Kam menduar per dallimin ndermjet

virtyteve te rezymes dhe virtyteve te eulogjise.

Virtytet e rezymes jane ato 
te cilat ju i vendosni ne nje rezyme,

te cilat jane aftesite qe ju sillni ne treg.

Virtytet e eulogjise jane ato

qe permenden ne nje eulogji,

te cilat jane me te thella: kush jeni ju, 
ne thellesine tuaj,

cila eshte natyra e marredhenies tuaj,

a jeni guximtar, i dashur, 
i besueshem, i qendrueshem?

Dhe shume nga ne, duke me perfshire 
edhe mua, do te thonin

se virtytet e eulogjise jane 
vitytet me te rendesishme.

Por te pakten ne rastin tim, a jane ato

per te cilat mendoj me shume?
Dhe pergjigja eshte jo.

Pra isha duke menduar per kete problem,

dhe nje mendimtar qe me ka ndihmuar
te mendoj per kete gje

eshte nje djale i quajtur Joseph Soloveitchik,
i cili ishte nje rabin

dhe ka shkruar nje liber te titulluar 
"Njeriu i vetmuar i besimit" ne 1965.

Soloveitchik ne kete liber ka thene 
se jane dy ane te natyres sone,

te cilat ai i ka quajtur Adam I dhe Adam II.

Adam I eshte materialist, ambicioz,

ana e jashtme e natyres tone.

Ai deshiron te ndertoje, 
te krijoje kompani,

te krijoje risi.

Adam II eshte pjesa modeste e natyres sone.

Adam II deshiron jo vetem te beje mire 
por te jete i mire,

te jetoje ne nje menyre

qe nderon Perendine, 
krijesat dhe mundesite tona.

Adam I deshiron te pushtoje boten.

Adam II deshiron te degjoj nje thirrje
dhe ti bindet botes.

Adam I i shijon arritjet.

Adam II shijon qendrueshmerine 
e brendshme dhe forcen.

Adam I pyet sesi funksionojne gjerat.

Adam II pyet pse jemi ketu.

Motoja e Adam I eshte "suksesi"

Motoja e Adam II eshte 'dashuria, 
rimesherim dhe kthimi."

Dhe Soloveitchik argumenton se keto dy ane

te natyres tone jane ne lufte me njera-tjetren.

Ne jetojme ne nje 
vete-ballafaqim te vazhdueshem

ndermjet suksesit te jashtem 
dhe vleres se brendshme.

Dhe gjeja e nderlikuar per keto

dy ane ane te natyres tone eshte se punojne

nga logjika te ndryshme.

Logjika e jashtme eshte nje logjike ekonomike:

te dhenat sjellin rezultate, 
rreziku sjell shperblim.

Ana e brendshme e natyres tone

eshte nje logjike morale dhe 
shpesh nje logjike e anasjellte.

Duhet te japesh qe te marresh.

Duhet ti dorezoheni dickaje jashte vetes

per te fituar force brenda vetes tuaj.

Ju duhet te pushtoni deshiren 
qe te arrini ate qe doni.

Ne menyre qe te plotesoni veten tuaj, 
ju duhet te harroni veten tuaj.

Ne menyre qe te gjeni veten tuaj, 
ju duhet ta humbisni ate.

Ndodh qe ne jetojme ne nje shoqeri 
qe favorizon Adam I,

dhe shpesh e neglizhon Adam II.

Dhe problemi eshte se, ju ktheheni 
ne nje kafshe te mprehte

e cila e trajton jeten si nje loje,

dhe ju beheni nje krijese 
e ftohte dhe llogaritese

që rreshket ne nje lloj mediokriteti

ku ti e kupton se ka një dallim

ndermjet unit tend te deshiruar 
dhe unit tend te tanishem.

Ju nuk jeni duke fituar eulogjine qe deshironi,

qe shpresoni qe dikush do te mbaje per ju.

Ju nuk keni bindjen e thelle.

Ju nuk keni nje emocion kumbues.

Ju nuk keni perkushtimin ndaj detyrave

qe duan perkushtim gjate nje jete te tere.

M'u kujtua nje pergjigje e zakonshme
pergjate historise

sesi te formoni nje Adam II te forte,

si te formoni nje karakter te thelle.

Permes historise, njerezit jane kthyer pas

ne te shkuaren e tyre,

ndonjehere ne nje kohe te cmuar 
te jetes se tyre,

te femijerise se tyre,

dhe shpesh, mendja vertitet ne te kaluaren,

ne nje moment te turpshem,

disa mekate qe jane kryer,
disa fakte egoiste,

ne një akt te mosveprimit, te cektësisë,

mëkate zemërimi, mëkate te vetëkeqardhjes,

duke u perpjekur kenaqni te tjeret,
nje mungese guximi.

Adam I eshte i ndertuar mbi fuqite tuaja.

Adam II eshte i ndertuar 
duke luftuar dobesite tuaja.

Kerkoni ne veten tuaj, e gjeni mekatin

te cilin e keni kryer perseri 
dhe perseri gjate jetes suaj,

mekatin qe ka lene shenje

nga i cili burojne te tjeret,

dhe ju e luftoni ate mekat 
dhe ju e mundni ate mekat

dhe nga ajo mundje luftim, nga ajo vuajtje,

nje karakter i forte eshte krijuar.

Ne shpesh ne nuk jemi te mesuar te njohim

mekatin ne veten tone,

dhe ne kulturen tone ne nuk na kane mesuar

sesi te luftojme me te,

sesi te perballemi me te dhe 
sesi ta kundershtojme ate.

Ne jetojme në nje kulture 
me nje mentalitet Adam I

ku ne jemi te paqarte ne lidhje me Adam II.

Se fundmi, Reinhold Niebuhr

permblodhi perballjen, jeten e

Adam I dhe Adam II, ne kete menyre:

"Asgje qe ja vlen te realizohet 
nuk mund te arrihet ne jeten tone;

per kete arsye ne duhet 
te shpetohemi nga shpresa.

Asgje qe eshte e vertete 
apo e bukur ose e bere mire

ka kuptim te plote dhe 
te menjehershem ne nje kontekst :

per kete arsye ne duhet 
te shpetohemi nga besimi.

Asgje qe ne bejme, sado e vitytshme te jete, 
mund te arrihet vetem;

per kete arsye ne duhet 
te shpetohemi nga dashuria.

Asnje akt i virtytshem 
nuk eshte dhe aq i virtytshem

nga pikepamja e miqve tane apo e armikut, 
apo nga pikepamja jone.

Prandaj ne duhet te shpetohemi 
nga forma perfundimtare e dashurise,

e cila eshte falja."

Falemnderit.

(Duartrokitje)