1
00:00:06,665 --> 00:00:09,594
Οι περισσότεροι άνθρωποι
παίρνουν ένα χάπι, κάνουν μια ένεση,

2
00:00:09,654 --> 00:00:13,165
ή παίρνουν κάποιο φάρμακο
κατά τη διάρκεια της ζωής τους,

3
00:00:13,165 --> 00:00:17,856
αλλά οι πιο πολλοί δεν ξέρουμε τίποτα
για το πώς λειτουργούν αυτές οι ουσίες.

4
00:00:18,116 --> 00:00:19,666
Πώς μπορούν τα διάφορα συστατικά

5
00:00:19,666 --> 00:00:21,956
να επηρεάσουν τον τρόπο
που νιώθουμε σωματικά,

6
00:00:21,956 --> 00:00:24,256
που σκεφτόμαστε,
ακόμα και που συμπεριφερόμαστε;

7
00:00:24,544 --> 00:00:28,815
Εν πολλοίς, αυτό εξαρτάται στο πώς
μια ουσία αλλάζει την επικοινωνία

8
00:00:28,815 --> 00:00:30,816
ανάμεσα στα κύτταρα και στον εγκέφαλο.

9
00:00:30,846 --> 00:00:33,787
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι
που μπορεί να συμβεί αυτό.

10
00:00:33,787 --> 00:00:35,766
Πριν, όμως, μπει μέσα στον εγκέφαλο,

11
00:00:35,766 --> 00:00:38,214
η ουσία πρέπει πρώτα
να φτάσει στη ροή του αίματος

12
00:00:38,214 --> 00:00:41,797
σε ένα ταξίδι που μπορεί να χρειαστεί
δευτερόλεπτα ή ώρες,

13
00:00:41,797 --> 00:00:44,497
κάτι που εξαρτάται από παράγοντες
όπως το πώς χορηγείται.

14
00:00:44,497 --> 00:00:47,367
Η πιο αργή μέθοδος είναι
να πάρεις το φάρμακο από το στόμα

15
00:00:47,367 --> 00:00:50,097
επειδή πρέπει να απορροφηθεί
από το πεπτικό μας σύστημα

16
00:00:50,097 --> 00:00:51,659
πριν κάνει δράση.

17
00:00:51,989 --> 00:00:55,198
Η εισπνοή ενός φαρμάκου το βάζει
στη ροή του αίματος γρηγορότερα.

18
00:00:55,198 --> 00:00:58,668
Και η ενδοφλέβια ένεση
λειτουργεί γρήγορα επίσης

19
00:00:58,668 --> 00:01:01,617
επειδή αντλεί τις χημικές ουσίες
κατευθείαν στο αίμα.

20
00:01:01,747 --> 00:01:05,658
Μόλις πάει εκεί, το φάρμακο φτάνει γρήγορα
στις πύλες του προορισμού του,

21
00:01:05,658 --> 00:01:06,668
τον εγκέφαλο.

22
00:01:06,668 --> 00:01:10,506
Η είσοδος σε αυτό το όργανο φυλάσσεται
από τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό,

23
00:01:10,506 --> 00:01:12,858
ο οποίος διαχωρίζει το αίμα
από το νευρικό σύστημα

24
00:01:12,858 --> 00:01:15,750
για να κρατά πιθανές
επικίνδυνες ουσίες εκτός.

25
00:01:15,750 --> 00:01:18,828
Οπότε, όλα τα φάρμακα πρέπει να έχουν
μια ειδική χημική σύσταση

26
00:01:18,828 --> 00:01:21,718
που τους δίνει το κλειδί
για να ξεκλειδώσουν αυτόν τον φραγμό

27
00:01:21,718 --> 00:01:23,048
και να περάσουν.

28
00:01:23,238 --> 00:01:25,588
Μόλις πάνε μέσα, οι ουσίες
αρχίζουν να επεμβαίνουν

29
00:01:25,588 --> 00:01:27,428
στην κανονική λειτουργία του εγκεφάλου

30
00:01:27,428 --> 00:01:30,578
στοχεύοντας στον ιστό
των νευρώνων και συνάψεών του.

31
00:01:30,578 --> 00:01:35,058
Οι νευρώνες είναι εγκεφαλικά κύτταρα
που έχουν πυρήνα, δενδρίτες και άξονα.

32
00:01:35,328 --> 00:01:39,540
Οι συνάψεις είναι κατασκευές τοποθετημένες
κατά μήκος των δενδριτών ή του άξονα

33
00:01:39,540 --> 00:01:42,539
που επιτρέπουν την ανταλλαγή
ηλεκτρο-χημικών σημάτων

34
00:01:42,539 --> 00:01:43,659
ανάμεσα στους νευρώνες.

35
00:01:43,659 --> 00:01:47,439
Αυτά τα σήματα παίρνουν τη μορφή χημικών
που ονομάζονται νευροδιαβιβαστές.

36
00:01:47,439 --> 00:01:49,740
Κάθε νευροδιαβιβαστής
παίζει διαφορετικούς ρόλους

37
00:01:49,740 --> 00:01:53,080
στη ρύθμιση συμπεριφορών, συναισθημάτων,
και γνωστικής λειτουργίας.

38
00:01:53,139 --> 00:01:55,700
Όλοι, όμως, λειτουργούν
με έναν από δύο τρόπους.

39
00:01:55,740 --> 00:01:58,080
Μπορούν είτε να αναστείλουν
τον νευρώνα λήψης,

40
00:01:58,080 --> 00:02:00,751
περιορίζοντας τη δραστηριότητά του,
ή να τον διεγείρουν,

41
00:02:00,751 --> 00:02:04,729
δημιουργώντας ένα νέο ηλεκτρο-χημικό σήμα
που επεκτείνεται σε όλο το σύστημα.

42
00:02:04,789 --> 00:02:08,020
Κάθε νευροδιαβιβαστής που περισσέψει
συνήθως αποσυντίθεται

43
00:02:08,020 --> 00:02:10,770
ή επαναπορροφείται μέσα
στον μεταδιδόμενο νευρώνα.

44
00:02:11,030 --> 00:02:14,191
Η αποτελεσματικότητα ενός φαρμάκου
προέρχεται από την ικανότητά του

45
00:02:14,191 --> 00:02:18,651
να χειραγωγεί τις συναπτικές μεταδόσεις
σε διαφορετικές φάσεις της διαδικασίας.

46
00:02:18,821 --> 00:02:21,621
Τα αποτελέσματα είναι αύξηση ή μείωση

47
00:02:21,621 --> 00:02:24,232
στο ποσό των νευροδιαβιβαστών
που διαδίδονται.

48
00:02:24,752 --> 00:02:28,652
Για παράδειγμα, τα κοινά
αντικαταθλιπτικά, όπως οι SSRI,

49
00:02:28,652 --> 00:02:31,021
σταματούν την επαναπρόσληψη
της σεροτονίνης,

50
00:02:31,021 --> 00:02:34,112
ενός νευροδιαβιβαστή
που διαμορφώνει τις διαθέσεις μας.

51
00:02:34,302 --> 00:02:37,864
Αυτό σπρώχνει αποτελεσματικά περισσότερο
από αυτήν στο νευρικό σύστημα.

52
00:02:37,864 --> 00:02:40,332
Εν τω μεταξύ, παυσίπονα, όπως η μορφίνη,

53
00:02:40,332 --> 00:02:43,444
αυξάνουν τα επίπεδα
της σεροτονίνης και της νοραδρελανίνης,

54
00:02:43,444 --> 00:02:47,612
που ρυθμίζουν την ενέργεια, την εγρήγορση,
την ετοιμότητα και την ευχαρίστηση.

55
00:02:47,940 --> 00:02:51,812
Αυτοί οι ίδιοι νευροδιαβιβαστές, επίσης,
επηρεάζουν τους υποδοχείς ενδορφίνης,

56
00:02:51,812 --> 00:02:53,802
μειώνοντας την αντίληψη του πόνου.

57
00:02:53,802 --> 00:02:57,862
Και τα ηρεμιστικά λειτουργούν αυξάνοντας
την παραγωγή γ-αμινοβουτυρικού οξέος

58
00:02:57,862 --> 00:02:59,902
για να αναστείλουν
τη νευρική δραστηριότητα

59
00:02:59,902 --> 00:03:03,153
βάζοντας το άτομο σε μια χαλαρή
ή κατασταλμένη κατάσταση.

60
00:03:03,913 --> 00:03:06,273
Τι ισχύει για τα παράνομα φάρμακα;

61
00:03:06,343 --> 00:03:08,574
Αυτά έχουν ισχυρές
επιπτώσεις στον εγκέφαλο

62
00:03:08,574 --> 00:03:10,524
που ακόμη προσπαθούμε να κατανοήσουμε.

63
00:03:10,954 --> 00:03:13,064
H μεθαμφεταμίνη, μια αμφεταμίνη,

64
00:03:13,064 --> 00:03:15,953
προκαλεί μια μακρόχρονη
απελευθέρωση της ντοπαμίνης,

65
00:03:15,953 --> 00:03:17,605
ενός νευροδιαβιβαστή που συνδέεται

66
00:03:17,605 --> 00:03:20,255
με την αντίληψη ανταμοιβής
και ευχαρίστησης.

67
00:03:20,885 --> 00:03:23,520
Ενεργοποιεί, επίσης,
τους υποδοχείς της νοραδρεναλίνης,

68
00:03:23,520 --> 00:03:26,480
που αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό,
διαστέλλει τις κόρες των ματιών

69
00:03:26,480 --> 00:03:29,222
και παρακινεί την αντίδραση
πάλης ή φυγής του σώματος.

70
00:03:29,472 --> 00:03:33,114
Η κοκαΐνη μπλοκάρει την επαναπρόσληψη
της ντοπαμίνης και της σεροτονίνης,

71
00:03:33,134 --> 00:03:35,073
σπρώχνοντας περισσότερο ποσό στο σύστημα

72
00:03:35,073 --> 00:03:36,432
όπου ωθούν την ενέργεια,

73
00:03:36,432 --> 00:03:38,125
δημιουργούν αισθήματα ευφορίας,

74
00:03:38,125 --> 00:03:39,994
και καταστέλλουν τις ορέξεις.

75
00:03:40,144 --> 00:03:43,969
Και τα παραισθησιογόνα φάρμακα έχουν
εξαιρετικά αινιγματικά αποτελέσματα.

76
00:03:43,969 --> 00:03:47,639
Ουσίες όπως το LSD, η μεσκαλίνη
και η διμεθυλοτρυπταμίνη (DMT),

77
00:03:47,697 --> 00:03:50,035
όλες μπλοκάρουν
την απελευθέρωση της σεροτονίνης,

78
00:03:50,085 --> 00:03:52,675
η οποία ρυθμίζει τη διάθεση
και την παρορμητικότητα.

79
00:03:52,725 --> 00:03:55,246
Επίσης έχουν επίπτωση
στα νευρικά κυκλώματα

80
00:03:55,246 --> 00:03:59,315
που εμπλέκονται στην αντίληψη, τη μάθηση,
και τη ρύθμιση της συμπεριφοράς,

81
00:03:59,375 --> 00:04:00,598
το οποίο μπορεί να εξηγεί

82
00:04:00,598 --> 00:04:03,458
γιατί αυτά τα φάρμακα
έχουν τόσο ισχυρές επιπτώσεις.

83
00:04:03,588 --> 00:04:06,374
Κι αν κάποιες από αυτές τις δράσεις
μοιάζουν συναρπαστικές,

84
00:04:06,374 --> 00:04:08,484
υπάρχουν λόγοι που κάποια
από αυτά τα φάρμακα

85
00:04:08,484 --> 00:04:10,804
ελέγχονται εξονυχιστικά
και είναι συχνά παράνομα.

86
00:04:10,804 --> 00:04:13,758
Οι ουσίες έχουν τη δύναμη
να αλλάξουν τη χημεία του εγκεφάλου,

87
00:04:13,758 --> 00:04:17,525
και η επαναλαμβανόμενη χρήση μπορεί μόνιμα
να επανασυνδέσει τα νευρικά συστήματα

88
00:04:17,525 --> 00:04:22,127
που υποστηρίζουν τη σκέψη,
τη λήψη αποφάσεων, τη μάθηση και τη μνήμη.

89
00:04:22,327 --> 00:04:25,996
Υπάρχουν πολλά που ακόμα δε γνωρίζουμε
για τις ουσίες και τις επιδράσεις τους,

90
00:04:25,996 --> 00:04:28,071
τόσο τα καλά, όσο και τα κακά.

91
00:04:28,071 --> 00:04:31,647
Αυτά, όμως, τα οποία γνωρίζουμε
είναι αυτά που έχουμε μελετήσει στενά,

92
00:04:31,647 --> 00:04:33,978
και τα μετατρέψαμε
σε αποτελεσματικά φάρμακα.

93
00:04:33,978 --> 00:04:36,958
Καθώς η γνώση μας για τις ουσίες
και τον εγκέφαλο μεγαλώνει,

94
00:04:36,958 --> 00:04:39,308
οι πιθανότητες επίσης μεγαλώνουν

95
00:04:39,308 --> 00:04:41,447
για τη θεραπεία μεγάλων
ιατρικών προβλημάτων

96
00:04:41,447 --> 00:04:43,507
που σπαζοκεφαλιάζουν
τους ερευνητές σήμερα.