1
00:00:07,196 --> 00:00:08,265
हरेक बसन्तमा, सैयौ

2
00:00:08,265 --> 00:00:12,185
साहासी यात्रीहरु चोमोलुन्ग्मा,
अर्थात् माउन्ट एभ्रेस्ट,

3
00:00:12,185 --> 00:00:14,702
चढ्ने सपना बुन्छन ।

4
00:00:14,702 --> 00:00:17,209
उनीहरु सगरमाथाको घातक शिखर चढ्ने

5
00:00:17,209 --> 00:00:22,011
अवसरको प्रतिक्षामा
बेस क्याम्पमा महिनौ बस्छन ।

6
00:00:22,011 --> 00:00:26,163
तर उनीहरु सगरमाथा चढ्न किन
आफ्नो ज्यानको बाजी लाउछन ?

7
00:00:26,163 --> 00:00:27,582
के त्यो चुनौतीको लागि हो?


8
00:00:27,582 --> 00:00:28,667
कि प्राकृतिक

9
00:00:28,667 --> 00:00:32,017
दृश्यको लागि? 
कि आकाश चुम्ने अवसरको लागि ?

10
00:00:32,017 --> 00:00:37,563
धेरैको लागि, त्यो सगरमाथा संसारको
सबैभन्दा अग्लो शिखर हुनाले गर्दछ ।

11
00:00:37,563 --> 00:00:40,328
यहाँ एउटा महत्वपूर्ण भिन्नता छ ।

12
00:00:40,328 --> 00:00:44,511
वास्तबमा मौना केया चै फेंद देखि 
टुप्पोको हिसाबले सबैभन्दा अग्लो शिखर हो ।

13
00:00:44,511 --> 00:00:47,597
तर समुन्द्री सतहबाट ८८५० मीटरको
उचाईमा रहेको,

14
00:00:47,597 --> 00:00:51,171
सगरमाथाको उचाई संसारमा सबैभन्दा माथि छ ।

15
00:00:51,171 --> 00:00:54,199
यो बिशाल ढाँचाको उत्पत्ति बुझ्नको लागि

16
00:00:54,199 --> 00:00:57,612
हामीले पृथ्वीको गहिराइमा हेर्नुपर्छ

17
00:00:57,612 --> 00:01:00,022
जहाँ महाद्वीप प्लेट्हरुको टक्राव पर्दछ ।

18
00:01:00,022 --> 00:01:03,410
पृथ्वीको सतह सालिकको कवच जस्तै हुन्छ ।

19
00:01:03,410 --> 00:01:06,171
पृथ्वीका सतहका खण्डहरु लगातार


20
00:01:06,171 --> 00:01:07,011
एक अर्कामाथि,


21
00:01:07,011 --> 00:01:08,998
मुनि र वरिपरि हलचल गर्छन ।

22
00:01:08,998 --> 00:01:13,612
ति विशाल महाद्वीपीय प्लेटहरूको 
हलचलको गति भने छिटो हुनेगर्दछ ।

23
00:01:13,702 --> 00:01:16,469
तिनीहरु हरेक वर्ष ३ देखि ४ सेन्टीमिटर
सर्ने गर्छन,

24
00:01:16,469 --> 00:01:18,919
जुन दर हाम्रो नंग बढ्ने दर समान हो ।

25
00:01:18,919 --> 00:01:20,524
जब दुइ प्लेटको टक्राव हुन्छ,

26
00:01:20,524 --> 00:01:25,035
एक प्लेटले अर्कोको माथि वा 
मुनि धक्का दिन्छ,

27
00:01:25,035 --> 00:01:29,963
सिमानाहरू कसिन्छ,
जसको कारणले खण्डहरु माथि उठ्छन ।

28
00:01:29,963 --> 00:01:32,083
यसरी नै सगरमाथाको निर्माण भएको हो ।

29
00:01:32,083 --> 00:01:36,811
५ करोड वर्ष पहिले, पृथ्वीको भारतीय
प्लेट उत्तर तिर सर्न थाल्यो र

30
00:01:36,811 --> 00:01:38,911
निकै ठुलो यूरासियन प्लेटसंग टकरायो,

31
00:01:38,911 --> 00:01:42,869
जसको कारणले त्यहाँको खण्डहरु
माथि उठ्न पुगे ।

32
00:01:42,869 --> 00:01:45,541
सगरमाथा यी गतिबिधिको केन्द्रबिन्दुमा पर्छ,

33
00:01:45,541 --> 00:01:49,120
जुन भारतीय-यूरासियन प्लेटहरुको 
टक्राउ क्षेत्रको किनारामा पर्दछ ।

34
00:01:49,120 --> 00:01:52,879
तर पर्वतहरु माथि उठ्नमा अरु 
शक्तिहरुको पनि असर हुन्छ ।

35
00:01:52,879 --> 00:01:58,286
जब पृथ्वीको जमिन माथि धकेलिन्छ,
तब हावाका झोक्काहरु पनि माथि उठछन् ।

36
00:01:58,286 --> 00:02:02,731
माथि उठ्दै गरेका हावा चिसिएर
त्यसमा रहेका बाफहरु जम्छन र

37
00:02:02,731 --> 00:02:05,016
ति पानी वा हिउँमा परिवर्तन हुन्छन ।

38
00:02:05,016 --> 00:02:07,630
बिस्तारै बर्षा र हिमपातले जमिनको
सतहका चट्टानहरुलाई


39
00:02:07,630 --> 00:02:12,679
टुक्राउदै जान्छ जुन प्रक्रियालाई
वेदरिङ्ग भनिन्छ ।

40
00:02:12,679 --> 00:02:15,468
ओरालो बग्दै गरेको पानीले 
ति टुक्रिएका चट्टानलाई

41
00:02:15,468 --> 00:02:17,404
बगाएर भिरलाई खियाउदै जान्छ जसबाट 


42
00:02:17,404 --> 00:02:20,655
गहिरो घाटी र असमान पर्बतहरुको
निर्माण हुन्छ ।

43
00:02:20,655 --> 00:02:22,582
यसरी जमिनको माथि उठ्ने र पहिरो जाने

44
00:02:22,582 --> 00:02:25,582
सन्तुलित प्रक्रियाले पर्बतहरुलाई 
आकार दिन्छ ।

45
00:02:25,582 --> 00:02:28,027
तर यी हिमालयका आकाशीय पर्बतहरुको
तुलना ति

46
00:02:28,027 --> 00:02:30,375
अपालचियाका समतल पहाडसंग 
गर्दा हामीले देख्न सक्छौ

47
00:02:30,375 --> 00:02:33,019
कि सबै पर्बतहरु एक समान 
हुदैनन् ।

48
00:02:33,019 --> 00:02:35,981
यसको एक कारण समय पनि हो ।

49
00:02:35,981 --> 00:02:40,290
महाद्वीपीय प्लेटहरु टक्राउदा जमिनको
सतह माथि बढ्ने प्रक्रिया चाडो हुन्छ ।

50
00:02:40,290 --> 00:02:43,157
पर्बतहरु भिरालो हुदै माथि बढ्दै जान्छन् ।

51
00:02:43,157 --> 00:02:46,800
बिस्तारै गुरुत्वाकर्षण र पानीले
ती खियीदै जान्छन् ।

52
00:02:46,800 --> 00:02:49,463
अन्ततः माथि बढ्ने भन्दा पहिरो 
जाने प्रक्रिया धेरै हुन्छ

53
00:02:49,463 --> 00:02:52,525
र भिरहरु चाडो खियीदै जान्छन् ।

54
00:02:52,525 --> 00:02:55,965
पर्बतहरु बन्नुको अर्को कारण मौसम पनि हो ।

55
00:02:55,965 --> 00:03:00,768
एकदमै ठण्डी मौसममा हिउँ
पुरै नपग्लेर

56
00:03:00,768 --> 00:03:03,861
बिस्तारै बरफ बन्दै जान्छ ।

57
00:03:03,861 --> 00:03:08,944
यसरी नै संसारभरि विभिन्न 
ऊचाईमा मौसम अनुसार

58
00:03:08,944 --> 00:03:11,229
हिउँले ढाकेको ठाउँहरु बन्छन ।

59
00:03:11,229 --> 00:03:14,926
ठंड ध्रुवहरूमा बर्फिया सतह
समुद्री सतहको उचाइमा हुन्छन ।

60
00:03:14,926 --> 00:03:19,339
भूमध्य रेखा नजिक बर्फिया सतह 
बन्ने मौसमको लागि

61
00:03:19,339 --> 00:03:21,398
कम्तिमा नि ५ किलोमीटर उकालो चढ्नुपर्छ ।

62
00:03:21,398 --> 00:03:24,807
धेरै वजनको जमेको बर्फिया


63
00:03:24,807 --> 00:03:28,736
सतह बिस्तारै बग्दै हिमनदी बन्छ जसले

64
00:03:28,736 --> 00:03:30,896
तलको चट्टानहरुलाई पिस्दै लग्छ ।

65
00:03:30,896 --> 00:03:33,642
पर्बतहरु जति भिरालो त्यति नै 
चाडो बरफ तल बग्छ

66
00:03:33,642 --> 00:03:37,276
र तलको चट्टानहरुलाई चाडो पिस्दै लग्छ ।

67
00:03:37,276 --> 00:03:41,028
हिमनदीले जमिनको सतहलाई वर्षा र 
नदीभन्दा चाडो खियाएर बगाउछ ।

68
00:03:41,028 --> 00:03:45,129
पर्बतहरुको हिमनदीले सतहलाई 
खियाएर यति चाडो बगाउछ कि

69
00:03:45,129 --> 00:03:49,663
ति पर्वतका टुप्पाहरु
आराले काटेझैँ काटीन्छन् ।

70
00:03:49,663 --> 00:03:54,364
त्यसो भए बर्फिया सगरमाथा कसरी
त्यति अग्लो हुनपुग्यो ?

71
00:03:54,364 --> 00:03:57,802
सुरुमा महाद्वीपीय प्लेटहरूको टक्राउले


72
00:03:57,802 --> 00:04:00,541
यो अग्लो हुन पुग्यो ।

73
00:04:00,541 --> 00:04:03,156
दोश्रो, सगरमाथा उष्ण प्रदेशमा पर्दछ 


74
00:04:03,156 --> 00:04:07,714
जहाँ बर्फिया सतह अग्लो र
हिमनदी सानो हुन्छ

75
00:04:07,714 --> 00:04:10,266
जसले जमिनको सतहलाई खियाउनु सक्दैन ।

76
00:04:10,266 --> 00:04:13,252
यसरी सगरमाथा सही परिस्थितिहरूको कारणले 


77
00:04:13,252 --> 00:04:15,702
आफ्नो प्रभावशाली ऊँचाई बनाउन कायम छ ।

78
00:04:15,702 --> 00:04:17,699
तर यो संधै कायम रहदैन ।

79
00:04:17,699 --> 00:04:20,495
पृथ्वी परिवर्तनसिल छ जहाँ

80
00:04:20,495 --> 00:04:22,077
महाद्वीपीय प्लेट, मौसम, र

81
00:04:22,077 --> 00:04:23,971
खियाउने शक्तिले एक दिन सगरमाथाको

82
00:04:23,971 --> 00:04:28,128
ऊँचाईलाई घटाउन सक्छ ।

83
00:04:28,128 --> 00:04:32,406
अहिलेको लागि भने सगरमाथा साहसिक 
यात्री र सपना बुन्ने मानिसहरुको लागि

84
00:04:32,406 --> 00:04:33,498
प्रसिद्ध भैरहनेछ ।