[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.83,0:00:08.56,Default,,0000,0000,0000,,Wielu pokoleniom wydawało się,
Dialogue: 0,0:00:08.56,0:00:12.12,Default,,0000,0000,0000,,że osiągnęły szczyt postępu technicznego.
Dialogue: 0,0:00:12.12,0:00:13.94,Default,,0000,0000,0000,,Wystarczy jednak cofnąć się o sto lat,
Dialogue: 0,0:00:13.94,0:00:16.95,Default,,0000,0000,0000,,a okaże się, że rozwiązania techniczne,\Nktóre dziś są oczywiste,
Dialogue: 0,0:00:16.95,0:00:19.90,Default,,0000,0000,0000,,wtedy były czystą fantazją.
Dialogue: 0,0:00:19.90,0:00:21.84,Default,,0000,0000,0000,,Czy kiedyś nastąpi moment
Dialogue: 0,0:00:21.84,0:00:26.77,Default,,0000,0000,0000,,osiągnięcia kresu rozwoju technicznego?
Dialogue: 0,0:00:26.77,0:00:31.26,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli tak, to czy jesteśmy blisko?
Dialogue: 0,0:00:31.26,0:00:32.48,Default,,0000,0000,0000,,Pół wieku temu
Dialogue: 0,0:00:32.48,0:00:36.79,Default,,0000,0000,0000,,rosyjski astronom Mikołaj Kardaszew\Nzadawał sobie podobne pytania.
Dialogue: 0,0:00:36.79,0:00:40.42,Default,,0000,0000,0000,,Stworzył skalę pozwalającą\Nzmierzyć postęp techniczny,
Dialogue: 0,0:00:40.42,0:00:44.57,Default,,0000,0000,0000,,nawet jeśli nie mamy pojęcia,\Njak mógłby on wyglądać.
Dialogue: 0,0:00:44.57,0:00:47.79,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko w przyszłości\Nbędzie wymagało energii,
Dialogue: 0,0:00:47.79,0:00:51.50,Default,,0000,0000,0000,,więc skala Kardaszewa\Ndzieli potencjalne cywilizacje,
Dialogue: 0,0:00:51.50,0:00:55.51,Default,,0000,0000,0000,,zarówno obce z kosmosu,\Njak i nasze własne,
Dialogue: 0,0:00:55.51,0:00:59.78,Default,,0000,0000,0000,,na trzy poziomy w zależności\Nod konsumpcji energii.
Dialogue: 0,0:00:59.78,0:01:02.50,Default,,0000,0000,0000,,Niewielka ilość energii,\Nktórą obecnie wykorzystujemy,
Dialogue: 0,0:01:02.50,0:01:05.25,Default,,0000,0000,0000,,jest niczym przy niewykorzystanych\Nprzez nas zasobach.
Dialogue: 0,0:01:05.25,0:01:08.22,Default,,0000,0000,0000,,Typ I, cywilizacja planetarna,
Dialogue: 0,0:01:08.22,0:01:12.31,Default,,0000,0000,0000,,uzyskuje całą energię\Nze źródeł na swojej planecie.
Dialogue: 0,0:01:12.31,0:01:18.92,Default,,0000,0000,0000,,W naszym wypadku to 174 tysiące terawatów\Notrzymanych z energii słonecznej.
Dialogue: 0,0:01:18.92,0:01:22.37,Default,,0000,0000,0000,,Obecnie wykorzystujemy\Ntylko 15 terawatów,
Dialogue: 0,0:01:22.37,0:01:26.76,Default,,0000,0000,0000,,głównie przez spalanie energii Słońca\Nzmagazynowanej w paliwach kopalnych.
Dialogue: 0,0:01:26.76,0:01:29.41,Default,,0000,0000,0000,,Żeby zbliżyć się do cywilizacji typu I,
Dialogue: 0,0:01:29.41,0:01:33.30,Default,,0000,0000,0000,,musielibyśmy przechwytywać tę energię\Nbardziej bezpośrednio i efektywnie,
Dialogue: 0,0:01:33.30,0:01:36.61,Default,,0000,0000,0000,,pokrywając cały glob panelami słonecznymi.
Dialogue: 0,0:01:36.61,0:01:38.71,Default,,0000,0000,0000,,Według najbardziej optymistycznych wizji
Dialogue: 0,0:01:38.71,0:01:42.09,Default,,0000,0000,0000,,możemy osiągnąć ten etap\Nw ciągu czterystu lat.
Dialogue: 0,0:01:42.09,0:01:43.57,Default,,0000,0000,0000,,Co dalej?
Dialogue: 0,0:01:43.57,0:01:46.98,Default,,0000,0000,0000,,Ziemia otrzymuje zaledwie\Nskrawek słonecznej energii,
Dialogue: 0,0:01:46.98,0:01:51.62,Default,,0000,0000,0000,,pozostałe 400 jottawatów \Nmarnuje się w kosmosie.
Dialogue: 0,0:01:51.62,0:01:54.25,Default,,0000,0000,0000,,Ale typ II, cywilizacja międzygwiezdna,
Dialogue: 0,0:01:54.25,0:01:57.80,Default,,0000,0000,0000,,wykorzystywałby większość\Nenergii macierzystej gwiazdy.
Dialogue: 0,0:01:57.80,0:02:00.56,Default,,0000,0000,0000,,Zamiast instalować\Npanele wokół planety
Dialogue: 0,0:02:00.56,0:02:05.83,Default,,0000,0000,0000,,cywilizacja typu II rozłożyłaby je\Nbezpośrednio wokół gwiazdy,
Dialogue: 0,0:02:05.83,0:02:09.65,Default,,0000,0000,0000,,tworząc teoretyczną strukturę\Nzwaną sferą Dysona.
Dialogue: 0,0:02:09.65,0:02:10.97,Default,,0000,0000,0000,,A trzeci krok?
Dialogue: 0,0:02:10.97,0:02:16.17,Default,,0000,0000,0000,,Cywilizacja typu III potrafiłaby\Nujarzmić energię całej swojej galaktyki.
Dialogue: 0,0:02:16.17,0:02:19.76,Default,,0000,0000,0000,,Myślimy też o postępie w odwrotną stronę.
Dialogue: 0,0:02:19.76,0:02:21.68,Default,,0000,0000,0000,,Do jak małego rozmiaru możemy sięgnąć?
Dialogue: 0,0:02:21.68,0:02:24.49,Default,,0000,0000,0000,,Brytyjski kosmolog John Barrow
Dialogue: 0,0:02:24.49,0:02:28.97,Default,,0000,0000,0000,,sklasyfikował cywilizacje poprzez\Nwielkość kontrolowanych obiektów.
Dialogue: 0,0:02:28.97,0:02:32.43,Default,,0000,0000,0000,,Zaczynając od maszyn w naszej skali
Dialogue: 0,0:02:32.43,0:02:34.75,Default,,0000,0000,0000,,przez elementy budulcowe\Nnaszych organizmów
Dialogue: 0,0:02:34.75,0:02:37.64,Default,,0000,0000,0000,,po rozbijanie atomów.
Dialogue: 0,0:02:37.64,0:02:42.41,Default,,0000,0000,0000,,Dotarliśmy już do poziomu atomowego,\Nchoć mamy nad nim ograniczoną kontrolę.
Dialogue: 0,0:02:42.41,0:02:46.01,Default,,0000,0000,0000,,Ale w przyszłości moglibyśmy\Ndotrzeć jeszcze głębiej.
Dialogue: 0,0:02:46.01,0:02:48.51,Default,,0000,0000,0000,,Żeby zrozumieć, o jakich rozmiarach mowa,
Dialogue: 0,0:02:48.51,0:02:54.54,Default,,0000,0000,0000,,widzialny wszechświat to 26 rzędów\Nwielkości więcej niż ludzkie ciało.
Dialogue: 0,0:02:54.54,0:02:58.43,Default,,0000,0000,0000,,Czyli jeśli powiększylibyśmy się \N10 razy do potęgi 26,
Dialogue: 0,0:02:58.43,0:03:01.27,Default,,0000,0000,0000,,osiągnęlibyśmy skalę wszechświata.
Dialogue: 0,0:03:01.27,0:03:05.18,Default,,0000,0000,0000,,Ale żeby osiągnąć minimalną\Njednostkę długości, długość Plancka,
Dialogue: 0,0:03:05.18,0:03:08.71,Default,,0000,0000,0000,,musielibyśmy pomniejszyć się 35 razy.
Dialogue: 0,0:03:08.71,0:03:13.78,Default,,0000,0000,0000,,Fizyk Richard Feynman powiedział kiedyś:\N"Tam na dole jest jeszcze dużo miejsca".
Dialogue: 0,0:03:13.78,0:03:15.14,Default,,0000,0000,0000,,Tak czy inaczej,
Dialogue: 0,0:03:15.14,0:03:17.97,Default,,0000,0000,0000,,najprawdopodobniej \Nnasza cywilizacja będzie się rozwijać
Dialogue: 0,0:03:17.97,0:03:21.65,Default,,0000,0000,0000,,zgodnie ze skalą Kardaszewa albo Barrowa.
Dialogue: 0,0:03:21.65,0:03:25.31,Default,,0000,0000,0000,,Precyzja w mniejszej skali pozwoli\Nlepiej wykorzystywać energię
Dialogue: 0,0:03:25.31,0:03:29.01,Default,,0000,0000,0000,,i da dostęp do nowych źródeł,\Ntakich jak reakcje jądrowe,
Dialogue: 0,0:03:29.01,0:03:30.61,Default,,0000,0000,0000,,a nawet antymateria.
Dialogue: 0,0:03:30.61,0:03:35.69,Default,,0000,0000,0000,,Ta wyzwolona energia pozwoli nam \Nrosnąć i budować w większej skali.
Dialogue: 0,0:03:35.69,0:03:38.68,Default,,0000,0000,0000,,Naprawdę rozwinięta cywilizacja
Dialogue: 0,0:03:38.68,0:03:43.34,Default,,0000,0000,0000,,ujarzmiłaby zarówno energię gwiazdy,\Njak i techniki subatomowe.
Dialogue: 0,0:03:43.34,0:03:46.16,Default,,0000,0000,0000,,Ale te prognozy nie zostały\Nprzepowiedziane tylko dla ludzi.
Dialogue: 0,0:03:46.16,0:03:48.05,Default,,0000,0000,0000,,Oznaczają też możliwość
Dialogue: 0,0:03:48.05,0:03:51.32,Default,,0000,0000,0000,,wykrycia inteligentnego życia w kosmosie.
Dialogue: 0,0:03:51.32,0:03:54.30,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli odkryjemy sferę Dysona\Nwokół odległej gwiazdy,
Dialogue: 0,0:03:54.30,0:03:57.15,Default,,0000,0000,0000,,będzie to bardzo widoczny\Ndowód na istnienie życia.
Dialogue: 0,0:03:57.15,0:04:01.58,Default,,0000,0000,0000,,A co, jeśli zamiast struktury,\Nktóra pasywnie zasysa energię gwiazdy,
Dialogue: 0,0:04:01.58,0:04:02.64,Default,,0000,0000,0000,,jak jakaś roślina,
Dialogue: 0,0:04:02.64,0:04:07.31,Default,,0000,0000,0000,,obca cywilizacja zbuduje taką,\Nktóra robi to aktywnie,
Dialogue: 0,0:04:07.31,0:04:09.81,Default,,0000,0000,0000,,jak koliber?
Dialogue: 0,0:04:09.81,0:04:13.71,Default,,0000,0000,0000,,To przerażające, ale obserwowaliśmy już\Nniezwykle gęste ciała niebieskie
Dialogue: 0,0:04:13.71,0:04:15.68,Default,,0000,0000,0000,,wielkości planety,
Dialogue: 0,0:04:15.68,0:04:19.08,Default,,0000,0000,0000,,które potrafiły wyssać energię\Nze znacznie większej gwiazdy.
Dialogue: 0,0:04:19.08,0:04:21.10,Default,,0000,0000,0000,,Za wcześnie jeszcze na wnioski,
Dialogue: 0,0:04:21.10,0:04:23.38,Default,,0000,0000,0000,,że to dowód na istnienie życia\Nwe wszechświecie.
Dialogue: 0,0:04:23.38,0:04:25.74,Default,,0000,0000,0000,,Istnieją wyjaśnienia sytuacji,
Dialogue: 0,0:04:25.74,0:04:28.14,Default,,0000,0000,0000,,w których nie ma obcych form życia.
Dialogue: 0,0:04:28.14,0:04:31.01,Default,,0000,0000,0000,,Ale to nie powstrzymuje nas\Nod pytania: "A co, jeśli?".