Tôi nghĩ về sự khác nhau giữa điểm tốt trong lý lịch và điểm tốt trong bài điếu văn. Điểm tốt của bản lý lịch là cái mà bạn cho vào đấy, là những kĩ năng bạn mang ra thị trường Điểm tốt của bài điếu văn là cái được nhắc đến trong điếu văn, sâu sắc hơn: nó nói lên bạn là ai, trong sâu thẳm về bản chất các mối quan hệ, bạn có dũng cảm, yêu người, độc lập, nhất quán? Với hầu hết chúng ta, điểm tốt của bài điếu văn thì quan trọng hơn. Tuy nhiên, ít nhất là với tôi, liệu chúng có là cái mà tôi nghĩ đến nhiều nhất? Không. Tôi suy nghĩ nhiều về nó, với sự giúp đỡ của nhà tư tưởng Joseph Soloveitchik giáo sĩ Do Thái tác giả cuốn sách "Người cô độc có đức tin" xuất bản năm 1965. Soloveitchik nói rằng bản chất ta có hai mặt, ông gọi là Adam I và Adam II. Adam I thì xác thịt, tham vọng, mặt bên ngoài của bản tính. Anh ta thích xây dựng, sáng tạo, tạo quan hệ, đổi mới. Adam II thì khiêm nhường. Anh không chỉ muốn làm việc tốt mà còn muốn là người tốt, sống nội tâm tôn kính Trời, sự sáng tạo và năng lực con người. Adam I muốn chinh phục thế giới, Adam II muốn nghe tiếng gọi và vâng lời. Adam I khoái thành công. Adam II vui vì sự nhất quán và sức mạnh bên trong. Adam I hỏi làm thế nào để vận hành mọi việc. Adam II hỏi tại sao chúng ta ở đây. Phương châm của Adam I là "thành công". Phương châm của Adam II là "tình yêu, sự cứu chuộc và hối cải". Soloveitchik chỉ ra rằng hai mặt này luôn tranh chiến với nhau. Chúng ta luôn ở trong cuộc chiến liên miên giữa thành công bên ngoài và giá trị bên trong. Và điều rắc rối là chúng hành động với những logic khác nhau. Logic bên ngoài là logic kinh tế: đầu vào tạo ra đầu ra, rủi ro dẫn đến lợi nhuận. Mặt bên trong của bản tính là logic đạo đức, là logic ngược lại. Bạn phải cho đi mới được nhận lại. Bạn phải đầu phục cái bên ngoài để lấy sức từ bên trong. Chế ngự ham muốn để đạt được mong ước. Phải quên đi chính mình, để hoàn thiện bản thân, Phải chối mình. để tìm thấy bản ngã, Ta đang sống trong xã hội ủng hộ Adam I, và thường lơ là Adam II. Vấn đề là, nó biến ta thành những loài tinh ranh coi cuộc sống như trò chơi, thành kẻ lạnh lùng và tính toán thích an bài với sự tầm thường dầu biết rằng có sự khác biệt giữa hình mẫu mơ ước và con người thực. Bạn sẽ không có được đức tính mà bạn muốn trong bài điếu văn, bạn hi vọng ai đó sẽ thêm vào cho bạn. Bạn không có sự sâu sắc trong đức tin, nồng hậu trong tình cảm. Bạn không tận tụy với nhiệm vụ mà bạn phải cam kết suốt cuộc đời. Lịch sử nhắc tôi bài học về cách xây dựng bản tính Adam II sao cho chắc chắn, xây dựng chiều sâu tính cách. Con người ta nhìn lại quá khứ, đôi lúc đó là khoảng thời gian quý báu trong đời, như thời ấu thơ, và thường, trong quá khứ ký ức ta trĩu nặng những khoảnh khắc hổ thẹn, khi phạm lỗi, ích kỷ, lơ là hay nông cạn, giận dữ, thương hại bản thân, cố làm hài lòng người khác, hèn nhát. Adam I được tạo nên từ sức mạnh bản thân. Adam II được tạo nên từ tranh chiến với những yếu kém. Bạn tra xét bản thân, tìm thấy những tội lỗi cố hữu mà ta phạm phải trong suốt cuộc đời từ đó nảy sinh những sai phạm khác và bạn tranh chiến, vật lộn với tội lỗi, từ chính sự vật lộn ấy nỗi đau khổ ấy, chiều sâu tính cách được xây lên. Chúng ta thường không được dạy để nhận ra tội lỗi của mình, trong nền văn hóa này, ta không được dạy cách vật lộn với nó, cách đối diện và cách chiến đấu với nó. Chúng ta sống trong nền văn hóa chỉ có tinh thần Adam I. Chúng ta không biết rõ về Adam II Cuối cùng, Reinhold Niebuhr đã tổng kết cuộc đối đầu, như sau: "Không có việc gì đáng làm có thể làm được trong đời; do đó, hi vọng là niềm cứu rỗi. Không có điều gì chân thật, tươi đẹp hay tốt lành, tạo ra được ý nghĩa trọn vẹn, trong bất cứ hoàn cảnh lịch sử nào: do đó, đức tin là niềm cứu rỗi. Việc ta làm, dù tốt đẹp đến đâu cũng không thể hoàn thành một mình; do đó tình yêu là niềm cứu rỗi. Có những việc làm ta coi là tốt đẹp lại có thể khác đi dưới con mắt của bạn hoặc thù Do đó, hình hài cuối cùng của tình yêu thương; sự tha thứ chính là niềm cứu rỗi,". Xin cảm ơn. (Vỗ tay)