --> 00:00:22.726
pensamos,

00:00:22.726 --> 00:00:24.468
ou incluso nos comportamos?

00:00:24.844 --> 00:00:28.665
Na maioría dos casos, isto depende
de como o fármaco altera a comunicación

00:00:28.665 --> 00:00:31.226
entre as células no cerebro.

00:00:31.226 --> 00:00:33.787
Hai diversas formas en que iso pode pasar.

00:00:33.787 --> 00:00:35.716
Mais antes de que chegue ao cerebro,

00:00:35.716 --> 00:00:38.394
calquera fármaco debe chegar antes
á corrente sanguínea

00:00:38.394 --> 00:00:41.727
nunha viaxe que pode levar
a calquera sitio de segundos a horas,

00:00:41.737 --> 00:00:44.327
dependendo de factores
como a forma de administralo.

00:00:44.327 --> 00:00:47.367
O método máis lento é
tomar o fármaco por vía oral

00:00:47.367 --> 00:00:50.097
porque debe ser absorbido
polo noso sistema dixestivo

00:00:50.097 --> 00:00:52.189
antes de facer efecto.

00:00:52.189 --> 00:00:55.398
Inhalar un fármaco fai que chegue
ao fluxo sanguíneo máis rápido.

00:00:55.398 --> 00:00:58.888
E inxectalo por vía intravenosa
é a forma máis rápida

00:00:58.888 --> 00:01:02.007
porque bombea as substancias químicas
directamente no sangue.

00:01:02.007 --> 00:01:06.788
Unha vez aí, o fármaco acada rapidamente
as portas do seu destino, o cerebro.

00:01:06.788 --> 00:01:10.606
A entrada a este órgano está vixiada
pola barreira hematoencefálica,

00:01:10.606 --> 00:01:12.858
que separa o sangue do sistema nervioso

00:01:12.858 --> 00:01:15.940
para manter fóra
substancias potencialmente perigosas.

00:01:15.940 --> 00:01:19.148
Todos os fármacos deben ter
unha composición química específica

00:01:19.148 --> 00:01:23.568
que lles dá a chave 
para abrir a barreira e atravesala.

00:01:23.568 --> 00:01:27.428
Xa dentro, os fármacos interfiren
o funcionamento normal do cerebro

00:01:27.428 --> 00:01:30.608
dirixíndose á rede de neuronas e sinapses.

00:01:30.608 --> 00:01:35.498
As neuronas son células cerebrais
que teñen un núcleo, dendritas e un axón.

00:01:35.498 --> 00:01:39.540
As sinapses son estruturas situadas
ao longo das dendritas ou do axón

00:01:39.540 --> 00:01:43.433
que permiten o intercambio de sinais
electroquímicas entre as neuronas.

00:01:43.582 --> 00:01:47.500
Eses sinais toman a forma de substancias
químicas chamadas neurotransmisores.

00:01:47.719 --> 00:01:51.439
Cada neurotransmisor xoga un rol diferente
e regula o noso comportamento,

00:01:51.499 --> 00:01:52.950
emocións e coñecemento.

00:01:53.020 --> 00:01:55.520
Pero todos traballan dunha ou dúas formas:

00:01:55.630 --> 00:01:58.070
Poden inhibir a neurona receptora

00:01:58.070 --> 00:01:59.531
limitando a súa actividade,

00:01:59.601 --> 00:02:00.691
ou ben poden excitala,

00:02:00.721 --> 00:02:04.710
creando un novo sinal electroquímico
que se estende ao longo da rede.

00:02:04.710 --> 00:02:08.119
Calquera neutrotransmisor restante
degrádase normalmente

00:02:08.119 --> 00:02:10.480
ou reabsórbese na neurona transmisora.

00:02:11.320 --> 00:02:13.910
A efectividade do fármaco
xorde da súa habilidade

00:02:13.970 --> 00:02:16.081
para manipular
estas transmisións sinápticas

00:02:16.081 --> 00:02:18.591
en diferentes fases do proceso.

00:02:18.591 --> 00:02:21.508
Isto produce un aumento ou unha diminución

00:02:21.531 --> 00:02:24.361
na cantidade de neurotransmisores
que se estenden.

00:02:24.791 --> 00:02:27.942
Por exemplo, antidepresivos comúns,
como os ISRS,

00:02:27.942 --> 00:02:30.672
paran a recaptación da serotonina,

00:02:30.672 --> 00:02:34.321
un neurotransmisor que axusta
os nosos estados de ánimo.

00:02:34.321 --> 00:02:37.704
Isto acaba por introducir 
máis cantidade dela na rede neuronal.

00:02:37.934 --> 00:02:40.404
Mentres, os calmantes, como a morfina,

00:02:40.404 --> 00:02:43.192
aumentan o nivel
de serotonina e noradrenalina,

00:02:43.192 --> 00:02:44.574
que regulan a enerxía,

00:02:44.574 --> 00:02:45.532
a excitación,

00:02:45.532 --> 00:02:47.501
o estado de alerta e o pracer.

00:02:47.760 --> 00:02:51.640
Eses mesmos neurotransmisores
tamén afectan aos receptores de endorfina,

00:02:51.640 --> 00:02:53.852
reducindo a percepción da dor.

00:02:53.902 --> 00:02:57.762
Os sedantes funcionan
aumentando a produción de GABA

00:02:57.762 --> 00:02:59.492
para inhibir actividade neuronal

00:02:59.492 --> 00:03:03.222
ao pór a persoa
nun estado relaxado ou sedado.

00:03:03.732 --> 00:03:06.213
E que hai de fármacos ilegais ou ilícitos?

00:03:06.213 --> 00:03:10.473
Estes teñen un forte impacto no cerebro
que aínda estamos intentado comprender.

00:03:11.023 --> 00:03:12.684
A metanfetamina, unha anfetamina,

00:03:12.684 --> 00:03:15.954
induce a liberación duradeira de dopamina,

00:03:15.954 --> 00:03:20.013
un neurotransmisor conectado
á idea da recompensa e do pracer.

00:03:20.763 --> 00:03:23.695
Tamén activa
os receptores de noradrenalina,

00:03:23.695 --> 00:03:26.093
que aumenta o ritmo cardíaco,
dilata as pupilas,

00:03:26.145 --> 00:03:29.238
e activa una resposta
de enfrentamento ou fuxida do corpo.

00:03:29.238 --> 00:03:32.802
A cocaína bloquea a recaptacion
de dopamina e serotonina,

00:03:32.802 --> 00:03:34.764
e introduce máis dentro da rede neuronal

00:03:34.764 --> 00:03:36.253
onde estimulan a enerxía,

00:03:36.253 --> 00:03:38.062
crean sentimentos de euforia

00:03:38.062 --> 00:03:39.715
e conteñen o apetito.

00:03:39.715 --> 00:03:43.944
As drogas alucinóxenas teñen
algúns dos efectos máis enigmáticos.

00:03:43.944 --> 00:03:45.569
Substancias como o LSD,

00:03:45.569 --> 00:03:46.479
a mescalina

00:03:46.509 --> 00:03:47.538
e o DMT

00:03:47.538 --> 00:03:49.777
bloquean a liberación de serotonina,

00:03:49.777 --> 00:03:52.215
que regula o estado de ánimo
e a impulsividade.

00:03:52.565 --> 00:03:55.205
Tamén teñen impacto
nos circuítos neuronais

00:03:55.235 --> 00:03:59.056
involucrados na percepción, na aprendizaxe
e na regulación da conduta.

00:03:59.056 --> 00:04:03.535
Isto pode explicar por que estes fármacos
teñen un impacto tan grande.

00:04:03.535 --> 00:04:06.488
Incluso se algúns destes efectos
soan fascinantes,

00:04:06.488 --> 00:04:10.524
hai razóns polas que estes fármacos
están controlados e son a miúdo ilegais.

00:04:10.524 --> 00:04:13.388
Os fármacos teñen o poder
de alterar a química do cerebro

00:04:13.418 --> 00:04:16.978
e o seu uso repetido pode reconfigurar
permanentemente a rede neuronal

00:04:16.978 --> 00:04:18.435
que mantén a nosa capacidade

00:04:18.495 --> 00:04:20.087
para pensar, tomar decisións,

00:04:20.087 --> 00:04:20.845
aprender

00:04:20.845 --> 00:04:22.300
e lembrar cousas.

00:04:22.300 --> 00:04:25.927
Hai aínda moito que non sabemos
sobre os fármacos e os seus efectos,

00:04:25.927 --> 00:04:27.556
tanto bos como malos.

00:04:27.556 --> 00:04:31.531
Pero os que coñecemos
son os que estudamos de cerca

00:04:31.531 --> 00:04:33.858
e convertemos en fármacos efectivos.

00:04:34.008 --> 00:04:37.238
A medida que crece o noso coñecemento
sobre os fármacos e o cerebro,

00:04:37.238 --> 00:04:39.268
tamén aumentarán as posibilidades

00:04:39.348 --> 00:04:43.198
de tratar moitos dos problemas médicos
que desconcertan aos investigadores.