1
00:00:01,039 --> 00:00:03,502
Nie mogę ich zapomnieć.

2
00:00:03,502 --> 00:00:08,079
Nazywali się Aslan, Alik, Andrei,

3
00:00:08,079 --> 00:00:12,793
Fernanda, Fred, Galina, Gunnhild,

4
00:00:12,793 --> 00:00:18,167
Hans, Ingeborg, Matti, Natalya,

5
00:00:18,167 --> 00:00:22,807
Nancy, Sheryl, Usman, Zarema.

6
00:00:22,807 --> 00:00:26,225
To tylko kilkoro z nich.

7
00:00:26,225 --> 00:00:29,599
Dla wielu, ich egzystencja
i człowieczeństwo

8
00:00:29,599 --> 00:00:32,964
zostały sprowadzone do statystyk

9
00:00:32,964 --> 00:00:37,280
i nazwane chłodno
"incydentami bezpieczeństwa".

10
00:00:37,280 --> 00:00:39,475
Dla mnie byli kolegami,

11
00:00:39,475 --> 00:00:42,325
pracownikami humanitarnymi,

12
00:00:42,325 --> 00:00:46,191
którzy próbowali pomóc ofiarom wojny
w Czeczeni w latach 90.

13
00:00:49,191 --> 00:00:54,164
Pracowali jako pielęgniarze, logistycy,
eksperci od budowy schronień,

14
00:00:54,164 --> 00:00:56,997
tłumacze, asystenci prawni.

15
00:00:56,997 --> 00:01:00,853
Za tę służbę zostali zamordowani,

16
00:01:00,853 --> 00:01:03,335
ich rodziny zostały rozbite,

17
00:01:03,335 --> 00:01:06,767
a ich historia w dużej mierze zapomniana.

18
00:01:06,767 --> 00:01:10,614
Nikogo nie skazano za te zbrodnie.

19
00:01:10,614 --> 00:01:12,661
Nie mogę ich zapomnieć.

20
00:01:12,661 --> 00:01:14,880
Oni we mnie żyją,

21
00:01:14,880 --> 00:01:18,320
wspomnienia po nich
nadają znaczenia każdemu dniu,

22
00:01:18,320 --> 00:01:22,751
ale nawiedzają też
ciemne zakamarki mojego umysłu.

23
00:01:22,751 --> 00:01:25,712
Jako pracownicy pomocy humanitarnej

24
00:01:25,712 --> 00:01:28,064
stanęli po stronie ofiar,

25
00:01:28,064 --> 00:01:32,661
żeby im pomóc, dodać otuchy,
zapewnić bezpieczeństwo.

26
00:01:32,661 --> 00:01:35,587
Jednak kiedy sami potrzebowali ochrony,

27
00:01:35,587 --> 00:01:37,934
nikt nie przyszedł z pomocą.

28
00:01:37,934 --> 00:01:40,428
Widząc nagłówki gazet,

29
00:01:40,428 --> 00:01:43,673
opisujące wojnę w Iraku lub Syrii,

30
00:01:43,673 --> 00:01:47,577
"Pracownik pomocy porwany",
"Egzekucja zakładnika",

31
00:01:47,577 --> 00:01:50,100
ludzie pytają: "Kim oni są?

32
00:01:50,100 --> 00:01:52,025
Skąd oni się tam wzięli?

33
00:01:52,025 --> 00:01:54,033
Kto ich do tego zmotywował?".

34
00:01:54,033 --> 00:01:57,909
Staliśmy się obojętni na zbrodnie.

35
00:01:57,909 --> 00:02:01,038
To dlatego tutaj dzisiaj jestem.

36
00:02:01,038 --> 00:02:04,575
Musimy znaleźć sposób, by o nich pamiętać.

37
00:02:04,575 --> 00:02:10,566
Musimy zrozumieć wartości,
dla których poświęcili swoje życie.

38
00:02:10,566 --> 00:02:15,788
Musimy żądać sprawiedliwości.

39
00:02:15,788 --> 00:02:19,229
Kiedy w 1996 roku
Wysoki Komisarz ONZ ds. Uchodźców

40
00:02:19,229 --> 00:02:21,424
wysłał mnie na Północny Kaukaz

41
00:02:21,424 --> 00:02:23,516
zdawałem sobie sprawę z ryzyka.

42
00:02:23,516 --> 00:02:25,879
Pięciu z moich kolegów zostało zabitych,

43
00:02:25,879 --> 00:02:27,946
trzech - poważnie rannych,

44
00:02:27,946 --> 00:02:30,171
siedmiu wzięto jako zakładników.

45
00:02:30,171 --> 00:02:32,078
Byliśmy więc ostrożni.

46
00:02:32,078 --> 00:02:36,152
Jeździliśmy w opancerzonych pojazdach,
używaliśmy samochodów-przynęt,

47
00:02:36,152 --> 00:02:39,207
zmienialiśmy trasy, zmienialiśmy domy,

48
00:02:39,207 --> 00:02:43,208
zachowywaliśmy wszystkie
możliwe środki bezpieczeństwa.

49
00:02:43,208 --> 00:02:49,208
Jednak pewnej zimowej nocy,
w styczniu 1998 roku, nadeszła moja kolej.

50
00:02:49,208 --> 00:02:53,185
Kiedy z ochroniarzem wszedłem 
do mojego mieszkania we Władykaukazie,

51
00:02:53,185 --> 00:02:56,561
natychmiast otoczyła nas grupa
uzbrojonych mężczyzn.

52
00:02:56,561 --> 00:02:58,998
Cisnęli ochroniarza na ziemię,

53
00:02:58,998 --> 00:03:05,186
pobili go, związali
i wyciągnęli na zewnątrz.

54
00:03:05,186 --> 00:03:10,321
Mnie zakuli w kajdanki,
zawiązali mi oczy i kazali klęczeć.

55
00:03:10,321 --> 00:03:14,134
Poczułem tłumik pistoletu na karku.

56
00:03:14,134 --> 00:03:19,852
W takiej sytuacji nie ma czasu
na myślenie, na modlitwę.

57
00:03:19,852 --> 00:03:26,719
Przed oczami przeleciało mi
całe moje życie.

58
00:03:26,719 --> 00:03:29,645
Zajęło mi trochę czasu, zanim zrozumiałem,

59
00:03:29,645 --> 00:03:33,058
że zamaskowani mężczyźni
nie przyszli mnie zabić,

60
00:03:33,058 --> 00:03:38,611
tylko żeby mnie porwać na czyjeś zlecenie.

61
00:03:38,611 --> 00:03:42,782
Tego dnia zaczął się dla mnie
proces odczłowieczania.

62
00:03:42,782 --> 00:03:48,855
Nie byłem niczym więcej niż towarem.

63
00:03:48,855 --> 00:03:50,931
Normalnie o tym nie mówię,

64
00:03:50,931 --> 00:03:56,558
ale dziś chcę opowiedzieć wam trochę
o 317 dniach spędzonych w niewoli.

65
00:03:56,558 --> 00:03:59,654
Trzymano mnie w podziemnej celi,

66
00:03:59,654 --> 00:04:01,718
w całkowitej ciemności,

67
00:04:01,718 --> 00:04:05,472
przez 23 godziny i 45 minut dziennie.

68
00:04:05,472 --> 00:04:08,758
Potem przychodziło dwóch strażników.

69
00:04:08,758 --> 00:04:11,432
Przynosili mi duży kawałek chleba,

70
00:04:11,432 --> 00:04:15,216
miskę zupy i świecę.

71
00:04:15,216 --> 00:04:19,280
Świeca paliła się 15 minut,

72
00:04:19,280 --> 00:04:23,088
15 minut cennego światła.

73
00:04:23,088 --> 00:04:28,994
Potem ją zabierali,
a ja wracałem do ciemności.

74
00:04:28,994 --> 00:04:32,428
Przykuli mnie metalowym kablem do łóżka.

75
00:04:32,428 --> 00:04:36,610
Mogłem zrobić tylko cztery małe kroki.

76
00:04:36,610 --> 00:04:40,535
Zawsze marzyłem o piątym.

77
00:04:40,535 --> 00:04:44,756
Bez telewizji, radia, gazet,
kogokolwiek do rozmowy.

78
00:04:44,756 --> 00:04:49,069
Nie miałem ręcznika, mydła,
papieru toaletowego,

79
00:04:49,069 --> 00:04:57,926
tylko dwa metalowe wiadra,
jedno na wodę, drugie na odchody.

80
00:04:57,926 --> 00:04:59,546
Możecie sobie wyobrazić,

81
00:04:59,546 --> 00:05:02,412
że udawanie egzekucji może być
rozrywką dla strażników

82
00:05:02,412 --> 00:05:09,458
kiedy chcą się poznęcać
albo są po prostu znudzeni lub pijani?

83
00:05:09,458 --> 00:05:13,073
Powoli doprowadzali mnie do szału.

84
00:05:13,073 --> 00:05:17,583
Izolacja i ciemność są trudne do opisania.

85
00:05:17,583 --> 00:05:19,975
Jak można opisać nic?

86
00:05:19,975 --> 00:05:23,953
Żadne słowa nie opiszą
głębi samotności, jakiej doznałem.

87
00:05:23,953 --> 00:05:29,758
Balansowałem na granicy
między rozsądkiem a szaleństwem.

88
00:05:29,758 --> 00:05:35,408
Czasem w ciemności grałem
w wyimaginowane warcaby.

89
00:05:35,408 --> 00:05:37,611
Zaczynałem od czarnych pionków,

90
00:05:37,611 --> 00:05:39,270
potem ruszałem białymi,

91
00:05:39,270 --> 00:05:43,459
wracałem do czarnych,
próbując przechytrzyć przeciwnika.

92
00:05:43,459 --> 00:05:46,860
Od tamtej pory już nie gram w warcaby.

93
00:05:46,860 --> 00:05:53,177
Dręczyły mnie myśli o rodzinie
i moim towarzyszu, ochroniarzu Ediku.

94
00:05:53,177 --> 00:05:55,987
Nie wiedziałem, co się z nim stało.

95
00:05:55,987 --> 00:05:59,762
By nie myśleć, próbowałem wypełnić czas

96
00:05:59,762 --> 00:06:03,743
wykonując wszelkie możliwe
ćwiczenia fizyczne.

97
00:06:03,743 --> 00:06:08,793
Próbowałem się modlić,
próbowałem różnych gier pamięciowych.

98
00:06:08,793 --> 00:06:13,456
Jednak ciemność tworzy absurdalne myśli.

99
00:06:13,456 --> 00:06:19,447
Jedna część mózgu nakazuje
stawiać opór, krzyczeć, płakać,

100
00:06:19,447 --> 00:06:25,754
a druga każe się zamknąć
i wytrzymać do końca.

101
00:06:25,754 --> 00:06:31,103
W tej ciągłej wewnętrznej debacie
nie ma żadnego arbitra.

102
00:06:31,103 --> 00:06:36,083
Pewnego dnia strażnik powiedział:

103
00:06:36,083 --> 00:06:39,970
"Dziś będziesz klęczeć
i żebrać o jedzenie".

104
00:06:39,970 --> 00:06:43,632
Nie byłem w dobrym nastroju,
więc go obraziłem.

105
00:06:43,632 --> 00:06:46,776
Obraziłem jego matkę,
obraziłem jego przodków.

106
00:06:46,776 --> 00:06:51,207
Konsekwencja była umiarkowana;
wyrzucił jedzenie do wiadra z odchodami.

107
00:06:51,207 --> 00:06:54,882
Następnego dnia wrócił
z tym samym żądaniem.

108
00:06:54,882 --> 00:06:57,321
Dostał tę samą odpowiedź,

109
00:06:57,321 --> 00:07:01,532
co wywołało tę samą reakcję.

110
00:07:01,532 --> 00:07:05,363
Cztery dni później bolało mnie całe ciało.

111
00:07:05,363 --> 00:07:09,705
Nie wiedziałem, że głód boli tak mocno,
kiedy je się tak mało,

112
00:07:09,705 --> 00:07:15,979
więc kiedy przyszedł strażnik,

113
00:07:15,979 --> 00:07:18,923
ukląkłem.

114
00:07:18,923 --> 00:07:22,081
Błagałem o moje jedzenie.

115
00:07:22,081 --> 00:07:29,318
Pokora była jedynym sposobem,
by przetrwać do następnego dnia.

116
00:07:29,318 --> 00:07:34,293
Po porwaniu przetransportowano mnie
z Osetii Północnej do Czeczenii.

117
00:07:34,293 --> 00:07:38,590
Trzy dni mozolnej podróży
na pace różnych pojazdów.

118
00:07:38,590 --> 00:07:41,109
Po przyjeździe przez 11 dni

119
00:07:41,109 --> 00:07:44,304
przesłuchiwał mnie 
mężczyzna imieniem Rusłan.

120
00:07:44,304 --> 00:07:46,358
Przesłuchania wyglądały tak samo.

121
00:07:46,358 --> 00:07:48,710
Troszkę więcej światła. 45 minut.

122
00:07:48,710 --> 00:07:50,355
Schodził do celi,

123
00:07:50,355 --> 00:07:52,949
kazał strażnikom 
przywiązać mnie do krzesła

124
00:07:52,949 --> 00:07:56,809
i włączał muzykę na cały regulator.

125
00:07:56,809 --> 00:07:59,530
Wtedy wykrzykiwał pytania.

126
00:07:59,530 --> 00:08:02,325
Krzyczał. Bił mnie.

127
00:08:02,325 --> 00:08:04,238
Oszczędzę wam szczegółów.

128
00:08:04,238 --> 00:08:06,591
Wielu pytań nie rozumiałem,

129
00:08:06,591 --> 00:08:12,204
niektórych nawet nie chciałem zrozumieć.

130
00:08:12,204 --> 00:08:16,433
Długość przesłuchania 
pokrywała się z długością płyty.

131
00:08:16,433 --> 00:08:19,380
15 piosenek, 45 minut.

132
00:08:19,380 --> 00:08:22,495
Za każdym razem wyczekiwałem
ostatniej piosenki.

133
00:08:22,495 --> 00:08:26,280
Pewnego dnia czy nocy,
nie wiem dokładnie,

134
00:08:26,280 --> 00:08:29,297
gdzieś nad celą
usłyszałem płaczące dziecko,

135
00:08:29,297 --> 00:08:32,129
chłopca, może dwu- lub trzylatka.

136
00:08:32,129 --> 00:08:36,786
Kroki, zamieszanie,
biegających w popłochu ludzi.

137
00:08:36,786 --> 00:08:39,310
Kiedy Rusłan przyszedł następnego dnia,

138
00:08:39,310 --> 00:08:42,250
zanim zadał mi pierwsze pytanie,

139
00:08:42,250 --> 00:08:45,838
zapytałem go: "Jak czuje się twój syn?
Czy ma się lepiej?".

140
00:08:45,838 --> 00:08:48,404
Zaskoczyłem go tym pytaniem.

141
00:08:48,404 --> 00:08:51,583
Był wściekły, że może strażnicy

142
00:08:51,583 --> 00:08:53,911
mówili mi o jego życiu prywatnym.

143
00:08:53,911 --> 00:08:56,702
Zacząłem mówić mu
o pozarządowych organizacjach

144
00:08:56,702 --> 00:08:59,243
wspomagających lokalne kliniki,

145
00:08:59,243 --> 00:09:01,785
które mogłyby pomóc jego synowi.

146
00:09:01,785 --> 00:09:05,739
Rozmawialiśmy o edukacji, o rodzinie.

147
00:09:05,739 --> 00:09:07,667
Opowiedział mi o swoich dzieciach.

148
00:09:07,667 --> 00:09:09,833
Ja opowiedziałem mu o swoich córkach.

149
00:09:09,833 --> 00:09:13,223
Mówił o broni, samochodach, kobietach,

150
00:09:13,223 --> 00:09:17,372
więc i ja musiałem mówić o broni,
samochodach i kobietach.

151
00:09:17,372 --> 00:09:21,280
Rozmawialiśmy do ostatniej piosenki.

152
00:09:21,280 --> 00:09:26,923
Rusłan był najbrutalniejszym
człowiekiem, jakiego spotkałem.

153
00:09:26,923 --> 00:09:30,180
Po naszej rozmowie
już nigdy więcej mnie nie dotknął.

154
00:09:30,180 --> 00:09:32,736
Nie zadawał żadnych pytań.

155
00:09:32,736 --> 00:09:36,791
Nie byłem już tylko towarem.

156
00:09:36,791 --> 00:09:41,500
Dwa dni później 
przeniesiono mnie w inne miejsce.

157
00:09:41,500 --> 00:09:44,195
Już na miejscu podszedł do mnie strażnik,

158
00:09:44,195 --> 00:09:46,990
bardzo blisko, co zwykle się nie zdarzało,

159
00:09:46,990 --> 00:09:50,025
i powiedział miękkim głosem:

160
00:09:50,025 --> 00:09:52,649
"Chciałbym ci podziękować za pomoc,

161
00:09:52,649 --> 00:09:56,459
jakiej twoja organizacja
udzieliła mojej rodzinie,

162
00:09:56,459 --> 00:10:02,238
kiedy zostaliśmy wysiedleni z Dagestanu".

163
00:10:02,238 --> 00:10:05,891
Cóż mogłem odpowiedzieć?

164
00:10:05,891 --> 00:10:10,667
Zabolało mnie to tak, jak gdyby
ktoś wbił mi ostrze w brzuch.

165
00:10:10,667 --> 00:10:13,801
Tygodniami zastanawiałem się,

166
00:10:13,801 --> 00:10:17,105
jak pogodzić powody,
dla których pomogliśmy tej rodzinie

167
00:10:17,105 --> 00:10:20,157
i fakt, że jeden z jej członków
wyrósł na najemnika.

168
00:10:20,157 --> 00:10:22,260
Był młody i nieśmiały.

169
00:10:22,260 --> 00:10:24,525
Nigdy nie widziałem jego twarzy.

170
00:10:24,525 --> 00:10:27,225
Pewnie chciał dobrze.

171
00:10:27,225 --> 00:10:29,707
Ale te 15 sekund sprawiło,

172
00:10:29,707 --> 00:10:33,422
że zacząłem kwestionować wszystko,
co do tej pory zrobiliśmy,

173
00:10:33,422 --> 00:10:35,813
wszystkie moje poświęcenia.

174
00:10:35,813 --> 00:10:39,296
Zacząłem się zastanawiać,
jak oni nas widzą.

175
00:10:39,296 --> 00:10:41,466
Dotąd przypuszczałem,

176
00:10:41,466 --> 00:10:44,775
że wiedzą, dlaczego tam jesteśmy
i co tam robimy.

177
00:10:44,775 --> 00:10:47,768
Myliłem się.

178
00:10:47,768 --> 00:10:51,870
Nie łatwo jest wytłumaczyć,
dlaczego to robimy,

179
00:10:51,870 --> 00:10:54,842
nawet najbliższym.

180
00:10:54,842 --> 00:10:58,309
Nie jesteśmy idealni, nie jesteśmy lepsi,

181
00:10:58,309 --> 00:11:00,935
nie jesteśmy grupą antyterrorystyczną,

182
00:11:00,935 --> 00:11:03,049
nie jesteśmy superbohaterami,

183
00:11:03,049 --> 00:11:04,721
nie zapobiegamy wojnom.

184
00:11:04,721 --> 00:11:10,301
Wiemy, że pomoc humanitarna
nie daje rozwiązań politycznych.

185
00:11:10,301 --> 00:11:14,393
Pomagamy, bo każde życie jest ważne.

186
00:11:14,393 --> 00:11:19,286
Ocalenie jednej osoby,
rodziny, małej grupy ludzi,

187
00:11:19,286 --> 00:11:22,146
robi wielką różnicę.

188
00:11:22,146 --> 00:11:24,967
Tsunami, trzęsienie ziemi czy tajfun

189
00:11:24,967 --> 00:11:28,845
przyciągają ekipy ratowników
z całego świata,

190
00:11:28,845 --> 00:11:32,117
tygodniami przeszukujące gruzy.

191
00:11:32,117 --> 00:11:34,551
Nikt nie pyta, po co.

192
00:11:34,551 --> 00:11:36,784
Każde życie się liczy,

193
00:11:36,784 --> 00:11:40,830
a przynajmniej powinno.

194
00:11:40,830 --> 00:11:44,145
To samo dzieje się,
kiedy pomagamy uchodźcom,

195
00:11:44,145 --> 00:11:49,220
ludziom wysiedlonym ze swoich państw
w wyniku konfliktów, bezpaństwowcom.

196
00:11:49,220 --> 00:11:51,390
Znam wielu ludzi,

197
00:11:51,390 --> 00:11:54,398
którzy w obliczu wielkiego cierpienia

198
00:11:54,398 --> 00:11:58,169
czują się bezsilni i zaprzestają pomocy.

199
00:11:58,169 --> 00:12:01,816
Szkoda, bo istnieje wiele sposobów pomocy.

200
00:12:01,816 --> 00:12:04,027
My nie dajemy się poczuciu bezsilności.

201
00:12:04,027 --> 00:12:06,328
Robimy, co w naszej mocy,

202
00:12:06,328 --> 00:12:09,332
by zapewnić ochronę i spokój.

203
00:12:09,332 --> 00:12:11,093
Musimy.

204
00:12:11,093 --> 00:12:12,843
Nie możemy postąpić inaczej.

205
00:12:12,843 --> 00:12:18,197
To dzięki temu czujemy się ludźmi.

206
00:12:18,197 --> 00:12:22,316
To moje zdjęcie w dniu,
kiedy mnie uwolniono.

207
00:12:22,316 --> 00:12:26,658
Kilka miesięcy później spotkałem się
z ówczesnym premierem Francji.

208
00:12:26,658 --> 00:12:28,700
Oto co od niego usłyszałem:

209
00:12:28,700 --> 00:12:33,141
"Wykazałeś się brakiem odpowiedzialności,
jadąc do Północnego Kaukazu.

210
00:12:33,141 --> 00:12:38,057
Nie wiesz, jak wiele problemów
nam to przysporzyło".

211
00:12:38,057 --> 00:12:40,312
To było krótkie spotkanie.

212
00:12:40,312 --> 00:12:42,381
(Śmiech)

213
00:12:42,381 --> 00:12:46,925
Pomoc ludziom w niebezpieczeństwie
to odpowiedzialność.

214
00:12:46,925 --> 00:12:51,533
W tamtej wojnie, której tak naprawdę
nikt nie chciał zakończyć,

215
00:12:51,533 --> 00:12:54,108
a mamy takich dzisiaj wiele,

216
00:12:54,108 --> 00:12:57,888
pomoc ludziom w potrzebie
i zapewnienie im ochrony

217
00:12:57,888 --> 00:13:00,107
nie było tylko aktem humanitaryzmu,

218
00:13:00,107 --> 00:13:03,099
sprawiało prawdziwą różnicę.

219
00:13:03,099 --> 00:13:06,480
Dlaczego nie mógł tego zrozumieć?

220
00:13:06,480 --> 00:13:08,597
Mamy obowiązek próbować.

221
00:13:08,597 --> 00:13:12,431
Słyszeliście zapewne o zasadzie
"odpowiedzialności za ochronę".

222
00:13:12,431 --> 00:13:16,512
Rezultaty proponowanych rozwiązań
zależą od wielu czynników.

223
00:13:16,512 --> 00:13:20,369
Możemy nawet przegrać,
ale jest coś gorszego niż przegrana.

224
00:13:20,369 --> 00:13:24,230
Brak jakichkolwiek starań.

225
00:13:24,230 --> 00:13:28,316
Życie tych, którzy wybiorą
taką właśnie pracę

226
00:13:28,316 --> 00:13:32,404
będzie pełne szczęścia i smutku,

227
00:13:32,404 --> 00:13:35,203
bo jest wielu ludzi,
którym nie możemy pomóc,

228
00:13:35,203 --> 00:13:39,557
wielu, których nie możemy ochronić,
wielu, których nie uratowaliśmy.

229
00:13:39,557 --> 00:13:41,650
Nazywam ich moimi duchami,

230
00:13:41,650 --> 00:13:44,757
bo doświadczywszy ich cierpienia

231
00:13:44,757 --> 00:13:49,244
wziąłem trochę tego cierpienia na siebie.

232
00:13:49,244 --> 00:13:51,970
Wielu młodych pracownikow humanitarnych

233
00:13:51,970 --> 00:13:54,988
wynosi wiele goryczy
ze swoich pierwszych doświadczeń.

234
00:13:54,988 --> 00:13:57,960
Stają się świadkami sytuacji,

235
00:13:57,960 --> 00:14:00,882
których nie potrafią zmienić.

236
00:14:00,882 --> 00:14:03,579
Muszą nauczyć się to akceptować

237
00:14:03,579 --> 00:14:06,958
i stopniowo przekształcać
w pozytywną energię.

238
00:14:06,958 --> 00:14:08,407
To trudne.

239
00:14:08,407 --> 00:14:10,945
Wielu tego nie potrafi,

240
00:14:10,945 --> 00:14:14,953
ale dla tych, którym się to udaje
nie istnieje lepsza praca.

241
00:14:14,953 --> 00:14:19,613
Ich działania robią różnice
widoczne każdego dnia.

242
00:14:19,613 --> 00:14:23,225
Pracownicy humanitarni
znają ryzyko, jakie biorą na siebie,

243
00:14:23,225 --> 00:14:27,577
wkraczając na tereny konfliktowe
i pokonfliktowe.

244
00:14:27,577 --> 00:14:34,429
Nasza praca staje się
coraz bardziej niebezpieczna.

245
00:14:34,429 --> 00:14:39,361
Nienaruszalność ludzkiego życia zanika.

246
00:14:39,361 --> 00:14:43,150
Czy wiedzieliście, że od 2000 roku
potroiła się liczba ataków

247
00:14:43,150 --> 00:14:47,379
na pracowników pomocy humanitarnej.

248
00:14:47,379 --> 00:14:50,911
Rok 2013 ustanowił nowe rekordy:

249
00:14:50,911 --> 00:14:54,033
153 zabitych,

250
00:14:54,033 --> 00:14:57,177
171 poważnie rannych,

251
00:14:57,177 --> 00:15:01,405
134 porwanych.

252
00:15:01,405 --> 00:15:05,178
Tak wiele zniszczonych istnień.

253
00:15:05,178 --> 00:15:10,380
Przed rozpoczęciem wojny w Somalii
w późnych latach 80.

254
00:15:10,380 --> 00:15:14,330
pracownicy humanitarni
stali się ofiarami wielu ataków,

255
00:15:14,330 --> 00:15:16,837
których tak naprawdę nie byli celem,

256
00:15:16,837 --> 00:15:19,942
to tak zwane straty uboczne.

257
00:15:19,942 --> 00:15:21,636
To się zmieniło.

258
00:15:21,636 --> 00:15:23,352
Popatrzcie na to zdjęcie.

259
00:15:23,352 --> 00:15:25,872
Bagdad, sierpień 2003.

260
00:15:25,872 --> 00:15:28,460
24 zamordowanych.

261
00:15:28,460 --> 00:15:31,517
Nie jest już tak, jak wcześniej,

262
00:15:31,517 --> 00:15:35,933
kiedy ochraniały nas flagi
ONZ lub Czerwonego Krzyża.

263
00:15:35,933 --> 00:15:38,215
Przez ostatnie 20 lat

264
00:15:38,215 --> 00:15:42,051
krzyżowały się ze sobą grupy przestępcze
i niektóre grupy polityczne,

265
00:15:42,051 --> 00:15:45,186
co dało rodzaj mieszańców,

266
00:15:45,186 --> 00:15:48,052
z którymi nie da się porozumieć.

267
00:15:48,052 --> 00:15:53,426
Zasady humanitarne są testowane,
poddawane w wątpliwość i ignorowane,

268
00:15:53,426 --> 00:15:58,312
ale, co ważniejsze, porzuciliśmy
szukanie sprawiedliwości.

269
00:15:58,312 --> 00:16:01,532
Ataki na pracowników humanitarnych

270
00:16:01,532 --> 00:16:04,997
pozostają bez konsekwencji.

271
00:16:04,997 --> 00:16:07,166
Po uwolnieniu powiedziano mi,

272
00:16:07,166 --> 00:16:09,605
żebym nie szukał sprawiedliwości,

273
00:16:09,605 --> 00:16:12,584
że to nie przyniesie nic dobrego.

274
00:16:12,584 --> 00:16:17,593
Poza tym mógłbym narazić 
innych na niebezpieczeństwo.

275
00:16:17,593 --> 00:16:20,884
Dopiero po kilku latach 
aresztowano trójkę osób,

276
00:16:20,884 --> 00:16:25,175
które były powiązane z porwaniem.

277
00:16:25,175 --> 00:16:27,711
To był wyjątek.

278
00:16:27,711 --> 00:16:32,230
Nikt nie szukał sprawiedliwości
w imieniu pracowników humanitarnych

279
00:16:32,230 --> 00:16:36,518
zabitych i porwanych w Czeczenii
w latach 1995-1999

280
00:16:36,518 --> 00:16:40,516
lub gdziekolwiek indziej na świecie.

281
00:16:40,516 --> 00:16:42,493
To jest nie do zaakceptowania.

282
00:16:42,493 --> 00:16:44,394
To jest niewybaczalne.

283
00:16:44,394 --> 00:16:49,667
Ataki na pracowników humanitarnych
są przestępstwem w prawie międzynarodowym.

284
00:16:49,667 --> 00:16:52,325
Te zbrodnie nie powinny być bezkarne.

285
00:16:52,325 --> 00:16:54,815
Musimy zakończyć ten okres bezkarności.

286
00:16:54,815 --> 00:16:58,766
Musimy zdać sobię sprawę,
że ataki na pracowników humanitarnych

287
00:16:58,766 --> 00:17:02,319
to ataki na człowieczeństwo samo w sobie.

288
00:17:02,319 --> 00:17:06,274
Doprowadza mnie to do wściekłości.

289
00:17:06,274 --> 00:17:12,418
Wiem, że jestem szczęściarzem
w porównaniu do uchodźców, którym pomagam.

290
00:17:12,418 --> 00:17:15,951
Moje miasto nie zostało
doszczętnie zniszczone.

291
00:17:15,951 --> 00:17:20,035
Moi najbliższych 
nie zabito na moich oczach.

292
00:17:20,035 --> 00:17:24,174
Mój kraj nigdy nie stracił suwerenności.

293
00:17:24,174 --> 00:17:28,239
Wiem, że miałem więcej szczęścia
niż inni zakładnicy.

294
00:17:28,239 --> 00:17:32,281
Cztery dni przed moim uwolnieniem

295
00:17:32,281 --> 00:17:34,930
ścięto czterech innych zakładników

296
00:17:34,930 --> 00:17:38,429
kilka kilometrów od miejsca,
gdzie byłem trzymany w niewoli.

297
00:17:38,429 --> 00:17:40,930
Dlaczego ich?

298
00:17:40,930 --> 00:17:44,751
Dlaczego jestem dzisiaj tutaj?

299
00:17:44,751 --> 00:17:48,430
Nie ma prostej odpowiedzi.

300
00:17:48,430 --> 00:17:52,043
Otrzymałem ogromną pomoc
od moich krewnych,

301
00:17:52,043 --> 00:17:55,742
przyjaciół, znajomych i obcych.

302
00:17:55,742 --> 00:18:00,241
Latami pomagali mi wyjść z depresji.

303
00:18:00,241 --> 00:18:04,169
Nie każdy otrzymał tyle uwagi.

304
00:18:04,169 --> 00:18:07,814
Wielu z moich kolegów
po traumatycznych przeżyciach

305
00:18:07,814 --> 00:18:11,090
odebrało sobie życie.

306
00:18:11,090 --> 00:18:14,819
Dziewięciu znam z imienia.

307
00:18:14,819 --> 00:18:19,991
Wielu kolegów rozwiodło się
po traumatycznych doświadczeniach,

308
00:18:19,991 --> 00:18:26,089
bo nie umieli się już porozumiewać 
ze współmałżonkami.

309
00:18:26,089 --> 00:18:28,663
Przestałem ich liczyć.

310
00:18:28,663 --> 00:18:32,063
Za ten sposób życia wyznaczono cenę.

311
00:18:32,063 --> 00:18:36,746
W Rosji wszystkie pomniki
mają wyryty u szczytu piękny napis.

312
00:18:36,746 --> 00:18:40,965
Brzmi następująco. (Po rosyjsku)

313
00:18:40,965 --> 00:18:45,386
"Nikt nie będzie zapomniany,
niczego nie zapomnimy".

314
00:18:45,386 --> 00:18:48,523
Nie mogę zapomnieć o straconych kolegach.

315
00:18:48,523 --> 00:18:50,859
Niczego nie mogę zapomnieć.

316
00:18:50,859 --> 00:18:54,072
Wzywam was, byście pamiętali
o ich poświęceniu

317
00:18:54,072 --> 00:18:56,918
i domagali się lepszej ochrony

318
00:18:56,918 --> 00:19:00,188
dla pracowników humanitarnych 
na całym świecie.

319
00:19:00,188 --> 00:19:06,361
Nie możemy pozwolić,
by zgasł promyk nadziei, jaki nam dają.

320
00:19:06,361 --> 00:19:07,691
Po moich przejściach

321
00:19:07,691 --> 00:19:10,441
wielu kolegów pytało, 
czemu to dalej robię.

322
00:19:10,441 --> 00:19:12,647
"Dlaczego wybrałeś taką pracę?

323
00:19:12,647 --> 00:19:15,201
Dlaczego do tego wróciłeś?".

324
00:19:15,201 --> 00:19:18,016
Moja odpowiedź była prosta:

325
00:19:18,016 --> 00:19:21,926
jeśli bym się wycofał,

326
00:19:21,926 --> 00:19:24,553
oznaczałoby to, że porywacze wygrali,

327
00:19:24,553 --> 00:19:26,904
że odebrali mi duszę

328
00:19:26,904 --> 00:19:29,789
i człowieczeństwo.

329
00:19:29,789 --> 00:19:30,916
Dziękuję.

330
00:19:30,916 --> 00:19:33,993
(Brawa)