[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.90,0:00:02.31,Default,,0000,0000,0000,,Witam wszystkich.
Dialogue: 0,0:00:02.33,0:00:04.98,Default,,0000,0000,0000,,Przyniosłem ze sobą dziecięcą pieluchę.
Dialogue: 0,0:00:06.79,0:00:08.52,Default,,0000,0000,0000,,Za chwilę zobaczycie dlaczego.
Dialogue: 0,0:00:08.54,0:00:10.55,Default,,0000,0000,0000,,Pieluszki mają ciekawe właściwości.
Dialogue: 0,0:00:10.57,0:00:13.26,Default,,0000,0000,0000,,Mogą niesamowicie pęcznieć,\Nkiedy poleje się je wodą,
Dialogue: 0,0:00:13.29,0:00:16.27,Default,,0000,0000,0000,,to eksperyment robiony\Nprzez miliony dzieciaków każdego dnia.
Dialogue: 0,0:00:16.30,0:00:17.45,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech)
Dialogue: 0,0:00:17.47,0:00:18.96,Default,,0000,0000,0000,,Powodem tego jest
Dialogue: 0,0:00:18.99,0:00:21.18,Default,,0000,0000,0000,,mądry sposób ich zaprojektowania.
Dialogue: 0,0:00:21.20,0:00:23.84,Default,,0000,0000,0000,,Wyprodukowane są \Nz pęczniejącego materiału.
Dialogue: 0,0:00:23.86,0:00:26.60,Default,,0000,0000,0000,,To rodzaj tworzywa,\Nktóry po dodaniu wody
Dialogue: 0,0:00:26.62,0:00:28.05,Default,,0000,0000,0000,,niesamowicie pęcznieje,
Dialogue: 0,0:00:28.08,0:00:30.24,Default,,0000,0000,0000,,zwiększając objętość może tysiąc razy.
Dialogue: 0,0:00:30.27,0:00:33.50,Default,,0000,0000,0000,,Przydatny, przemysłowy rodzaj polimeru.
Dialogue: 0,0:00:33.82,0:00:36.34,Default,,0000,0000,0000,,Z moją grupą w MIT staramy się
Dialogue: 0,0:00:36.37,0:00:39.58,Default,,0000,0000,0000,,znaleźć sposób, by zrobić\Ncoś podobnego z mózgiem.
Dialogue: 0,0:00:39.61,0:00:40.76,Default,,0000,0000,0000,,Czy możemy go zwiększyć,
Dialogue: 0,0:00:40.79,0:00:42.47,Default,,0000,0000,0000,,na tyle, by móc go oglądać,
Dialogue: 0,0:00:42.48,0:00:45.11,Default,,0000,0000,0000,,widzieć wszystkie małe części,\Nbiocząsteczki,
Dialogue: 0,0:00:45.13,0:00:47.28,Default,,0000,0000,0000,,jak są ułożone w trzech wymiarach,
Dialogue: 0,0:00:47.31,0:00:50.79,Default,,0000,0000,0000,,czyli rzeczywistą strukturę mózgu?
Dialogue: 0,0:00:50.82,0:00:51.98,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby się to udało,
Dialogue: 0,0:00:51.100,0:00:55.51,Default,,0000,0000,0000,,może lepiej zrozumielibyśmy,\Njak mózg jest zorganizowany,
Dialogue: 0,0:00:55.53,0:00:57.19,Default,,0000,0000,0000,,by rodził myśli i emocje,
Dialogue: 0,0:00:57.22,0:00:58.93,Default,,0000,0000,0000,,działania i doznania.
Dialogue: 0,0:00:58.96,0:01:02.37,Default,,0000,0000,0000,,Można by sprecyzować\Ndokładne zmiany w mózgu,
Dialogue: 0,0:01:02.40,0:01:04.17,Default,,0000,0000,0000,,które powodują choroby,
Dialogue: 0,0:01:04.20,0:01:07.41,Default,,0000,0000,0000,,takie jak Alzheimer, epilepsja, Parkinson,
Dialogue: 0,0:01:07.43,0:01:10.19,Default,,0000,0000,0000,,na które jest mało kuracji, \Nw dodatku nieskutecznych.
Dialogue: 0,0:01:10.19,0:01:13.65,Default,,0000,0000,0000,,Bardzo często nie znamy\Nich przyczyn i pochodzenia,
Dialogue: 0,0:01:13.68,0:01:15.81,Default,,0000,0000,0000,,co naprawdę je wywołuje.
Dialogue: 0,0:01:16.61,0:01:18.35,Default,,0000,0000,0000,,Nasza grupa w MIT
Dialogue: 0,0:01:18.38,0:01:21.06,Default,,0000,0000,0000,,stara się spojrzeć inaczej
Dialogue: 0,0:01:21.09,0:01:24.32,Default,,0000,0000,0000,,niż robiła to neurobiologia \Nprzez ostatnie sto lat.
Dialogue: 0,0:01:24.34,0:01:25.92,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy twórcami. Pionierami.
Dialogue: 0,0:01:25.94,0:01:28.49,Default,,0000,0000,0000,,Próbujemy wymyślić technologie,
Dialogue: 0,0:01:28.51,0:01:30.97,Default,,0000,0000,0000,,które pozwolą oglądać i naprawiać mózg.
Dialogue: 0,0:01:30.99,0:01:32.14,Default,,0000,0000,0000,,Powodem jest
Dialogue: 0,0:01:32.17,0:01:34.97,Default,,0000,0000,0000,,niewiarygodna zawiłość mózgu.
Dialogue: 0,0:01:35.48,0:01:38.37,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy wiek neurobiologii nauczył nas,
Dialogue: 0,0:01:38.40,0:01:40.70,Default,,0000,0000,0000,,że mózg jest skomplikowaną siecią,
Dialogue: 0,0:01:40.72,0:01:43.20,Default,,0000,0000,0000,,zbudowaną z wyspecjalizowanych\Nkomórek - neuronów,
Dialogue: 0,0:01:43.23,0:01:44.89,Default,,0000,0000,0000,,o bardzo złożonym kształcie,
Dialogue: 0,0:01:44.92,0:01:49.15,Default,,0000,0000,0000,,przez które płynie napięcie elektryczne.
Dialogue: 0,0:01:49.65,0:01:52.44,Default,,0000,0000,0000,,Co więcej, neurony łączą się w sieci
Dialogue: 0,0:01:52.46,0:01:56.30,Default,,0000,0000,0000,,przez małe skrzyżowania zwane\Nsynapsami, które wymieniają substancje,
Dialogue: 0,0:01:56.32,0:01:58.54,Default,,0000,0000,0000,,pozwalając neuronom porozumiewać się.
Dialogue: 0,0:01:58.56,0:02:00.50,Default,,0000,0000,0000,,Ich gęstość w mózgu jest niesamowita.
Dialogue: 0,0:02:00.53,0:02:02.83,Default,,0000,0000,0000,,W milimetrze sześciennym mózgu
Dialogue: 0,0:02:02.86,0:02:05.31,Default,,0000,0000,0000,,znajduje się około 100 000 neuronów
Dialogue: 0,0:02:05.34,0:02:07.86,Default,,0000,0000,0000,,oraz z miliard połączeń.
Dialogue: 0,0:02:08.89,0:02:10.27,Default,,0000,0000,0000,,To jednak nie koniec.
Dialogue: 0,0:02:10.29,0:02:12.60,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby dało się powiększyć neuron,
Dialogue: 0,0:02:12.62,0:02:15.37,Default,,0000,0000,0000,,to oczywiście tylko\Nartystyczna interpretacja,
Dialogue: 0,0:02:15.40,0:02:19.60,Default,,0000,0000,0000,,zobaczylibyśmy tysiące\Nrodzajów biocząsteczek,
Dialogue: 0,0:02:19.63,0:02:24.03,Default,,0000,0000,0000,,malutkie nanomaszyny, ułożone\Nw skomplikowane, trójwymiarowe wzory.
Dialogue: 0,0:02:24.05,0:02:26.68,Default,,0000,0000,0000,,Wspólnie pośredniczą\Nw elektrycznych impulsach,
Dialogue: 0,0:02:26.70,0:02:30.64,Default,,0000,0000,0000,,chemicznych wymianach,\Nktóre pozwalają neuronom wspólnie działać,
Dialogue: 0,0:02:30.66,0:02:34.33,Default,,0000,0000,0000,,generując na przykład myśli i emocje.
Dialogue: 0,0:02:34.36,0:02:38.12,Default,,0000,0000,0000,,Nie wiemy jak ułożone są neurony w mózgu,
Dialogue: 0,0:02:38.14,0:02:39.32,Default,,0000,0000,0000,,by tworzyły sieci,
Dialogue: 0,0:02:39.34,0:02:41.84,Default,,0000,0000,0000,,nie wiemy jak biocząsteczki\Nsą zorganizowane
Dialogue: 0,0:02:41.87,0:02:43.04,Default,,0000,0000,0000,,w neuronach,
Dialogue: 0,0:02:43.06,0:02:45.47,Default,,0000,0000,0000,,by tworzyły złożone, ułożone maszyny.
Dialogue: 0,0:02:45.92,0:02:47.74,Default,,0000,0000,0000,,Żeby naprawdę to zrozumieć,
Dialogue: 0,0:02:47.76,0:02:49.58,Default,,0000,0000,0000,,potrzeba nowych technologii.
Dialogue: 0,0:02:49.60,0:02:51.39,Default,,0000,0000,0000,,Mając takie mapy,
Dialogue: 0,0:02:51.41,0:02:54.35,Default,,0000,0000,0000,,mogąc spojrzeć na rozkład \Ncząsteczek i neuronów
Dialogue: 0,0:02:54.38,0:02:55.94,Default,,0000,0000,0000,,oraz sieci,
Dialogue: 0,0:02:55.97,0:02:59.40,Default,,0000,0000,0000,,może dałoby się zrozumieć,\Njak mózg przekazuje informacje
Dialogue: 0,0:02:59.43,0:03:00.60,Default,,0000,0000,0000,,ze stref czuciowych,
Dialogue: 0,0:03:00.62,0:03:02.36,Default,,0000,0000,0000,,mieszając je z emocjami i uczuciami,
Dialogue: 0,0:03:02.38,0:03:04.77,Default,,0000,0000,0000,,tworząc decyzje i zachowania.
Dialogue: 0,0:03:05.13,0:03:08.92,Default,,0000,0000,0000,,Może dałoby się sprecyzować\Ndokładny zespół molekularnych zmian
Dialogue: 0,0:03:08.94,0:03:10.15,Default,,0000,0000,0000,,w schorzeniach mózgu.
Dialogue: 0,0:03:10.17,0:03:12.99,Default,,0000,0000,0000,,Wiedząc, jak molekuły się zmieniły,
Dialogue: 0,0:03:13.02,0:03:15.80,Default,,0000,0000,0000,,czy zrobiło się ich więcej \Nlub zmieniły wzór,
Dialogue: 0,0:03:15.82,0:03:18.76,Default,,0000,0000,0000,,można by użyć ich\Njako celów dla nowych leków,
Dialogue: 0,0:03:18.78,0:03:21.05,Default,,0000,0000,0000,,dla nowoczesnego\Ndostarczania energii do mózgu,
Dialogue: 0,0:03:21.08,0:03:24.96,Default,,0000,0000,0000,,by naprawić zaburzone funkcje
Dialogue: 0,0:03:24.98,0:03:27.28,Default,,0000,0000,0000,,u pacjentów, którzy cierpią\Nna choroby mózgu.
Dialogue: 0,0:03:27.79,0:03:30.79,Default,,0000,0000,0000,,Ostatnie sto lat przyniosło \Nwiele różnych technik,
Dialogue: 0,0:03:30.79,0:03:32.23,Default,,0000,0000,0000,,które miały się z tym uporać.
Dialogue: 0,0:03:32.25,0:03:34.13,Default,,0000,0000,0000,,Chyba każdy widział obrazy mózgu,
Dialogue: 0,0:03:34.15,0:03:36.19,Default,,0000,0000,0000,,zrobione metodą rezonansu magnetycznego.
Dialogue: 0,0:03:36.21,0:03:39.56,Default,,0000,0000,0000,,To wspaniałe maszyny, bo są nieinwazyjne,
Dialogue: 0,0:03:39.58,0:03:41.94,Default,,0000,0000,0000,,mogą ich używać na żywych ludziach.
Dialogue: 0,0:03:42.41,0:03:44.64,Default,,0000,0000,0000,,Są jednak przestrzennie toporne.
Dialogue: 0,0:03:44.66,0:03:47.65,Default,,0000,0000,0000,,Każda z tych plam, czyli woksli,
Dialogue: 0,0:03:47.68,0:03:50.36,Default,,0000,0000,0000,,może zawierać miliony neuronów.
Dialogue: 0,0:03:50.39,0:03:52.24,Default,,0000,0000,0000,,To nie jest rozdzielczość,
Dialogue: 0,0:03:52.26,0:03:54.99,Default,,0000,0000,0000,,która pozwoliłaby ustalić \Npołożenie molekularnych zmian
Dialogue: 0,0:03:54.99,0:03:57.11,Default,,0000,0000,0000,,lub zmian w instalacji tych sieci,
Dialogue: 0,0:03:57.14,0:04:01.08,Default,,0000,0000,0000,,dzięki którym jesteśmy \Nświadomymi i silnymi istotami.
Dialogue: 0,0:04:01.80,0:04:04.98,Default,,0000,0000,0000,,Z drugiej strony są mikroskopy.
Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:08.30,Default,,0000,0000,0000,,Korzystają ze światła,\Nby patrzeć na małe rzeczy.
Dialogue: 0,0:04:08.32,0:04:11.40,Default,,0000,0000,0000,,Od wieków były używane,\Nby oglądać na przykład bakterie.
Dialogue: 0,0:04:11.42,0:04:12.57,Default,,0000,0000,0000,,W neurobiologii
Dialogue: 0,0:04:12.60,0:04:16.01,Default,,0000,0000,0000,,to dzięki mikroskopom \Nodkryto pierwsze neurony
Dialogue: 0,0:04:16.03,0:04:17.32,Default,,0000,0000,0000,,około 130 lat temu.
Dialogue: 0,0:04:17.35,0:04:19.66,Default,,0000,0000,0000,,Światło jest zasadniczo ograniczone.
Dialogue: 0,0:04:19.69,0:04:22.99,Default,,0000,0000,0000,,Nie można zobaczyć poszczególnych cząstek\Nzwykłym, starym mikroskopem.
Dialogue: 0,0:04:23.01,0:04:25.16,Default,,0000,0000,0000,,Nie widać tych malutkich połączeń.
Dialogue: 0,0:04:25.19,0:04:29.13,Default,,0000,0000,0000,,Żeby ulepszyć oglądalność mózgu,
Dialogue: 0,0:04:29.15,0:04:31.32,Default,,0000,0000,0000,,dobrać się do rzeczywistej struktury,
Dialogue: 0,0:04:31.34,0:04:34.62,Default,,0000,0000,0000,,potrzeba jeszcze lepszej technologii.
Dialogue: 0,0:04:35.61,0:04:37.84,Default,,0000,0000,0000,,Moja grupa kilka lat temu zaczęła myśleć,
Dialogue: 0,0:04:37.86,0:04:39.54,Default,,0000,0000,0000,,że może trzeba postąpić na odwrót.
Dialogue: 0,0:04:39.54,0:04:41.76,Default,,0000,0000,0000,,Skoro tak trudno powiększyć obrazu mózgu,
Dialogue: 0,0:04:41.78,0:04:43.72,Default,,0000,0000,0000,,może zwiększyć sam mózg?
Dialogue: 0,0:04:44.17,0:04:45.32,Default,,0000,0000,0000,,Sprawę zapoczątkowali
Dialogue: 0,0:04:45.34,0:04:48.34,Default,,0000,0000,0000,,dwaj absolwenci z mojej grupy:\NFei Chen oraz Paul Tillberg.
Dialogue: 0,0:04:48.36,0:04:51.08,Default,,0000,0000,0000,,Teraz wielu innych w grupie\Npomaga w tym procesie.
Dialogue: 0,0:04:51.11,0:04:53.87,Default,,0000,0000,0000,,Postanowiliśmy znaleźć sposób\Nna wzięcie polimerów,
Dialogue: 0,0:04:53.90,0:04:55.52,Default,,0000,0000,0000,,takich jak w pieluszkach,
Dialogue: 0,0:04:55.55,0:04:57.55,Default,,0000,0000,0000,,i umieszczenie ich w mózgu.
Dialogue: 0,0:04:57.58,0:04:59.82,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli się uda to po dodaniu wody,
Dialogue: 0,0:04:59.84,0:05:01.68,Default,,0000,0000,0000,,mózg teoretycznie by się nadmuchał,
Dialogue: 0,0:05:01.70,0:05:05.08,Default,,0000,0000,0000,,na tyle, by móc odróżnić\Nmałe biocząsteczki od siebie.
Dialogue: 0,0:05:05.10,0:05:07.97,Default,,0000,0000,0000,,Zobaczylibyście połączenia,\Notrzymalibyście mapy mózgu.
Dialogue: 0,0:05:07.100,0:05:09.98,Default,,0000,0000,0000,,To potencjalnie duża rzecz.
Dialogue: 0,0:05:10.01,0:05:13.02,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tutaj małą demonstrację.
Dialogue: 0,0:05:13.54,0:05:16.11,Default,,0000,0000,0000,,Jest to oczyszczone tworzywo z pieluchy.
Dialogue: 0,0:05:16.14,0:05:18.41,Default,,0000,0000,0000,,Łatwiej je kupić przez Internet
Dialogue: 0,0:05:18.44,0:05:21.91,Default,,0000,0000,0000,,niż wydobyć odrobinę tych ziaren,\Nktóre znajdują się w pieluchach.
Dialogue: 0,0:05:21.93,0:05:24.16,Default,,0000,0000,0000,,Nasypię tutaj tylko jedną łyżeczkę
Dialogue: 0,0:05:24.71,0:05:26.50,Default,,0000,0000,0000,,oczyszczonego polimeru.
Dialogue: 0,0:05:27.27,0:05:29.42,Default,,0000,0000,0000,,Tu znajduje się woda.
Dialogue: 0,0:05:29.45,0:05:30.61,Default,,0000,0000,0000,,Zamierzamy sprawdzić,
Dialogue: 0,0:05:30.63,0:05:33.64,Default,,0000,0000,0000,,czy łyżeczka tworzywa z pieluchy
Dialogue: 0,0:05:33.67,0:05:35.38,Default,,0000,0000,0000,,powiększy się.
Dialogue: 0,0:05:36.69,0:05:40.38,Default,,0000,0000,0000,,Widać, że objętość wzrasta tysiąckrotnie
Dialogue: 0,0:05:40.41,0:05:41.69,Default,,0000,0000,0000,,na waszych oczach.
Dialogue: 0,0:05:49.60,0:05:51.57,Default,,0000,0000,0000,,Mógłbym nalać dużo więcej wody,
Dialogue: 0,0:05:51.59,0:05:53.15,Default,,0000,0000,0000,,ale chyba zrozumieliście zamysł,
Dialogue: 0,0:05:53.18,0:05:55.68,Default,,0000,0000,0000,,że jest to bardzo interesująca substancja.
Dialogue: 0,0:05:55.70,0:05:57.61,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli użyje się jej prawidłowo,
Dialogue: 0,0:05:57.64,0:05:59.96,Default,,0000,0000,0000,,można naprawdę powiększyć mózg,
Dialogue: 0,0:05:59.98,0:06:02.58,Default,,0000,0000,0000,,w sposób niemożliwy \Ndla poprzednich technologii.
Dialogue: 0,0:06:03.23,0:06:05.28,Default,,0000,0000,0000,,Dobrze. Teraz trochę chemii.
Dialogue: 0,0:06:05.30,0:06:07.75,Default,,0000,0000,0000,,Co dzieje się z polimerem?
Dialogue: 0,0:06:07.77,0:06:09.98,Default,,0000,0000,0000,,Po przybliżeniu obraz wyglądałby
Dialogue: 0,0:06:09.98,0:06:12.14,Default,,0000,0000,0000,,mniej więcej jak na ekranie.
Dialogue: 0,0:06:12.17,0:06:16.66,Default,,0000,0000,0000,,Polimery to łańcuchy atomów\Nustawione w długie, wąskie rzędy.
Dialogue: 0,0:06:16.68,0:06:18.05,Default,,0000,0000,0000,,Łańcuchy są bardzo małe,
Dialogue: 0,0:06:18.08,0:06:19.94,Default,,0000,0000,0000,,o szerokości biocząsteczki,
Dialogue: 0,0:06:19.96,0:06:21.71,Default,,0000,0000,0000,,a polimery są bardzo gęste.
Dialogue: 0,0:06:21.73,0:06:23.23,Default,,0000,0000,0000,,Dzieli je odległość
Dialogue: 0,0:06:23.26,0:06:25.51,Default,,0000,0000,0000,,rozmiaru biocząsteczki.
Dialogue: 0,0:06:25.53,0:06:26.70,Default,,0000,0000,0000,,To jest przydatne,
Dialogue: 0,0:06:26.72,0:06:29.76,Default,,0000,0000,0000,,bo teoretycznie można\Nwszystko w mózgu porozdzielać.
Dialogue: 0,0:06:29.79,0:06:31.64,Default,,0000,0000,0000,,Po dodaniu wody
Dialogue: 0,0:06:31.66,0:06:34.18,Default,,0000,0000,0000,,pęczniejące tworzywo zaabsorbuje ją,
Dialogue: 0,0:06:34.20,0:06:36.60,Default,,0000,0000,0000,,łańcuchy polimeru odsuną się od siebie,
Dialogue: 0,0:06:36.62,0:06:39.26,Default,,0000,0000,0000,,a cały materiał zacznie rosnąć.
Dialogue: 0,0:06:39.62,0:06:41.43,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ łańcuchy są tak małe,
Dialogue: 0,0:06:41.45,0:06:43.66,Default,,0000,0000,0000,,oddzielone o biomolekularne odległości,
Dialogue: 0,0:06:43.68,0:06:45.72,Default,,0000,0000,0000,,można by nadmuchać mózg,
Dialogue: 0,0:06:45.72,0:06:47.80,Default,,0000,0000,0000,,i powiększyć do widzialnych rozmiarów.
Dialogue: 0,0:06:48.02,0:06:49.26,Default,,0000,0000,0000,,A teraz zagadka.
Dialogue: 0,0:06:49.28,0:06:52.89,Default,,0000,0000,0000,,Jak umieścić w mózgu łańcuchy polimerów,
Dialogue: 0,0:06:52.92,0:06:55.16,Default,,0000,0000,0000,,żeby rozsunąć biocząsteczki?
Dialogue: 0,0:06:55.18,0:06:56.33,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli to by się udało,
Dialogue: 0,0:06:56.36,0:06:58.75,Default,,0000,0000,0000,,można by otrzymać rzeczywistą mapę mózgu.
Dialogue: 0,0:06:58.78,0:07:00.17,Default,,0000,0000,0000,,Byłoby widać okablowanie.
Dialogue: 0,0:07:00.19,0:07:03.35,Default,,0000,0000,0000,,Można by zajrzeć do środka,\Noglądać cząsteczki od wewnątrz.
Dialogue: 0,0:07:03.92,0:07:06.41,Default,,0000,0000,0000,,Żeby to wyjaśnić, zrobiliśmy animację,
Dialogue: 0,0:07:06.43,0:07:11.15,Default,,0000,0000,0000,,żeby pokazać możliwy obraz bioczątsteczek
Dialogue: 0,0:07:11.15,0:07:12.60,Default,,0000,0000,0000,,oraz metody ich separacji.
Dialogue: 0,0:07:12.62,0:07:16.89,Default,,0000,0000,0000,,Po pierwsze wszystkie biocząsteczki
Dialogue: 0,0:07:16.89,0:07:18.58,Default,,0000,0000,0000,,pokazane tu na brązowo,
Dialogue: 0,0:07:18.61,0:07:20.77,Default,,0000,0000,0000,,muszą dostać kotwiczkę, mały uchwyt.
Dialogue: 0,0:07:20.79,0:07:23.89,Default,,0000,0000,0000,,Żeby odciągnąć molekuły od siebie
Dialogue: 0,0:07:23.91,0:07:26.24,Default,,0000,0000,0000,,potrzebujemy uchwytów,
Dialogue: 0,0:07:26.26,0:07:28.54,Default,,0000,0000,0000,,które połączą polimery
Dialogue: 0,0:07:28.57,0:07:30.55,Default,,0000,0000,0000,,i pomogą im wywierać siłę.
Dialogue: 0,0:07:31.28,0:07:34.44,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby posypać mózg polimerem z pieluchy,
Dialogue: 0,0:07:34.46,0:07:36.50,Default,,0000,0000,0000,,zostanie oczywiście na powierzchni.
Dialogue: 0,0:07:36.52,0:07:39.34,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba znaleźć sposób,\Nżeby wprowadzić polimery do środka.
Dialogue: 0,0:07:39.34,0:07:40.86,Default,,0000,0000,0000,,Akurat mamy szczęście.
Dialogue: 0,0:07:40.89,0:07:43.08,Default,,0000,0000,0000,,Okazuje się, że można wziąć klocki,
Dialogue: 0,0:07:43.10,0:07:44.47,Default,,0000,0000,0000,,czyli monomery,
Dialogue: 0,0:07:44.50,0:07:46.28,Default,,0000,0000,0000,,które po wprowadzeniu do mózgu
Dialogue: 0,0:07:46.30,0:07:48.34,Default,,0000,0000,0000,,zainicjują reakcje chemiczne,
Dialogue: 0,0:07:48.36,0:07:51.07,Default,,0000,0000,0000,,tworząc długie łańcuchy polimerów
Dialogue: 0,0:07:51.09,0:07:52.89,Default,,0000,0000,0000,,w środku tkanek mózgowych.
Dialogue: 0,0:07:53.32,0:07:55.64,Default,,0000,0000,0000,,Będą owijać się wokół biocząsteczek
Dialogue: 0,0:07:55.64,0:07:56.97,Default,,0000,0000,0000,,i między nimi,
Dialogue: 0,0:07:56.99,0:07:58.62,Default,,0000,0000,0000,,tworząc skomplikowane sieci,
Dialogue: 0,0:07:58.64,0:08:00.18,Default,,0000,0000,0000,,które w końcu pozwolą
Dialogue: 0,0:08:00.18,0:08:02.70,Default,,0000,0000,0000,,odciągnąć cząsteczki od siebie.
Dialogue: 0,0:08:02.72,0:08:05.78,Default,,0000,0000,0000,,W pobliżu uchwytów
Dialogue: 0,0:08:05.80,0:08:09.15,Default,,0000,0000,0000,,polimer przyczepi się do nich,\Nczego właśnie potrzeba,
Dialogue: 0,0:08:09.18,0:08:11.71,Default,,0000,0000,0000,,żeby odseparować cząsteczki.
Dialogue: 0,0:08:11.73,0:08:13.42,Default,,0000,0000,0000,,A teraz chwila prawdy.
Dialogue: 0,0:08:13.45,0:08:17.05,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba potraktować \Nten okaz chemikaliami tak,
Dialogue: 0,0:08:17.05,0:08:19.07,Default,,0000,0000,0000,,żeby cząsteczki rozluźniły uchwyt.
Dialogue: 0,0:08:19.09,0:08:20.93,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy dodajemy wody,
Dialogue: 0,0:08:20.95,0:08:23.90,Default,,0000,0000,0000,,żeby pęczniejący materiał\Nzaczął chłonąć wodę,
Dialogue: 0,0:08:23.93,0:08:25.63,Default,,0000,0000,0000,,łańcuchy polimerów rozsuną się,
Dialogue: 0,0:08:25.66,0:08:28.38,Default,,0000,0000,0000,,i teraz dołączą do gry biocząsteczki.
Dialogue: 0,0:08:28.40,0:08:32.01,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli nadmuchamy rysunek na balonie,
Dialogue: 0,0:08:32.01,0:08:33.51,Default,,0000,0000,0000,,sam rysunek zostaje bez zmian,
Dialogue: 0,0:08:33.51,0:08:36.06,Default,,0000,0000,0000,,ale cząstki tuszu odsuwają się od siebie.
Dialogue: 0,0:08:36.09,0:08:39.55,Default,,0000,0000,0000,,Teraz umiemy zrobić to w trzech wymiarach.
Dialogue: 0,0:08:39.58,0:08:41.58,Default,,0000,0000,0000,,Jest jeszcze jeden problem.
Dialogue: 0,0:08:41.60,0:08:42.82,Default,,0000,0000,0000,,Jak widać,
Dialogue: 0,0:08:42.84,0:08:44.95,Default,,0000,0000,0000,,oznaczyliśmy biocząsteczki na brązowo,
Dialogue: 0,0:08:44.98,0:08:47.14,Default,,0000,0000,0000,,bo wszystkie wyglądają tak samo.
Dialogue: 0,0:08:47.17,0:08:49.27,Default,,0000,0000,0000,,Biocząstki zbudowane są\Nz tych samych atomów,
Dialogue: 0,0:08:49.30,0:08:51.54,Default,,0000,0000,0000,,lecz w różnej kolejności.
Dialogue: 0,0:08:51.56,0:08:53.06,Default,,0000,0000,0000,,Potrzeba jeszcze czegoś,
Dialogue: 0,0:08:53.09,0:08:54.78,Default,,0000,0000,0000,,żeby je uwidocznić.
Dialogue: 0,0:08:54.80,0:08:57.96,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba wprowadzić znaczniki \Nświecącymi kolorami,
Dialogue: 0,0:08:57.96,0:08:59.43,Default,,0000,0000,0000,,które będą je rozróżniać.
Dialogue: 0,0:08:59.45,0:09:02.12,Default,,0000,0000,0000,,Jedne biocząsteczki \Nmożna zaznaczyć na niebiesko.
Dialogue: 0,0:09:02.15,0:09:04.50,Default,,0000,0000,0000,,Inne na czerwono.
Dialogue: 0,0:09:04.52,0:09:05.80,Default,,0000,0000,0000,,I tak dalej.
Dialogue: 0,0:09:05.82,0:09:07.38,Default,,0000,0000,0000,,To jest ostatni krok.
Dialogue: 0,0:09:07.40,0:09:09.68,Default,,0000,0000,0000,,Teraz widać coś podobnego do mózgu,
Dialogue: 0,0:09:09.70,0:09:11.50,Default,,0000,0000,0000,,i widać poszczególne cząstki,
Dialogue: 0,0:09:11.52,0:09:14.23,Default,,0000,0000,0000,,bo rozsunęliśmy je na tyle,
Dialogue: 0,0:09:14.25,0:09:15.95,Default,,0000,0000,0000,,że da się je odróżnić.
Dialogue: 0,0:09:15.97,0:09:18.81,Default,,0000,0000,0000,,Chcemy zmienić niewidoczne w widzialne.
Dialogue: 0,0:09:18.83,0:09:21.40,Default,,0000,0000,0000,,Możemy sprawić, by rzeczy małe i niejasne
Dialogue: 0,0:09:21.42,0:09:22.57,Default,,0000,0000,0000,,zostały nadmuchane,
Dialogue: 0,0:09:22.60,0:09:25.77,Default,,0000,0000,0000,,aż staną się konstelacjami \Ninformacji o życiu.
Dialogue: 0,0:09:25.80,0:09:28.17,Default,,0000,0000,0000,,Ten film pokazuje, \Njak mogłoby to wyglądać.
Dialogue: 0,0:09:28.20,0:09:30.57,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tutaj móżdżek na szalce,
Dialogue: 0,0:09:30.59,0:09:32.34,Default,,0000,0000,0000,,w zasadzie kawałek mózgu.
Dialogue: 0,0:09:32.36,0:09:33.96,Default,,0000,0000,0000,,Wlaliśmy do niego polimer,
Dialogue: 0,0:09:33.98,0:09:35.45,Default,,0000,0000,0000,,a teraz dodajemy wodę.
Dialogue: 0,0:09:35.47,0:09:37.83,Default,,0000,0000,0000,,Na waszych oczach,
Dialogue: 0,0:09:37.86,0:09:39.78,Default,,0000,0000,0000,,film został przyśpieszony 60-krotnie,
Dialogue: 0,0:09:39.80,0:09:42.53,Default,,0000,0000,0000,,ten mały mały fragment \Ntkanki mózgowej zaczyna rosnąć.
Dialogue: 0,0:09:42.55,0:09:45.73,Default,,0000,0000,0000,,Może zwiększyć objętość\N100 razy, a nawet więcej.
Dialogue: 0,0:09:45.76,0:09:48.70,Default,,0000,0000,0000,,Jako że polimery są tak małe,
Dialogue: 0,0:09:48.73,0:09:51.29,Default,,0000,0000,0000,,rozdzielamy biocząsteczki równomiernie.
Dialogue: 0,0:09:51.31,0:09:52.97,Default,,0000,0000,0000,,To daje płynny rozrost.
Dialogue: 0,0:09:52.99,0:09:55.68,Default,,0000,0000,0000,,Nie tracimy ustawienia informacji.
Dialogue: 0,0:09:55.70,0:09:58.40,Default,,0000,0000,0000,,Ułatwiamy tylko ich zobaczenie.
Dialogue: 0,0:09:59.33,0:10:01.51,Default,,0000,0000,0000,,Weźmy prawdziwy zwój mózgowy.
Dialogue: 0,0:10:01.53,0:10:04.67,Default,,0000,0000,0000,,Oto fragment mózgu,\Nzaangażowany, na przykład, w pamięć,
Dialogue: 0,0:10:04.69,0:10:05.95,Default,,0000,0000,0000,,można go przybliżyć.
Dialogue: 0,0:10:05.98,0:10:08.87,Default,,0000,0000,0000,,Można oglądać ustawienie obwodów.
Dialogue: 0,0:10:08.89,0:10:10.86,Default,,0000,0000,0000,,Może któregoś dnia odczytamy wspomnienia.
Dialogue: 0,0:10:10.88,0:10:13.28,Default,,0000,0000,0000,,Może uda się zobaczyć ułożenie obwodów
Dialogue: 0,0:10:13.28,0:10:14.84,Default,,0000,0000,0000,,przetwarzających emocje,
Dialogue: 0,0:10:14.86,0:10:17.78,Default,,0000,0000,0000,,prawdziwą organizację mózgu,
Dialogue: 0,0:10:17.81,0:10:20.38,Default,,0000,0000,0000,,która definiuje naszą osobowość.
Dialogue: 0,0:10:20.40,0:10:22.56,Default,,0000,0000,0000,,Przy odrobinie szczęścia\Nmożna by sprecyzować
Dialogue: 0,0:10:22.56,0:10:25.63,Default,,0000,0000,0000,,problemy w mózgu\Nna poziomie cząsteczkowym.
Dialogue: 0,0:10:25.65,0:10:28.22,Default,,0000,0000,0000,,Może dałoby się zajrzeć do komórek mózgu,
Dialogue: 0,0:10:28.25,0:10:31.33,Default,,0000,0000,0000,,rozgryźć, że zaszła zmiana 17 cząsteczek
Dialogue: 0,0:10:31.35,0:10:34.67,Default,,0000,0000,0000,,w tkance mózgu w wyniku epilepsji
Dialogue: 0,0:10:34.67,0:10:36.48,Default,,0000,0000,0000,,lub z powodu Parkinsona
Dialogue: 0,0:10:36.51,0:10:38.02,Default,,0000,0000,0000,,albo jeszcze innych powodów?
Dialogue: 0,0:10:38.05,0:10:41.09,Default,,0000,0000,0000,,Mając uporządkowaną możliwych zaburzeń,
Dialogue: 0,0:10:41.12,0:10:43.31,Default,,0000,0000,0000,,można obrać je za cel leczenia.
Dialogue: 0,0:10:43.34,0:10:45.02,Default,,0000,0000,0000,,Tworzylibyśmy leki, które je wiążą.
Dialogue: 0,0:10:45.04,0:10:47.67,Default,,0000,0000,0000,,Moglibyśmy celować energią\Nw różne części mózgu,
Dialogue: 0,0:10:47.69,0:10:50.38,Default,,0000,0000,0000,,by pomagać ludziom\Nz Parkinsonem lub epilepsją,
Dialogue: 0,0:10:50.40,0:10:53.47,Default,,0000,0000,0000,,lub z innymi schorzeniami, \Nktóre dotykają ponad miliarda ludzi
Dialogue: 0,0:10:53.47,0:10:54.68,Default,,0000,0000,0000,,na całym świecie.
Dialogue: 0,0:10:55.25,0:10:57.45,Default,,0000,0000,0000,,Dzieje się coś ciekawego.
Dialogue: 0,0:10:57.48,0:11:00.18,Default,,0000,0000,0000,,Okazuje się, że także innym \Nproblemom w biomedycynie
Dialogue: 0,0:11:00.20,0:11:02.87,Default,,0000,0000,0000,,może pomóc nasze powiększanie.
Dialogue: 0,0:11:02.90,0:11:06.13,Default,,0000,0000,0000,,Oto biopsja od pacjentki z rakiem piersi.
Dialogue: 0,0:11:06.50,0:11:08.69,Default,,0000,0000,0000,,Okazuje się, że jeśli spojrzycie na raka,
Dialogue: 0,0:11:08.72,0:11:10.33,Default,,0000,0000,0000,,na układ odpornościowy,
Dialogue: 0,0:11:10.35,0:11:12.86,Default,,0000,0000,0000,,na starzenie się, na rozwój,
Dialogue: 0,0:11:12.89,0:11:17.39,Default,,0000,0000,0000,,to te procesy obejmują\Ncałe układy biologiczne.
Dialogue: 0,0:11:17.41,0:11:21.43,Default,,0000,0000,0000,,Jednak problem zaczyna się\Nod nanocząsteczek,
Dialogue: 0,0:11:21.46,0:11:25.33,Default,,0000,0000,0000,,maszyn, które napędzają\Nkomórki i organy ciała.
Dialogue: 0,0:11:25.35,0:11:27.57,Default,,0000,0000,0000,,Próbujemy dojść,
Dialogue: 0,0:11:27.60,0:11:31.06,Default,,0000,0000,0000,,jak użyć tej techniki do odwzorowania \Npodstawowych elementów życia
Dialogue: 0,0:11:31.09,0:11:32.83,Default,,0000,0000,0000,,w szerokiej gamie chorób.
Dialogue: 0,0:11:32.86,0:11:35.75,Default,,0000,0000,0000,,Czy da się określić\Nmolekularne zmiany w guzie,
Dialogue: 0,0:11:35.78,0:11:38.14,Default,,0000,0000,0000,,żeby mądrze się z nim rozprawić,
Dialogue: 0,0:11:38.17,0:11:42.11,Default,,0000,0000,0000,,dostarczyć leki, które wytępią\Nwybrane komórki?
Dialogue: 0,0:11:42.14,0:11:44.47,Default,,0000,0000,0000,,Medycyna jest w dużej mierze\Nbardzo ryzykowna.
Dialogue: 0,0:11:44.50,0:11:46.28,Default,,0000,0000,0000,,Czasami to wręcz spekulacja.
Dialogue: 0,0:11:46.63,0:11:50.50,Default,,0000,0000,0000,,Mam nadzieję zamienić\Nryzykowny lot na Księżyc
Dialogue: 0,0:11:50.52,0:11:52.29,Default,,0000,0000,0000,,na coś bardziej niezawodnego.
Dialogue: 0,0:11:52.32,0:11:54.37,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy lot na Księżyc
Dialogue: 0,0:11:54.40,0:11:56.30,Default,,0000,0000,0000,,z udanym lądowaniem
Dialogue: 0,0:11:56.32,0:11:57.76,Default,,0000,0000,0000,,był oparty na solidnej nauce.
Dialogue: 0,0:11:57.79,0:11:59.39,Default,,0000,0000,0000,,Zrozumieliśmy grawitację,
Dialogue: 0,0:11:59.41,0:12:00.76,Default,,0000,0000,0000,,aerodynamikę,
Dialogue: 0,0:12:00.78,0:12:02.49,Default,,0000,0000,0000,,wiedzieliśmy, jak budować rakiety.
Dialogue: 0,0:12:02.49,0:12:04.67,Default,,0000,0000,0000,,Ryzyko naukowe było pod kontrolą.
Dialogue: 0,0:12:04.69,0:12:07.44,Default,,0000,0000,0000,,Jest to wielkie osiągnięcie inżynierii.
Dialogue: 0,0:12:07.47,0:12:10.11,Default,,0000,0000,0000,,Natomiast w medycynie\Nnie mamy wszystkich praw.
Dialogue: 0,0:12:10.14,0:12:13.24,Default,,0000,0000,0000,,Czy mamy prawa analogiczne do grawitacji
Dialogue: 0,0:12:13.27,0:12:15.61,Default,,0000,0000,0000,,lub aerodynamiki?
Dialogue: 0,0:12:15.64,0:12:17.37,Default,,0000,0000,0000,,Twierdzę, że dzięki takim technikom
Dialogue: 0,0:12:17.39,0:12:19.26,Default,,0000,0000,0000,,jak te, o których mówię,
Dialogue: 0,0:12:19.29,0:12:20.98,Default,,0000,0000,0000,,moglibyśmy odkryć takie prawa.
Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:23.86,Default,,0000,0000,0000,,Możemy sporządzić \Nwzory żywych organizmów
Dialogue: 0,0:12:23.88,0:12:28.44,Default,,0000,0000,0000,,i rozgryźć, jak przezwyciężyć \Nchoroby, które nas nękają.
Dialogue: 0,0:12:29.50,0:12:31.58,Default,,0000,0000,0000,,Mamy z żoną dwoje małych dzieci,
Dialogue: 0,0:12:31.60,0:12:34.84,Default,,0000,0000,0000,,jednym z moich marzeń bioinżyniera\Njest to, żeby miały lepsze życie
Dialogue: 0,0:12:34.86,0:12:36.59,Default,,0000,0000,0000,,niż my obecnie.
Dialogue: 0,0:12:36.61,0:12:40.34,Default,,0000,0000,0000,,Wierze, że przekształcenie \Nbiologii i medycyny
Dialogue: 0,0:12:40.37,0:12:44.72,Default,,0000,0000,0000,,z ryzykownych przedsięwzięć\Nrządzonych przez przypadek i szczęście,
Dialogue: 0,0:12:44.75,0:12:48.68,Default,,0000,0000,0000,,na coś, co można wygrać\Numiejętnościami i ciężką pracą,
Dialogue: 0,0:12:48.70,0:12:50.60,Default,,0000,0000,0000,,to byłby wielki postęp.
Dialogue: 0,0:12:50.62,0:12:51.83,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję bardzo.
Dialogue: 0,0:12:51.85,0:13:02.23,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)