1
00:00:00,610 --> 00:00:03,266
Jak wyciągnąć informacje

2
00:00:03,290 --> 00:00:05,691
z jedenastu i pół miliona dokumentów?

3
00:00:05,715 --> 00:00:07,611
Zbadać ich prawdziwość, zrozumieć je?

4
00:00:08,150 --> 00:00:10,502
Takie wyzwanie spotkało dziennikarzy

5
00:00:10,502 --> 00:00:12,183
w zeszłym roku.

6
00:00:12,662 --> 00:00:16,098
Człowiek pod pseudonimem John Doe

7
00:00:16,122 --> 00:00:19,174
zdołał skopiować dane z blisko 40 lat

8
00:00:19,198 --> 00:00:22,698
działalności kancelarii prawniczej 
Mossack Fonseca z Panamy.

9
00:00:23,317 --> 00:00:26,007
Jest to jedna z wielu firm zajmujących się

10
00:00:26,031 --> 00:00:29,562
zakładaniem kont w rajach podatkowych,

11
00:00:29,586 --> 00:00:31,586
takich jak Brytyjskie Wyspy Dziewicze,

12
00:00:31,610 --> 00:00:35,282
bogatym tuzom, mającym coś do ukrycia.

13
00:00:36,195 --> 00:00:39,733
John Doe zdołał skopiować każdy arkusz,

14
00:00:39,757 --> 00:00:41,351
wszystkie pliki klientów,

15
00:00:41,375 --> 00:00:43,074
każdy e-mail,

16
00:00:43,098 --> 00:00:45,877
od 1977 roku aż do dziś.

17
00:00:46,912 --> 00:00:49,227
Był to największy zbiór informacji

18
00:00:49,251 --> 00:00:52,037
dających wgląd w system rajów podatkowych,

19
00:00:52,061 --> 00:00:53,589
jaki dotąd widziano.

20
00:00:54,092 --> 00:00:58,940
A zarazem gigantyczne wyzwanie 
dla dziennikarstwa śledczego.

21
00:00:59,870 --> 00:01:03,802
Pomyślcie: 11 i pół miliona dokumentów,

22
00:01:04,335 --> 00:01:08,425
zawierających sekrety ludzi
z ponad 200 krajów.

23
00:01:08,449 --> 00:01:10,926
Jak zacząć pracę z tak wielkim źródłem?

24
00:01:10,950 --> 00:01:13,029
Od czego zacząć wątek,

25
00:01:13,053 --> 00:01:15,644
mogący prowadzić w każdy zakątek świata,

26
00:01:16,367 --> 00:01:19,412
mogący dotknąć niemal każdego,

27
00:01:19,436 --> 00:01:21,863
czasem w nieoczekiwany sposób?

28
00:01:22,513 --> 00:01:25,015
John przekazał informacje 2 dziennikarzom

29
00:01:25,039 --> 00:01:27,654
niemieckiej gazety Süddeutsche Zeitung.

30
00:01:28,562 --> 00:01:31,796
Mówił, że skłoniła go do tego, cytuję:

31
00:01:31,820 --> 00:01:35,610
"Skala niesprawiedliwości,
jaką te dokumenty demaskują".

32
00:01:36,401 --> 00:01:38,384
Ale nikt nie dałby rady sam przejrzeć

33
00:01:38,408 --> 00:01:40,338
tak dużej ilości informacji.

34
00:01:40,362 --> 00:01:42,224
Süddeutsche Zeitung skontaktował się

35
00:01:42,248 --> 00:01:44,992
z moją organizacją w Waszyngtonie,

36
00:01:45,016 --> 00:01:48,387
Międzynarodowym Konsorcjum
Dziennikarzy Śledczych.

37
00:01:49,926 --> 00:01:52,500
Postanowiliśmy zanegować wszystko,

38
00:01:52,524 --> 00:01:55,365
czego nauczyło nas dziennikarstwo

39
00:01:55,365 --> 00:01:56,444
i podzielić się.

40
00:01:56,468 --> 00:01:57,849
(Śmiech)

41
00:01:58,324 --> 00:02:01,978
Dziennikarze śledczy to samotne wilki.

42
00:02:02,002 --> 00:02:03,831
Zaciekle bronimy swych sekretów,

43
00:02:03,855 --> 00:02:05,389
czasem nawet przed redaktorami,

44
00:02:05,413 --> 00:02:08,273
bo wiemy, że gdy usłyszą, co mamy,

45
00:02:08,297 --> 00:02:10,177
będą od razu chcieli materiał.

46
00:02:10,691 --> 00:02:11,989
A prawda jest taka,

47
00:02:12,607 --> 00:02:14,029
że gdy masz dobry materiał

48
00:02:14,053 --> 00:02:16,457
to sam chcesz całej chwały.

49
00:02:17,733 --> 00:02:20,342
Choć niewątpliwie nasz świat się kurczy,

50
00:02:20,366 --> 00:02:23,535
z czego media bardzo wolno 
zdają sobie sprawę.

51
00:02:23,559 --> 00:02:26,595
Coraz częściej poruszamy
kwestie ponadnarodowe.

52
00:02:27,135 --> 00:02:29,863
Wielkie korporacje mają zasięg globalny.

53
00:02:30,441 --> 00:02:33,734
Kryzysy ekologiczny i zdrowotny również.

54
00:02:33,758 --> 00:02:36,797
Podobnie przepływy pieniężne
i kryzysy finansowe.

55
00:02:37,488 --> 00:02:40,602
Zatem zaskakuje fakt,
że dziennikarstwo tak bardzo spóźnia się

56
00:02:40,602 --> 00:02:43,068
z ujmowaniem spraw globalnie.

57
00:02:43,783 --> 00:02:46,787
Szokuje również to, 
że dziennikarstwo tak powoli

58
00:02:46,811 --> 00:02:50,220
zaczyna korzystać z możliwości,
jakie daje technologia,

59
00:02:50,244 --> 00:02:52,248
bo dotychczas się jej obawiało.

60
00:02:53,646 --> 00:02:56,615
Oto dlaczego dziennikarze 
boją się technologii:

61
00:02:57,417 --> 00:03:01,037
ich największe instytucje zawodowe
przeżywają ciężkie czasy

62
00:03:01,061 --> 00:03:04,299
z powodu zmiany sposobu,
w jaki ludzie pozyskują wiadomości.

63
00:03:04,958 --> 00:03:09,450
Załamały się modele biznesowe reklamy,
które wspierały reportaż.

64
00:03:09,890 --> 00:03:12,548
To pogrążyło dziennikarstwo w kryzysie,

65
00:03:12,572 --> 00:03:16,667
zmuszając te instytucje do zmian 
sposobu funkcjonowania.

66
00:03:18,188 --> 00:03:19,911
Ale wszędzie tam, gdzie kryzys,

67
00:03:19,935 --> 00:03:21,458
jest także okazja.

68
00:03:21,923 --> 00:03:23,461
Pierwszym wyzwaniem postawionym

69
00:03:23,461 --> 00:03:26,339
przez to, co teraz nazywamy
Kwitami z Panamy,

70
00:03:26,363 --> 00:03:28,912
było umożliwienie 
przeszukiwania dokumentów.

71
00:03:28,936 --> 00:03:31,563
Było to niemal pięć milionów e-maili,

72
00:03:31,587 --> 00:03:34,900
dwa miliony plików PDF, wymagających
skanowania i indeksowania,

73
00:03:34,924 --> 00:03:37,736
oraz miliony innych plików 
i różnych dokumentów.

74
00:03:38,162 --> 00:03:40,999
Wszystkie należało umieścić
w bezpiecznym miejscu

75
00:03:41,023 --> 00:03:42,180
w chmurze.

76
00:03:42,961 --> 00:03:46,432
Później poprosiliśmy dziennikarzy,
aby przyjrzeli się dokumentom.

77
00:03:46,456 --> 00:03:50,316
W sumie dziennikarzy z ponad stu
organizacji medialnych

78
00:03:50,340 --> 00:03:51,983
w 76 krajach,

79
00:03:52,433 --> 00:03:54,478
od BBC w Wielkiej Brytanii

80
00:03:54,502 --> 00:03:56,718
przez Le Monde we Francji,

81
00:03:56,742 --> 00:03:59,130
po Asahi Shimbun w Japonii.

82
00:04:00,473 --> 00:04:04,223
Trzymaliśmy się zasady
"Miej na oku rodaka".

83
00:04:04,247 --> 00:04:07,606
Bo kto lepiej wie, kto jest
ważny w Nigerii,

84
00:04:07,630 --> 00:04:09,200
od nigeryjskiego dziennikarza?

85
00:04:09,623 --> 00:04:12,238
Kto lepiej niż Kanadyjczyk
zna się na Kanadzie?

86
00:04:12,247 --> 00:04:15,303
Zaproszonych do współpracy
obowiązywały tylko dwie zasady:

87
00:04:15,327 --> 00:04:19,509
wszyscy podzielimy się tym, 
co każdy z nas znalazł,

88
00:04:20,335 --> 00:04:22,969
i opublikujemy to wszyscy jednego dnia.

89
00:04:23,769 --> 00:04:25,804
Wybraliśmy partnerów w oparciu o zaufanie

90
00:04:25,828 --> 00:04:29,046
zbudowane podczas 
wcześniejszej współpracy,

91
00:04:29,070 --> 00:04:32,077
a także w oparciu o tropy
zawarte w dokumentach.

92
00:04:32,515 --> 00:04:33,794
W kilka miesięcy

93
00:04:33,794 --> 00:04:36,542
do mojej niespełna 20-osobowej
organizacji non-profit

94
00:04:36,566 --> 00:04:40,999
dołączyło ponad 350 dziennikarzy
z 25 grup językowych.

95
00:04:42,035 --> 00:04:43,957
Największy przeciek w historii

96
00:04:43,981 --> 00:04:47,377
pociągnął za sobą największą współpracę
dziennikarską w historii:

97
00:04:48,091 --> 00:04:54,179
376 par oczu, robiących to, 
czego dziennikarze nigdy nie robią,

98
00:04:54,203 --> 00:04:55,814
pracujących ramię w ramię,

99
00:04:55,838 --> 00:04:57,464
dzielących się informacjami

100
00:04:57,488 --> 00:04:58,905
ale nikomu nie mówiąc.

101
00:05:00,102 --> 00:05:01,701
Bo jasne było,

102
00:05:01,725 --> 00:05:04,082
że aby narobić największego hałasu,

103
00:05:04,106 --> 00:05:07,291
najpierw potrzebna jest największa cisza.

104
00:05:08,490 --> 00:05:11,220
Aby zarządzać projektem
przez miesiące pracy,

105
00:05:11,244 --> 00:05:13,531
zbudowaliśmy bezpieczny
wirtualny newsroom.

106
00:05:13,531 --> 00:05:15,900
Używaliśmy szyfrowanych 
systemów komunikacyjnych

107
00:05:16,157 --> 00:05:18,847
i zaprojektowaliśmy 
specjalną wyszukiwarkę.

108
00:05:18,871 --> 00:05:20,498
W wirtualnym newsroomie

109
00:05:20,522 --> 00:05:22,609
reporterzy mogli skupiać się wokół tematów

110
00:05:22,633 --> 00:05:24,614
wyłaniających się z dokumentów.

111
00:05:24,638 --> 00:05:29,718
Ci, których interesują krwawe diamenty
lub sztuka egzotyczna,

112
00:05:29,718 --> 00:05:33,158
mogli dzielić się informacjami o tym,
jak używano zamorskich terenów,

113
00:05:33,182 --> 00:05:35,389
by ukryć handel tymi dobrami.

114
00:05:35,413 --> 00:05:38,253
Entuzjaści sportu mogli 
dzielić się informacjami o tym,

115
00:05:38,253 --> 00:05:41,142
jak sławni sportowcy przepisywali
prawa do swojego wizerunku

116
00:05:41,166 --> 00:05:42,690
zagranicznym firmom,

117
00:05:42,714 --> 00:05:44,977
co pewnie pozwala uniknąć podatków

118
00:05:45,001 --> 00:05:47,477
w krajach, w których robili interesy.

119
00:05:48,097 --> 00:05:49,885
Ale pewnie najbardziej ekscytująca

120
00:05:49,909 --> 00:05:53,386
jest liczba światowych 
przywódców i polityków,

121
00:05:53,410 --> 00:05:55,438
wyłaniająca się z tych dokumentów,

122
00:05:56,540 --> 00:05:59,549
postaci takie jak 
Petro Poroszenko na Ukrainie,

123
00:06:00,824 --> 00:06:04,350
Bliski współpracownik 
Władimira Putina w Rosji

124
00:06:05,852 --> 00:06:09,009
i premier Wielkiej Brytanii, 
David Cameron,

125
00:06:09,033 --> 00:06:11,892
powiązany przez swego 
zmarłego ojca, Iana Camerona.

126
00:06:12,529 --> 00:06:15,760
Pogrzebane w dokumentach spoczywały
sekrety zagranicznych firm,

127
00:06:15,784 --> 00:06:17,572
takich jak Wintris Inc.,

128
00:06:18,427 --> 00:06:20,303
firma z Brytyjskich Wysp Dziewiczych

129
00:06:20,327 --> 00:06:23,969
naprawdę należąca 
do urzędującego premiera Islandii.

130
00:06:24,435 --> 00:06:26,846
Nazywam Johannesa Kristjanssona,

131
00:06:26,870 --> 00:06:29,787
islandzkiego reportera zaproszonego
do udziału w projekcje,

132
00:06:29,811 --> 00:06:31,873
najbardziej samotnym człowiekiem świata.

133
00:06:32,181 --> 00:06:34,520
Przez 9 miesięcy nie brał płatnych zleceń

134
00:06:34,544 --> 00:06:36,627
i żył z zarobków żony.

135
00:06:37,308 --> 00:06:39,391
Zakrył okna domu brezentem,

136
00:06:39,415 --> 00:06:43,025
aby uniknąć ciekawskich oczu
podczas długiej islandzkiej zimy.

137
00:06:43,415 --> 00:06:47,303
Szybko też skończyły mu się wymówki,
by usprawiedliwić liczne nieobecności,

138
00:06:47,327 --> 00:06:48,893
gdy pracował w pocie czoła

139
00:06:48,917 --> 00:06:50,123
noc w noc,

140
00:06:50,147 --> 00:06:51,384
miesiąc w miesiąc.

141
00:06:51,972 --> 00:06:54,320
Cały ten czas zbierał informacje,

142
00:06:54,344 --> 00:06:57,587
które w końcu pogrążyły
przywódcę jego kraju.

143
00:06:57,930 --> 00:07:01,789
Jeśli jest się dziennikarzem śledczym
i pracuje się nad sensacyjnym odkryciem,

144
00:07:01,813 --> 00:07:05,694
że premier może być powiązany
z tajną zagraniczną firmą,

145
00:07:05,718 --> 00:07:09,844
która ma udział finansowy
w islandzkich bankach,

146
00:07:09,868 --> 00:07:12,218
a z ich powodu premier został wybrany,

147
00:07:12,242 --> 00:07:14,892
to chce się o tym bardzo głośno krzyczeć.

148
00:07:16,044 --> 00:07:18,938
Niestety, nie mogąc się tym podzielić

149
00:07:18,962 --> 00:07:21,913
Johannes i ja dzieliliśmy
wisielcze żarty, w stylu

150
00:07:22,301 --> 00:07:25,332
"Wintris is coming" - mówił.

151
00:07:25,332 --> 00:07:26,285
(Śmiech)

152
00:07:26,285 --> 00:07:27,686
(Brawa)

153
00:07:29,314 --> 00:07:31,564
Byliśmy fanami "Gry o Tron".

154
00:07:32,759 --> 00:07:35,895
Kiedy tacy jak Johannes chcieli krzyczeć,

155
00:07:35,919 --> 00:07:38,594
robili to w wirtualnym newsroomie,

156
00:07:38,618 --> 00:07:40,837
a potem przekształcali 
te krzyki w historie,

157
00:07:40,861 --> 00:07:43,979
przechodząc od dokumentów
do rejestrów sądowych,

158
00:07:44,389 --> 00:07:46,169
oficjalnych rejestrów spółek,

159
00:07:46,169 --> 00:07:50,408
w końcu układając pytania dla tych, 
których chcieli zdemaskować.

160
00:07:51,178 --> 00:07:55,210
Kwity z Panamy pozwoliły 
spojrzeć dziennikarzom na świat

161
00:07:55,234 --> 00:07:57,850
z innej perspektywy.

162
00:07:57,874 --> 00:07:59,794
Kiedy badaliśmy te historie,

163
00:07:59,818 --> 00:08:01,236
zupełnie niezależnie

164
00:08:01,260 --> 00:08:04,641
Brazylią wstrząsnęło
duże przekupstwo polityczne.

165
00:08:05,339 --> 00:08:07,954
Argentyna wybrała nowego przywódcę.

166
00:08:08,608 --> 00:08:12,499
FBI zaczęło oskarżać członków FIFA,

167
00:08:12,523 --> 00:08:16,326
organizacji kontrolującej światowy futbol.

168
00:08:16,809 --> 00:08:19,366
Kwity z Panamy umożliwiły wyjątkowy wgląd

169
00:08:19,390 --> 00:08:21,636
w każde z tych nadchodzących wydarzeń.

170
00:08:21,660 --> 00:08:25,100
Możecie sobie zatem 
wyobrazić presję i frustracje,

171
00:08:25,124 --> 00:08:27,613
mogące zrujnować wszystko,
co próbowaliśmy zrobić.

172
00:08:27,637 --> 00:08:29,175
Każdy z tych dziennikarzy

173
00:08:29,199 --> 00:08:30,920
mógł złamać pakt.

174
00:08:30,944 --> 00:08:32,094
Ale tego nie zrobili.

175
00:08:32,464 --> 00:08:34,032
I trzeciego kwietnia tego roku

176
00:08:34,056 --> 00:08:36,237
dokładnie o 20:00
czasu środkowoeuropejskiego

177
00:08:36,261 --> 00:08:39,738
opublikowaliśmy to 
równocześnie w 76 krajach.

178
00:08:40,220 --> 00:08:47,203
(Brawa)

179
00:08:51,320 --> 00:08:55,252
Kwity z Panamy szybko stały się
jedną z największych historii roku.

180
00:08:55,276 --> 00:08:58,480
Oto scena z Islandii
dzień po naszej publikacji.

181
00:08:58,504 --> 00:09:00,648
Odbył się pierwszy z wielu protestów.

182
00:09:01,047 --> 00:09:03,407
Premier Islandii musiał ustąpić.

183
00:09:03,431 --> 00:09:05,779
Była to pierwsza z wielu dymisji.

184
00:09:05,975 --> 00:09:09,838
Zidentyfikowaliśmy wiele sław,
takich jak Lionel Messi,

185
00:09:09,862 --> 00:09:12,190
najsławniejszy piłkarz świata.

186
00:09:12,586 --> 00:09:15,016
Było kilka niezamierzonych konsekwencji.

187
00:09:15,274 --> 00:09:19,131
Ujęto rzekomych członków
meksykańskiego kartelu narkotykowego,

188
00:09:19,155 --> 00:09:22,006
gdy opublikowaliśmy 
szczegóły ich kryjówki.

189
00:09:22,615 --> 00:09:24,555
Ukrywali się pod tym samym adresem,

190
00:09:24,579 --> 00:09:26,549
pod którym zarejestrowali swoją spółkę.

191
00:09:26,573 --> 00:09:29,368
(Śmiech)

192
00:09:30,761 --> 00:09:33,652
W naszym osiągnięciu jest jakaś ironia.

193
00:09:33,676 --> 00:09:37,382
Internet, technika, która złamała
dotychczasowy model biznesowy,

194
00:09:37,406 --> 00:09:39,960
pozwala nam przedefiniować dziennikarstwo.

195
00:09:40,306 --> 00:09:41,988
A to umożliwia

196
00:09:41,988 --> 00:09:45,428
utrzymanie jawności informacji
na niespotykanym dotąd poziomie.

197
00:09:45,772 --> 00:09:49,258
Pokazaliśmy, jak grupa dziennikarzy
może oddziaływać na świat

198
00:09:49,282 --> 00:09:53,262
przez połączenie nowych metod
ze starymi technikami dziennikarskimi

199
00:09:53,286 --> 00:09:56,040
w pracy nad ogromną 
ilością informacji z przecieku.

200
00:09:56,319 --> 00:10:00,571
Nadaliśmy cały kontekst temu,
co przyniósł nam John Doe.

201
00:10:01,205 --> 00:10:02,790
Dzięki wspólnym wysiłkom

202
00:10:02,814 --> 00:10:04,503
zdołaliśmy sięgnąć głęboko,

203
00:10:04,527 --> 00:10:08,902
dużo głębiej i dalej, niż sięgnąć może
większość organizacji medialnych,

204
00:10:08,926 --> 00:10:10,669
z powodów finansowych.

205
00:10:11,500 --> 00:10:13,083
Tak, ryzyko było duże

206
00:10:13,107 --> 00:10:15,095
i nie w każdym przypadku by się powiodło,

207
00:10:15,119 --> 00:10:17,123
ale przy Kwitach z Panamy pokazaliśmy,

208
00:10:17,147 --> 00:10:20,085
że o każdym kraju można pisać skądkolwiek,

209
00:10:20,109 --> 00:10:23,623
by potem wybrać dogodny teren
do obrony swojej pracy.

210
00:10:24,195 --> 00:10:25,770
Spróbujcie uzyskać sądowy zakaz

211
00:10:25,794 --> 00:10:29,714
publikacji danego materiału
w 76. różnych krajach.

212
00:10:30,377 --> 00:10:32,064
Spróbujcie powstrzymać nieuchronne.

213
00:10:33,353 --> 00:10:37,083
Wkrótce po publikacji dostałem 
krótką wiadomość od Johannesa:

214
00:10:37,324 --> 00:10:40,462
"Wintris has arrived".

215
00:10:40,462 --> 00:10:41,474
(Śmiech)

216
00:10:41,474 --> 00:10:45,200
Razem z Wintrisem przyszła 
być może nowa era dziennikarstwa.

217
00:10:45,673 --> 00:10:46,829
Dziękuję.

218
00:10:46,853 --> 00:10:48,467
(Brawa)

219
00:10:57,612 --> 00:10:59,272
Bruno Giussani: Gerard, dzięki.

220
00:10:59,296 --> 00:11:02,371
Chyba wyślesz te oklaski
tym 350. dziennikarzom,

221
00:11:02,395 --> 00:11:03,973
którzy z tobą pracowali, co?

222
00:11:03,997 --> 00:11:06,208
Chciałbym ci zadać kilka pytań.

223
00:11:06,232 --> 00:11:07,399
Oto pierwsze.

224
00:11:07,423 --> 00:11:10,091
Pracowaliście w sekrecie przez ponad rok

225
00:11:10,115 --> 00:11:13,741
z około 350. kolegami z całego świata.

226
00:11:13,765 --> 00:11:17,096
Czy kiedykolwiek pomyślałeś,

227
00:11:17,120 --> 00:11:19,248
że też możecie mieć przeciek,

228
00:11:19,272 --> 00:11:21,975
że ktoś może się wyłamać ze współpracy

229
00:11:21,999 --> 00:11:23,578
i opublikować materiał?

230
00:11:23,602 --> 00:11:26,420
Albo że ktoś spoza grupy 
wyjawi informacje,

231
00:11:26,444 --> 00:11:27,765
które jakoś zdobył?

232
00:11:28,228 --> 00:11:30,880
Gerard Ryle: Mieliśmy serie 
kryzysów w trakcie pracy,

233
00:11:30,904 --> 00:11:33,635
łącznie z tym, że kiedy w świecie
działo się coś ważnego,

234
00:11:33,659 --> 00:11:36,296
dziennikarze z tego kraju
chcieli od razu publikować.

235
00:11:36,296 --> 00:11:37,915
Musieliśmy ich uspokajać.

236
00:11:37,939 --> 00:11:41,083
Prawdopodobnie największy kryzys
mieliśmy tydzień przed publikacją.

237
00:11:41,107 --> 00:11:45,118
Wysłaliśmy serię pytań
współpracownikowi Władimira Putina,

238
00:11:45,142 --> 00:11:46,635
ale zamiast odpowiedzi

239
00:11:46,659 --> 00:11:49,622
Kreml potępił nas na konferencji prasowej,

240
00:11:49,646 --> 00:11:53,063
twierdząc, że cała afera
jest spiskiem Zachodu.

241
00:11:53,087 --> 00:11:56,103
Wtedy Putin myślał, 
że chodzi tylko o niego.

242
00:11:56,127 --> 00:11:58,631
I oczywiście wielu wydawców
na całym świecie

243
00:11:58,655 --> 00:12:00,356
bardzo się tym denerwowało.

244
00:12:00,380 --> 00:12:02,443
Myśleli, że cała historia się wyda.

245
00:12:02,467 --> 00:12:04,720
Wyobraźcie sobie, ile czasu,

246
00:12:04,744 --> 00:12:06,903
ludzi i pieniędzy na to poświęcili.

247
00:12:06,927 --> 00:12:09,964
W tym ostatnim tygodniu
musiałem wszystkich uspokajać,

248
00:12:09,988 --> 00:12:12,870
trochę jak generał
powstrzymujący oddziały:

249
00:12:12,894 --> 00:12:14,194
"Zostańcie na pozycjach".

250
00:12:14,218 --> 00:12:16,370
Koniec końców - tak zrobili.

251
00:12:17,323 --> 00:12:19,791
BG: A kilka tygodni temu

252
00:12:19,815 --> 00:12:23,784
opublikowaliście wiele dokumentów
jako otwartą bazę danych,

253
00:12:23,808 --> 00:12:26,544
którą każdy może przeszukać
przy pomocy słów-kluczy.

254
00:12:27,029 --> 00:12:28,194
GR: Gorąco wierzymy,

255
00:12:28,218 --> 00:12:30,620
że podstawowe informacje
o zagranicznych interesach

256
00:12:30,644 --> 00:12:31,797
powinny być publiczne.

257
00:12:31,821 --> 00:12:34,698
Nie opublikowaliśmy
wewnętrznych dokumentów

258
00:12:34,722 --> 00:12:36,587
dziennikarzy, z którymi pracowaliśmy.

259
00:12:36,611 --> 00:12:39,193
Ale podstawowe informacje,
takie jak imię osoby,

260
00:12:39,217 --> 00:12:42,141
zakres działalności jej firmy
i nazwa tej firmy,

261
00:12:42,165 --> 00:12:43,521
są teraz dostępne online.

262
00:12:43,545 --> 00:12:47,505
W zasadzie największe tego rodzaju 
źródło jest już ogólnodostępne.

263
00:12:48,374 --> 00:12:50,247
BG: Gerard, dzięki za twoją pracę.

264
00:12:50,271 --> 00:12:51,429
GR: Dziękuję.

265
00:12:51,453 --> 00:12:52,566
(Brawa)