0:00:01.087,0:00:05.207
Αυτή η ημέρα ήταν η 8η Απριλίου 2003,

0:00:05.567,0:00:10.383
ήμουν στη Βαγδάτη ως ανταποκριτής[br]στον πόλεμο του Ιράκ.

0:00:10.407,0:00:15.207
Ήταν η στιγμή που οι Αμερικάνοι[br]έμπαιναν με τα τανκς τους στη Βαγδάτη,

0:00:15.847,0:00:21.583
μερικοί δημοσιογράφοι βρισκόμασταν[br]μέσα στο ξενοδοχείο Παλαιστίνη,

0:00:21.607,0:00:26.983
και ο κίνδυνος του πολέμου,[br]ο πόλεμος ερχόταν κατά πάνω μας,

0:00:27.007,0:00:29.167
από κάτω μας, κάτω από τα παράθυρά μας.

0:00:30.127,0:00:34.287
Η Βαγδάτη ήταν γεμάτη[br]από μαύρο καπνό, από πετρέλαιο.

0:00:34.687,0:00:37.743
Βρομούσε, δεν βλέπαμε τίποτα,[br]βλέπαμε όμως αυτό που συνέβαινε.

0:00:37.767,0:00:40.263
Κι εγώ, φυσικά, έπρεπε να γράψω ένα άρθρο,

0:00:40.287,0:00:44.183
πάντα κάτι γίνεται[br]όταν πρέπει να γράψετε ένα άρθρο.

0:00:44.207,0:00:47.103
Ήμουν λοιπόν στο δωμάτιό μου,[br]στον 16ο όροφο,

0:00:47.127,0:00:50.383
γράφοντας, και πότε πότε[br]πήγαινα στο παράθυρο

0:00:50.407,0:00:52.327
να δω τι συνέβαινε.

0:00:52.967,0:00:55.663
Κι έπειτα, σε μια στιγμή,[br]έγινε μια πιο βίαιη δόνηση.

0:00:55.687,0:00:58.183
Για τρεις εβδομάδες μας βομβάρδιζαν

0:00:58.207,0:01:01.183
με πυραύλους και βόμβες μισού τόνου,

0:01:01.207,0:01:07.423
αλλά τότε, τη δόνηση, την ένιωσα μέσα μου.

0:01:07.447,0:01:10.743
Είπα λοιπόν στον εαυτό μου,[br]«Είναι κοντά, πολύ πολύ κοντά!»

0:01:10.767,0:01:13.983
Κι έτσι κατέβηκα να δω τι συνέβαινε,

0:01:14.007,0:01:18.863
κατέβηκα στον 15ο όροφο,

0:01:18.887,0:01:22.263
και είδα τον κόσμο να ουρλιάζει[br]στους διαδρόμους, τους δημοσιογράφους,

0:01:22.287,0:01:24.383
και μπήκα σε ένα δωμάτιο

0:01:24.407,0:01:28.863
και κατάλαβα ότι αυτό το δωμάτιο[br]είχε χτυπηθεί από ένα βλήμα.

0:01:28.887,0:01:31.697
Υπήρχε κάποιος τραυματισμένος,

0:01:32.597,0:01:34.703
και κοντά στο παράθυρο, ήταν ένας άνδρας

0:01:34.727,0:01:38.807
που ήταν καμεραμάν,[br]τον έλεγαν Τάρας Προτσούκ,

0:01:40.047,0:01:42.407
ήταν πεσμένος μπρούμυτα.

0:01:46.447,0:01:50.143
Κάποια στιγμή δούλευα σε ένα νοσοκομείο,[br]ήξερα λοιπόν πρώτες βοήθειες.

0:01:50.167,0:01:53.887
Όταν τον γύρισα ανάποδα,

0:01:55.927,0:02:02.223
ήταν ανοιχτός από το στέρνο μέχρι[br]την ηβική χώρα, όμως δεν έβλεπα τίποτα.

0:02:02.247,0:02:09.342
Έβλεπα μια άσπρη κηλίδα, αστραφτερή,[br]λαμπερή, που με τύφλωνε

0:02:09.366,0:02:11.263
και δεν καταλάβαινα.

0:02:11.287,0:02:15.383
Μετά η κηλίδα διαλύθηκε και[br]είδα την πληγή, που ήταν πολύ σοβαρή,

0:02:15.407,0:02:17.983
τον βάλαμε σε ένα σεντόνι[br]μαζί με τους συναδέλφους,

0:02:18.007,0:02:21.543
τον κατεβάσαμε μέσα σε ένα ασανσέρ[br]που σταματούσε σε κάθε όροφο, 15 όροφοι,

0:02:21.567,0:02:24.703
τον βάλαμε σε ένα αυτοκίνητο[br]που τον πήγε στο νοσοκομείο.

0:02:24.727,0:02:28.863
Πέθανε στον δρόμο για το νοσοκομείο,[br]και ο Ισπανός καμεραμάν, Χοσέ Κουσό,

0:02:28.887,0:02:31.863
που ήταν στον 14ο όροφο[br]ο οποίος επίσης πλήχθηκε

0:02:31.887,0:02:34.554
-γιατί το βλήμα έπεσε[br]μεταξύ των δύο ορόφων-

0:02:34.578,0:02:36.967
πέθανε επάνω στο χειρουργικό τραπέζι.

0:02:36.967,0:02:43.683
Μόλις έφυγε το αυτοκίνητο, επέστρεψα.[br]Είχα ένα άρθρο να γράψω.

0:02:44.963,0:02:52.170
Επέστρεψα στο λόμπι του ξενοδοχείου[br]με τα χέρια μου γεμάτα αίμα,

0:02:52.194,0:02:55.451
κι εκεί με σταμάτησε[br]ένας Ιρακινός, τσιράκι του ξενοδοχείου,

0:02:55.475,0:02:58.806
για να μου ζητήσει να πληρώσω[br]τις 10 μέρες φόρων που είχα καθυστερήσει.

0:02:58.830,0:03:01.494
Του είπα να εξαφανιστεί.

0:03:01.518,0:03:05.330
Και είπα στον εαυτό μου,[br]«Παράτα το. Παράτα το!

0:03:07.064,0:03:09.349
Εάν θέλεις να γράψεις,[br]πρέπει να το αφήσεις».

0:03:09.373,0:03:12.278
Και αυτό έκανα, ανέβηκα,[br]έγραψα το άρθρο μου,

0:03:12.302,0:03:13.691
το οποίο έστειλα.

0:03:15.002,0:03:18.566
Αλλά μετά εκτός από το συναίσθημα[br]ότι είχα χάσει τους συναδέλφους μου,

0:03:19.906,0:03:22.152
υπήρχε κάτι που με ενοχλούσε:

0:03:22.176,0:03:25.574
Ξαναέβλεπα αυτή την κηλίδα, [br]αστραφτερή, λαμπερή,

0:03:28.515,0:03:30.787
και δεν καταλάβαινα[br]αυτό που ήθελε να πει.

0:03:31.389,0:03:34.150
Κι έπειτα, ο πόλεμος τελείωσε,

0:03:36.318,0:03:42.358
Αργότερα, είπα, «Δεν είναι δυνατόν.[br]Δεν γίνεται να μην ξέρω τι συνέβη».

0:03:42.407,0:03:46.063
Διότι δεν ήταν η πρώτη φορά,[br]και δεν συνέβη μόνο σε μένα.

0:03:46.088,0:03:49.274
Είχα δει τέτοια πράγματα[br]να συμβαίνουν σε άλλους

0:03:49.298,0:03:51.953
στα 20 ή 35 χρόνια που κάνω ρεπορτάζ.

0:03:52.930,0:03:55.743
Είχα δει πράγματα που επίσης[br]με είχαν επηρεάσει.

0:03:55.743,0:03:59.362
Αλλά για παράδειγμα,[br]στον Λίβανο, είχα γνωρίσει έναν άνδρα,

0:03:59.362,0:04:01.856
έναν βετεράνο, 25 χρονών,[br]πολεμούσε για πέντε χρόνια,

0:04:01.856,0:04:04.339
ένας πραγματικός βετεράνος,[br]τον ακολουθούσαμε παντού.

0:04:04.339,0:04:07.336
Σερνόταν στο έδαφος[br]τη νύχτα με τέτοια σιγουριά,

0:04:07.360,0:04:11.227
ήταν εξαιρετικός στρατιωτικός,[br]αληθινός στρατιώτης.

0:04:11.251,0:04:14.450
Τον ακολουθούσαμε γιατί ξέραμε[br]ότι μαζί του ήμασταν ασφαλείς.

0:04:14.450,0:04:17.977
Μια μέρα μου είπαν, και τον ξαναείδα,

0:04:17.977,0:04:20.363
ότι έπαιζε χαρτιά μέσα στο στρατόπεδο,

0:04:20.387,0:04:26.033
και κάποιος μπήκε, από δίπλα,[br]του πήρε το όπλο,

0:04:26.057,0:04:30.933
πυροβόλησε και η ανάφλεξη,[br]ο απλός πυροβολισμός,

0:04:30.957,0:04:35.164
τον έκανε να ξαπλώσει[br]κάτω από το τραπέζι σαν παιδάκι.

0:04:35.188,0:04:37.429
Έτρεμε, είχε πανικοβληθεί.

0:04:37.429,0:04:41.999
Και μετά, δεν μπόρεσε ξανά[br]να επιστρέψει στη μάχη.

0:04:41.999,0:04:45.343
Κατέληξε κρουπιέρης[br]στο καζίνο της Βηρυττού

0:04:45.343,0:04:46.497
όπου τον ξαναβρήκα,

0:04:46.497,0:04:49.687
γιατί δεν κοιμόταν πια, οπότε[br]ήταν η κατάλληλη δουλειά γι' αυτόν.

0:04:50.183,0:04:54.792
Αναρωτήθηκα λοιπόν,[br]«Τι είναι αυτό το πράγμα

0:04:54.816,0:05:00.843
που μπορεί να σας σκοτώσει[br]χωρίς εμφανές τραύμα;

0:05:00.843,0:05:06.382
Τι συμβαίνει;[br]Τι είναι αυτό το άγνωστο πράγμα;

0:05:06.406,0:05:10.808
Ήταν πολύ συχνό για να είναι κάτι τυχαίο.

0:05:10.832,0:05:15.161
Άρχισα λοιπόν να ερευνώ,[br]αυτό ξέρω να κάνω.

0:05:15.161,0:05:17.402
Άρχισα να ερευνώ,

0:05:17.415,0:05:25.392
να ψάχνω βιβλία, ψυχιάτρους,[br]μουσεία, βιβλιοθήκες κλπ.

0:05:26.323,0:05:30.688
Κι έτσι ανακάλυψα ότι[br]υπήρχε κόσμος που το γνώριζε,

0:05:30.853,0:05:32.930
συχνά στρατιωτικοί ψυχίατροι,

0:05:32.930,0:05:37.517
και ότι βρισκόμασταν απέναντι[br]σε κάτι που ονομάζουμε τραύμα.

0:05:37.541,0:05:42.214
Οι Αμερικανοί το ονομάζουν «PTSD»,[br]τραύμα, μετατραυματικό στρες,

0:05:42.238,0:05:49.228
κι ότι ήταν κάτι υπαρκτό,[br]για το οποίο δεν μιλούσαμε ποτέ.

0:05:51.905,0:05:55.319
Και τι είναι αυτό το τραύμα;

0:05:55.343,0:05:58.170
Είναι μια συνάντηση με τον θάνατο.

0:05:58.735,0:06:02.375
Δεν ξέρω αν έχετε δει τον θάνατο κατάματα,[br]δε μιλώ για πτώματα,

0:06:02.399,0:06:07.176
δε μιλώ για το σώμα του παππού[br]σε ένα κρεβάτι νοσοκομείου, όχι.

0:06:07.200,0:06:10.989
Ή για κάποιον πεσμένο στο οδόστρωμα.

0:06:12.024,0:06:16.672
Μιλάω για τη συνάντηση[br]με το κενό του θανάτου.

0:06:17.678,0:06:23.798
Κι αυτό είναι κάτι που κανείς[br]δεν πρέπει να δει.

0:06:23.822,0:06:29.357
Οι αρχαίοι έλεγαν, ούτε τον ήλιο ούτε[br]τον θάνατο μπορείς να τον δεις κατάματα.

0:06:29.381,0:06:33.677
Ο άνθρωπος δεν θα έπρεπε να δει[br]το κενό του θανάτου κατάματα.

0:06:33.701,0:06:41.037
Κι όταν αυτό συμβεί, μπορεί να παραμείνει[br]αόρατο για κάποιο διάστημα,

0:06:41.061,0:06:43.796
για μέρες, εβδομάδες,[br]μήνες, για χρόνια μερικές φορές.

0:06:44.328,0:06:48.897
Και μετά, κάποια στιγμή, αυτό εκρήγνυται,

0:06:48.897,0:06:52.414
γιατί είναι κάτι[br]που εισέρχεται στον εγκέφαλο.

0:06:52.414,0:06:54.164
Ένα είδος παράθυρου σαν αυτό,

0:06:54.164,0:06:59.204
μεταξύ μιας εικόνας και εγκεφάλου,[br]που έχει εγκατασταθεί μέσα στον εγκέφαλο,

0:06:59.228,0:07:03.753
έχει απομείνει και θα καταλάβει[br]όλο τον χώρο του εγκεφάλου μας.

0:07:05.120,0:07:08.467
Κι έτσι υπάρχουν άνθρωποι,[br]άντρες και γυναίκες,

0:07:08.959,0:07:11.479
που ξαφνικά δεν κοιμούνται πια.

0:07:11.899,0:07:14.557
Παθαίνουν τρομακτικές κρίσεις άγχους --

0:07:14.581,0:07:17.468
κρίσεις πανικού, όχι απλοί φόβοι.

0:07:17.492,0:07:20.835
Οι οποίοι ξαφνικά δεν θέλουν να κοιμηθούν,[br]γιατί όταν κοιμούνται,

0:07:20.859,0:07:24.325
έχουν κάθε νύχτα, κάθε νύχτα,[br]τον ίδιο εφιάλτη,

0:07:24.349,0:07:25.819
κάθε νύχτα την ίδια εικόνα.

0:07:25.819,0:07:27.460
Ποια είναι αυτή η εικόνα?

0:07:27.460,0:07:30.626
Είναι για παράδειγμα, ένας στρατιώτης[br]ο οποίος μπαίνει σ' ένα κτίριο

0:07:30.626,0:07:34.161
και βρίσκεται πρόσωπο με πρόσωπο[br]με έναν άλλον στρατιώτη που τον σημαδεύει,

0:07:34.161,0:07:36.912
και βλέπει το όπλο, μέσα στην κάννη.

0:07:36.912,0:07:40.139
Και το όπλο ξαφνικά[br]γίνεται τεράστιο, αποσυντίθεται,

0:07:40.139,0:07:42.970
γίνεται αφρώδες, καταπίνει τα πάντα.

0:07:42.970,0:07:50.658
Κι εκεί, λέει, μετά θα πει «Είδα[br]τον θάνατο, με είδα νεκρό, είμαι νεκρός».

0:07:50.682,0:07:54.450
Και από εκείνη τη στιγμή,[br]ξέρει ότι είναι νεκρός.

0:07:54.885,0:07:59.731
Δεν είναι μια αντίληψη,[br]είναι πεπεισμένος ότι είναι νεκρός.

0:07:59.755,0:08:02.976
Στην πραγματικότητα, κάποιος ήρθε,[br]έφυγε ή δεν πυροβόλησε,

0:08:02.976,0:08:06.463
δεν τον πυροβόλησαν πραγματικά --[br]αλλά γι' αυτόν, πέθανε εκείνη τη στιγμή.

0:08:06.463,0:08:08.901
Μπορεί να είναι επίσης[br]μυρωδιά ενός μαζικού τάφου.

0:08:08.901,0:08:10.811
Έχω δει πολλά στη Ρουάντα.

0:08:10.835,0:08:14.543
Μπορεί να είναι[br]η φωνή ενός φίλου που καλεί,

0:08:15.088,0:08:18.677
που τον σκοτώνουν, για τον οποίο[br]δεν μπορείς να κάνεις τίποτα.

0:08:18.701,0:08:20.251
Ακούμε αυτή τη φωνή,

0:08:20.251,0:08:25.143
και θα ξυπνά κάθε βράδυ --[br]για εβδομάδες, για μήνες --

0:08:25.686,0:08:29.200
σε μια κατάσταση ύπνωσης,[br]πανικόβλητος, τρομαγμένος σαν παιδί.

0:08:29.224,0:08:33.495
Έχω δει άντρες να κλαίνε σαν παιδιά,

0:08:34.174,0:08:37.573
βλέποντας την ίδια εικόνα,[br]μέσα στον εγκέφαλό τους,

0:08:37.597,0:08:40.924
αυτή την εικόνα φρίκης,

0:08:42.716,0:08:44.628
Το κενό του θανάτου,

0:08:44.652,0:08:48.196
που είναι το ανάλογο του τρόμου[br]που κρύβει κάτι

0:08:48.196,0:08:49.358
θα καταλάβει τα πάντα.

0:08:49.382,0:08:51.584
Δεν μπορεί πια να κάνει[br]τίποτα απολύτως.

0:08:51.608,0:08:54.188
Δεν μπορεί να δουλέψει,[br]δεν μπορεί να αγαπήσει.

0:08:54.212,0:08:58.032
Γυρνάει σπίτι του, δεν αναγνωρίζει πια[br]κανέναν. Δεν αναγνωρίζει τον εαυτό του.

0:08:59.993,0:09:04.702
Κρύβεται, κλείνεται μέσα στο σπίτι.

0:09:04.702,0:09:08.664
Ξέρω κάποιους που έβαζαν κονσερβοκούτια[br]με νομίσματα έξω από το σπίτι τους

0:09:08.664,0:09:10.997
για την περίπτωση που[br]κάποιος προσπαθούσε να μπει μέσα.

0:09:10.997,0:09:13.344
Και ξαφνικά, θέλει να πεθάνει,[br]θέλει να σκοτώσει,

0:09:13.344,0:09:15.313
θέλει να κρυφτεί,[br]θέλει να τραπεί σε φυγή,

0:09:15.313,0:09:17.875
θέλει να τον αγαπούν,[br]αλλά απεχθάνεται τους ανθρώπους,

0:09:17.875,0:09:24.372
και κάτι τον κυριεύει[br]από το πρωί ως το βράδυ,

0:09:24.396,0:09:29.082
και υποφέρει απίστευτα.

0:09:29.106,0:09:31.219
Και κανείς δεν καταλαβαίνει.

0:09:31.243,0:09:34.306
Του λένε, «Δεν έχεις κάτι,[br]Φαίνεσαι καλά, δεν έχεις τραυματιστεί.

0:09:34.306,0:09:36.410
Πήγες στον πόλεμο, επέστρεψες,[br]είσαι καλά».

0:09:36.410,0:09:41.431
Αυτά τα άτομα υποφέρουν αφάνταστα[br]και κάποιοι αυτοκτονούν.

0:09:41.820,0:09:44.792
Άλλωστε, η αυτοκτονία[br]είναι σαν την ενημέρωση της ατζέντας του,

0:09:44.792,0:09:47.056
αφού ήδη είμαι νεκρός, ας αυτοκτονήσω.

0:09:47.056,0:09:48.765
Επιπλέον, δεν υπάρχει πια πόνος.

0:09:48.789,0:09:51.945
Κάποιοι αυτοκτονούν, άλλοι[br]καταλήγουν κάτω από γέφυρες, πίνουν.

0:09:51.949,0:09:56.582
Όλοι θυμάστε την ιστορία εκείνου [br]του παππού, εκείνου του θείου,

0:09:56.606,0:09:59.333
εκείνου του γείτονα που έπινε,[br]που δεν έλεγε τίποτα,

0:09:59.357,0:10:01.314
που ήταν δύστροπος, έδερνε τη γυναίκα του

0:10:01.338,0:10:04.674
και που κατέληξε να βυθιστεί[br]στο ποτό ή να πεθάνει.

0:10:05.344,0:10:11.569
Δε μιλάμε γι' αυτό, γιατί;[br]Γιατί είναι ταμπού.

0:10:13.246,0:10:15.816
Ο άνθρωπος δεν έχει λόγια[br]για το κενό του θανάτου.

0:10:15.816,0:10:17.899
Οι άλλοι όμως δεν μπορούν[br]να το καταλάβουν.

0:10:17.934,0:10:21.555
Όταν γύρισα από το ρεπορτάζ πρώτη φορά,[br]μου είπαν: «Α, επέστρεψε».

0:10:21.579,0:10:24.195
Επίσημο δείπνο, λευκό τραπεζομάντηλο[br]κεριά, καλεσμένοι,

0:10:24.195,0:10:26.763
«Πες τα μας όλα!» Και το έκανα.

0:10:27.807,0:10:30.232
Μετά από 20 λεπτά, όλοι με στραβοκοίταζαν,

0:10:30.256,0:10:32.451
η οικοδέσποινα κοίταζε το τασάκι.

0:10:32.475,0:10:35.428
Ήταν μια φρίκη και κατάλαβα[br]ότι κατέστρεψα τη βραδιά.

0:10:35.468,0:10:39.204
Τώρα πια δεν διηγούμαι.[br]Δεν είμαστε έτοιμοι για να ακούσουμε.

0:10:39.228,0:10:40.717
Ο κόσμος λέει «Σταμάτα».

0:10:40.717,0:10:45.202
Είναι μόνο κάποιες περιπτώσεις;[br]Όχι. Είναι εξαιρετικά συχνό.

0:10:45.226,0:10:47.965
Το ένα τρίτο των στρατιωτών[br]που πέθαναν στο Ιράκ,

0:10:47.965,0:10:50.155
όχι «πέθαναν», ας το πω αλλιώς --

0:10:50.155,0:10:52.898
το ένα τρίτο των Αμερικανών στρατιωτών[br]που πήγαν στο Ιράκ

0:10:52.898,0:10:54.888
υποφέρουν από μετατραυματικές διαταραχές.

0:10:54.888,0:11:00.696
Το 1939, ήταν ακόμη 200.000 στρατιώτες[br]από τον Α' Παγκόσμιο πόλεμο

0:11:00.696,0:11:04.779
στα Βρετανικά ψυχιατρικά νοσοκομεία.

0:11:04.803,0:11:08.968
Στο Βιετνάμ, υπήρξαν 54.000 θάνατοι --[br]Αμερικανών.

0:11:08.992,0:11:14.041
Το 1987, η αμερικανική κυβέρνηση[br]προσδιόρισε 102.000, --το διπλάσιο--

0:11:14.065,0:11:16.877
102.000 αυτοκτονίες βετεράνων.

0:11:16.901,0:11:19.317
Αριθμός διπλάσιος[br]από τους θανάτους στη μάχη.

0:11:19.341,0:11:22.713
Καταλαβαίνετε ότι είναι[br]κάτι που τα καλύπτει όλα.

0:11:22.737,0:11:25.530
Όχι μόνο στους μοντέρνους πολέμους,[br]τους αρχαίους πολέμους,

0:11:25.530,0:11:28.268
το βρίσκουμε σε αρχαία κείμενα,[br]τα στοιχεία είναι εκεί.

0:11:28.292,0:11:30.372
Γιατί δε μιλάμε γι' αυτό?

0:11:30.396,0:11:34.018
Διότι το πρόβλημα είναι ότι,

0:11:34.042,0:11:39.997
εάν ο άνθρωπος δε μιλάει,[br]οδεύει προς την καταστροφή.

0:11:40.021,0:11:44.529
Η μόνη θεραπεία,

0:11:44.553,0:11:48.412
διότι τα καλά νέα εδώ[br]είναι ότι αυτό θεραπεύεται,

0:11:49.052,0:11:51.923
η κραυγή του Μουνκ, του Γκόγια κλπ,[br]ναι, θεραπεύεται.

0:11:51.947,0:11:56.525
Η μόνη θεραπεία αυτού του τραύματος,

0:11:56.549,0:12:01.729
αυτής της συνάντησης με τον θάνατο, που[br]σας κατακλύζει, σας παγώνει, σας σκοτώνει,

0:12:01.753,0:12:06.103
είναι να καταφέρεις να μιλήσεις γι' αυτό.

0:12:06.127,0:12:08.147
Κάποτε έλεγαν:

0:12:08.171,0:12:12.008
«Η γλώσσα είναι το μόνο πράγμα[br]που μας κρατά ενωμένους».

0:12:12.032,0:12:14.248
Αν δεν υπάρχει γλώσσα, δεν είμαστε τίποτα.

0:12:14.272,0:12:16.596
Είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους.

0:12:16.620,0:12:18.848
Κι απένταντι σε αυτή την εικόνα φρίκης,

0:12:18.872,0:12:20.748
που δεν έχει λέξεις,

0:12:20.772,0:12:24.678
γιατί δεν έιναι παρά μια εικόνα ανυπαρξίας[br]που μας βασανίζει,

0:12:24.702,0:12:26.805
ο μόνος τρόπος να βγούμε από αυτό,

0:12:27.832,0:12:29.936
είναι μέσω του ανθρώπινου λόγου.

0:12:29.960,0:12:33.116
Διότι αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν[br]αποκλεισμένοι από την ανθρωπότητα.

0:12:33.116,0:12:36.087
Δεν θέλουμε να τους βλέπουμε[br]και δεν θέλουν να βλέπουν κανέναν.

0:12:36.087,0:12:38.345
Νιώθουν βρόμικοι,[br]μολυσμένοι, ντροπιασμένοι.

0:12:38.345,0:12:41.172
Κάποιος είπε: «Γιατρέ,[br]δεν χρησιμοποιώ πια το μετρό

0:12:41.172,0:12:44.859
γιατί φοβάμαι ότι ο κόσμος θα δει[br]τη φρίκη στα μάτια μου».

0:12:45.494,0:12:48.469
Ένας άλλος πίστευε ότι είχε[br]μια τρομακτική δερματική ασθένεια,

0:12:48.469,0:12:51.568
πέρασε έξι μήνες σε δερματολόγους,[br]από τον ένα γιατρό στον άλλον.

0:12:51.568,0:12:54.228
Και μια μέρα τον έστειλαν στον ψυχίατρο.

0:12:54.252,0:12:55.744
Και είπε στη δεύτερη συνεδρία

0:12:55.768,0:12:58.649
ότι είχε μια φρικτή δερματολογική ασθένεια[br]σε όλο του το σώμα.

0:12:58.649,0:13:01.748
Τον ρώτησε, «Γιατί είστε[br]σε αυτή την κατάσταση;»

0:13:01.772,0:13:05.216
Και ο άνδρας είπε «Είμαι νεκρός, [br]άρα πρέπει να αποσυντίθεμαι».

0:13:05.216,0:13:09.380
Βλέπετε ότι είναι κάτι που αγγίζει[br]το πιο βαθύ σημείο των ανθρώπων.

0:13:09.404,0:13:12.082
Για να θεραπευτεί πρέπει[br]να μιλήσουμε γι' αυτό.

0:13:12.082,0:13:15.752
Πρέπει ο τρόμος να ειπωθεί --

0:13:15.752,0:13:20.314
με ανθρώπινο λόγο, ώστε να το[br]οργανώσουμε, να ξαναμιλήσουμε γι' αυτό.

0:13:20.338,0:13:24.956
Πρέπει να κοιτάξουμε τον θάνατο κατάματα.

0:13:24.956,0:13:30.088
Κι αν το καταφέρουμε[br]και μιλήσουμε γι' αυτά,

0:13:30.112,0:13:33.502
εκείνη τη στιγμή, σιγά σιγά,[br]δουλεύοντας το με τον λόγο,

0:13:33.526,0:13:37.007
καταφέρνουμε να επανακτήσουμε[br]το ανθρώπινο κομμάτι μας.

0:13:37.031,0:13:40.652
Είναι σημαντικό. Η σιωπή μας σκοτώνει.

0:13:41.612,0:13:43.211
Τι σημαίνει αυτό;

0:13:43.211,0:13:45.541
Σημαίνει ότι μετά από ένα τραύμα,

0:13:45.541,0:13:48.971
προφανώς, χάνουμε την αβάσταχτη[br]ελαφρότητα του είναι μας,

0:13:48.971,0:13:51.517
αυτό το αίσθημα αιωνιότητας[br]που μας κρατά εδώ --

0:13:51.541,0:13:55.494
δηλαδή αν είστε εκεί, είναι επειδή[br]αισθανόμαστε αθάνατοι, που δεν είμαστε.

0:13:55.494,0:13:58.781
αλλά αν δεν το πιστεύαμε,[br]θα λέγαμε, «Ποιος ο λόγος για όλα αυτά;»

0:13:58.781,0:14:01.313
Αυτοί έχουν χάσει το αίσθημα[br]αυτό της αθανασίας.

0:14:01.337,0:14:04.867
Έχουν χάσει την ελαφρότητά τους.[br]Έχουν ξαναβρεί όμως κάτι άλλο!

0:14:04.891,0:14:08.143
Αν καταφέρουμε να κοιτάξουμε[br]τον θάνατο στα μάτια,

0:14:09.304,0:14:14.109
και να τον αντιμετωπίσουμε αντί[br]να κλειστούμε και να κρυφτούμε,

0:14:14.566,0:14:18.207
είναι άνδρες ή γυναίκες που γνωρίζω,[br]ο Mικαέλ από τη Ρουάντα,

0:14:18.231,0:14:24.668
η Κάρολ από το Ιράκ, ο Φιλίπ από το Κονγκό[br]και άλλα άτομα που γνωρίζω,

0:14:24.692,0:14:27.138
ο Σορζ Σαλεντόν, που σήμερα[br]είναι μεγάλος συγγραφέας

0:14:27.138,0:14:29.228
εγκατέλειψε το ρεπορτάζ[br]μετά από ένα τραύμα.

0:14:29.252,0:14:31.448
Έχω 4-5 φίλους που αυτοκτόνησαν,

0:14:31.472,0:14:34.154
που δεν επιβίωσαν μετά τα τραύματα.

0:14:34.178,0:14:39.386
Αν καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε[br]κατά μέτωπο τον θάνατο,

0:14:39.410,0:14:42.377
εάν εμείς οι θνητοί, οι ανθρώπινοι θνητοί,

0:14:42.401,0:14:45.541
καταλάβουμε ότι είμαστε άνθρωποι[br]και θνητοί, θνητοί και άνθρωποι,

0:14:45.565,0:14:51.181
αν καταφέρουμε να αντιμετωπίσουμε[br]και να επιβληθούμε σε αυτό

0:14:51.205,0:14:54.464
που είναι η πιο άγνωστη γη[br]από τα πιο μυστήρια μέρη,

0:14:54.488,0:14:57.029
καθώς κανείς δεν την έχει δει.

0:14:57.860,0:15:00.274
Αν μπορέσουμε[br]να της ξαναδώσουμε αυτό το νόημα

0:15:00.298,0:15:09.347
μπορούμε να πεθάνουμε,[br]να επιζήσουμε και να ξαναζήσουμε,

0:15:09.371,0:15:12.461
αλλά πιο δυνατά απ' ό,τι πριν.

0:15:12.611,0:15:13.731
Πολύ πιο δυνατά.

0:15:13.731,0:15:14.797
Ευχαριστώ.

0:15:14.821,0:15:16.588
(Χειροκρότημα)