1
00:00:06,911 --> 00:00:09,177
Üniversite kütüphanesinde çalışıyorsunuz.

2
00:00:09,177 --> 00:00:11,397
Sakin bir öğle sonrasının ortasındasınız

3
00:00:11,397 --> 00:00:18,011
derken 1280 adet farklı
kitap sevkiyatı geliyor.

4
00:00:18,011 --> 00:00:21,690
Kitaplar, uzun düz bir sıra
hâlinde indiriliyor

5
00:00:21,690 --> 00:00:23,288
ancak sıraları bozuk hâlde,

6
00:00:23,288 --> 00:00:27,031
üstelik otomatik sıralama
sistemi de arızalı.

7
00:00:27,031 --> 00:00:29,667
Bu da yetmezmiş gibi
dersler yarın başlıyor,

8
00:00:29,667 --> 00:00:32,005
yani sabah erkenden

9
00:00:32,005 --> 00:00:36,557
öğrenciler bu kitaplar için
sıraya girmeye başlayacak.

10
00:00:36,557 --> 00:00:39,493
Hepsini vaktinde nasıl sıralayabilirsiniz?

11
00:00:39,493 --> 00:00:44,779
İlk yol sıranın bir ucundan
ilk iki kitapla başlamak olur.

12
00:00:44,779 --> 00:00:48,626
Eğer ilk iki kitap sıralı ise
oldukları gibi bırakın.

13
00:00:48,626 --> 00:00:50,920
Değilse değiştirin.

14
00:00:50,920 --> 00:00:53,216
Sonra ikinci ve üçüncü
kitaplara bakın,

15
00:00:53,216 --> 00:00:54,879
işlemi tekrar edin

16
00:00:54,879 --> 00:00:57,935
ve sıranın sonuna gelene
kadar devam edin.

17
00:00:57,935 --> 00:01:01,185
Bir noktada, en sonda olması
gereken kitaba denk gelirsiniz

18
00:01:01,185 --> 00:01:04,710
ve onu, sonrasında gelen 
her kitapla değiştirip

19
00:01:04,710 --> 00:01:09,280
kitap doğru yere gelene kadar
aşağıya kaydırarak devam edin.

20
00:01:09,280 --> 00:01:12,225
Sonra en başa dönün ve işlemi

21
00:01:12,225 --> 00:01:15,510
sondan ikinci kitap
yerini bulana kadar tekrarlayın

22
00:01:15,510 --> 00:01:18,821
ve bütün kitaplar sıralanana
kadar devam edin.

23
00:01:18,821 --> 00:01:21,862
Bu yönteme "kabarcık sıralama" denir.

24
00:01:21,862 --> 00:01:24,156
Basit ama yavaştır.

25
00:01:24,156 --> 00:01:29,331
İlk seferde 1279 karşılaştırma
yapmış olursunuz,

26
00:01:29,331 --> 00:01:33,623
sonra 1278 olur ve toplamda

27
00:01:33,623 --> 00:01:38,542
818.560 karşılaştırmaya ulaşır.

28
00:01:38,542 --> 00:01:44,273
Her karşılaştırma bir saniye alsa
işlem dokuz günden fazla sürer.

29
00:01:44,273 --> 00:01:48,569
İkinci bir yol sadece ilk iki kitabı
sıralayarak başlamak olur.

30
00:01:48,569 --> 00:01:53,733
Sonra üçüncü kitabı alıp ikinci
sıradaki kitapla karşılaştırın.

31
00:01:53,733 --> 00:01:57,173
İkinci kitaptan önce ise
yerlerini değiştirin,

32
00:01:57,173 --> 00:01:59,641
sonra onu
ilk sıradaki kitapla karşılaştırın,

33
00:01:59,641 --> 00:02:01,682
gerekirse yerini değiştirin.

34
00:02:01,682 --> 00:02:03,880
Şimdilik ilk üç kitabı sıraladınız.

35
00:02:03,880 --> 00:02:07,732
Her seferinde, sıralanan tarafa
yeni bir kitap eklemeye devam edin,

36
00:02:07,732 --> 00:02:11,809
yeni kitabı bir önceki kitapla
karşılaştırıp değiştirerek

37
00:02:11,809 --> 00:02:16,004
o zamana kadar sıralananların arasına
doğru şekilde yerleşene kadar.

38
00:02:16,004 --> 00:02:18,213
Buna "eklemeli sıralama" denir.

39
00:02:18,213 --> 00:02:22,944
Kabarcık sıralamanın aksine, her 
çifti karşılaştırmayı gerektirmez.

40
00:02:22,944 --> 00:02:26,954
Ortalama olarak her kitabı,
sadece kendinden önce gelen kitapların

41
00:02:26,954 --> 00:02:29,414
yarısıyla karşılaştırmamız gerekir.

42
00:02:29,414 --> 00:02:32,123
Bu durumda toplam karşılaştırma sayısı

43
00:02:32,123 --> 00:02:35,983
409.280 olup

44
00:02:35,983 --> 00:02:38,135
yaklaşık beş gün sürer.

45
00:02:38,135 --> 00:02:40,624
Hâlâ çok fazla karşılaştırma yapıyorsunuz.

46
00:02:40,624 --> 00:02:42,515
İşte size daha iyi bir fikir:

47
00:02:42,515 --> 00:02:44,885
Önce rastgele bir kitap seçin.

48
00:02:44,885 --> 00:02:49,606
Buna "parça" deyin ve diğer
bütün kitaplarla karşılaştırın.

49
00:02:49,606 --> 00:02:51,515
Sonra sırayı ikiye bölün,

50
00:02:51,515 --> 00:02:55,666
parçadan önce gelen bütün
kitapları sol tarafa,

51
00:02:55,666 --> 00:02:58,825
parçanın ardından gelen bütün
kitapları da sağ tarafa koyun.

52
00:02:58,825 --> 00:03:00,415
Soldaki bütün kitapları


53
00:03:00,415 --> 00:03:03,845
sağdaki kitaplarla tekrar tekrar
karşılaştırmak zorunda kalmayıp

54
00:03:03,845 --> 00:03:07,245
hayli zaman kazandınız.

55
00:03:07,245 --> 00:03:09,665
Şimdi de sadece soldaki
kitaplara bakın,

56
00:03:09,665 --> 00:03:12,542
yine rastgele bir parça kitap seçebilir

57
00:03:12,542 --> 00:03:17,266
ve öncesinde kalan kitapları
sonra gelenlerden ayırabilirsiniz.

58
00:03:17,266 --> 00:03:19,736
Bu şekilde alt parçalar oluşturmaya

59
00:03:19,736 --> 00:03:22,384
küçük bir alt grup 
elde edene kadar devam edip

60
00:03:22,384 --> 00:03:27,764
bunları "yerleştirmeli sıralama" gibi
bir yöntemle hızlıca sıralayabilirsiniz.

61
00:03:27,764 --> 00:03:32,926
Her parçalama işlemi yaklaşık
1280 karşılaştırma gerektirir.

62
00:03:32,926 --> 00:03:35,466
Eğer parçalar eşit dağılmışsa

63
00:03:35,466 --> 00:03:41,256
kitapları on kitaplık 128 alt gruba
bölmek yedi sefer

64
00:03:41,256 --> 00:03:43,947
ya da 8960 saniye gerektirir.

65
00:03:43,947 --> 00:03:48,736
Alt grupları tasnif etmek
her birine yaklaşık 22 saniye ekler.

66
00:03:48,736 --> 00:03:51,817
Neticede, "hızlı sıralama"
olarak bilinen bu yöntem

67
00:03:51,817 --> 00:03:54,883
kitapları üç buçuk saatin
altında sıralayabilir.

68
00:03:54,883 --> 00:03:55,997
Ancak tek sorunu var.

69
00:03:55,997 --> 00:03:59,575
Parçalar orantısız olursa
hiç zaman kazanamazsınız.

70
00:03:59,575 --> 00:04:01,477
Neyse ki bu nadiren olur.

71
00:04:01,477 --> 00:04:04,910
Bundan dolayı hızlı sıralama
günümüzde programcıların kullandığı

72
00:04:04,910 --> 00:04:06,916
en etki yöntemlerdendir.

73
00:04:06,916 --> 00:04:10,847
İnternet mağazalarında 
ürünleri fiyata göre sıralama

74
00:04:10,847 --> 00:04:14,858
veya belirli bir konuma yakın olan
benzin istasyonlarının

75
00:04:14,858 --> 00:04:16,499
uzaklık sıralamasında kullanırlar.

76
00:04:16,519 --> 00:04:20,407
Sizin durumunuzda hızlı sıralamayla
geriye zamanınız bile kalır.

77
00:04:20,407 --> 00:04:22,668
Kütüphanede yüksek riskli
günlerden birisi daha.