WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:02.344 Czy zastanawiałeś się kiedyś w jaki sposób legalnie ściągać 00:00:02.344 --> 00:00:04.624 i dzielić się zasobami w Internecie? 00:00:04.624 --> 00:00:05.943 W jaki sposób poinformować innych, 00:00:05.943 --> 00:00:09.088 że mogą wykorzystywać Twoją pracę? 00:00:09.088 --> 00:00:11.922 Licencje Creative Commons mogą Ci w tym pomóc. 00:00:11.922 --> 00:00:13.545 Pokażemy ci jak. 00:00:13.545 --> 00:00:16.623 Nasz świat jest przepełniony cyfrową technologią 00:00:16.623 --> 00:00:19.783 Możemy komunikować się, 00:00:19.783 --> 00:00:22.103 dzielić się i współpracować 00:00:22.103 --> 00:00:24.223 w Internecie. 00:00:24.223 --> 00:00:26.346 Informacje i treści mogą krążyć między nami 00:00:26.346 --> 00:00:28.344 na wiele różnych sposobów. 00:00:28.344 --> 00:00:31.384 Trzeba jednak pamiętać, że każda praca 00:00:31.384 --> 00:00:34.548 np. zdjęcie, dokument lub ścieżka dźwiękowa 00:00:34.548 --> 00:00:37.754 w momencie powstania jest automatycznie chronione prawem autorskim. 00:00:37.754 --> 00:00:40.143 Prawo autorskie pozwala określić autorom kto może dzielić się 00:00:40.143 --> 00:00:42.303 i ponownie wykorzystywać ich prace. 00:00:42.303 --> 00:00:44.671 Musisz posiadać zgodę autora 00:00:44.671 --> 00:00:46.864 zanim skorzystasz z jego pracy 00:00:46.864 --> 00:00:49.184 nawet wtedy, gdy jest ona opublikowana online. 00:00:49.184 --> 00:00:52.421 Ale co kiedy twórca chce, aby każdy mógł korzystać z jego pracy 00:00:52.421 --> 00:00:56.824 bez konieczności pytania każdorazowo o zgodę? 00:00:56.824 --> 00:00:59.545 Tutaj może pomóc Creative Commons. 00:00:59.545 --> 00:01:01.921 Creative Commons opracowało narzędzia licencyjne. 00:01:01.921 --> 00:01:03.865 z których możesz korzystać bez kosztów. 00:01:03.865 --> 00:01:05.704 Poprzez wybór licencji dla swojej pracy 00:01:05.704 --> 00:01:07.503 upraszczasz kwestie praw autorskich 00:01:07.503 --> 00:01:10.671 i kontrolujesz uprawnienia. 00:01:10.671 --> 00:01:14.264 Zack ściągnął zdjęcie "CC Kiwi" 00:01:14.264 --> 00:01:17.024 które chce wykorzystać w swoim projekcie naukowym. 00:01:17.024 --> 00:01:20.223 Może to zrobić bez pytania o zgodę Kiri, autorki zdjęcia, 00:01:20.223 --> 00:01:22.704 ponieważ ona już ją wyraziła 00:01:22.704 --> 00:01:25.088 poprzez opublikowanie zdjęcia na licencji Creative Commons. 00:01:25.088 --> 00:01:27.264 Licencja użyta przez Kiri ma mocne podstawy prawne 00:01:27.264 --> 00:01:29.703 ale jednocześnie jest prosta do zrozumienia dla Zacka. 00:01:29.703 --> 00:01:31.785 Kiri pozwoliła 00:01:31.785 --> 00:01:33.783 na używanie zdjęcia 00:01:33.783 --> 00:01:35.339 pod warunkiem podania jej 00:01:35.339 --> 00:01:37.943 jako autorki oryginału zdjęcia. 00:01:37.943 --> 00:01:40.303 Jest więcej zasad, które Kiri mogła uwzględnić. 00:01:40.303 --> 00:01:42.263 Licencje Creative Commons składają się z elementów. 00:01:42.263 --> 00:01:45.384 Możesz traktować je jako warunki. 00:01:45.384 --> 00:01:48.303 Każdy z nich ma swój własny symbol. 00:01:48.303 --> 00:01:50.303 To jest "Uznanie autorstwa". 00:01:50.303 --> 00:01:52.343 Oznacza, że Zack musi oznaczyć Kiri jako autorkę zdjęcia 00:01:52.343 --> 00:01:57.422 w opublikowanym projekcie. 00:01:57.422 --> 00:01:59.171 To warunek "Użycie niekomercyjne". 00:01:59.171 --> 00:02:01.743 Oznacza, że tylko Kiri może 00:02:01.743 --> 00:02:05.004 zarabiać na zdjęciu "CC Kiwi". 00:02:05.004 --> 00:02:06.754 Karen chce umieścić zdjęcie na koszulce, 00:02:06.754 --> 00:02:08.504 która będzie rozdawać znajomym. 00:02:08.504 --> 00:02:12.921 Może to zrobić, ale nie może jej sprzedać. 00:02:12.921 --> 00:02:14.838 To warunek „Bez utworów zależnych”. 00:02:14.838 --> 00:02:16.623 Oznacza, że Kiri nie zgadza się, 00:02:16.623 --> 00:02:18.864 na modyfikacje jej zdjęcia. 00:02:18.864 --> 00:02:21.671 Dlatego Karen może wykorzystać zdjęcie Kiri na swoim blogu o projektowaniu 00:02:21.671 --> 00:02:24.343 ale będzie musiała zapytać o zgodę Kiri 00:02:24.343 --> 00:02:28.344 zanim dokona zmian w zdjęciu. 00:02:28.344 --> 00:02:30.103 To warunek „Na tych samych warunkach”. 00:02:30.103 --> 00:02:33.089 Oznacza, że nowe prace wykorzystujące "CC Kiwi" 00:02:33.089 --> 00:02:35.544 muszą być opublikowane na tej samej licencji co zdjęcie "CC Kiwi" 00:02:35.544 --> 00:02:38.225 Jack po wmontowaniu własnego remixu zdjęcia CC Kiwi 00:02:38.225 --> 00:02:40.063 w instalację wideo 00:02:40.063 --> 00:02:44.103 musi opublikować ją na tych samych warunkach, na jakich zrobiła to Kiri. 00:02:44.103 --> 00:02:47.344 Każda licencje Creative Commons pozwala na dziele się pracą 00:02:47.344 --> 00:02:49.544 i zawiera warunek uznania autorstwa. 00:02:49.544 --> 00:02:52.264 Osoby, które znalazły prace na licencji CC 00:02:52.264 --> 00:02:53.754 z założenia mogą 00:02:53.754 --> 00:02:55.704 dzielić się nią z innymi pod warunkiem, 00:02:55.704 --> 00:02:58.255 że oznaczą kto jest ich autorem. 00:02:58.255 --> 00:03:00.304 Pozostałe 3 warunki licencji są opcjonalne 00:03:00.304 --> 00:03:04.024 i możesz wybrać, które z nich dodać i czy w ogóle to zrobić. 00:03:04.024 --> 00:03:08.421 Oto 6 licencji Creative Commons, powstałych z kombinacji warunków. 00:03:08.421 --> 00:03:11.784 Różnica pomiędzy licencjami polega na ilości zasad, 00:03:11.784 --> 00:03:14.983 do jakich muszą zastosować się osoby korzystające z twojej pracy. 00:03:14.983 --> 00:03:18.222 Licencja „Uznanie autorstwa" daje użytkownikom najwięcej swobody, 00:03:18.222 --> 00:03:21.184 a licencja „Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych” 00:03:21.184 --> 00:03:24.468 pozostawia jej najmniej. 00:03:24.468 --> 00:03:28.263 Licencje „Uznanie autorstwa” i „Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach” 00:03:28.263 --> 00:03:30.024 czasem nazywane są 00:03:30.024 --> 00:03:33.983 licencjami Wolnych Dóbr Kultury. 00:03:33.983 --> 00:03:38.544 Te trzy licencje ograniczają wykorzystanie pracy tylko do celów niekomercyjnych. 00:03:38.544 --> 00:03:41.545 A te dwie licencje nie zezwalają 00:03:41.545 --> 00:03:44.343 na adaptacje i remixy. 00:03:44.343 --> 00:03:46.946 Te dwie licencje wymagają, 00:03:46.946 --> 00:03:50.303 aby nowe prace były opublikowane na tej samej licencji co wykorzystywane w nich oryginały. 00:03:50.303 --> 00:03:52.782 Aby wybrać lub zastosować jedną z tych licencji 00:03:52.782 --> 00:03:55.264 oraz poznać szczegółowe zapisy licencji 00:03:55.264 --> 00:04:00.305 wejdź na stronę http://creativecommons.pl 00:04:00.305 --> 00:04:03.065 lub skorzystaj z narzędzia wyboru CC Choose 00:04:03.065 --> 00:04:05.671 które pomoże ci podjąć odpowiednią decyzję. 00:04:05.671 --> 00:04:09.544 Dostępne na stronie: creativecommons.org/choose. 00:04:09.544 --> 00:04:11.624 Jest kilka sprawdzonych sposobów wyszukiwania zasobów 00:04:11.624 --> 00:04:14.143 na licencjach CC. 00:04:14.143 --> 00:04:17.902 Możesz skorzystać z filtru na stronie search.creativecommons.org. 00:04:17.902 --> 00:04:21.421 Jeśli szukasz muzyki, odwiedź serwis Jamendo, 00:04:21.421 --> 00:04:23.064 Flickr jeśli szukasz zdjęć 00:04:23.064 --> 00:04:27.089 lub Digital NZ dla treści z Nowej Zelandii (dla Polski: otwartezasoby.pl). 00:04:27.089 --> 00:04:29.303 Dzięki licencjom CC 00:04:29.303 --> 00:04:31.588 twoje prace będą dostępne dla większej ilości osób. 00:04:31.588 --> 00:04:33.943 Być może chcesz korzystać z pracy innych osób z całego świata 00:04:33.943 --> 00:04:36.103 aby ulepszyć swój raport, 00:04:36.103 --> 00:04:37.943 a może po prostu chcesz dla zabawy 00:04:37.943 --> 00:04:40.464 zrobić remix pracy innych. 00:04:40.464 --> 00:04:43.064 Bez względu na powód dzielenia się swoją pracą, 00:04:43.064 --> 00:04:45.169 przekonasz się, że istnieją naukowcy, nauczyciele, 00:04:45.169 --> 00:04:47.263 firmy i instytucje publiczne 00:04:47.263 --> 00:04:49.784 korzystające z Creative Commons. 00:04:49.784 --> 00:04:51.704 Wyobraź sobie 00:04:51.704 --> 00:04:53.754 ile możesz zyskać, otwierając swoje prace dla innych 00:04:53.754 --> 00:04:55.704 - współpraca nad tym, co istotne, 00:04:55.704 --> 00:04:58.304 bycie otwartym na ważne decyzje 00:04:58.304 --> 00:05:01.671 oraz wspólne wypracowywanie rozwiązań. 00:05:01.671 --> 00:05:05.344 Pracujmy razem legalnie i jawnie. 00:05:05.344 --> 00:05:09.344 Dobrze jest dzielić się pracą na licencjach Creative Commons.