0:00:00.000,0:00:02.000
Dziś zajmę się kwestią

0:00:02.000,0:00:03.000
nieco inną, niż pierwotnie zamierzałem.

0:00:05.000,0:00:07.000
Politykę zagraniczną macie w telewizji,

0:00:07.000,0:00:10.000
w programach Rachel Maddow i innych.

0:00:10.000,0:00:12.000
(Śmiech)

0:00:12.000,0:00:15.000
Ja chcę mówić o młodzieży i strukturze.

0:00:15.000,0:00:17.000
Ja chcę mówić o młodzieży i strukturze.

0:00:17.000,0:00:19.000
W środę po południu,

0:00:19.000,0:00:22.000
na Brooklynie w Nowym Yorku,

0:00:22.000,0:00:25.000
w Cristo Rey High School, [br]szkole prowadzonej przez jezuitów,

0:00:25.000,0:00:29.000
miałem wykład dla grupy młodzieży.

0:00:29.000,0:00:31.000
Widać ich tutaj za mną.

0:00:31.000,0:00:34.000
Zauważcie, że prawie wszyscy[br]należą do mniejszości.

0:00:34.000,0:00:36.000
Budynek jest raczej surowy,

0:00:36.000,0:00:40.000
stary nowojorski budynek szkolny, [br]nic specjalnego,

0:00:40.000,0:00:42.000
stare tablice szkolne i inne takie.

0:00:42.000,0:00:45.000
Około 300 dzieci uczy się w szkole,

0:00:45.000,0:00:48.000
która działa od czterech lat,

0:00:48.000,0:00:51.000
a w tym roku ukończy ją pierwszy rocznik.

0:00:51.000,0:00:53.000
Dwadzieścia dwie osoby kończą szkołę,

0:00:53.000,0:00:55.000
i wszystkie 22 idą na studia.

0:00:55.000,0:00:58.000
Wszyscy wywodzą się z domów,

0:00:58.000,0:01:00.000
gdzie zwykle jest jedna dorosła osoba,

0:01:00.000,0:01:03.000
na ogół matka albo babcia.

0:01:03.000,0:01:06.000
Tutaj przychodzą po wykształcenie

0:01:06.000,0:01:07.000
i po strukturę.

0:01:07.000,0:01:10.000
To zdjęcie zamieściłem

0:01:10.000,0:01:12.000
w zeszłym tygodniu na Facebooku,

0:01:12.000,0:01:14.000
a ktoś napisał:

0:01:14.000,0:01:19.000
"Dlaczego on mu każe stać na baczność?"

0:01:19.000,0:01:23.000
i dodał: "Chociaż fajnie tu wygląda". [br](Śmiech)

0:01:23.000,0:01:26.000
Wygląda fajnie, bo dzieci potrzebują struktury.

0:01:26.000,0:01:30.000
W wystąpieniach szkolnych stosuję sztuczkę,

0:01:30.000,0:01:32.000
kończąc swoją homilię do dzieci,

0:01:32.000,0:01:35.000
zapraszam je do zadawania pytań.

0:01:35.000,0:01:36.000
Kiedy podniosą rękę mówię: "Podejdź",

0:01:36.000,0:01:39.000
i każę stanąć naprzeciwko siebie

0:01:39.000,0:01:41.000
na baczność, jak w wojsku.

0:01:41.000,0:01:43.000
Ręce wyprostowane wzdłuż ciała,

0:01:43.000,0:01:46.000
głowa do góry, oczy otwarte, [br]wzrok przed siebie,

0:01:46.000,0:01:50.000
mów głośno, żeby wszyscy słyszeli.

0:01:50.000,0:01:53.000
Bez garbienia się, zwisających spodni, [br]nic z tych rzeczy.

0:01:53.000,0:01:54.000
(Śmiech)

0:01:54.000,0:01:57.000
Młodzieńcowi o nazwisku Cruz spodobało się.

0:01:57.000,0:02:01.000
Zdjęcie, które dał na Facebooka [br]rozprzestrzeniło się w sieci.

0:02:01.000,0:02:03.000
(Śmiech)

0:02:03.000,0:02:06.000
Ludzie myślą, [br]że byłem dla niego niedobry,

0:02:06.000,0:02:08.000
a my się dobrze bawimy.

0:02:08.000,0:02:10.000
Od lat tak robię,

0:02:10.000,0:02:13.000
im młodsze dzieci, tym lepsza zabawa.

0:02:13.000,0:02:16.000
Kiedy w grupie są sześcio- i siedmiolatki,

0:02:16.000,0:02:18.000
muszę coś wymyślić, żeby cicho siedziały.

0:02:18.000,0:02:20.000
Inaczej będą ciągle gadać.

0:02:20.000,0:02:22.000
Na początek mała gra,

0:02:22.000,0:02:23.000
zanim postawię ich na baczność.

0:02:23.000,0:02:26.000
Mówię: "Słuchajcie, w wojsku,

0:02:26.000,0:02:28.000
kiedy chcemy, żebyście uważali,

0:02:28.000,0:02:31.000
mamy komendę 'spocznij'.

0:02:31.000,0:02:35.000
Wtedy wszyscy się uciszają i słuchają.

0:02:35.000,0:02:36.000
Rozumiecie?"

0:02:36.000,0:02:41.000
"Aha, aha, rozumiemy".[br]"Poćwiczmy. Zacznijcie mówić naraz"

0:02:41.000,0:02:44.000
Pozwalam na jakieś 10 sekund, [br]a potem krzyczę: "Spocznij!"

0:02:44.000,0:02:48.000
"Phi!" [br](Śmiech)

0:02:48.000,0:02:50.000
"Tak, panie generale".

0:02:50.000,0:02:53.000
Spróbujcie ze swoimi dziećmi. Może zadziała. [br](Śmiech)

0:02:53.000,0:02:56.000
Chociaż nie sądzę.

0:02:56.000,0:02:59.000
W każdym razie ta zabawa

0:02:59.000,0:03:00.000
wzięła się z moich doświadczeń w wojsku.

0:03:00.000,0:03:04.000
Ponieważ większość dorosłego życia

0:03:04.000,0:03:08.000
przepracowałem z młodzieżą,[br]które nazywam nastolatkami z bronią.

0:03:08.000,0:03:10.000
Braliśmy ich do wojska,

0:03:10.000,0:03:13.000
najpierw umieszczaliśmy

0:03:13.000,0:03:17.000
w środowisku z pewną strukturą,[br]ustawialiśmy w szeregu,

0:03:17.000,0:03:18.000
tak samo ubieraliśmy ,

0:03:18.000,0:03:21.000
obcinaliśmy włosy, żeby wyglądali jednakowo,

0:03:21.000,0:03:23.000
nie pozwaliśmy wyłamywać się z szeregu.

0:03:23.000,0:03:25.000
Uczymy ich patrzeć w prawo, w lewo,

0:03:25.000,0:03:27.000
wykonywać polecenia

0:03:27.000,0:03:30.000
i znać konsekwencje niewykonania rozkazu.

0:03:30.000,0:03:31.000
To daje im strukturę.

0:03:31.000,0:03:35.000
Potem przedstawiamy im sierżanta musztry, [br]którego natychmiast znienawidzą.

0:03:35.000,0:03:37.000
Naprawdę go nienawidzą.

0:03:37.000,0:03:39.000
Sierżant zaczyna na nich wrzeszczeć

0:03:39.000,0:03:43.000
i mówić mnóstwo nieprzyjemnych rzeczy.

0:03:43.000,0:03:46.000
Z czasem dzieje się coś zdumiewającego.

0:03:46.000,0:03:49.000
Kiedy powstanie struktura,

0:03:49.000,0:03:53.000
kiedy zrozumieją sens

0:03:53.000,0:03:57.000
oraz: "Tu nie ma mamusi, synku.

0:03:57.000,0:04:00.000
Jestem twoim najgorszym koszmarem. [br]Jestem dla ciebie mamą i tatą.

0:04:00.000,0:04:03.000
Tak to jest. Zrozumiałeś, synku?

0:04:03.000,0:04:06.000
Kiedy zadaję pytanie, [br]są tylko trzy możliwe odpowiedzi:

0:04:06.000,0:04:08.000
Tak jest, Sir; Nie, Sir; [br]Nie mam nic na swoje usprawiedliwienie, Sir.

0:04:08.000,0:04:10.000
Nie opowiadaj, dlaczego czegoś nie zrobiłeś.

0:04:10.000,0:04:13.000
Tak jest, Sir; Nie, Sir; [br]Nie mam nic na swoje usprawiedliwienie, Sir".

0:04:13.000,0:04:14.000
"Nie ogoliłeś się". "Tak, ale ..."

0:04:14.000,0:04:17.000
"Nie opowiadaj, ile razy rano skrobałeś zarost.

0:04:17.000,0:04:19.000
Mówię ci, że się nie ogoliłeś".

0:04:19.000,0:04:22.000
"Nie mam nic na swoje usprawiedliwienie, Sir".[br]"Dobry chłopiec, szybko się uczysz".

0:04:22.000,0:04:25.000
Zdumiewające, czego można dokonać

0:04:25.000,0:04:27.000
umieszczając ich w ramach struktury.

0:04:27.000,0:04:32.000
W 18 tygodni nabywają umiejętności. [br]Dojrzewają.

0:04:32.000,0:04:35.000
Z czasem zaczną podziwiać sierżanta musztry

0:04:35.000,0:04:37.000
i nigdy go nie zapomną.

0:04:37.000,0:04:40.000
Zaczynają go szanować.

0:04:40.000,0:04:44.000
Potrzebujemy więcej struktury i szacunku

0:04:44.000,0:04:46.000
w życiu naszych dzieci.

0:04:46.000,0:04:48.000
Spędzam dużo czasu z młodzieżą.

0:04:48.000,0:04:51.000
Pytam ludzi: [br]"Kiedy zaczyna się proces edukacji?"

0:04:51.000,0:04:53.000
Ciągle mówimy: "Naprawmy szkolnictwo.

0:04:53.000,0:04:56.000
Zróbmy coś dla nauczycieli. [br]Dajmy więcej komputerów do szkół.

0:04:56.000,0:04:59.000
Zapewnijmy naukę przez internet".

0:04:59.000,0:05:03.000
To częściowe rozwiązanie.

0:05:03.000,0:05:06.000
Prawdziwe rozwiązanie zaczyna się [br]od przyprowadzenia dziecka do szkoły,

0:05:06.000,0:05:10.000
od struktury w sercu i duszy dziecka.

0:05:10.000,0:05:13.000
Kiedy zaczyna się proces nauki? [br]W pierwszej klasie?

0:05:13.000,0:05:15.000
Nie, on zaczyna się wtedy,

0:05:15.000,0:05:18.000
gdy dziecko w ramionach matki

0:05:18.000,0:05:21.000
spogląda na nią

0:05:21.000,0:05:24.000
i mówi: "To na pewno moja mama.

0:05:24.000,0:05:27.000
To ona mnie karmi.

0:05:27.000,0:05:29.000
Kiedy źle się czuję,

0:05:29.000,0:05:31.000
to ona się mną zajmuje.

0:05:31.000,0:05:34.000
To jej języka się nauczę".

0:05:34.000,0:05:37.000
W tej chwili dzieci odsuwają inne języki,

0:05:37.000,0:05:40.000
których w tym wieku mogłyby się uczyć.

0:05:40.000,0:05:42.000
Do trzeciego miesiąca życia liczy się tylko ona,

0:05:42.000,0:05:45.000
osoba, która może być matką,

0:05:45.000,0:05:47.000
babcią, kimś, kto zajmuje się dzieckiem.

0:05:47.000,0:05:49.000
Wtedy zaczyna się proces edukacji,

0:05:49.000,0:05:51.000
wtedy powstaje język,

0:05:51.000,0:05:53.000
wtedy powstaje miłość.[br]Wtedy powstaje struktura.

0:05:53.000,0:05:55.000
Wtedy zaczynasz wpajać dziecku,

0:05:55.000,0:05:58.000
że: "Jesteś wyjątkowy,

0:05:58.000,0:06:01.000
różny od innych dzieci.

0:06:01.000,0:06:03.000
Będziemy ci czytać książeczki".

0:06:03.000,0:06:05.000
Dziecko, któremu nie czytano,

0:06:05.000,0:06:07.000
idąc do szkoły jest w niebezpieczeństwie.

0:06:07.000,0:06:09.000
Dziecko, które nie umie nazwać kolorów,

0:06:09.000,0:06:12.000
nie zna się na zegarku, [br]nie umie zawiązać butów,

0:06:12.000,0:06:14.000
nie wie, jak to się robi,

0:06:14.000,0:06:16.000
i nie wie, jak robić coś,

0:06:16.000,0:06:19.000
co mi wpojono w dzieciństwie [br]słowem "uważaj".

0:06:19.000,0:06:23.000
Uważaj na zachowanie! Uważaj na dorosłych![br]Uważaj, co mówisz!

0:06:23.000,0:06:27.000
To dobry sposób na wychowanie dzieci.

0:06:27.000,0:06:29.000
Teraz obserwuję swoje wnuki

0:06:29.000,0:06:33.000
i ku zmartwieniu moich dzieci,

0:06:33.000,0:06:38.000
zachowują się tak samo, jak my kiedyś. [br]Odciskamy piętno.

0:06:38.000,0:06:43.000
Tak trzeba, żeby przygotować dzieci do edukacji [br]i pójścia do szkoły.

0:06:43.000,0:06:46.000
Z całych sił staram się nieść przesłanie,

0:06:46.000,0:06:48.000
że potrzebujemy przedszkoli,

0:06:48.000,0:06:52.000
potrzebujemy Head Start, [br]programu pomocy dzieciom w trudnej sytuacji,

0:06:52.000,0:06:54.000
potrzebujemy opieki prenatalnej.

0:06:54.000,0:06:59.000
Proces edukacji zaczyna się jeszcze [br]przed narodzinami dziecka,

0:06:59.000,0:07:01.000
i jeśli tego nie zrobimy, będziemy w tarapatach.

0:07:01.000,0:07:04.000
Mamy problemy w wielu społecznościach,

0:07:04.000,0:07:07.000
mamy wiele szkół, gdzie dzieci idą

0:07:07.000,0:07:09.000
do pierwszej klasy z błyskiem w oku,

0:07:09.000,0:07:13.000
mają tornister i chęci,

0:07:13.000,0:07:16.000
i nagle widzą, że różnią się od pierwszaków,

0:07:16.000,0:07:21.000
którym czytano, które znają książki i alfabet.

0:07:21.000,0:07:23.000
W trzeciej klasie dzieciaki,

0:07:23.000,0:07:27.000
które na początku [br]nie miały struktury i uwagi,

0:07:27.000,0:07:29.000
widzą, że zostają w tyle, i co robią?

0:07:29.000,0:07:33.000
Okazują to i są na wylocie,

0:07:33.000,0:07:36.000
w drodze do więzienia albo porzucenia szkoły.

0:07:36.000,0:07:38.000
To do przewidzenia.

0:07:38.000,0:07:41.000
Jeśli w trzeciej klasie nie potrafisz czytać,

0:07:41.000,0:07:45.000
mając 18 lat jesteś kandydatem do więzienia.

0:07:45.000,0:07:47.000
Mamy najwyższy wskaźnik uwięzień,

0:07:47.000,0:07:50.000
ponieważ nie dajemy dzieciom [br]odpowiedniego startu w życie.

0:07:50.000,0:07:52.000
Ostatni rozdział mojej książki nosi tytuł

0:07:52.000,0:07:55.000
"Podarunek dobrego startu".

0:07:55.000,0:07:59.000
Wszystkim dzieciom należy się [br]dobry start w życie.

0:07:59.000,0:08:01.000
Miałem to szczęście.

0:08:01.000,0:08:03.000
Nie byłem dobrym uczniem.

0:08:03.000,0:08:06.000
Chodziłem do szkoły państwowej w Nowym Jorku,

0:08:06.000,0:08:08.000
i nie szło mi najlepiej.

0:08:08.000,0:08:12.000
Mam z nowojorskiego Wydziału Edukacji

0:08:12.000,0:08:15.000
wykaz ocen od przedszkola do uczelni.

0:08:15.000,0:08:17.000
Był mi potrzebny do pierwszej książki.

0:08:17.000,0:08:19.000
Chciałem zobaczyć, czy mam dobrą pamięć,

0:08:19.000,0:08:22.000
i niestety mam. [br](Śmiech)

0:08:22.000,0:08:25.000
Od góry do dołu same tróje.

0:08:25.000,0:08:28.000
W końcu prześliznąłem się przez szkołę średnią,

0:08:28.000,0:08:30.000
dostałem do City College of New York

0:08:30.000,0:08:33.000
ze średnią, z którą nie powinienem się dostać,

0:08:33.000,0:08:36.000
i zacząłem od studiowania inżynierii,

0:08:36.000,0:08:39.000
co trwało tylko sześć miesięcy. [br](Śmiech)

0:08:39.000,0:08:43.000
Potem była geologia, tzw. "skały dla sportowców". [br]Łatwizna.

0:08:43.000,0:08:45.000
A potem trafiłem na program szkolenia [br]oficerów rezerwy - ROTC.

0:08:45.000,0:08:49.000
Znalazłem coś, co mi dobrze szło,[br]coś, co pokochałem,

0:08:49.000,0:08:52.000
i znalazłem grupę sobie podobnych, [br]którzy czuli tak samo.

0:08:52.000,0:08:56.000
Od tego momentu całe życie poświęciłem[br]programowi ROTC i wojsku.

0:08:56.000,0:08:59.000
Mówię dzieciakom, że dorastając,

0:08:59.000,0:09:02.000
w miarę rozwoju wewnętrznej struktury,

0:09:02.000,0:09:05.000
szukajcie czegoś, co robicie dobrze i co kochacie.

0:09:05.000,0:09:08.000
Kiedy to znajdziecie, macie wszystko.

0:09:08.000,0:09:10.000
O to tu chodzi. Ja znalazłem.

0:09:10.000,0:09:13.000
Władze City College of New York [br]były mną zmęczone.

0:09:13.000,0:09:15.000
Studiowałem cztery i pół, prawie pięć lat,

0:09:15.000,0:09:19.000
a oceny wciąż miałem nienajlepsze,

0:09:19.000,0:09:22.000
i czasami zadzierałem z administracją.

0:09:22.000,0:09:25.000
W CCNY zdecydowali: [br]"Dobrze mu idzie w programie ROTC.

0:09:25.000,0:09:28.000
Ma same piątki tylko z tego.

0:09:28.000,0:09:33.000
Dodajmy mu oceny z programu ROTC

0:09:33.000,0:09:36.000
do średniej oceny i zobaczymy".

0:09:36.000,0:09:43.000
Tak zrobili, dzięki czemu uzyskałem średnią 3+. (Śmiech)

0:09:43.000,0:09:47.000
Ta. [br](Śmiech) (Brawa)

0:09:47.000,0:09:50.000
Uznali: "Wystarczy do pracy dla rządu.

0:09:50.000,0:09:53.000
Dać go do armii. Więcej go nie zobaczymy".

0:09:53.000,0:09:55.000
Wysłali mnie do wojska,

0:09:55.000,0:09:59.000
i oto wiele lat później uważany jestem

0:09:59.000,0:10:03.000
za jednego z najlepszych wychowanków [br]City College of New York. (Śmiech)

0:10:03.000,0:10:06.000
Wszędzie mówię młodzieży,

0:10:06.000,0:10:10.000
nieważne, gdzie zaczynacie życie, [br]ważne, co z nim zrobicie,

0:10:10.000,0:10:14.000
to decyduje, gdzie wylądujecie.

0:10:14.000,0:10:17.000
Macie szczęście żyć w kraju,

0:10:17.000,0:10:20.000
w którym bez względu na miejsce startu,[br]macie perspektywy,

0:10:20.000,0:10:23.000
o ile wierzycie w siebie,

0:10:23.000,0:10:26.000
wierzycie w społeczeństwo i kraj,

0:10:26.000,0:10:29.000
wierzycie w samodoskonalenie

0:10:29.000,0:10:31.000
i ustawiczne kształcenie.

0:10:31.000,0:10:34.000
To klucz do sukcesu,

0:10:34.000,0:10:37.000
ale zaczyna się od daru dobrego startu.

0:10:37.000,0:10:40.000
Jeśli nie damy go każdemu dziecku,

0:10:40.000,0:10:43.000
jeśli nie zainwestujemy w najmłodszych,

0:10:43.000,0:10:46.000
wpadniemy w tarapaty.

0:10:46.000,0:10:50.000
Dlatego jakieś 25% młodzieży rzuca szkołę,

0:10:50.000,0:10:53.000
a prawie 50% populacji mniejszościowej

0:10:53.000,0:10:56.000
mieszka w rejonach z niskimi dochodami,

0:10:56.000,0:10:59.000
ponieważ nie dostali daru dobrego startu.

0:10:59.000,0:11:03.000
Mój dobry start to nie tylko fajna, dobra rodzina,

0:11:03.000,0:11:07.000
ale to, co od nich słyszałem:

0:11:07.000,0:11:11.000
"Przybyliśmy do tego kraju

0:11:11.000,0:11:14.000
w 1920 i 1924 roku [br]na statkach z bananami.

0:11:14.000,0:11:18.000
Dzień w dzień ciężko pracowaliśmy [br]w przemyśle odzieżowym,

0:11:18.000,0:11:22.000
nie po to, żebyś mógł coś wciągać nosem

0:11:22.000,0:11:26.000
albo wpaść w kłopoty. [br]Nawet nie myśl o porzuceniu szkoły".

0:11:26.000,0:11:29.000
Gdybym wrócił do domu [br]i powiedział swojej rodzinie imigrantów

0:11:29.000,0:11:32.000
"Szkoła mnie zmęczyła, rzucam ją"

0:11:32.000,0:11:34.000
powiedzieliby: "My rzucamy ciebie. [br]Weźmiemy innego dzieciaka".

0:11:34.000,0:11:41.000
(Śmiech)

0:11:41.000,0:11:43.000
Mieli oczekiwania wobec bliższej

0:11:43.000,0:11:47.000
i dalszej rodziny imigrantów z South Bronx,

0:11:47.000,0:11:50.000
ale mieli nie tylko oczekiwania.

0:11:50.000,0:11:54.000
Jak sztylet wbili nam w serca

0:11:54.000,0:11:59.000
poczucie wstydu: [br]"Nie przynieś wstydu rodzinie".

0:11:59.000,0:12:00.000
Czasami wpadałem w tarapaty,

0:12:00.000,0:12:02.000
rodzice przychodzili do domu,

0:12:02.000,0:12:06.000
czekałem w swoim pokoju,

0:12:06.000,0:12:08.000
i mówiłem do siebie: "OK,

0:12:08.000,0:12:13.000
weź pas i mnie uderz, ale na Boga, [br]nie mów już o przynoszeniu wstydu rodzinie".

0:12:13.000,0:12:15.000
Byłem załamany, kiedy mama mi to robiła.

0:12:15.000,0:12:18.000
Miałem też wielopokoleniową sieć.

0:12:18.000,0:12:21.000
Dzieci potrzebują sieci. [br]Potrzebują być częścią plemienia,

0:12:21.000,0:12:22.000
rodziny, społeczności.

0:12:22.000,0:12:27.000
Ja miałem ciotki [br]mieszkające w kamienice.

0:12:27.000,0:12:29.000
Nie wiem, ile osób jest z Nowego Jorku,

0:12:29.000,0:12:30.000
ale były tutaj kamienice,

0:12:30.000,0:12:34.000
gdzie w oknie zawsze siedziały kobiety,

0:12:34.000,0:12:35.000
opierając się na poduszce.

0:12:35.000,0:12:38.000
Nigdy nie odchodziły. [br](Śmiech)

0:12:38.000,0:12:41.000
Dorastałem na ulicach,

0:12:41.000,0:12:43.000
a one zawsze tam były.

0:12:43.000,0:12:45.000
Nigdy nie chodziły do łazienki. [br]Nigdy nie gotowały. (Śmiech)

0:12:45.000,0:12:48.000
Nigdy nic nie robiły.

0:12:48.000,0:12:51.000
Ale dzięki nim mieliśmy się na baczności.

0:12:51.000,0:12:53.000
Mieliśmy się na baczności.

0:12:53.000,0:12:55.000
Nie obchodziło ich,

0:12:55.000,0:13:00.000
czy będziesz lekarzem, [br]prawnikiem czy generałem,

0:13:00.000,0:13:03.000
nie spodziewały się generała w rodzinie,

0:13:03.000,0:13:07.000
chciały, żebyś miał wykształcenie i pracę.

0:13:07.000,0:13:09.000
"Nie wciskaj nam kitu o samorealizacji.

0:13:09.000,0:13:12.000
Znajdź pracę i wynocha z domu.

0:13:12.000,0:13:14.000
Nie mamy czasu na bzdury.

0:13:14.000,0:13:18.000
Kiedyś będziecie nas utrzymywać. [br]To wasza rola".

0:13:18.000,0:13:23.000
Dlatego ważne, żebyśmy tę kulturę

0:13:23.000,0:13:28.000
przywrócili w rodzinie, [br]we wszystkich rodzinach.

0:13:28.000,0:13:31.000
Ważne, żebyście wszyscy tu obecni,

0:13:31.000,0:13:34.000
ludzie sukcesu,

0:13:34.000,0:13:38.000
pewnie z cudownymi rodzinami, [br]dziećmi i wnukami,

0:13:38.000,0:13:40.000
odszukali i wyciągnęli rękę

0:13:40.000,0:13:43.000
do takich dzieci, jak pan Cruz,

0:13:43.000,0:13:46.000
którym się uda, jeśli dacie im strukturę,

0:13:46.000,0:13:48.000
przyjdziecie z pomocą, zostaniecie mentorami,

0:13:48.000,0:13:50.000
zainwestujecie w kluby dla młodzieży,

0:13:50.000,0:13:52.000
jeśli będziecie współpracować [br]z systemem szkolnictwa,

0:13:52.000,0:13:53.000
żeby go udoskonalić,

0:13:53.000,0:13:58.000
nie tylko w szkole własnego dziecka, [br]ale też w szkołach w Harlemie,

0:13:58.000,0:14:01.000
a nie tylko w szkole Montessori [br]w lepszej części West Side.

0:14:01.000,0:14:05.000
Wszyscy musimy się zaangażować.

0:14:05.000,0:14:08.000
Inwestujemy nie tylko w dzieci.

0:14:08.000,0:14:10.000
Inwestujemy we własną przyszłość.

0:14:10.000,0:14:13.000
Będziemy krajem mniejszości-większości

0:14:13.000,0:14:15.000
już w następnym pokoleniu.

0:14:15.000,0:14:18.000
Dzisiejsze mniejszości staną się większością.

0:14:18.000,0:14:21.000
Musimy ich przygotować do bycia większością.

0:14:21.000,0:14:23.000
Musimy ich przygotować do przewodzenia

0:14:23.000,0:14:26.000
naszemu wspaniałemu krajowi,

0:14:26.000,0:14:29.000
krajowi, jak żaden inny,

0:14:29.000,0:14:31.000
który codziennie mnie zadziwia,

0:14:31.000,0:14:34.000
gdzie nie zawsze się zgadzamy, [br]często się kłócimy.

0:14:34.000,0:14:37.000
Tak właśnie ten system ma działać.

0:14:37.000,0:14:40.000
To kraj kontrastów, ale i naród narodów.

0:14:40.000,0:14:44.000
Wpływamy na każdy narodu. [br]Każdy naród wpływa na nas.

0:14:44.000,0:14:46.000
Jesteśmy narodem imigrantów.

0:14:46.000,0:14:49.000
Dlatego potrzeba nam [br]zdrowej polityki imigracyjnej.

0:14:49.000,0:14:52.000
Głupio, gdyby jej nie było,

0:14:52.000,0:14:55.000
by powitać tych, którzy chcą tu przyjechać [br]i zostać częścią wspaniałego narodu.

0:14:55.000,0:14:58.000
Przynajmniej odeślijmy ich do domu [br]z wykształceniem,

0:14:58.000,0:15:01.000
żeby pomóc ich nacji wydźwignąć się z nędzy.

0:15:01.000,0:15:05.000
Z chęcią opowiadam o wyjazdach

0:15:05.000,0:15:06.000
do mego rodzinnego Nowego Jorku

0:15:06.000,0:15:08.000
i spacerach po Park Avenue w piękny dzień,

0:15:08.000,0:15:10.000
podziwianiu wszystko wkoło

0:15:10.000,0:15:12.000
i patrzeniu na ludzi z całego świata.

0:15:12.000,0:15:16.000
Zawsze zatrzymuję się na rogu

0:15:16.000,0:15:19.000
i kupuję hot doga z wózka imigranta.

0:15:19.000,0:15:22.000
Nowojorski hot dog to mus.[br](Śmiech)

0:15:22.000,0:15:25.000
Nieważne, gdzie jestem i co robię,

0:15:25.000,0:15:26.000
hot dog musi być.

0:15:26.000,0:15:29.000
Nawet jako Sekretarz Stanu

0:15:29.000,0:15:32.000
wychodziłem z apartamentu w Waldorf Astoria...

0:15:32.000,0:15:35.000
(Śmiech)

0:15:35.000,0:15:38.000
...szedłem do Pięćdziesiątej Piątej ulicy,

0:15:38.000,0:15:41.000
rozglądając się za imigrantem z hot dogami.

0:15:41.000,0:15:43.000
Towarzyszyło mi pięciu ochroniarzy

0:15:43.000,0:15:46.000
i trzy wozy policyjne Miasta Nowy Jork,

0:15:46.000,0:15:51.000
żeby nikt mnie nie wykończył na Park Avenue.[br](Śmiech)

0:15:51.000,0:15:52.000
Zamawiałem hot doga,

0:15:52.000,0:15:55.000
sprzedawca zaczynał go szykować,

0:15:55.000,0:15:56.000
patrzył na ochroniarzy i wozy policyjne,

0:15:56.000,0:15:58.000
"Mam zieloną kartę! Mam zieloną kartę!"[br](Śmiech)

0:15:58.000,0:16:03.000
"Spokojnie, wszystko w porządku".

0:16:03.000,0:16:05.000
Ale teraz jestem sam.

0:16:05.000,0:16:08.000
Nie mam ochroniarzy ani wozów policyjnych. [br]Nie mam nic.

0:16:08.000,0:16:11.000
Ale hot dog musi być.

0:16:11.000,0:16:14.000
Byłem w zeszły wtorek wieczorem

0:16:14.000,0:16:17.000
koło ronda Columbus Circle.

0:16:17.000,0:16:20.000
Ta scena często się powtarza.

0:16:20.000,0:16:23.000
Idę po swojego hot doga,

0:16:23.000,0:16:25.000
sprzedawca szykuje go, a kończąc

0:16:25.000,0:16:28.000
powie: "Znam pana z w telewizji.

0:16:28.000,0:16:30.000
Generał Powell".

0:16:30.000,0:16:33.000
"Tak, zgadza się".

0:16:33.000,0:16:34.000
Wręczam mu pieniądze.

0:16:34.000,0:16:39.000
"Nie, panie generale. Nic pan nie płaci. [br]Już mi zapłacono.

0:16:39.000,0:16:42.000
Ameryka mi zapłaciła. [br]Nigdy nie zapominam, skąd pochodzę.

0:16:42.000,0:16:46.000
Jestem teraz Amerykaninem. Dziękuję Panu".

0:16:46.000,0:16:48.000
Dziękuję za hojność, idę dalej ulicą,

0:16:48.000,0:16:50.000
i spływa na mnie poczucie, o mój Boże,

0:16:50.000,0:16:54.000
ten sam kraj 90 lat temu [br]tak przyjął moich rodziców.

0:16:54.000,0:16:56.000
Nadal jesteśmy wspaniałym krajem,

0:16:56.000,0:16:59.000
a napędzają nas młodzi ludzie,

0:16:59.000,0:17:02.000
przyjeżdżający z każdego zakątka ziemi.

0:17:02.000,0:17:06.000
Mamy obowiązek sprawić,

0:17:06.000,0:17:07.000
jako obywatele wspierający ten cudowny kraj,

0:17:07.000,0:17:11.000
żeby żadne dziecko nie zostało w tyle.

0:17:11.000,0:17:13.000
Dziękuję bardzo.

0:17:13.000,0:17:25.000
(Brawa)