1
00:00:00,000 --> 00:00:02,344
Czy zastanawiałeś się kiedyś w jaki sposób legalnie ściągać

2
00:00:02,344 --> 00:00:04,624
i dzielić się zasobami w Internecie?

3
00:00:04,624 --> 00:00:05,943
W jaki sposób poinformować innych,

4
00:00:05,943 --> 00:00:09,088
że mogą wykorzystywać Twoją pracę?

5
00:00:09,088 --> 00:00:11,922
Licencje Creative Commons mogą Ci w tym pomóc.

6
00:00:11,922 --> 00:00:13,545
Pokażemy ci jak.

7
00:00:13,545 --> 00:00:16,623
Nasz świat jest przepełniony cyfrową technologią

8
00:00:16,623 --> 00:00:19,783
Możemy komunikować się,

9
00:00:19,783 --> 00:00:22,103
dzielić się i współpracować

10
00:00:22,103 --> 00:00:24,223
w Internecie.

11
00:00:24,223 --> 00:00:26,346
Informacje i treści mogą krążyć między nami

12
00:00:26,346 --> 00:00:28,344
na wiele różnych sposobów.

13
00:00:28,344 --> 00:00:31,384
Trzeba jednak pamiętać, że każda praca

14
00:00:31,384 --> 00:00:34,548
np. zdjęcie, dokument lub ścieżka dźwiękowa

15
00:00:34,548 --> 00:00:37,754
w momencie powstania jest automatycznie chronione prawem autorskim.

16
00:00:37,754 --> 00:00:40,143
Prawo autorskie pozwala określić autorom kto może dzielić się

17
00:00:40,143 --> 00:00:42,303
i ponownie wykorzystywać ich prace.

18
00:00:42,303 --> 00:00:44,671
Musisz posiadać zgodę autora

19
00:00:44,671 --> 00:00:46,864
zanim skorzystasz z jego pracy

20
00:00:46,864 --> 00:00:49,184
nawet wtedy, gdy jest ona opublikowana online.

21
00:00:49,184 --> 00:00:52,421
Ale co kiedy twórca chce, aby każdy mógł korzystać z jego pracy

22
00:00:52,421 --> 00:00:56,824
bez konieczności pytania każdorazowo o zgodę?

23
00:00:56,824 --> 00:00:59,545
Tutaj może pomóc Creative Commons.

24
00:00:59,545 --> 00:01:01,921
Creative Commons opracowało narzędzia licencyjne.

25
00:01:01,921 --> 00:01:03,865
z których możesz korzystać bez kosztów.

26
00:01:03,865 --> 00:01:05,704
Poprzez wybór licencji dla swojej pracy

27
00:01:05,704 --> 00:01:07,503
upraszczasz kwestie praw autorskich

28
00:01:07,503 --> 00:01:10,671
i kontrolujesz uprawnienia.

29
00:01:10,671 --> 00:01:14,264
Zack ściągnął zdjęcie "CC Kiwi"

30
00:01:14,264 --> 00:01:17,024
które chce wykorzystać w swoim projekcie naukowym.

31
00:01:17,024 --> 00:01:20,223
Może to zrobić bez pytania o zgodę Kiri, autorki zdjęcia,

32
00:01:20,223 --> 00:01:22,704
ponieważ ona już ją wyraziła

33
00:01:22,704 --> 00:01:25,088
poprzez opublikowanie zdjęcia na licencji Creative Commons.

34
00:01:25,088 --> 00:01:27,264
Licencja użyta przez Kiri ma mocne podstawy prawne

35
00:01:27,264 --> 00:01:29,703
ale jednocześnie jest prosta do zrozumienia dla Zacka.

36
00:01:29,703 --> 00:01:31,785
Kiri pozwoliła

37
00:01:31,785 --> 00:01:33,783
na używanie zdjęcia

38
00:01:33,783 --> 00:01:35,339
pod warunkiem podania jej

39
00:01:35,339 --> 00:01:37,943
jako autorki oryginału zdjęcia.

40
00:01:37,943 --> 00:01:40,303
Jest więcej zasad, które Kiri mogła uwzględnić.

41
00:01:40,303 --> 00:01:42,263
Licencje Creative Commons składają się z elementów.

42
00:01:42,263 --> 00:01:45,384
Możesz traktować je jako warunki.

43
00:01:45,384 --> 00:01:48,303
Każdy z nich ma swój własny symbol.

44
00:01:48,303 --> 00:01:50,303
To jest "Uznanie autorstwa".

45
00:01:50,303 --> 00:01:52,343
Oznacza, że Zack musi oznaczyć Kiri jako autorkę zdjęcia

46
00:01:52,343 --> 00:01:57,422
w opublikowanym projekcie.

47
00:01:57,422 --> 00:01:59,171
To warunek "Użycie niekomercyjne".

48
00:01:59,171 --> 00:02:01,743
Oznacza, że tylko Kiri może

49
00:02:01,743 --> 00:02:05,004
zarabiać na zdjęciu "CC Kiwi".

50
00:02:05,004 --> 00:02:06,754
Karen chce umieścić zdjęcie na koszulce,

51
00:02:06,754 --> 00:02:08,504
która będzie rozdawać znajomym.

52
00:02:08,504 --> 00:02:12,921
Może to zrobić, ale nie może jej sprzedać.

53
00:02:12,921 --> 00:02:14,838
To warunek „Bez utworów zależnych”.

54
00:02:14,838 --> 00:02:16,623
Oznacza, że Kiri nie zgadza się,

55
00:02:16,623 --> 00:02:18,864
na modyfikacje jej zdjęcia.

56
00:02:18,864 --> 00:02:21,671
Dlatego Karen może wykorzystać zdjęcie Kiri na swoim blogu o projektowaniu

57
00:02:21,671 --> 00:02:24,343
ale będzie musiała zapytać o zgodę Kiri

58
00:02:24,343 --> 00:02:28,344
zanim dokona zmian w zdjęciu.

59
00:02:28,344 --> 00:02:30,103
To warunek „Na tych samych warunkach”.

60
00:02:30,103 --> 00:02:33,089
Oznacza, że nowe prace wykorzystujące "CC Kiwi"

61
00:02:33,089 --> 00:02:35,544
muszą być opublikowane na tej samej licencji co zdjęcie "CC Kiwi"

62
00:02:35,544 --> 00:02:38,225
Jack po wmontowaniu własnego remixu zdjęcia CC Kiwi

63
00:02:38,225 --> 00:02:40,063
w instalację wideo

64
00:02:40,063 --> 00:02:44,103
musi opublikować ją na tych samych warunkach, na jakich zrobiła to Kiri.

65
00:02:44,103 --> 00:02:47,344
Każda licencje Creative Commons pozwala na dziele się pracą

66
00:02:47,344 --> 00:02:49,544
i zawiera warunek uznania autorstwa.

67
00:02:49,544 --> 00:02:52,264
Osoby, które znalazły prace na licencji CC

68
00:02:52,264 --> 00:02:53,754
z założenia mogą

69
00:02:53,754 --> 00:02:55,704
dzielić się nią z innymi pod warunkiem,

70
00:02:55,704 --> 00:02:58,255
że oznaczą kto jest ich autorem.

71
00:02:58,255 --> 00:03:00,304
Pozostałe 3 warunki licencji są opcjonalne

72
00:03:00,304 --> 00:03:04,024
i możesz wybrać, które z nich dodać i czy w ogóle to zrobić.

73
00:03:04,024 --> 00:03:08,421
Oto 6 licencji Creative Commons, powstałych z kombinacji warunków.

74
00:03:08,421 --> 00:03:11,784
Różnica pomiędzy licencjami polega na ilości zasad,

75
00:03:11,784 --> 00:03:14,983
do jakich muszą zastosować się osoby korzystające z twojej pracy.

76
00:03:14,983 --> 00:03:18,222
Licencja „Uznanie autorstwa" daje użytkownikom najwięcej swobody,

77
00:03:18,222 --> 00:03:21,184
a licencja „Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych”

78
00:03:21,184 --> 00:03:24,468
pozostawia jej najmniej.

79
00:03:24,468 --> 00:03:28,263
Licencje „Uznanie autorstwa” i „Uznanie autorstwa - Na tych samych warunkach”

80
00:03:28,263 --> 00:03:30,024
czasem nazywane są

81
00:03:30,024 --> 00:03:33,983
licencjami Wolnych Dóbr Kultury.

82
00:03:33,983 --> 00:03:38,544
Te trzy licencje ograniczają wykorzystanie pracy tylko do celów niekomercyjnych.

83
00:03:38,544 --> 00:03:41,545
A te dwie licencje nie zezwalają

84
00:03:41,545 --> 00:03:44,343
na adaptacje i remixy.

85
00:03:44,343 --> 00:03:46,946
Te dwie licencje wymagają,

86
00:03:46,946 --> 00:03:50,303
aby nowe prace były opublikowane na tej samej licencji co wykorzystywane w nich oryginały.

87
00:03:50,303 --> 00:03:52,782
Aby wybrać lub zastosować jedną z tych licencji

88
00:03:52,782 --> 00:03:55,264
oraz poznać szczegółowe zapisy licencji

89
00:03:55,264 --> 00:04:00,305
wejdź na stronę http://creativecommons.pl

90
00:04:00,305 --> 00:04:03,065
lub skorzystaj z narzędzia wyboru CC Choose

91
00:04:03,065 --> 00:04:05,671
które pomoże ci podjąć odpowiednią decyzję.

92
00:04:05,671 --> 00:04:09,544
Dostępne na stronie: creativecommons.org/choose.

93
00:04:09,544 --> 00:04:11,624
Jest kilka sprawdzonych sposobów wyszukiwania zasobów

94
00:04:11,624 --> 00:04:14,143
na licencjach CC.

95
00:04:14,143 --> 00:04:17,902
Możesz skorzystać z filtru na stronie search.creativecommons.org.

96
00:04:17,902 --> 00:04:21,421
Jeśli szukasz muzyki, odwiedź serwis Jamendo,

97
00:04:21,421 --> 00:04:23,064
Flickr jeśli szukasz zdjęć

98
00:04:23,064 --> 00:04:27,089
lub Digital NZ dla treści z Nowej Zelandii (dla Polski: otwartezasoby.pl).

99
00:04:27,089 --> 00:04:29,303
Dzięki licencjom CC

100
00:04:29,303 --> 00:04:31,588
twoje prace będą dostępne dla większej ilości osób.

101
00:04:31,588 --> 00:04:33,943
Być może chcesz korzystać z pracy innych osób z całego świata

102
00:04:33,943 --> 00:04:36,103
aby ulepszyć swój raport,

103
00:04:36,103 --> 00:04:37,943
a może po prostu chcesz dla zabawy

104
00:04:37,943 --> 00:04:40,464
zrobić remix pracy innych.

105
00:04:40,464 --> 00:04:43,064
Bez względu na powód dzielenia się swoją pracą,

106
00:04:43,064 --> 00:04:45,169
przekonasz się, że istnieją naukowcy, nauczyciele,

107
00:04:45,169 --> 00:04:47,263
firmy i instytucje publiczne

108
00:04:47,263 --> 00:04:49,784
korzystające z Creative Commons.

109
00:04:49,784 --> 00:04:51,704
Wyobraź sobie

110
00:04:51,704 --> 00:04:53,754
ile możesz zyskać, otwierając swoje prace dla innych

111
00:04:53,754 --> 00:04:55,704
- współpraca nad tym, co istotne,

112
00:04:55,704 --> 00:04:58,304
bycie otwartym na ważne decyzje

113
00:04:58,304 --> 00:05:01,671
oraz wspólne wypracowywanie rozwiązań.

114
00:05:01,671 --> 00:05:05,344
Pracujmy razem legalnie i jawnie.

115
00:05:05,344 --> 00:05:09,344
Dobrze jest dzielić się pracą na licencjach Creative Commons.