0:00:07.196,0:00:08.265
हरेक बसन्तमा, सैयौ

0:00:08.265,0:00:12.185
साहासी यात्रीहरु चोमोलुन्ग्मा,[br]अर्थात् माउन्ट एभ्रेस्ट,

0:00:12.185,0:00:14.702
चढ्ने सपना बुन्छन ।

0:00:14.702,0:00:17.209
उनीहरु सगरमाथाको घातक शिखर चढ्ने

0:00:17.209,0:00:22.011
अवसरको प्रतिक्षामा[br]बेस क्याम्पमा महिनौ बस्छन ।

0:00:22.011,0:00:26.163
तर उनीहरु सगरमाथा चढ्न किन[br]आफ्नो ज्यानको बाजी लाउछन ?

0:00:26.163,0:00:27.582
के त्यो चुनौतीको लागि हो?[br]

0:00:27.582,0:00:28.667
कि प्राकृतिक

0:00:28.667,0:00:32.017
दृश्यको लागि? [br]कि आकाश चुम्ने अवसरको लागि ?

0:00:32.017,0:00:37.563
धेरैको लागि, त्यो सगरमाथा संसारको[br]सबैभन्दा अग्लो शिखर हुनाले गर्दछ ।

0:00:37.563,0:00:40.328
यहाँ एउटा महत्वपूर्ण भिन्नता छ ।

0:00:40.328,0:00:44.511
वास्तबमा मौना केया चै फेंद देखि [br]टुप्पोको हिसाबले सबैभन्दा अग्लो शिखर हो ।

0:00:44.511,0:00:47.597
तर समुन्द्री सतहबाट ८८५० मीटरको[br]उचाईमा रहेको,

0:00:47.597,0:00:51.171
सगरमाथाको उचाई संसारमा सबैभन्दा माथि छ ।

0:00:51.171,0:00:54.199
यो बिशाल ढाँचाको उत्पत्ति बुझ्नको लागि

0:00:54.199,0:00:57.612
हामीले पृथ्वीको गहिराइमा हेर्नुपर्छ

0:00:57.612,0:01:00.022
जहाँ महाद्वीप प्लेट्हरुको टक्राव पर्दछ ।

0:01:00.022,0:01:03.410
पृथ्वीको सतह सालिकको कवच जस्तै हुन्छ ।

0:01:03.410,0:01:06.171
पृथ्वीका सतहका खण्डहरु लगातार[br]

0:01:06.171,0:01:07.011
एक अर्कामाथि,[br]

0:01:07.011,0:01:08.998
मुनि र वरिपरि हलचल गर्छन ।

0:01:08.998,0:01:13.612
ति विशाल महाद्वीपीय प्लेटहरूको [br]हलचलको गति भने छिटो हुनेगर्दछ ।

0:01:13.702,0:01:16.469
तिनीहरु हरेक वर्ष ३ देखि ४ सेन्टीमिटर[br]सर्ने गर्छन,

0:01:16.469,0:01:18.919
जुन दर हाम्रो नंग बढ्ने दर समान हो ।

0:01:18.919,0:01:20.524
जब दुइ प्लेटको टक्राव हुन्छ,

0:01:20.524,0:01:25.035
एक प्लेटले अर्कोको माथि वा [br]मुनि धक्का दिन्छ,

0:01:25.035,0:01:29.963
सिमानाहरू कसिन्छ,[br]जसको कारणले खण्डहरु माथि उठ्छन ।

0:01:29.963,0:01:32.083
यसरी नै सगरमाथाको निर्माण भएको हो ।

0:01:32.083,0:01:36.811
५ करोड वर्ष पहिले, पृथ्वीको भारतीय[br]प्लेट उत्तर तिर सर्न थाल्यो र

0:01:36.811,0:01:38.911
निकै ठुलो यूरासियन प्लेटसंग टकरायो,

0:01:38.911,0:01:42.869
जसको कारणले त्यहाँको खण्डहरु[br]माथि उठ्न पुगे ।

0:01:42.869,0:01:45.541
सगरमाथा यी गतिबिधिको केन्द्रबिन्दुमा पर्छ,

0:01:45.541,0:01:49.120
जुन भारतीय-यूरासियन प्लेटहरुको [br]टक्राउ क्षेत्रको किनारामा पर्दछ ।

0:01:49.120,0:01:52.879
तर पर्वतहरु माथि उठ्नमा अरु [br]शक्तिहरुको पनि असर हुन्छ ।

0:01:52.879,0:01:58.286
जब पृथ्वीको जमिन माथि धकेलिन्छ,[br]तब हावाका झोक्काहरु पनि माथि उठछन् ।

0:01:58.286,0:02:02.731
माथि उठ्दै गरेका हावा चिसिएर[br]त्यसमा रहेका बाफहरु जम्छन र

0:02:02.731,0:02:05.016
ति पानी वा हिउँमा परिवर्तन हुन्छन ।

0:02:05.016,0:02:07.630
बिस्तारै बर्षा र हिमपातले जमिनको[br]सतहका चट्टानहरुलाई[br]

0:02:07.630,0:02:12.679
टुक्राउदै जान्छ जुन प्रक्रियालाई[br]वेदरिङ्ग भनिन्छ ।

0:02:12.679,0:02:15.468
ओरालो बग्दै गरेको पानीले [br]ति टुक्रिएका चट्टानलाई

0:02:15.468,0:02:17.404
बगाएर भिरलाई खियाउदै जान्छ जसबाट [br]

0:02:17.404,0:02:20.655
गहिरो घाटी र असमान पर्बतहरुको[br]निर्माण हुन्छ ।

0:02:20.655,0:02:22.582
यसरी जमिनको माथि उठ्ने र पहिरो जाने

0:02:22.582,0:02:25.582
सन्तुलित प्रक्रियाले पर्बतहरुलाई [br]आकार दिन्छ ।

0:02:25.582,0:02:28.027
तर यी हिमालयका आकाशीय पर्बतहरुको[br]तुलना ति

0:02:28.027,0:02:30.375
अपालचियाका समतल पहाडसंग [br]गर्दा हामीले देख्न सक्छौ

0:02:30.375,0:02:33.019
कि सबै पर्बतहरु एक समान [br]हुदैनन् ।

0:02:33.019,0:02:35.981
यसको एक कारण समय पनि हो ।

0:02:35.981,0:02:40.290
महाद्वीपीय प्लेटहरु टक्राउदा जमिनको[br]सतह माथि बढ्ने प्रक्रिया चाडो हुन्छ ।

0:02:40.290,0:02:43.157
पर्बतहरु भिरालो हुदै माथि बढ्दै जान्छन् ।

0:02:43.157,0:02:46.800
बिस्तारै गुरुत्वाकर्षण र पानीले[br]ती खियीदै जान्छन् ।

0:02:46.800,0:02:49.463
अन्ततः माथि बढ्ने भन्दा पहिरो [br]जाने प्रक्रिया धेरै हुन्छ

0:02:49.463,0:02:52.525
र भिरहरु चाडो खियीदै जान्छन् ।

0:02:52.525,0:02:55.965
पर्बतहरु बन्नुको अर्को कारण मौसम पनि हो ।

0:02:55.965,0:03:00.768
एकदमै ठण्डी मौसममा हिउँ[br]पुरै नपग्लेर

0:03:00.768,0:03:03.861
बिस्तारै बरफ बन्दै जान्छ ।

0:03:03.861,0:03:08.944
यसरी नै संसारभरि विभिन्न [br]ऊचाईमा मौसम अनुसार

0:03:08.944,0:03:11.229
हिउँले ढाकेको ठाउँहरु बन्छन ।

0:03:11.229,0:03:14.926
ठंड ध्रुवहरूमा बर्फिया सतह[br]समुद्री सतहको उचाइमा हुन्छन ।

0:03:14.926,0:03:19.339
भूमध्य रेखा नजिक बर्फिया सतह [br]बन्ने मौसमको लागि

0:03:19.339,0:03:21.398
कम्तिमा नि ५ किलोमीटर उकालो चढ्नुपर्छ ।

0:03:21.398,0:03:24.807
धेरै वजनको जमेको बर्फिया[br]

0:03:24.807,0:03:28.736
सतह बिस्तारै बग्दै हिमनदी बन्छ जसले

0:03:28.736,0:03:30.896
तलको चट्टानहरुलाई पिस्दै लग्छ ।

0:03:30.896,0:03:33.642
पर्बतहरु जति भिरालो त्यति नै [br]चाडो बरफ तल बग्छ

0:03:33.642,0:03:37.276
र तलको चट्टानहरुलाई चाडो पिस्दै लग्छ ।

0:03:37.276,0:03:41.028
हिमनदीले जमिनको सतहलाई वर्षा र [br]नदीभन्दा चाडो खियाएर बगाउछ ।

0:03:41.028,0:03:45.129
पर्बतहरुको हिमनदीले सतहलाई [br]खियाएर यति चाडो बगाउछ कि

0:03:45.129,0:03:49.663
ति पर्वतका टुप्पाहरु[br]आराले काटेझैँ काटीन्छन् ।

0:03:49.663,0:03:54.364
त्यसो भए बर्फिया सगरमाथा कसरी[br]त्यति अग्लो हुनपुग्यो ?

0:03:54.364,0:03:57.802
सुरुमा महाद्वीपीय प्लेटहरूको टक्राउले[br]

0:03:57.802,0:04:00.541
यो अग्लो हुन पुग्यो ।

0:04:00.541,0:04:03.156
दोश्रो, सगरमाथा उष्ण प्रदेशमा पर्दछ [br]

0:04:03.156,0:04:07.714
जहाँ बर्फिया सतह अग्लो र[br]हिमनदी सानो हुन्छ

0:04:07.714,0:04:10.266
जसले जमिनको सतहलाई खियाउनु सक्दैन ।

0:04:10.266,0:04:13.252
यसरी सगरमाथा सही परिस्थितिहरूको कारणले [br]

0:04:13.252,0:04:15.702
आफ्नो प्रभावशाली ऊँचाई बनाउन कायम छ ।

0:04:15.702,0:04:17.699
तर यो संधै कायम रहदैन ।

0:04:17.699,0:04:20.495
पृथ्वी परिवर्तनसिल छ जहाँ

0:04:20.495,0:04:22.077
महाद्वीपीय प्लेट, मौसम, र

0:04:22.077,0:04:23.971
खियाउने शक्तिले एक दिन सगरमाथाको

0:04:23.971,0:04:28.128
ऊँचाईलाई घटाउन सक्छ ।

0:04:28.128,0:04:32.406
अहिलेको लागि भने सगरमाथा साहसिक [br]यात्री र सपना बुन्ने मानिसहरुको लागि

0:04:32.406,0:04:33.498
प्रसिद्ध भैरहनेछ ।