1
00:00:07,451 --> 00:00:10,221
Da li želite da znate
šta nas čeka u budućnosti?

2
00:00:10,221 --> 00:00:14,724
Šta će da se desi sutra,
dogodine ili čak za milenijum od sad?

3
00:00:14,724 --> 00:00:16,276
Pa, niste usamljeni.

4
00:00:16,276 --> 00:00:20,620
Svi: od vlada, preko vojske
do industrijskih vođa to žele, takođe

5
00:00:20,620 --> 00:00:23,285
i svi oni zapošljavaju ljude
koji se zovu futuristi

6
00:00:23,285 --> 00:00:26,163
koji pokušavaju da predvide budućnost.

7
00:00:26,163 --> 00:00:29,120
Neki to rade s iznenađujućom tačnošću.

8
00:00:29,120 --> 00:00:30,790
Sredinom XX veka,

9
00:00:30,790 --> 00:00:33,402
odsek za inovacije,
poznat kao RAND korporacija

10
00:00:33,402 --> 00:00:36,459
je konsultovao
desetine naučnika i futurista

11
00:00:36,459 --> 00:00:38,945
koji su predvideli mnoge tehnologije

12
00:00:38,945 --> 00:00:41,136
koje mi danas uzimamo zdravo za gotovo,

13
00:00:41,136 --> 00:00:42,575
uključujući veštačke organe,

14
00:00:42,575 --> 00:00:44,532
upotrebu kontraceptivnih pilula

15
00:00:44,532 --> 00:00:49,333
i biblioteke koje mogu da pretražuju
materijal za istraživanje umesto čitaoca.

16
00:00:49,333 --> 00:00:52,288
Jedan način na koji futuristi
stižu do svojih predviđanja

17
00:00:52,288 --> 00:00:55,961
je analizom kretanja i trendova u društvu

18
00:00:55,961 --> 00:00:59,605
i praveći grafike staza koje će
najverovatnije slediti u budućnosti,

19
00:00:59,605 --> 00:01:01,852
s različitim stepenom verovatnoće.

20
00:01:01,852 --> 00:01:06,522
Obaveštavaju o svom radu
zakonodavce i svetske vođe,

21
00:01:06,522 --> 00:01:09,324
omogućujući im da odmeravaju
opcije za budućnost

22
00:01:09,324 --> 00:01:13,758
koje u suprotnom ne bi mogli da zamisle
tako temeljno i podrobno.

23
00:01:13,758 --> 00:01:18,495
Naravno, postoje granice koliko bilo ko
može biti siguran po pitanju budućnosti.

24
00:01:18,495 --> 00:01:21,131
Uvek se pojave nezamisliva otkrića

25
00:01:21,131 --> 00:01:24,805
koja ne bi imala smisla
ni za koga iz sadašnjosti.

26
00:01:24,805 --> 00:01:25,831
Zamislite, na primer,

27
00:01:25,831 --> 00:01:30,426
da prebacite fizičara iz sredine XIX veka

28
00:01:30,426 --> 00:01:33,142
u XXI vek.

29
00:01:33,142 --> 00:01:37,774
Objasnite mu postojanje
čudne materije, uranijuma 235,

30
00:01:37,774 --> 00:01:42,215
koji sam može da proizvede
dovoljno energije da snabdeva čitav grad

31
00:01:42,215 --> 00:01:45,463
ili da ga uništi jednim udarcem.

32
00:01:45,463 --> 00:01:48,911
"Kako tolika energija može da dođe
niodakle?", želeo bi da zna.

33
00:01:48,911 --> 00:01:51,064
"To nije nauka, to je čarolija."

34
00:01:51,064 --> 00:01:53,995
I praktično bi bio u pravu.

35
00:01:53,995 --> 00:01:55,728
Njegovo shvatanje nauke iz XIX veka

36
00:01:55,728 --> 00:02:00,021
ne uključuje znanje o radioaktivnosti
ili nuklearnoj fizici.

37
00:02:00,021 --> 00:02:04,108
U njegovo vreme, nijedna vizija budućnosti
nije mogla da predvidi iks zrake

38
00:02:04,108 --> 00:02:05,582
ili atomsku bombu,

39
00:02:05,582 --> 00:02:07,420
da ne govorimo o teoriji relativnosti

40
00:02:07,420 --> 00:02:09,504
ili kvantnoj mehanici.

41
00:02:09,504 --> 00:02:11,037
Kako je Artur Č. Klark rekao:

42
00:02:11,037 --> 00:02:15,754
"Svaka značajnije napredna tehnologija
je neraspoznatljiva od čarolije."

43
00:02:15,754 --> 00:02:19,842
Kako da se onda pripremimo za budućnost
koja će nam biti jednako čarobna

44
00:02:19,842 --> 00:02:23,674
koliko bi i naša sadašnjost
izgledala nekome iz XIX veka?

45
00:02:23,674 --> 00:02:27,695
Možda smatramo da bi nam naša moderna
tehnologija i napredna obrada podataka,

46
00:02:27,695 --> 00:02:31,167
mogle omogućiti da predviđamo
budućnost preciznije

47
00:02:31,167 --> 00:02:33,492
od naših predaka iz XIX veka

48
00:02:33,492 --> 00:02:34,971
i s pravom tako mislimo.

49
00:02:34,971 --> 00:02:38,058
Međutim, takođe je tačno
da je naš tehnološki napredak

50
00:02:38,058 --> 00:02:43,376
doneo sa sobom nove, sve složenije
i nepredvidljivije izazove.

51
00:02:43,376 --> 00:02:47,491
Šanse za buduće generacije
da zamisle nezamislivo

52
00:02:47,491 --> 00:02:49,682
su manje nego ikad pre.

53
00:02:49,682 --> 00:02:51,348
Zato ostaje pitanje:

54
00:02:51,348 --> 00:02:53,091
kako da to uradimo?

55
00:02:53,091 --> 00:02:56,796
Jedan odgovor koji obećava
je zapravo s nama od XIX veka

56
00:02:56,796 --> 00:02:58,760
i Industrijske revolucije

57
00:02:58,760 --> 00:03:01,525
koja je postavila temelje
našem savremenom svetu.

58
00:03:01,525 --> 00:03:04,326
Tokom ovog perioda
eksplozivnog razvoja i izuma,

59
00:03:04,326 --> 00:03:08,992
pojavio se novi oblik književnosti -
naučna fantastika.

60
00:03:08,992 --> 00:03:12,918
Podstaknuti izumima iz svog doba,
Žil Vern, H. Dž. Vels

61
00:03:12,918 --> 00:03:16,784
i drugi plodni mislioci
su istraživali fantastična scenarija,

62
00:03:16,784 --> 00:03:19,552
oslikavajući nove granice
ljudskih pregnuća.

63
00:03:19,552 --> 00:03:22,418
A tokom XX i početkom XXI veka,

64
00:03:22,418 --> 00:03:26,211
pripovedači su nastavili da dele
svoje zamisli budućnosti

65
00:03:26,211 --> 00:03:31,338
i s tačnošću su predvideli mnoge aspekte
sveta u kom smo živeli decenijama kasnije.

66
00:03:31,338 --> 00:03:32,799
U "Vrlom novom svetu",

67
00:03:32,799 --> 00:03:37,217
Oldos Haksli je 1932. predvideo
upotrebu antidepresiva,

68
00:03:37,217 --> 00:03:40,310
mnogo pre nego što su slični lekovi
postali popularni.

69
00:03:40,310 --> 00:03:45,971
Rej Bredberi je 1953. u "Farenhajtu 451" 
predvideo slušalice - bubice,

70
00:03:45,971 --> 00:03:48,293
zvao ih je "radio naprscima".

71
00:03:48,293 --> 00:03:50,997
A u "Odiseji u svemiru: 2001"

72
00:03:50,997 --> 00:03:58,076
Artur Č. Klark je 1968. opisao
prenosivu ploču s ravnim ekranom za vesti.

73
00:03:58,076 --> 00:04:01,524
U delima koja često objedinjuju
zabavu i društvenu kritiku,

74
00:04:01,524 --> 00:04:05,418
pozvani smo da obuzdamo nevericu
i da razmotrimo posledice

75
00:04:05,418 --> 00:04:10,628
radikalnih promena
u poznatim i ustaljenim institucijama.

76
00:04:10,628 --> 00:04:11,497
U tom smislu,

77
00:04:11,497 --> 00:04:15,882
najbolja dela naučne fantastike
zadovoljavaju reči filozofa Mišela Fukoa:

78
00:04:15,882 --> 00:04:20,867
"Nisam prorok. Moj posao je da napravim
prozore tamo gde su nekad bili zidovi."

79
00:04:20,867 --> 00:04:25,699
Oslobođena sprega sadašnjosti i naših
pretpostavki o tome šta je nemoguće,

80
00:04:25,699 --> 00:04:30,466
naučna fantastika je korisno oruđe
za razmišljanje van kalupa.

81
00:04:30,466 --> 00:04:32,331
Mnogi futuristi su to prepoznali

82
00:04:32,331 --> 00:04:36,452
i neki su počeli da zapošljavaju
pisce naučne fantastike u svojim ekipama.

83
00:04:36,452 --> 00:04:40,765
Baš je nedavno projekt, nazvan iKnow,
predložio scenarija

84
00:04:40,765 --> 00:04:43,464
koja poprilično liče
na naučnofantastične priče.

85
00:04:43,464 --> 00:04:45,941
Ona uključuju otkriće
vanzemaljske civilizacije,

86
00:04:45,941 --> 00:04:50,352
razvoj načina za ljude i životinje
da besprekorno komuniciraju

87
00:04:50,352 --> 00:04:52,921
i radikalno produženje životnog veka.

88
00:04:52,921 --> 00:04:55,116
Pa, šta nas čeka u budućnosti?

89
00:04:55,116 --> 00:04:57,210
Naravno da ne možemo zasigurno da znamo,

90
00:04:57,210 --> 00:05:00,808
ali naučna fantastika
nam ukazuje na brojne mogućnosti.

91
00:05:00,808 --> 00:05:02,781
Naposletku, naša je odgovornost

92
00:05:02,781 --> 00:05:06,084
da odredimo na ostvarenju
kojih od njih ćemo da radimo.