1
00:00:07,095 --> 00:00:08,584
اکثر افراد در طول زندگی نوعی قرص،

2
00:00:08,584 --> 00:00:09,834
تزریق،

3
00:00:09,834 --> 00:00:13,335
یا نوعی از دارو دریافت می کنند،

4
00:00:13,335 --> 00:00:18,266
ولی اکثر ما از اینکه این مواد
چگونه عمل می کنند بی اطلاعیم.

5
00:00:18,266 --> 00:00:21,816
چطور است که ترکیبات گوناگون
قادرند بر نحوه ی که فیزیکی احساس می کنیم،

6
00:00:21,816 --> 00:00:22,726
فکر می کنیم،

7
00:00:22,726 --> 00:00:24,844
و حتی رفتار می کنیم اثر بگذارند؟

8
00:00:24,844 --> 00:00:28,665
عمدتاً، بستگی به این دارد که
چطور یک دارو، ارتباطات

9
00:00:28,665 --> 00:00:31,226
بین سلولهای مغز را تغییر میدهد.

10
00:00:31,226 --> 00:00:33,787
این قضیه به شیوههای
مختلف اتفاق می افتد.

11
00:00:33,787 --> 00:00:35,866
اما پیش از اینکه به مغز برسد،

12
00:00:35,866 --> 00:00:38,124
هر دارو باید ابتدا وارد جریان خون شود

13
00:00:38,124 --> 00:00:41,897
در طی سفری که ممکن است
از چند ثانیه تا چندین ساعت طول بکشد،

14
00:00:41,897 --> 00:00:44,327
بسته عواملی مثل نحوهای که اعمال شده است.

15
00:00:44,327 --> 00:00:47,367
کندترین شیوه، دریافت دارو از دهان است

16
00:00:47,367 --> 00:00:50,097
چراکه باید توسط دستگاه گوارش جذب شود

17
00:00:50,097 --> 00:00:52,189
پیش از اینکه اثر کند.

18
00:00:52,189 --> 00:00:55,398
استنشاق دارو سریعتر وارد جربان خون میشود.

19
00:00:55,398 --> 00:00:58,888
و تزریق وریدی از همه سریعتر عمل میکند.

20
00:00:58,888 --> 00:01:02,007
چرا که مواد شیمیایی را مستقیماً داخل خون
خالی میکند.

21
00:01:02,007 --> 00:01:06,788
پس از ورود دارو، به سرعت
به دروازهی مقصدش یعنی مغز میرسد.

22
00:01:06,788 --> 00:01:10,606
ورودی این اندام توسط سد خونی مغز
نگهبانی میشود،

23
00:01:10,606 --> 00:01:12,858
جائیکه خون را از دستگاه عصبی جدا میکند،

24
00:01:12,858 --> 00:01:15,940
تا موادی که خطر بالقوه دارند،
بیرون نگهداشته شوند.

25
00:01:15,940 --> 00:01:19,148
بنابراین تمام دارها باید بک ساختار
شیمیایی خاص داشته باشند

26
00:01:19,148 --> 00:01:23,568
که به آنها کلید باز کردن این سد
و اجازه عبور میدهد.

27
00:01:23,568 --> 00:01:27,428
به محض ورود، داروها شروع به مداخله
در فعالیت نرمال مغز می کنند

28
00:01:27,428 --> 00:01:30,938
با هدف قرار دادن شبکهی 
نورنها و سیناپسها.

29
00:01:30,938 --> 00:01:35,498
نورنها سلولهای مغز هستند که دارای
یک هسته، تعدادی «دندریت» و یک «آکسون» هستند.

30
00:01:35,498 --> 00:01:39,540
سیناپسها ساختارهایی هستند که
در طول دندریتها یا آکسون قرار میگیرند

31
00:01:39,540 --> 00:01:43,989
که تبادل سیگنالهای الکتروشیمیایی
مابین نورنها را میسر میکنند.

32
00:01:43,989 --> 00:01:47,669
این سیگنالها در قالب مواد شیمیایی هستند
که پیامرسانهای عصبی نامیده میشوند.

33
00:01:47,669 --> 00:01:51,470
هر پیامرسان عصبی نقش متفاوتی در
تنظیم رفتارها،

34
00:01:51,470 --> 00:01:52,280
احساسات،

35
00:01:52,280 --> 00:01:53,489
و شناخت ما دارد.

36
00:01:53,489 --> 00:01:55,880
اما همگی به یکی از
این دو شیوه عمل میکنند.

37
00:01:55,880 --> 00:01:58,080
یا میتوانند نورون
دریافت کننده را مهار کنند،

38
00:01:58,080 --> 00:01:59,601
از طریق محدود کردن فعالیتش،

39
00:01:59,601 --> 00:02:00,980
یا تحریکش کنند،

40
00:02:00,980 --> 00:02:05,079
با تولید یک سیگنال الکتروشیمیایی
که داخل شبکه منتشر میشود.

41
00:02:05,079 --> 00:02:08,020
هر پیامرسان عصبی که باقی میماند
معمولاً ازبین میرود

42
00:02:08,020 --> 00:02:11,120
یا داخل نورن ارسال کنند جذب میشود.

43
00:02:11,120 --> 00:02:13,981
اثربخشی یک دارو ناشی از
تواناییاش

44
00:02:13,981 --> 00:02:18,651
در دستکاری این تبادلات سیناپسی
در جریان فازهای مختلف پروسه است.

45
00:02:18,651 --> 00:02:21,401
این منجر به افزایش یا کاهش

46
00:02:21,401 --> 00:02:24,752
در میزان پیامرسانهای عصبی است
که در حال پخش شدن است.

47
00:02:24,752 --> 00:02:28,402
بعنوان مثال، ضدافسردگی های رایج،
نظیر SSRI،

48
00:02:28,402 --> 00:02:31,181
جذب دوبارهی «سراتونین» را متوقف میکند،

49
00:02:31,181 --> 00:02:34,572
این پیامرسانی است که خلق و خوی ما را
تعدیل میکند.

50
00:02:34,572 --> 00:02:37,744
این بطور مطلوبی مقدار بیشتری
از آن را وارد شبکهی عصبی میکند.

51
00:02:37,744 --> 00:02:40,332
در این ضمن، مُسکنها، مانند مورفین،

52
00:02:40,332 --> 00:02:43,444
سطح سراتونین و نورآدرنالین
را بالا میبرند،

53
00:02:43,444 --> 00:02:44,842
که موجب تنظیم انرژی،

54
00:02:44,842 --> 00:02:45,801
برانگیختگی،

55
00:02:45,801 --> 00:02:46,740
هوشیاری،

56
00:02:46,740 --> 00:02:48,190
و لذت میشوند.

57
00:02:48,190 --> 00:02:51,812
همین پیامرسانها بر دریافت کنندههای
اندورفین هم اثر میگذارد،

58
00:02:51,812 --> 00:02:53,542
که موجب کاهش حس درد میشود.

59
00:02:53,542 --> 00:02:57,712
و آرامبخشها باعث افزایش تولید
[واسط عصبی] «GABA» میشوند

60
00:02:57,712 --> 00:02:59,902
تا فعالیتهای عصبی را کاهش دهند

61
00:02:59,902 --> 00:03:03,913
که فرد را در وضعیت آرام
و آسوده قرار میدهند.

62
00:03:03,913 --> 00:03:06,473
داروهای غیرقانونی و ممنوعه چطور؟

63
00:03:06,473 --> 00:03:10,954
اینها اثرات قوی بر مغز دارند
که ما هنوز سعی در فهمیدن آنها داریم.

64
00:03:10,954 --> 00:03:12,884
کریستال مث (شیشه)، از آمفتامینها،

65
00:03:12,884 --> 00:03:15,943
موجب آزاد کردن بادوام دوپامین میشود،

66
00:03:15,943 --> 00:03:21,055
پیامرسانعصبی که به احساس پاداش و لذت
مرتبط است.

67
00:03:21,055 --> 00:03:23,593
همچنین دریافتکنندههای
نورآدرنالین را فعال میکند،

68
00:03:23,593 --> 00:03:25,125
که سبب افزایش ضربان قلب،

69
00:03:25,125 --> 00:03:26,368
گشاد شدن مردمکها،

70
00:03:26,368 --> 00:03:29,632
و فعال کردن عکسالعمل
«فرار یا حمله» بدن میشود.

71
00:03:29,632 --> 00:03:33,444
کوکائین جلوی جذب دوبارهی
دوپامین و سراتونین را میگیرد،

72
00:03:33,444 --> 00:03:35,073
که مقدار بیشتری را وارد شبکه میکند

73
00:03:35,073 --> 00:03:36,432
که سبب افزایش انرژی،

74
00:03:36,432 --> 00:03:38,125
ایجاد حس شعف،

75
00:03:38,125 --> 00:03:40,454
و کاهش اشتها میشود.

76
00:03:40,454 --> 00:03:44,159
و داروهای توهمزا بعضی از
متحیرکنندهترین اثرها را دارند.

77
00:03:44,159 --> 00:03:45,659
موادی مانند ال.اس.دی،

78
00:03:45,659 --> 00:03:46,638
مسکالین،

79
00:03:46,638 --> 00:03:47,757
و DMT

80
00:03:47,757 --> 00:03:50,225
همگی موجب مسدود شدن تولید سراتونین،

81
00:03:50,225 --> 00:03:52,895
که متعادل کنندهی خلق و خو و
تحریکپذیری است، میشوند.

82
00:03:52,895 --> 00:03:55,246
آنها همچنین بر مدار های مغزی
اثر میگذارند که

83
00:03:55,246 --> 00:03:59,815
در ادراک، یادگیری
و تعدیل رفتار دخیل هستند.

84
00:03:59,815 --> 00:04:04,268
این دلیل آنست که چرا این داروها
چنین اثرات قویای دارند.

85
00:04:04,268 --> 00:04:06,784
حتی اگر بعضی از این اثرات
بنظر هیجانانگیز میآیند،

86
00:04:06,784 --> 00:04:10,944
دلایلی هست که چرا بعضی از این داروها
بشدت کنترل شده و اغلب غیرقانونی هستند.

87
00:04:10,944 --> 00:04:13,468
داروها قادر به تغییر شیمیِ مغز هستند،

88
00:04:13,468 --> 00:04:17,315
و مصرف مکرر میتواند برای همیشه
شبکههای عصبی که پشتیبانِ

89
00:04:17,315 --> 00:04:19,107
توانایی ما در فکر کردن،

90
00:04:19,107 --> 00:04:20,255
تصمیمگیری،

91
00:04:20,255 --> 00:04:21,000
یادگیری،

92
00:04:21,000 --> 00:04:22,757
و یادآوری چیزها هستند را تغییر دهد.

93
00:04:22,757 --> 00:04:25,996
چیزهای زیادی دربارهی داروها و اثراتشان

94
00:04:25,996 --> 00:04:27,911
چه خوب و چه بد هستند که ما نمی دانیم.

95
00:04:27,911 --> 00:04:31,647
ولی آنچه میدانیم آنهایی هستند
که بدقت مطالعه کردیم،

96
00:04:31,647 --> 00:04:33,978
و به داروهای پزشکی کارآمد تبدیل کردهایم.

97
00:04:33,978 --> 00:04:36,958
همینطور که دانش ما درباره داروها و مغز
رشد مییابد،

98
00:04:36,958 --> 00:04:39,308
فرصتها برای درمان

99
00:04:39,308 --> 00:04:43,287
بسیاری از مشکلات پزشکی که محققان
را درگیر کرده است نیز افزایش مییابد.