1
00:00:00,805 --> 00:00:03,139
9 yaşındayken annem bana büyüdüğümde


2
00:00:03,139 --> 00:00:05,527
nasıl bir eve sahip olmak 
istediğimi sordu.

3
00:00:06,037 --> 00:00:08,520
Ben de bu peri mantarını çizdim.

4
00:00:09,000 --> 00:00:11,794
O da onun gerçeğini yaptı.

5
00:00:11,794 --> 00:00:13,791
(Kahkahalar)

6
00:00:13,791 --> 00:00:16,415
O zaman bunun sıra dışı 
olduğunu düşünmüyorum,

7
00:00:16,415 --> 00:00:17,947
hala da düşündüğümü
sanmıyorum,

8
00:00:17,947 --> 00:00:20,746
çünkü hala 
ev tasarlıyorum.

9
00:00:23,325 --> 00:00:26,698
Bu Bali'de olan altı odalı 
kişiye özel inşa edilmiş ev.

10
00:00:26,698 --> 00:00:29,670
Evin büyük kısmında bambu kullanıldı.

11
00:00:30,360 --> 00:00:33,797
Oturma odası vadiye
dördüncü kattan bakıyor.

12
00:00:34,967 --> 00:00:37,171
Eve köprü yoluyla giriliyor.

13
00:00:38,548 --> 00:00:40,405
Tropikal orman çok sıcak olabiliyor

14
00:00:40,405 --> 00:00:44,170
bu yüzden esintiyi kolay alacak
büyük eğimli çatılar yaptık.

15
00:00:45,760 --> 00:00:49,498
Bazı odalara soğutma sistemi amacıyla 
uzun pencereler yaptık,

16
00:00:49,498 --> 00:00:51,170
tabi ki böcekler için değil.

17
00:00:53,515 --> 00:00:55,233
Bu odayı açık bıraktık.

18
00:00:55,233 --> 00:00:57,995
Soğutma sistemli,
perdeli, cibinlik yatak yaptık.

19
00:00:58,935 --> 00:01:02,569
Bir müşteri oturma odasının köşesinde 
bir televizyon odası istedi.

20
00:01:02,569 --> 00:01:06,332
Bir yeri uzun duvarlarla kutu tarzı yaptık
ama çok hoşumuza gitmedi

21
00:01:06,332 --> 00:01:10,510
onun yerine biz de 
devasa bir koza dokuduk.

22
00:01:12,477 --> 00:01:16,630
Şimdi ihtiyacımız olan
tüm lükslere sahibiz, mesela banyolar.

23
00:01:16,630 --> 00:01:20,999
Oturma odasının köşesindeki sepet,

24
00:01:20,999 --> 00:01:24,513
tabi ki bazılarının kullanım konusunda
tereddüt ettiğini söylemem gerek.

25
00:01:24,513 --> 00:01:27,485
Ses yalıtımı konusunu hala,
tam olarak çözemedik.

26
00:01:27,485 --> 00:01:29,923
(Kahkahalar)

27
00:01:29,923 --> 00:01:32,500
Bu yüzden hala üzerinde çalıştığımız
birçok şey var.

28
00:01:32,500 --> 00:01:34,700
ancak öğrendiğim bir şey ise

29
00:01:34,700 --> 00:01:37,937
bambuyu iyi kullanırsan 
onun da sana iyi davranacağıdır.

30
00:01:38,907 --> 00:01:40,952
Bambu aslında vahşi bir ot.

31
00:01:40,952 --> 00:01:43,924
Verimsiz arazide, derin vadide,

32
00:01:43,924 --> 00:01:47,267
dağ eteğinde bile yetişebiliyor.

33
00:01:47,267 --> 00:01:51,493
Yağmur suyu, kaynak suyu ve 
güneş ışığıyla beslenip büyür.

34
00:01:51,493 --> 00:01:56,253
1.450 tür bambu
dünyanın farklı bölgelerinde yetişiyor

35
00:01:56,253 --> 00:01:58,441
biz ise sadece 
bunun yedi türünü kullanıyoruz.

36
00:01:58,531 --> 00:02:00,119
Bu benim babam.

37
00:02:00,119 --> 00:02:02,220
Beni bambuyla inşa etmeye ikna eden oydu.

38
00:02:02,220 --> 00:02:04,310
7 yıl önce diktiği

39
00:02:04,310 --> 00:02:08,327
Dendrocalamus asper niger
kümesinin içinde duruyor.

40
00:02:08,327 --> 00:02:11,369
Her yıl, yeni nesil filizler gönderir.

41
00:02:11,369 --> 00:02:16,143
Geçen hafta, bu filizlerin üç günde
bir metre boy attığını gördük,

42
00:02:16,143 --> 00:02:20,756
burada 3 yıl içinde sürdürülebilir 
kerestelik ağaçlardan bahsediyoruz.

43
00:02:23,225 --> 00:02:26,638
Şu an ise ailelere ait 
yüzlerce bambu kümesini hasat ediyoruz.

44
00:02:26,638 --> 00:02:29,290
Betung, 18 metreye kadar kullanılabilen,


45
00:02:29,290 --> 00:02:30,956
gerçekten uzun bir bambu türü.

46
00:02:30,956 --> 00:02:33,487
Şu kamyonu dağdan indirmeye çalışın.

47
00:02:33,487 --> 00:02:37,133
Ve güçlü: çeliğin gerilme,

48
00:02:37,133 --> 00:02:39,849
betonun sıkışma gücüne sahip.

49
00:02:39,849 --> 00:02:42,775
4 tonu üzerine pat diye atın

50
00:02:42,775 --> 00:02:45,492
onu bile kaldırabilir.

51
00:02:45,492 --> 00:02:48,690
Hafif ve içi boş olduğundan

52
00:02:48,690 --> 00:02:51,410
bir kaç adamla kaldırılabilecek ağırlıkta

53
00:02:51,410 --> 00:02:54,130
ya da, belli ki, bir kadınla.

54
00:02:54,130 --> 00:02:59,700
(Kakahalar) (Alkış)

55
00:03:02,279 --> 00:03:06,435
Babam Bali'de Yeşil Okulu yaptığı zaman

56
00:03:06,435 --> 00:03:09,639
kampüsteki tüm yapılar
için bambuyu seçti.

57
00:03:09,639 --> 00:03:11,892
Çünkü babam için bu
çocuklara verilmiş,

58
00:03:11,892 --> 00:03:13,796
tutulması gereken bir sözdü.

59
00:03:13,796 --> 00:03:17,856
Onların tüketemeyeceği 
sürdürülebilir bir malzemeydi.

60
00:03:18,547 --> 00:03:22,694
6 yıl önce ilk kez bu yapıları gördüğümde,

61
00:03:22,694 --> 00:03:26,780
ilk aklıma gelen 
bunun mükemmel bir fikir olduğuydu.

62
00:03:26,780 --> 00:03:28,893
Çevremizde yetişiyordu.

63
00:03:28,893 --> 00:03:31,283
Güçlü. Zarif.

64
00:03:31,283 --> 00:03:33,514
Depreme dayanıklı.

65
00:03:33,514 --> 00:03:37,610
Niye daha önce yapılmamıştı?
Sırada ne vardı? Sonrakini ne yapabiliriz?

66
00:03:37,610 --> 00:03:42,637
Yeşil okulu asıl inşa edenlerden
bazılarıyla

67
00:03:42,637 --> 00:03:44,613
Ibuku'yu buldum.

68
00:03:44,613 --> 00:03:50,271
"Ibu", anne; " ku" ise benim demektir. 
Yani kelime "Toprak Ana"yı temsil ediyor.

69
00:03:50,271 --> 00:03:55,363
Ibuku'da bir grup 
mimar, tasarımcı ve sanatçıydık.


70
00:03:55,363 --> 00:03:59,916
Birlikte yaptığımız şey ise
yeni bir inşa yöntemi yaratmak.

71
00:04:00,316 --> 00:04:02,677
Birlikte geçirdiğimiz 5 yılın ardından

72
00:04:02,677 --> 00:04:07,666
birçoğu Bali de olan
50'den fazla eşsiz yapı inşa etmiştik.

73
00:04:08,737 --> 00:04:11,779
9 tanesi Yeşil Köyde;

74
00:04:11,779 --> 00:04:14,612
az önce içlerini görmüş olduğunuz evler.

75
00:04:14,612 --> 00:04:18,776
Evlere özel tasarım mobilyalar yerleştirip,

76
00:04:18,776 --> 00:04:20,834
çevresine sebze bahçeleri yapıyoruz.

77
00:04:20,834 --> 00:04:23,946
Bir gün hepinizi gelip görmeniz için
davet etmeyi çok isteriz.

78
00:04:23,946 --> 00:04:26,974
Oraya gittiğinizde
Yeşil Okulu da görebilirsiniz.

79
00:04:26,974 --> 00:04:29,588
Her yıl okula yeni sınıflar,

80
00:04:29,588 --> 00:04:32,874
yenilenmiş peri mantarı evleri ekliyoruz.

81
00:04:34,548 --> 00:04:37,938
Aynı zamanda dışa satım için 
küçük bir ev üzerinde çalışıyoruz.

82
00:04:37,938 --> 00:04:41,119
Dokuması ve tüm detaylarına kadar 
aynısı olan,

83
00:04:41,119 --> 00:04:44,346
geleneksel bir Sumbalı evi.

84
00:04:45,056 --> 00:04:49,310
Açık havada mutfağı olan bir restoran.

85
00:04:49,310 --> 00:04:52,320
Mutfağa benziyor, değil mi?

86
00:04:52,320 --> 00:04:56,291
Nehir üzerinde uzanan 22 metrelik bir köprü.

87
00:04:57,150 --> 00:05:01,014
Şimdi yaptığımız ise çok da farklı bir şey değil.

88
00:05:01,691 --> 00:05:06,220
Küçük bir barakadan Java'daki gibi
detaylı bir köprüye kadar,

89
00:05:06,220 --> 00:05:08,660
bambu on binlerce yıldır

90
00:05:08,660 --> 00:05:12,232
dünyanın tropikal bölgelerinde kullanılmakta.

91
00:05:12,232 --> 00:05:18,290
Bambu sallar sayesinde ilk kez ulaşılan 
adalar hatta kıtalar bile var.

92
00:05:18,290 --> 00:05:20,823
Son zamanlara kadar,

93
00:05:20,823 --> 00:05:25,444
bambuları böceklerden korumak
neredeyse imkansızdı,

94
00:05:25,444 --> 00:05:29,705
ve bu yüzden, bambu ile
yapılmış olan şeyler artık yok.

95
00:05:30,613 --> 00:05:32,981
Korunmayan bambu aşınır.

96
00:05:32,981 --> 00:05:36,371
Ham bambu toza yenik düşer.

97
00:05:36,371 --> 00:05:39,390
Bu yüzden insanların çoğu,
özellikle Asya'da,

98
00:05:39,390 --> 00:05:43,546
bambudan bir evde yaşamak isteyecek kadar


99
00:05:43,546 --> 00:05:46,146
fakir olmayacağını düşünüyor.

100
00:05:46,146 --> 00:05:47,981
Bu nedenle biz de

101
00:05:47,981 --> 00:05:50,326
onların fikrini nasıl
değiştiririz diye düşündük.

102
00:05:50,326 --> 00:05:53,507
İnsanları bambuyla inşa etmeye
nasıl ikna ederiz,

103
00:05:53,507 --> 00:05:56,340
en azından nasıl özendiririz?

104
00:05:56,340 --> 00:05:59,428
İlk olarak güvenli bakım
yöntemlerine ihtiyacımız vardı.

105
00:05:59,428 --> 00:06:01,123
Boraks doğal bir tuz.

106
00:06:01,123 --> 00:06:03,839
Bambuyu verimli bir
inşaat malzemesine dönüşür.

107
00:06:03,839 --> 00:06:06,602
Uygun bakım, dikkatli tasarım ile 


108
00:06:06,602 --> 00:06:09,800
bambudan inşa edilen yapı
hayat boyu kalabiliyor.

109
00:06:10,390 --> 00:06:14,148
İkincisi, sıra dışı bir şey inşa etmek.

110
00:06:14,148 --> 00:06:16,240
Yaptığın şeyle
insanlara ilham vermelisin.

111
00:06:16,240 --> 00:06:17,294
Neyse ki,

112
00:06:17,294 --> 00:06:19,168
Balili kültürü sanatkarlığı teşvik ediyor.

113
00:06:19,168 --> 00:06:21,143
Zanaatçıya önem veriyor.

114
00:06:21,143 --> 00:06:23,970
Yani bunları aykırı maceraperest,

115
00:06:23,970 --> 00:06:26,545
yörede yetişmiş, yeni nesil

116
00:06:26,545 --> 00:06:30,530
mimarlar, tasarımcılar ve
mühendislerle birleştirin

117
00:06:30,530 --> 00:06:33,683
ve eğik, incelmiş, içi boş
direklerle tasarım yaptığınızı

118
00:06:33,683 --> 00:06:37,451
daima aklınızda tutun.

119
00:06:37,451 --> 00:06:40,725
Ne benzer olan iki direk 
ne dümdüz iki çizgi

120
00:06:40,725 --> 00:06:43,128
ne de 5'e 10 vardı.

121
00:06:43,128 --> 00:06:48,109
Tecrübe edilmiş, iyi yapılmış formüller
ve mimarlık kelime bilgisi

122
00:06:48,109 --> 00:06:49,427
burada geçmiyor.

123
00:06:49,427 --> 00:06:51,731
Kendi kurallarımızı kendimiz koymalıydık.

124
00:06:51,731 --> 00:06:56,198
Bambuya neyde iyi olduğunu,
ne olmak istediğini sorduk

125
00:06:56,198 --> 00:07:00,690
ve o da şöyle dedi:
saygı duy, gücü içi tasarla,

126
00:07:00,690 --> 00:07:04,435
sudan koru ve kıvrımlarının
kıymetini bilin.

127
00:07:04,435 --> 00:07:06,336
Biz de kullanacağımız malzemeyi

128
00:07:06,336 --> 00:07:08,159
yapısal ölçülerinde,
gerçek 3 boyutta

129
00:07:08,159 --> 00:07:11,258
küçük bir ev üzerinde modelledik.

130
00:07:11,258 --> 00:07:13,278
Bambu model yapımı bir sanat olduğu gibi

131
00:07:13,278 --> 00:07:16,372
zorlu bir mühendislik de.

132
00:07:22,752 --> 00:07:24,632
Bu evin ayrıntılı planı

133
00:07:24,632 --> 00:07:27,042
(Kahkahalar)

134
00:07:27,042 --> 00:07:28,951
Evin, küçücük cetvellerle

135
00:07:28,951 --> 00:07:31,691
her bir direğini ölçerek,

136
00:07:31,691 --> 00:07:36,288
her kıvrımını düşünerek 
bambunun her bir parçasını özenle seçerek

137
00:07:36,288 --> 00:07:38,813
benzerini yaptık.

138
00:07:40,064 --> 00:07:43,417
Detaya indiğimizde ise 
her şeyi hesapladık.

139
00:07:43,417 --> 00:07:45,530
Niye kapılar daha çok dikdörtgensi?

140
00:07:45,530 --> 00:07:46,876
Neden daha kavisli değil?

141
00:07:46,876 --> 00:07:48,523
Bir kapıyı 
daha iyi nasıl yapabiliriz?

142
00:07:48,523 --> 00:07:50,498
Menteşeler yerçekimiyle
mücadele ederken

143
00:07:50,498 --> 00:07:52,658
ve her zaman yerçekimi kazanırken

144
00:07:52,658 --> 00:07:55,398
niye dönen nokta dengede kalabildiği

145
00:07:55,398 --> 00:07:57,650
merkezde olmasın?

146
00:07:57,650 --> 00:08:02,316
Niye kapılar gözyaşı şeklinde olmuyor?

147
00:08:02,316 --> 00:08:05,366
Seçici özelliklerinden
yararlanabilmek ve malzemenin

148
00:08:05,366 --> 00:08:07,100
kısıtlamaları içinde çalışmak için

149
00:08:07,100 --> 00:08:09,329
gerçekten kendimizi zorlamamız gerekti.

150
00:08:09,329 --> 00:08:13,916
Bu kısıtlamalar içinde
yeni bir şey için alan bulduk.

151
00:08:15,235 --> 00:08:16,565
Bu bir mücadeleydi.



152
00:08:16,565 --> 00:08:20,660
Mesela hiç düz bir tahtan yokken
nasıl bir tavan yaparsın?

153
00:08:20,660 --> 00:08:25,210
Bazen kaya levhası ve kontraplak hayal ettim.

154
00:08:25,210 --> 00:08:27,010
(Kahkahalar)

155
00:08:27,710 --> 00:08:31,819
Eğer sahip olduğunuz 
yetenekli bir zanaatkar ve

156
00:08:31,819 --> 00:08:34,490
miniminnacık parçalar ise,

157
00:08:34,490 --> 00:08:36,672
tavanı doku

158
00:08:36,672 --> 00:08:39,635
üstünü kanvasla kapla ve onu vernikle.

159
00:08:39,635 --> 00:08:42,352
Daha şimdi inşa ettiğin
kavisli yapının hakkını vererek,

160
00:08:42,352 --> 00:08:45,904
dayanıklı bir mutfak tezgahını 
nasıl tasarlarsın?

161
00:08:45,904 --> 00:08:48,737
Koca bir kaya parçasını 
ekmek gibi dilimle,

162
00:08:48,737 --> 00:08:51,106
her birini elle yontarak
diğerine benzer hale getir.

163
00:08:51,106 --> 00:08:53,427
Dış tabakayı olduğu gibi bırak,

164
00:08:53,427 --> 00:08:57,677
ve yaptığımız şey
neredeyse tamamen el yapımı.

165
00:08:57,677 --> 00:08:59,813
Yapısal bağlatılar 
çelikle birleştirilse de

166
00:08:59,813 --> 00:09:04,695
birçok el yapımı,
bambu dubeller kullandık.

167
00:09:04,695 --> 00:09:08,891
Her katta binlerce dubel var.

168
00:09:08,891 --> 00:09:13,883
Bu zemin cilalı ve dayanıklı
bambu dokusundan yapıldı.

169
00:09:13,883 --> 00:09:16,995
Çıplak ayağınla yürüdüğün dokuyu
hissedebilirsin.

170
00:09:16,995 --> 00:09:19,100
Yürüdüğün zemin,

171
00:09:19,100 --> 00:09:21,453
yürüme şeklini etkiler mi?

172
00:09:21,453 --> 00:09:26,329
Peki dünyada bıraktığın ayak izini 
değiştirebilir mi?

173
00:09:26,329 --> 00:09:28,279
9 yaşında oluşumu hatırlıyorum

174
00:09:28,279 --> 00:09:30,183
merakı hissedişimi

175
00:09:30,183 --> 00:09:32,200
ve olasılığı

176
00:09:32,200 --> 00:09:34,474
ve de birazcık idealistliği.

177
00:09:34,474 --> 00:09:37,330
Önümüzde çok uzun bir yol var,

178
00:09:37,330 --> 00:09:39,732
öğrenecek hala çok şeyimiz var.

179
00:09:39,732 --> 00:09:44,672
Fakat bildiğim bir şey de şu ki,
yaratıcılık ve kararlılıkla

180
00:09:44,672 --> 00:09:49,223
güzeli ve rahatı

181
00:09:49,223 --> 00:09:52,450
ve güveni ve hatta lüks olanı

182
00:09:52,450 --> 00:09:55,408
yeniden büyüyecek bir
malzemeden yaratabilirsin.

183
00:09:55,408 --> 00:09:57,651
Teşekkürler.

184
00:09:57,651 --> 00:10:03,451
(Alkışlar)