WEBVTT

00:00:06.827 --> 00:00:09.857
زۆریک لە نەوەکان هەستیان 
کرد گەیشتونەتە لوتکە

00:00:09.857 --> 00:00:12.117
لە پێشکەوتنی تەکنەلۆجیا،

00:00:12.117 --> 00:00:14.198
لێ بە سەیرکردنی ١٠٠ ساڵی ڕابردوو،

00:00:14.198 --> 00:00:16.947
هەروەها ئەو تەکنەلۆجیایەی کە 
ئەمڕۆ سوودی لێ دەبینین

00:00:16.947 --> 00:00:19.903
وەک جادوێکی ئەستەم دەردەکەوێت.

00:00:19.903 --> 00:00:21.837
کەواتە ئایا خاڵێک دەبێت

00:00:21.837 --> 00:00:26.767
کە ئێمە بگەین بە سنووری 
ڕاستی لە پێشکەوتنی تەکنەلۆجیادا؟

00:00:26.767 --> 00:00:31.258
هەروەها ئەگەر وابێت، ئایا 
لە ئێستادا ئێمە نزیکین لەم سنوورە؟

00:00:31.258 --> 00:00:32.479
نیو سەدە پێش ئێستا،

00:00:32.479 --> 00:00:36.788
ئەستێرەناسی ڕووسی نیکۆڵای کاردەشێڤ 
هەمان ئەو پرسیارانەی دەکرد

00:00:36.788 --> 00:00:40.419
کاتێک دەگات بەو ڕێگەیە بۆ 
پێوانە کردنی پێشکەوتنی تەکنەلۆجیا،

00:00:40.419 --> 00:00:44.571
تەنانەت کاتێک ئێمە هیچ بیرۆکەیەکمان 
نییە بەتەواوەتی ئەو لەوانەیە چۆن بێت.

00:00:44.571 --> 00:00:47.789
هەر شتێک ئێمە لە داهاتوودا ئەنجامی
بدەین پێویستی بە وزە دەبێت،

00:00:47.789 --> 00:00:51.498
کەواتە پێوەرەکەی کاردەشێڤ پۆلێنی 
ئەرکی شارستانییەت دەکات،

00:00:51.498 --> 00:00:55.508
ئەگەر لە شارستانیەتی دەرەوە لەوێ 
لەگەردوون یان ئەوەی خۆمان،

00:00:55.508 --> 00:00:59.779
بۆ سێ ئاست لەسەر بنیادی وزەی بەکار هاتوو.

00:00:59.779 --> 00:01:02.500
ئەو بەشە بچووکەی وزە کە 
ئێمە ئێستا لەناوی دەبەین

00:01:02.500 --> 00:01:05.249
دەپەڕێت لە تەنیشت ئەوەی ئێمە 
بەجێی دەھێڵین بەبێ قۆزتنەوە.

00:01:05.249 --> 00:01:08.218
جۆری ١، یان شارستانی ھەسارەیی،

00:01:08.218 --> 00:01:12.310
دەتوانێت نزیک بێتەوە لە ھەموو 
سامانەکانی وزە لە ھەسارەکەی خۆمان.

00:01:12.310 --> 00:01:18.919
لەم باروودۆخەماندا، ئەمە ١٧٤,٠٠٠ 
تێراواتـە کە زەوی وەری دەگرێت لە خۆرەوە.

00:01:18.919 --> 00:01:22.370
ئێمە لە ئێستادا تەنھا ١٥ 
تێراواتی لێ بەکار دەھێنین،

00:01:22.370 --> 00:01:26.760
زۆربەی بە سوتاندنی وزەی خۆر 
و ھەڵگیراوە لە سووتەمەنی بەبەردبوو

00:01:26.760 --> 00:01:29.409
بۆ نزیک بوونەوە و گەیشتن 
بە شارستانیەتی جۆری ١،

00:01:29.409 --> 00:01:33.301
ئێمە پێویستە دەست بەسەر وزەی خۆر بگرین 
بە شێوەیەکی زیاتر ڕاستەوخۆ و کارامە

00:01:33.301 --> 00:01:36.611
بە داپۆشینی ھەسارەکە بە تەختەی خۆری.

00:01:36.611 --> 00:01:38.711
لەسەر بنیادی گەشبین ترین نمونە،

00:01:38.711 --> 00:01:42.090
لەوانەیە بگەین بە ئەوێ 
تەنھا بە چوار سەدەی تر.

00:01:42.090 --> 00:01:43.569
دواتر چی دەبێت؟

00:01:43.569 --> 00:01:46.981
باشە، زەوی تەنھا بەشێکی 
لە وزەی خۆر دەست دەکەوێت،

00:01:46.981 --> 00:01:51.620
لەکاتێکدا ماوەکەی تر کە ٤٠٠ یۆتاواتـە 
بەفیڕۆ دەچێت لە بۆشایی مردوو.

00:01:51.620 --> 00:01:54.251
بەڵام جۆری ٢، یان شارستانییەتی ئەستێرەیی،

00:01:54.251 --> 00:01:57.801
زۆرترین سوودی لێ وەردەگرێت 
لە وزەی ئەستێرەییەکەی.

00:01:57.801 --> 00:02:00.562
لەبری دانانی تەختەی خۆری لە دەوری ھەسارە،

00:02:00.562 --> 00:02:05.831
شارستانییەتی جۆری ٢ دایان دەمەزرێنێت کە 
ڕاستەوخۆ دەسوڕێنەوە لەدەوری ئەستێرەکە،

00:02:05.831 --> 00:02:09.652
دانانی پێکھاتەی بیردۆزی
پێی دەڵێن تۆپی دایسۆن.

00:02:09.652 --> 00:02:10.971
ھەروەھا ھەنگاوی سێیەم؟

00:02:10.971 --> 00:02:16.170
شارستانییەتی جۆری ٣ ھەموو ئەو وزەیە 
بەکار دەھێنێت لە گەلەئەستێرەکە خۆی.

00:02:16.170 --> 00:02:19.762
بەڵام ھەروەھا دەتوانین بیر لە پێشکەوتن 
بکەینەوە بە ڕێگایەکی پێچەوانە.

00:02:19.762 --> 00:02:21.681
چەند بچووک دەتوانین بڕۆین؟

00:02:21.681 --> 00:02:24.492
بۆ ئەم کۆتاییە، گەردوونناسی 
بەڕیتانی جۆن باڕۆو

00:02:24.492 --> 00:02:28.972
شارستانییەکانی پۆلێن کرد بەپێی 
قەبارەی ئەو بابەتەی کۆنتڕۆڵی دەکەن.

00:02:28.972 --> 00:02:32.432
ئەم مەودایە لە پێکھاتەکانی 
میکانیکی لە پێوەرەکەی خۆمان،

00:02:32.432 --> 00:02:34.752
لە بەشی بنچینەیی لە زیندەزانی خۆمان،

00:02:34.752 --> 00:02:37.642
گەیشتن بۆ کردنەوەی گەردیلەکانیان.

00:02:37.642 --> 00:02:42.413
ئێمە ئێستا دەستمان دا لە ئاستێکی بچووک،
ھەرچەندە پاشماوە چاودێری کراو سنووردارە.

00:02:42.413 --> 00:02:46.012
بەڵام ئێمە بە شاراوەیی دەتوانین 
بچووکتریش بڕۆین لە داھاتوودا.

00:02:46.012 --> 00:02:48.514
بۆ ھەست کردن بە مەودایەکەی کە ئەمە ڕاستە،

00:02:48.514 --> 00:02:54.542
تێبینی گەردوون ٢٦ـە لە بڕدا 
گەورە ترە لە جەستەی مرۆڤ.

00:02:54.542 --> 00:02:58.433
ئەمە واتا ئەگەر نزیکی بخەیتەوە 
بە ھاوکۆلکەی دە ٢٦ جار،

00:02:58.433 --> 00:03:01.273
تۆ لە پێوەری گەردوون دەبیت.

00:03:01.273 --> 00:03:05.183
بەڵام بۆ گەیشتن بە کەمترین پێوەری 
درێژی، بە درێژی پلەینک ناسراوە،

00:03:05.183 --> 00:03:08.712
پێویستە نزیکی بخەیتەوە لە ٣٥ جاردا.

00:03:08.712 --> 00:03:13.782
وەک چۆن فیزیاگەر ڕیچارد فێینمان جارێک 
وتی، "مەودایەکەی زۆر ھەیە لە خوارەوە."

00:03:13.782 --> 00:03:15.143
لە بری یەک یان ئەوەی تر،

00:03:15.143 --> 00:03:17.973
ئەمە وەک ئەوەیە شارستانییەتەکە 
بەردەوام دەبێت لە گەشەکردن

00:03:17.973 --> 00:03:21.654
لەگەڵ ھەردووکیان پێوەرەکانی
کاردەشێڤ و باڕۆو.

00:03:21.654 --> 00:03:25.313
وردی لە بچووکترین پێوانە وامان 
لێ دەکات وزە کارامەتر بەکار بھێنین

00:03:25.313 --> 00:03:29.013
ھەروەھا کردنەوەی سەرچاوەی نوێ، 
وەک توانەوەی ناووکی،

00:03:29.013 --> 00:03:30.614
یان تەنانەت دژە ماددە.

00:03:30.614 --> 00:03:35.693
ھەروەھا ئەم زیادکردنی وزەیە ڕێگە دەدات 
فراوانی بکەین لە پێوانەیەکی گەورەتر.

00:03:35.693 --> 00:03:38.684
شارستانییەکی ڕاستی پێشکەوتوو، دواتر،

00:03:38.684 --> 00:03:43.339
بە بەکارھێنانی ھەردووکیان وزەی ئەستێرەیی 
و پارچەیەکی بچووکی تەکنەلۆجیا.

00:03:43.339 --> 00:03:46.165
بەڵام ئەم پێشبینی کردنە تەنھا بۆ 
ئێمەی مرۆڤ درووست نەکراوە.

00:03:46.165 --> 00:03:48.050
دووھێندەی دەکەن وەک ھۆیەکی شیاو

00:03:48.050 --> 00:03:51.324
بە تێبینی کردنی ژیانێکی 
زیرەکانە لە گەردوون.

00:03:51.324 --> 00:03:54.305
ئەگەر ئێمە تۆپی دایسۆنمان بینی
لە دەوری ئەستێرەیەکی دوور،

00:03:54.305 --> 00:03:57.146
نیشانەیەکی باوەڕپێکراوی جوانە بۆ ژیان.

00:03:57.146 --> 00:04:01.575
بەڵام، چی ئەگەر، لەبری ئەو پێکھاتەیە کە 
بەسستی ھەموو وزەی ئەستێرە خاو دەکاتەوە،

00:04:01.575 --> 00:04:02.635
وەک ڕووەک،

00:04:02.635 --> 00:04:07.310
شارستانییەتی دەرەکی دانەیەک درووست بکات 
بە چالاکی وزە بمژێت لە ئەستێرە

00:04:07.310 --> 00:04:09.813
وەک باڵندەی گیزەکەر.

00:04:09.813 --> 00:04:13.714
تەواو ترسناکە، ئێمە تێبینی نایابترین 
چڕبوونەوەی ئاسمانی جەستەییمان کرد

00:04:13.714 --> 00:04:15.675
دەربارەی قەبارەی ھەسارە

00:04:15.675 --> 00:04:19.085
کە وزە بەتاڵ دەکاتەوە 
لە ئەستێرەیەکی گەورەتر.

00:04:19.085 --> 00:04:21.095
زۆر پێشوەختە دەبێت بۆ ئەنجامی

00:04:21.095 --> 00:04:23.385
کە ئەمە بەڵگەیە بۆ ژیان لە گەردوون.

00:04:23.385 --> 00:04:25.735
ھەروەھا لێکدانەوە ھەیە بۆ ئەم سەرنجانە

00:04:25.735 --> 00:04:28.145
ئەمە بەشداری ناکات لە شێوەی ژیانی دەرەکی.

00:04:28.145 --> 00:04:31.007
بەڵام ئەوە ئێمە ناوەستێنێت 
لە پرسیار کردنی، "چی ئەگەر؟"