WEBVTT

00:00:00.885 --> 00:00:02.407
Ik heb eens nagedacht over het verschil

00:00:02.407 --> 00:00:05.541
tussen cv-deugden en lijkrede-deugden.

00:00:05.541 --> 00:00:08.443
De cv-deugden zet je op je cv.

00:00:08.443 --> 00:00:11.909
Dit zijn de vaardigheden 
die je kan inzetten op de arbeidsmarkt.

00:00:11.909 --> 00:00:13.647
De lijkrede-deugden zijn de deugden

00:00:13.647 --> 00:00:15.129
vermeld in een lijkrede.

00:00:15.129 --> 00:00:18.067
Deze gaan dieper in op wie je bent.

00:00:18.067 --> 00:00:19.843
Wat is de aard van je relaties?

00:00:19.843 --> 00:00:23.407
Ben je dapper, liefdevol, 
betrouwbaar, bestendig?

00:00:23.407 --> 00:00:25.011
De meesten, ik ook, zouden zeggen

00:00:25.011 --> 00:00:28.117
dat de lijkrede-deugden 
de belangrijksten zijn.

00:00:28.127 --> 00:00:31.358
Maar zijn het, in mijn geval,
deze waar ik het vaakst bij stil sta?

00:00:31.358 --> 00:00:33.596
Het antwoord is nee.

NOTE Paragraph

00:00:33.596 --> 00:00:35.295
Ik heb nagedacht over dit probleem.

00:00:35.295 --> 00:00:38.433
Wie me hierbij geholpen heeft,
is Joseph Soloveitchik, een rabbijn.

00:00:38.586 --> 00:00:41.446
Hij schreef 'The Lonely Man of Faith' 
in 1965.

00:00:41.446 --> 00:00:44.766
Soloveitchik meende dat onze aard 
twee dimensies heeft,

00:00:44.766 --> 00:00:47.156
die hij Adam I en Adam II doopte.

00:00:47.156 --> 00:00:48.888
Adam I is onze wereldse, ambitieuze,

00:00:48.888 --> 00:00:51.111
externe dimensie,

00:00:51.111 --> 00:00:53.184
die wil bouwen, scheppen, ondernemen,

00:00:53.184 --> 00:00:54.730
innoveren.

00:00:54.730 --> 00:00:57.468
Adam II is onze bescheiden kant.

00:00:57.468 --> 00:01:00.285
Adam II wil goed doen en goed zijn,

00:01:00.285 --> 00:01:02.232
zijn innerlijke leven zo leiden

00:01:02.232 --> 00:01:06.035
dat hij God, de schepping 
en onze mogelijkheden eert.

00:01:06.035 --> 00:01:07.923
Adam I wil de wereld veroveren.

00:01:07.923 --> 00:01:10.977
Adam II wil een roeping hebben 
en zich inzetten voor de wereld.

00:01:10.977 --> 00:01:13.175
Adam I dorst naar prestaties,

00:01:13.175 --> 00:01:15.857
Adam II naar innerlijke 
bestendigheid en kracht.

00:01:15.857 --> 00:01:18.600
Adam I vraagt hoe de dingen werken.

00:01:18.600 --> 00:01:20.918
Adam II vraagt waarom we bestaan.

00:01:20.918 --> 00:01:23.022
Het motto van Adam I is succes.

00:01:23.022 --> 00:01:27.268
Het motto van Adam II is 
liefde, verlossing en terugkeer.

NOTE Paragraph

00:01:27.268 --> 00:01:30.068
Soloveitchik meende dat deze 
twee dimensies van onze aard

00:01:30.068 --> 00:01:31.766
met elkaar in strijd zijn.

00:01:31.766 --> 00:01:33.830
We leven in eeuwige zelf-confrontatie

00:01:33.830 --> 00:01:37.094
tussen uiterlijk succes 
en innerlijke waarde.

00:01:37.094 --> 00:01:40.818
Het lastige, volgens mij, van deze
twee dimensies is dat ze

00:01:41.270 --> 00:01:43.680
volgens een verschillende logica werken.

00:01:43.680 --> 00:01:45.914
De externe logica is economisch:

00:01:45.914 --> 00:01:49.380
inbreng leidt tot opbrengst, 
risico leidt tot beloning.

00:01:49.380 --> 00:01:51.156
De interne dimensie van onze aard

00:01:51.156 --> 00:01:54.577
is een morele en dikwijls
omgekeerde logica.

00:01:54.577 --> 00:01:56.451
Je moet geven om te krijgen.


00:01:56.451 --> 00:01:58.537
Je moet je overgeven 
aan iets buiten jezelf

00:01:58.537 --> 00:02:00.449
om kracht te winnen binnenin.

00:02:00.449 --> 00:02:02.770
Je moet je drang overwinnen
om je zin te krijgen.

00:02:02.770 --> 00:02:05.561
Om jezelf te vervullen,
moet je jezelf vergeten.

00:02:05.561 --> 00:02:09.393
Om jezelf te vinden,
moet je jezelf verliezen.

NOTE Paragraph

00:02:09.873 --> 00:02:12.809
We leven in een maatschappij
die Adam I verkiest,

00:02:12.809 --> 00:02:15.049
en Adam II vaak verwaarloost.

00:02:15.049 --> 00:02:18.281
Het probleem is dat dit je 
in een listig wezen verandert,

00:02:18.281 --> 00:02:19.838
dat het leven als een spel ziet.

00:02:19.838 --> 00:02:22.563
Je wordt een koud, berekend wezen

00:02:22.563 --> 00:02:25.369
dat verglijdt in een soort 
van middelmatigheid

00:02:25.369 --> 00:02:26.829
waarin je het verschil beseft

00:02:26.829 --> 00:02:29.401
tussen wie je zou willen zijn,
en wie je echt bent.

00:02:29.401 --> 00:02:34.974
Je krijgt niet het soort lijkrede waarvan 
je hoopt dat iemand ze zal geven.

00:02:34.974 --> 00:02:36.660
Je hebt niet de diepe overtuiging.

00:02:36.660 --> 00:02:39.197
Je hebt geen emotionele weerklank.

00:02:39.197 --> 00:02:40.966
Je bent niet geëngageerd voor taken

00:02:40.966 --> 00:02:44.180
waarvan de uitvoering meer dan 
een mensenleven duurt.

NOTE Paragraph

00:02:44.180 --> 00:02:47.627
Het deed me denken aan een standaard 
antwoord doorheen de geschiedenis

00:02:47.627 --> 00:02:50.389
over hoe een solide Adam II gevormd wordt,

00:02:50.389 --> 00:02:52.399
hoe je een diepgaand karakter vormt.

00:02:52.399 --> 00:02:55.124
Doorheen de geschiedenis 
zijn mensen teruggegaan

00:02:55.124 --> 00:02:57.010
naar hun eigen verleden,

00:02:57.010 --> 00:02:59.260
soms naar een mooie tijd in hun leven,

00:02:59.260 --> 00:03:00.719
naar hun kindertijd,

00:03:00.719 --> 00:03:04.685
en dikwijls blijft de geest 
hangen in het verleden

00:03:04.685 --> 00:03:06.073
bij een moment van schaamte,

00:03:06.073 --> 00:03:09.000
bij een begane zonde,
een daad van egoïsme,

00:03:09.000 --> 00:03:11.290
een daad van nalatigheid, 
oppervlakkigheid,

00:03:11.290 --> 00:03:14.033
de zonde van woede, van zelfmedelijden,

00:03:14.033 --> 00:03:17.618
van een hielenlikker zijn,
van gebrek aan moed.

00:03:17.618 --> 00:03:22.313
Adam I wordt gevormd 
door te bouwen op je sterktes.

00:03:22.313 --> 00:03:26.409
Adam II wordt gebouwd door
je zwaktes te overwinnen.

00:03:26.409 --> 00:03:29.267
Je kijkt binnenin jezelf,
en je vindt de zonden

00:03:29.267 --> 00:03:32.249
die je keer op keer beging in je leven,
je typische zonde,

00:03:32.740 --> 00:03:35.431
van waaruit de andere ontstaan,

00:03:35.431 --> 00:03:38.295
en je vecht tegen die zonde 
en worstelt met die zonde.

00:03:38.295 --> 00:03:41.431
Uit die worsteling, uit dit lijden

00:03:41.431 --> 00:03:45.049
vormt zich een diepgaande persoonlijkheid.

00:03:45.049 --> 00:03:48.081
Vaak wordt ons niet geleerd
om onze zonden te herkennen.

00:03:48.087 --> 00:03:49.935
Zo leren we in onze cultuur niet

00:03:49.935 --> 00:03:51.882
hoe ze te bevechten,

00:03:51.882 --> 00:03:54.555
hoe ze te confronteren, 
en hoe ze te bestrijden.

00:03:54.555 --> 00:03:57.885
We leven in een cultuur
met een Adam I-mentaliteit

00:03:57.885 --> 00:04:01.054
waar we niet spreken over Adam II.

NOTE Paragraph

00:04:01.054 --> 00:04:03.720
Reinhold Niebuhr, tenslotte, 
vatte de confrontatie,

00:04:03.720 --> 00:04:07.465
het volledig geleefde leven 
van Adam I en II samen als volgt:

00:04:08.398 --> 00:04:11.660
"Niets dat de moeite waard is,
kan bereikt worden tijdens ons leven.

00:04:11.660 --> 00:04:14.042
Daarom moeten we 
gered worden door hoop.

00:04:14.042 --> 00:04:17.888
Niets dat echt of mooi 
of goed is, houdt steek

00:04:17.888 --> 00:04:20.104
in een onmiddellijke historische context.

00:04:20.104 --> 00:04:22.782
Daarom moeten we 
gered worden door geloof.

00:04:22.782 --> 00:04:26.672
Niets wat we doen, hoe deugdelijk ook,
kan alleen gedaan worden.

00:04:26.672 --> 00:04:29.718
Daarom moeten we 
gered worden door liefde.

00:04:29.718 --> 00:04:32.155
Geen deugdelijke daad is even deugdelijk

NOTE Paragraph

00:04:32.155 --> 00:04:36.141
vanuit de visie van onze vriend of vijand
als vanuit onze eigen visie.

00:04:36.141 --> 00:04:38.968
Daarom moeten we gered worden
door de ultieme vorm van liefde,

00:04:38.968 --> 00:04:40.604
en die is vergiffenis."

NOTE Paragraph

00:04:40.604 --> 00:04:42.680
Dankuwel.

NOTE Paragraph

00:04:42.680 --> 00:04:44.398
(Applaus)