WEBVTT

00:00:07.095 --> 00:00:08.584
اکثر افراد در طول زندگی نوعی قرص،

00:00:08.584 --> 00:00:09.834
تزریق،

00:00:09.834 --> 00:00:13.335
یا نوعی از دارو دریافت می کنند،

00:00:13.335 --> 00:00:18.266
ولی اکثر ما از اینکه این مواد
چگونه عمل می کنند بی اطلاعیم.

00:00:18.266 --> 00:00:21.816
چطور است که ترکیبات گوناگون
قادرند بر نحوه ی که فیزیکی احساس می کنیم،

00:00:21.816 --> 00:00:22.726
فکر می کنیم،

00:00:22.726 --> 00:00:24.844
و حتی رفتار می کنیم اثر بگذارند؟

00:00:24.844 --> 00:00:28.665
عمدتاً، بستگی به این دارد که
چطور یک دارو، ارتباطات

00:00:28.665 --> 00:00:31.226
بین سلولهای مغز را تغییر میدهد.

00:00:31.226 --> 00:00:33.787
این قضیه به شیوههای
مختلف اتفاق می افتد.

00:00:33.787 --> 00:00:35.866
اما پیش از اینکه به مغز برسد،

00:00:35.866 --> 00:00:38.124
هر دارو باید ابتدا وارد جریان خون شود

00:00:38.124 --> 00:00:41.897
در طی سفری که ممکن است
از چند ثانیه تا چندین ساعت طول بکشد،

00:00:41.897 --> 00:00:44.327
بسته عواملی مثل نحوهای که اعمال شده است.

00:00:44.327 --> 00:00:47.367
کندترین شیوه، دریافت دارو از دهان است

00:00:47.367 --> 00:00:50.097
چراکه باید توسط دستگاه گوارش جذب شود

00:00:50.097 --> 00:00:52.189
پیش از اینکه اثر کند.

00:00:52.189 --> 00:00:55.398
استنشاق دارو سریعتر وارد جربان خون میشود.

00:00:55.398 --> 00:00:58.888
و تزریق وریدی از همه سریعتر عمل میکند.

00:00:58.888 --> 00:01:02.007
چرا که مواد شیمیایی را مستقیماً داخل خون
خالی میکند.

00:01:02.007 --> 00:01:06.788
پس از ورود دارو، به سرعت
به دروازهی مقصدش یعنی مغز میرسد.

00:01:06.788 --> 00:01:10.606
ورودی این اندام توسط سد خونی مغز
نگهبانی میشود،

00:01:10.606 --> 00:01:12.858
جائیکه خون را از دستگاه عصبی جدا میکند،

00:01:12.858 --> 00:01:15.940
تا موادی که خطر بالقوه دارند،
بیرون نگهداشته شوند.

00:01:15.940 --> 00:01:19.148
بنابراین تمام دارها باید بک ساختار
شیمیایی خاص داشته باشند

00:01:19.148 --> 00:01:23.568
که به آنها کلید باز کردن این سد
و اجازه عبور میدهد.

00:01:23.568 --> 00:01:27.428
به محض ورود، داروها شروع به مداخله
در فعالیت نرمال مغز می کنند

00:01:27.428 --> 00:01:30.938
با هدف قرار دادن شبکهی 
نورنها و سیناپسها.

00:01:30.938 --> 00:01:35.498
نورنها سلولهای مغز هستند که دارای
یک هسته، تعدادی «دندریت» و یک «آکسون» هستند.

00:01:35.498 --> 00:01:39.540
سیناپسها ساختارهایی هستند که
در طول دندریتها یا آکسون قرار میگیرند

00:01:39.540 --> 00:01:43.989
که تبادل سیگنالهای الکتروشیمیایی
مابین نورنها را میسر میکنند.

00:01:43.989 --> 00:01:47.669
این سیگنالها در قالب مواد شیمیایی هستند
که پیامرسانهای عصبی نامیده میشوند.

00:01:47.669 --> 00:01:51.470
هر پیامرسان عصبی نقش متفاوتی در
تنظیم رفتارها،

00:01:51.470 --> 00:01:52.280
احساسات،

00:01:52.280 --> 00:01:53.489
و شناخت ما دارد.

00:01:53.489 --> 00:01:55.880
اما همگی به یکی از
این دو شیوه عمل میکنند.

00:01:55.880 --> 00:01:58.080
یا میتوانند نورون
دریافت کننده را مهار کنند،

00:01:58.080 --> 00:01:59.601
از طریق محدود کردن فعالیتش،

00:01:59.601 --> 00:02:00.980
یا تحریکش کنند،

00:02:00.980 --> 00:02:05.079
با تولید یک سیگنال الکتروشیمیایی
که داخل شبکه منتشر میشود.

00:02:05.079 --> 00:02:08.020
هر پیامرسان عصبی که باقی میماند
معمولاً ازبین میرود

00:02:08.020 --> 00:02:11.120
یا داخل نورن ارسال کنند جذب میشود.

00:02:11.120 --> 00:02:13.981
اثربخشی یک دارو ناشی از
تواناییاش

00:02:13.981 --> 00:02:18.651
در دستکاری این تبادلات سیناپسی
در جریان فازهای مختلف پروسه است.

00:02:18.651 --> 00:02:21.401
این منجر به افزایش یا کاهش

00:02:21.401 --> 00:02:24.752
در میزان پیامرسانهای عصبی است
که در حال پخش شدن است.

00:02:24.752 --> 00:02:28.402
بعنوان مثال، ضدافسردگی های رایج،
نظیر SSRI،

00:02:28.402 --> 00:02:31.181
جذب دوبارهی «سراتونین» را متوقف میکند،

00:02:31.181 --> 00:02:34.572
این پیامرسانی است که خلق و خوی ما را
تعدیل میکند.

00:02:34.572 --> 00:02:37.744
این بطور مطلوبی مقدار بیشتری
از آن را وارد شبکهی عصبی میکند.

00:02:37.744 --> 00:02:40.332
در این ضمن، مُسکنها، مانند مورفین،

00:02:40.332 --> 00:02:43.444
سطح سراتونین و نورآدرنالین
را بالا میبرند،

00:02:43.444 --> 00:02:44.842
که موجب تنظیم انرژی،

00:02:44.842 --> 00:02:45.801
برانگیختگی،

00:02:45.801 --> 00:02:46.740
هوشیاری،

00:02:46.740 --> 00:02:48.190
و لذت میشوند.

00:02:48.190 --> 00:02:51.812
همین پیامرسانها بر دریافت کنندههای
اندورفین هم اثر میگذارد،

00:02:51.812 --> 00:02:53.542
که موجب کاهش حس درد میشود.

00:02:53.542 --> 00:02:57.712
و آرامبخشها باعث افزایش تولید
[واسط عصبی] «GABA» میشوند

00:02:57.712 --> 00:02:59.902
تا فعالیتهای عصبی را کاهش دهند

00:02:59.902 --> 00:03:03.913
که فرد را در وضعیت آرام
و آسوده قرار میدهند.

00:03:03.913 --> 00:03:06.473
داروهای غیرقانونی و ممنوعه چطور؟

00:03:06.473 --> 00:03:10.954
اینها اثرات قوی بر مغز دارند
که ما هنوز سعی در فهمیدن آنها داریم.

00:03:10.954 --> 00:03:12.884
کریستال مث (شیشه)، از آمفتامینها،

00:03:12.884 --> 00:03:15.943
موجب آزاد کردن بادوام دوپامین میشود،

00:03:15.943 --> 00:03:21.055
پیامرسانعصبی که به احساس پاداش و لذت
مرتبط است.

00:03:21.055 --> 00:03:23.593
همچنین دریافتکنندههای
نورآدرنالین را فعال میکند،

00:03:23.593 --> 00:03:25.125
که سبب افزایش ضربان قلب،

00:03:25.125 --> 00:03:26.368
گشاد شدن مردمکها،

00:03:26.368 --> 00:03:29.632
و فعال کردن عکسالعمل
«فرار یا حمله» بدن میشود.

00:03:29.632 --> 00:03:33.444
کوکائین جلوی جذب دوبارهی
دوپامین و سراتونین را میگیرد،

00:03:33.444 --> 00:03:35.073
که مقدار بیشتری را وارد شبکه میکند

00:03:35.073 --> 00:03:36.432
که سبب افزایش انرژی،

00:03:36.432 --> 00:03:38.125
ایجاد حس شعف،

00:03:38.125 --> 00:03:40.454
و کاهش اشتها میشود.

00:03:40.454 --> 00:03:44.159
و داروهای توهمزا بعضی از
متحیرکنندهترین اثرها را دارند.

00:03:44.159 --> 00:03:45.659
موادی مانند ال.اس.دی،

00:03:45.659 --> 00:03:46.638
مسکالین،

00:03:46.638 --> 00:03:47.757
و DMT

00:03:47.757 --> 00:03:50.225
همگی موجب مسدود شدن تولید سراتونین،

00:03:50.225 --> 00:03:52.895
که متعادل کنندهی خلق و خو و
تحریکپذیری است، میشوند.

00:03:52.895 --> 00:03:55.246
آنها همچنین بر مدار های مغزی
اثر میگذارند که

00:03:55.246 --> 00:03:59.815
در ادراک، یادگیری
و تعدیل رفتار دخیل هستند.

00:03:59.815 --> 00:04:04.268
این دلیل آنست که چرا این داروها
چنین اثرات قویای دارند.

00:04:04.268 --> 00:04:06.784
حتی اگر بعضی از این اثرات
بنظر هیجانانگیز میآیند،

00:04:06.784 --> 00:04:10.944
دلایلی هست که چرا بعضی از این داروها
بشدت کنترل شده و اغلب غیرقانونی هستند.

00:04:10.944 --> 00:04:13.468
داروها قادر به تغییر شیمیِ مغز هستند،

00:04:13.468 --> 00:04:17.315
و مصرف مکرر میتواند برای همیشه
شبکههای عصبی که پشتیبانِ

00:04:17.315 --> 00:04:19.107
توانایی ما در فکر کردن،

00:04:19.107 --> 00:04:20.255
تصمیمگیری،

00:04:20.255 --> 00:04:21.000
یادگیری،

00:04:21.000 --> 00:04:22.757
و یادآوری چیزها هستند را تغییر دهد.

00:04:22.757 --> 00:04:25.996
چیزهای زیادی دربارهی داروها و اثراتشان

00:04:25.996 --> 00:04:27.911
چه خوب و چه بد هستند که ما نمی دانیم.

00:04:27.911 --> 00:04:31.647
ولی آنچه میدانیم آنهایی هستند
که بدقت مطالعه کردیم،

00:04:31.647 --> 00:04:33.978
و به داروهای پزشکی کارآمد تبدیل کردهایم.

00:04:33.978 --> 00:04:36.958
همینطور که دانش ما درباره داروها و مغز
رشد مییابد،

00:04:36.958 --> 00:04:39.308
فرصتها برای درمان

00:04:39.308 --> 00:04:43.287
بسیاری از مشکلات پزشکی که محققان
را درگیر کرده است نیز افزایش مییابد.