1
00:00:07,451 --> 00:00:10,221
ကျုပ်တို့ရဲ့ အနာဂတ်မှာ ဘယ်လိုများရှိမလဲ
သင် သိချင်လား။

2
00:00:10,221 --> 00:00:14,724
မနက်ဖြန်၊နောက်နှစ်(သို့)ယခုမှ နှစ်တစ်ထောင်
မှာတောင် လူ့လောကမှာ ဘာတွေဖြစ်လာမလဲ။

3
00:00:14,724 --> 00:00:16,276
သင်တစ်ဦးတည်း မဟုတ်ပါဘူး။

4
00:00:16,276 --> 00:00:20,620
အစိုးရတွေကနေ စစ်တပ်၊လုပ်ငန်းခေါင်းဆောင်တွေ
အပါအဝင် လူတိုင်းဟာ သူတို့အနာဂတ်ကို

5
00:00:20,620 --> 00:00:23,285
ဟောကိန်းထုတ်ဖို့ 
ကြိုးစားသူတွေဖြစ်တဲ့ အနာဂတ်ဝါဒီလို့

6
00:00:23,285 --> 00:00:26,163
ခေါ်သူတွေကို ခန့်ထားပါတယ်။

7
00:00:26,163 --> 00:00:29,120
တချို့က အံ့ဖွယ်တိကျမှုနဲ့ 
ဒါကို လုပ်နိုင်စွမ်းရှိတယ်။

8
00:00:29,120 --> 00:00:30,790
၂၀ ရာစုအလယ်မှာ

9
00:00:30,790 --> 00:00:33,402
RAND Corporation လို့ခေါ်တဲ့
အကြံပေးအဖွဲ့တစ်ခုဟာ

10
00:00:33,402 --> 00:00:36,459
ကိုယ်အင်္ဂါအတုတွေ၊ သန္ဓေတားဆေး 
အသုံးပြုမှုနဲ့စာဖတ်သူအတွက်

11
00:00:36,459 --> 00:00:38,945
သုတေသန စာတမ်းတွေကို
ရှာပေးနိုင်တဲ့ စာကြည့်တိုက်တွေ

12
00:00:38,945 --> 00:00:41,136
အပါအဝင် ကျွန်ုပ်တို့ ဒီနေ့ အလေးမမူကြတဲ့

13
00:00:41,136 --> 00:00:42,575

နည်းပညာများစွာကို

14
00:00:42,575 --> 00:00:44,532
အတူတကွဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သူ

15
00:00:44,532 --> 00:00:49,333
ဒါဇင်ချီတဲ့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေနဲ့ အနာဂတ်
ဝါဒီတေွကို တိုင်ပင်ဆွေးနွေးခဲ့တယ်။

16
00:00:49,333 --> 00:00:52,288
အနာဂတ်ဝါဒီတွေ သူတို့ရဲ့ ဟောကိန်းတွေကို
ရစေတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုက

17
00:00:52,288 --> 00:00:55,961
လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်းက လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့
အလားအလာတွေကို စိစစ်ခြင်းနဲ့

18
00:00:55,961 --> 00:00:59,605
အနာဂတ်ထဲမှာ ၎င်းတို့ လိုက်နာဖွယ်ရှိတဲ့
လမ်းကြောင်းတွေကို ဖြစ်နိုင်ခြေ ပမာဏ

19
00:00:59,605 --> 00:01:01,852
အမျိုးမျိုးနဲ့ မှတ်သားခြင်းပါ။

20
00:01:01,852 --> 00:01:06,522
သူ့တို့အလုပ်က မူဝါဒချသူတွေ၊ ကမ္ဘာ့ခေါင်း
ဆောင်တွေရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေကိုသတင်းပေးတယ်။

21
00:01:06,522 --> 00:01:09,324
ဒီလိုနက်နဲပြီး၊ 
အသေးစိတ် စိတ်ကူးလို့ မရနိုင်တဲ့

22
00:01:09,324 --> 00:01:13,758
အနာဂတ်တွက် ရွေးချယ်မှုတွေကို
ချိန်ဆဖို့သူတို့ကို ထောက်ကူရင်းပါ။

23
00:01:13,758 --> 00:01:18,495
တကယ်တမ်း အနာဂတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး လူတစ်ယောက်
သေချာပုံက သိသာတဲ့ ကန့်သတ်ချက်တွေရှိတယ်။

24
00:01:18,495 --> 00:01:21,131
လက်ရှိမှာ လူတိုင်းအတွက်
ယုတ္တိတန်မှာမဟုတ်တဲ့ ပေါ်လာတဲ့

25
00:01:21,131 --> 00:01:24,805
စိတ်ကူးမရနိုင်တဲ့ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုတွေက
အမြဲရှိနေပါတယ်။

26
00:01:24,805 --> 00:01:25,831
ဥပမာ ၁၉ ရာစု အလယ်က

27
00:01:25,831 --> 00:01:30,426
ရူပဗေဒပညာရှင်တစ်ဦးကို
၂၁ ရာစုဆီ ပို့ဆောင်တာကို

28
00:01:30,426 --> 00:01:33,142
စိတ်ကူးကြည့်ပါ။

29
00:01:33,142 --> 00:01:37,774
ထူးဆန်းတဲ့ အရာဝတ္ထု တည်ရှိတာကို 
သင် သူ့ကို ရှင်းပြတယ်။

30
00:01:37,774 --> 00:01:42,215
၎င်းသဘောအလျောက် တစ်မြို့လုံးကို
ဓာတ်အားပေးနိုင်တဲ့(သို့) တစ်ချက်တည်းနဲ့

31
00:01:42,215 --> 00:01:45,463
မြို့ကို ဖျက်ဆီးနိုင်လောက်တဲ့စွမ်းအင် 
ထုတ်နိုင်တဲ့ယူရေနီယမ် ၂၃၅ ပါ။

32
00:01:45,463 --> 00:01:48,911
"ဒီလို စွမ်းအင်က ဘယ်နေက လာနိုင်လို့လဲ" 
လို့ သိဖို့ သူ မေးမိမှာပါ။

33
00:01:48,911 --> 00:01:51,064
"ဒါဟာ သိပ္ပံပညာ မဟုတ်ဘူး၊ မှော်အတတ်ပါ။"

34
00:01:51,064 --> 00:01:53,995
ဒီအကြံနဲ့ ရည်ရွယ်ချက်အားလုံးအတွက်
သူမှန်ပါလိမ့်မယ်။

35
00:01:53,995 --> 00:01:55,728
သူ့ရဲ့ ၁၉ ရာစု သိပ္ပံရဲ့နားလည်မှုမှာ

36
00:01:55,728 --> 00:02:00,021
ရေဒီယိုသတ္တိကြွမှုနဲ့ အဏုမြူ ရူပဗေဒရဲ့
အသိသုတ မပါဝင်သေးလို့ပါ။

37
00:02:00,021 --> 00:02:04,108
သူ့ခေတ်တုန်းက နှိုင်းအရ သီအိုရီတို့
ကွမ်တမ် မက္ကင်းနစ်တို့ အသာထားဦး၊

38
00:02:04,108 --> 00:02:05,582
အိတ်စရေး ရောင်ခြည် (သို့)

39
00:02:05,582 --> 00:02:07,420
အဏုမြူ ဗုံး ဖြစ်နိုင်ခဲ့လောက်တဲ့

40
00:02:07,420 --> 00:02:09,504
အနာဂတ် ဟောကိန်းမရှိဘူး။

41
00:02:09,504 --> 00:02:11,037
Arthur C. Clarke ပြောခဲ့သလို

42
00:02:11,037 --> 00:02:15,754
"အသင့်အတင့် အဆင့်မြင့်တဲ့ နည်းပညားတိုင်းဟာ
မှော်ဆန်မှုကနေ ခွဲခြားလို့မရနိုင်ဘူး။"

43
00:02:15,754 --> 00:02:19,842
ဒါဆို ကျွန်ပ်တိုရဲ့ လက်ရှိဟာ ၁၉ ရာစုက 
တစ်ဦးဦး ထင်မှတ်စရာ ဖြစ်နိုင်သလို

44
00:02:19,842 --> 00:02:23,674
ကျွန်ုပ်တို့ကို မှော်ဆန်စေမယ့် အနာဂတ်
တစ်ခုအတွက် ဘယ်လို ပြင်ဆင်နိုင်လဲ။

45
00:02:23,674 --> 00:02:27,695
ခေတ်မီ နည်းပညာနဲ့ အဆင့်မြင့် ဒေတာ စိစစ်မှု
နည်းစနစ်တွေက

46
00:02:27,695 --> 00:02:31,167
အဆင့်တူ ၁၉ ရာစုက ဟာတွေထက်
အနာဂတ်ကို ပိုတိကျမှုနဲ့ခန့်မှန်းခွင့်

47
00:02:31,167 --> 00:02:33,492
ပေးလောက်တယ်လို့ ထင်ချင်ထင်ကြမယ်။

48
00:02:33,492 --> 00:02:34,971
အဲဒါက သဘာဝကျပါတယ်။

49
00:02:34,971 --> 00:02:38,058
သို့ပေမည့် နည်းပညာ တိုးတက်မှုက 
တိုးတိုးလာနေတဲ့ ရှုပ်ထွေးပြီး

50
00:02:38,058 --> 00:02:43,376
ကြိုခန့်မှန်းမရနိုင်တဲ့စိန်ခေါ်မှုတွေကို 
ယူဆောင်လာခဲ့တာလည်း မှန်ပါတယ်။

51
00:02:43,376 --> 00:02:47,491
စိတ်ကူးမရနိုင်တာကို စိတ်ကူးကြည့်ဖို့
အနာဂတ် မျိုးဆက်တွေအတွက် လောင်းကြေးတွေက

52
00:02:47,491 --> 00:02:49,682
အရင်ကထက် ပိုမြင့်မားပါတယ်။

53
00:02:49,682 --> 00:02:51,348
ဒီတော့ ကျန်ရှိနေတဲ့ မေးခွန်းက

54
00:02:51,348 --> 00:02:53,091
ဒါကို ဘယ်လို လုပ်ကြသလဲ။

55
00:02:53,091 --> 00:02:56,796
၁၉ ရာစုကတည်းက အလားအလာရှိတဲ့
အဖြေက ကျွန်ုပ်တို့နဲ့အတူ ရှိခဲ့ပြီး

56
00:02:56,796 --> 00:02:58,760
ဒါကတော့ ခေတ်မီ လောကအတွက်

57
00:02:58,760 --> 00:03:01,525
အုတ်မြစ်ချပေးခဲ့တဲ့ စက်မှုတော်လှန်ရေးပါ။

58
00:03:01,525 --> 00:03:04,326
ဒီတစ်ဟုန်ထိုး တိုးတက်မှုနဲ့ တီထွင်မှု 
ကာလအတွင်းမှာ

59
00:03:04,326 --> 00:03:08,992
စာပေ ပုံစံသစ်၊ စိတ်ကူးယဉ် 
သိပ္ပံဇာတ်လမ်းလည်း ပေါ်ထွန်းခဲ့တယ်။

60
00:03:08,992 --> 00:03:12,918
ခေတ်ရဲ့ ဆန်းသစ်မှုတွေရဲ့ စေ့ဆော်မှုနဲ့
Jules Verne၊ H.G. Wells နဲ့

61
00:03:12,918 --> 00:03:16,784
အခြားအရေးသွက်တွေးခေါ်သူတွေဟာ လူ့ ကြိုးပမ်း
မှုရဲ့ နယ်ပယ်သစ်တွေကိုသရုပ်ဖော်ရင်း

62
00:03:16,784 --> 00:03:19,552
ဆန်းပြားတဲ့ စိတ်မှန်း
ဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို စူးစမ်းခဲ့တယ်။

63
00:03:19,552 --> 00:03:22,418
၂၀ ရာစု တစ်လျှောက်လုံးနဲ့
၂၁ ရာစုထဲမှာ

64
00:03:22,418 --> 00:03:26,211
ပုံပြောသူတွေဟာ သူတို့ရဲ့ အနာဂတ် 
အမြင်တွေကို ဆက်လက်မျှဝေခဲ့ပြီး

65
00:03:26,211 --> 00:03:31,338
နောက်ဆယ်စုနှစ်တွေမှာ နေထိုင်တဲ့ ကမ္ဘာ့သွင်
ပြင်တွေကို မှန်ကန်စွာ ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့တယ်။

66
00:03:31,338 --> 00:03:32,799
"Brave New World" မှာ

67
00:03:32,799 --> 00:03:37,217
Aldous Huxleyက ၁၉၃၂ မှာ
စိတ်ကျကာကွယ်ဆေး သုံးတာကို

68
00:03:37,217 --> 00:03:40,310
ဒီလိုဆေးမျိုး ရေပန်းမစားခင်
အချိန်အတော်ကြာက ကြိုပြောခဲ့တယ်။

69
00:03:40,310 --> 00:03:45,971
၁၉၅၃ မှာ Ray Bradbury ရဲ့"Fahrenheit 451" 
မှာ နားကြပ်အသေးစားကို ကြိုခန့်မှန်းတယ်။

70
00:03:45,971 --> 00:03:48,293
သူ့စကားအရတော့ "အပ်ထောက် ရေဒီယို"ပါ။

71
00:03:48,293 --> 00:03:50,997
"2001: A Space Odyssey" မှာ

72
00:03:50,997 --> 00:03:58,076
Arthur C. Clarke က သယ်လို့ရတဲ့ သတင်းပြ
မှန်ပြားသစ်ကို ၁၉၆၈ မှာသရုပ်ဖော်ပြခဲ့တယ်။

73
00:03:58,076 --> 00:04:01,524
မကြာခဏတော့ ဖျော်ဖြေရေးနဲ့ လူမှု 
အစီအရင်ခံချက်ကို တွဲထားတဲ့ စက်တွေမှာ

74
00:04:01,524 --> 00:04:05,418
မယုံကြည်မှုကို ဆိုင်းထားပြီး ရင်းနှီး 
နက်နဲစွာ အမြစ်တွယ်နေတဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေထဲက

75
00:04:05,418 --> 00:04:10,628
အခြေခံကျတဲ့ ပြောင်းလဲမှု အကျိုးဆက်တွေကို
စဉ်းစားဖို့ ကျွန်ုပ်တို့ကို ဖိတ်ခေါ်တယ်။

76
00:04:10,628 --> 00:04:11,497
ဒီသဘောမှာ

77
00:04:11,497 --> 00:04:15,882
အကောင်းဆုံး သိပ္ပံဇာတ်လမ်းဟာ ဒဿနပညာရှင်
Michel Foucault ရဲ့စကားကို ဖြည့်ဆည်းတယ်။

78
00:04:15,882 --> 00:04:20,867
"ကျုပ်က ရှေ့ဖြစ်ဟောသူ မဟုတ်ပါ။ အလုပ်က
နံရံရှိဖူးတဲ့နေရာမှာ ပြတင်းတွေ လုပ်တာပါ။

79
00:04:20,867 --> 00:04:25,699
လက်ရှိ အကန့်အသတ်တွေနဲ့ မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတဲ့
ထင်မြင်ချက်တွေမှ ကင်းကွာကာ

80
00:04:25,699 --> 00:04:30,466
သိပ္ပံဇာတ်လမ်းက ဖောက်ထွက်တွေးခေါ်ရေးအတွက် 
အသုံးဝင်တဲ့ ကိရိယာအဖြစ် ဖြည့်ဆည်းပေတယ်။

81
00:04:30,466 --> 00:04:32,331
အနာဂတ်ဝါဒီ အများအပြား
အသိအမှတ်ပြုပြီး

82
00:04:32,331 --> 00:04:36,452
တချို့ဆို သိပ္ပံဇာတ်လမ်းရေးသူတွေကို
သူတို့ရဲ့ အသင်းတွေမှာ စတင် ခန့်ထားနေတယ်

83
00:04:36,452 --> 00:04:40,765
သိပ်မကြာခင်က iKnow လို့ခေါ်တဲ့
ပရောဂျက်တစ်ခုက သိပ္ပံဇာတ်လမ်းတွေနဲ့

84
00:04:40,765 --> 00:04:43,464
အတော်ဆင်တူတဲ့ စိတ်မှန်းဖြစ်နိုင်ခြေတွေကို
တင်ပြခဲ့တယ်။

85
00:04:43,464 --> 00:04:45,941
၎င်းတို့မှာ ဂြိုဟ်သား ယဉ်ကျေးမှုတစ်ခု
ရှာဖွေတွေ့မှု၊

86
00:04:45,941 --> 00:04:50,352
ချို့ယွင်းချက်မရှိ လူသားနဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေ
ဆက်သွယ်တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခု ဖန်တီးမှုနဲ့

87
00:04:50,352 --> 00:04:52,921
အခြေခံကျတဲ့ လူ့သက်တမ်းတိုးမှုတို့ပါတယ်။

88
00:04:52,921 --> 00:04:55,116
ဒီတော့ အနာဂတ်မှာ ဘာတွေ ဖြစ်လာမလဲ။

89
00:04:55,116 --> 00:04:57,210
တကယ်တမ်း အသေအချာ မသိနိုင်ပေမဲ့

90
00:04:57,210 --> 00:05:00,808
စိတ်ကူးယဉ် သိပ္ပံဇာတ်လမ်းက 
ဖြစ်နိုင်များစွာကို ပြသပါတယ်။

91
00:05:00,808 --> 00:05:02,781
အဆုံးမှာတော့ ဒီဌအဖြစ်တစ်ခု ဖန်တီးခြင်းဆီ

92
00:05:02,781 --> 00:05:06,084
ကျွန်ုပ်တို့ လုပ်ဆောင်မယ်ဟာကို 
သတ်မှတ်ဖို့က ကျွန်ုပ်တို့ရဲ့ တာဝန်ပါ။