[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.87,0:00:10.66,Default,,0000,0000,0000,,Test, test, raz, dwa, trzy.
Dialogue: 0,0:00:10.66,0:00:14.84,Default,,0000,0000,0000,,Podczas występu zespołu\Nsprzężenia bywają irytującą przeszkodą,
Dialogue: 0,0:00:14.84,0:00:19.51,Default,,0000,0000,0000,,natomiast w wielkiej orkiestrze natury,\Nsprzężenia są nie tylko korzystne,
Dialogue: 0,0:00:19.51,0:00:21.67,Default,,0000,0000,0000,,ale są podstawą działania.
Dialogue: 0,0:00:21.67,0:00:23.54,Default,,0000,0000,0000,,Co to jest sprzężenie zwrotne?
Dialogue: 0,0:00:23.54,0:00:27.83,Default,,0000,0000,0000,,Podstawą zarówno dźwięku\Njak i środowiska czy nauk społecznych
Dialogue: 0,0:00:27.83,0:00:31.39,Default,,0000,0000,0000,,jest zjawisko wzajemnego\Noddziaływania przyczynowego,
Dialogue: 0,0:00:31.39,0:00:35.57,Default,,0000,0000,0000,,gdzie x wpływa na y,\Ny wpływa na x i tak dalej,
Dialogue: 0,0:00:35.57,0:00:39.82,Default,,0000,0000,0000,,tworząc ciągły proces,\Nzwany sprzężeniem zwrotnym.
Dialogue: 0,0:00:39.82,0:00:42.66,Default,,0000,0000,0000,,Świat przyrody pełen jest\Ntego typu mechanizmów
Dialogue: 0,0:00:42.66,0:00:46.01,Default,,0000,0000,0000,,wykształconych przez powiązania\Nmiędzy materią ożywioną i nieożywioną,
Dialogue: 0,0:00:46.01,0:00:48.52,Default,,0000,0000,0000,,zapewniając stabilność \Nprzez regulowanie sposobu,
Dialogue: 0,0:00:48.52,0:00:52.43,Default,,0000,0000,0000,,w jaki populacje i sieci pokarmowe\Nreagują na różne czynniki.
Dialogue: 0,0:00:52.43,0:00:57.77,Default,,0000,0000,0000,,Gdy rośliny więdną, ich martwa materia \Nwzbogaca glebę jako próchnica,
Dialogue: 0,0:00:57.77,0:01:01.84,Default,,0000,0000,0000,,stabilna warstwa organicznej materii\Nzapewniająca wilgoć i składniki odżywcze
Dialogue: 0,0:01:01.84,0:01:04.02,Default,,0000,0000,0000,,kolejnym wzrastającym roślinom.
Dialogue: 0,0:01:04.02,0:01:07.54,Default,,0000,0000,0000,,Im więcej roślin wyrasta i więdnie,\Ntym więcej powstaje próchnicy,
Dialogue: 0,0:01:07.54,0:01:10.72,Default,,0000,0000,0000,,pozwalając na wzrost\Nwiększej ilości roślin i tak dalej.
Dialogue: 0,0:01:10.72,0:01:13.42,Default,,0000,0000,0000,,Jest to przykład\Ndodatniego sprzężenia zwrotnego,
Dialogue: 0,0:01:13.42,0:01:16.69,Default,,0000,0000,0000,,zasadniczego procesu\Nw powstawaniu ekosystemów.
Dialogue: 0,0:01:16.69,0:01:20.01,Default,,0000,0000,0000,,Sprzężeniem dodatnim nazywa się \Nnie dlatego, że jest korzystne,
Dialogue: 0,0:01:20.01,0:01:24.15,Default,,0000,0000,0000,,tylko dlatego, że wzmacnia\Nposzczególne efekty lub zmiany
Dialogue: 0,0:01:24.15,0:01:26.18,Default,,0000,0000,0000,,w stosunku do stanu poprzedniego.
Dialogue: 0,0:01:26.18,0:01:30.08,Default,,0000,0000,0000,,Te dodatnie lub wzmacniające sprzężenia\Nmogą być również niekorzystne,
Dialogue: 0,0:01:30.08,0:01:33.71,Default,,0000,0000,0000,,na przykład las, który podczas wycinki \Nstaje się bardziej podatny na erozję,
Dialogue: 0,0:01:33.71,0:01:36.52,Default,,0000,0000,0000,,która usuwa z gleby\Nmaterię organiczną i składniki odżywcze,
Dialogue: 0,0:01:36.52,0:01:41.50,Default,,0000,0000,0000,,zostawiając mniej wyrastających roślin,\Nco powoduje dalszą erozję.
Dialogue: 0,0:01:41.50,0:01:45.13,Default,,0000,0000,0000,,Z drugiej strony ujemne sprzężenie\Nzmniejsza czy też przeciwdziała
Dialogue: 0,0:01:45.13,0:01:49.70,Default,,0000,0000,0000,,zmianom w ekosystemie,\Nby zapewnić bardziej stabilną równowagę.
Dialogue: 0,0:01:49.70,0:01:51.97,Default,,0000,0000,0000,,Weźmy na przykład\Ndrapieżniki i ich ofiary.
Dialogue: 0,0:01:51.97,0:01:55.93,Default,,0000,0000,0000,,Rysie, zjadając zające amerykańskie,\Nzmniejszają ich populację.
Dialogue: 0,0:01:55.93,0:02:00.84,Default,,0000,0000,0000,,Ograniczenie źródła pożywienia \Nspowoduje zredukowanie ich populacji,
Dialogue: 0,0:02:00.84,0:02:05.78,Default,,0000,0000,0000,,zmniejszając liczbę drapieżników\Ni pozwalając na wzrost populacji zajęcy.
Dialogue: 0,0:02:05.78,0:02:09.28,Default,,0000,0000,0000,,Ten cykl tworzy wzrastający\Ni opadający wykres falowy,
Dialogue: 0,0:02:09.28,0:02:11.26,Default,,0000,0000,0000,,utrzymując długotrwałą równowagę
Dialogue: 0,0:02:11.26,0:02:14.78,Default,,0000,0000,0000,,i pozwalając na przetrwanie\Nłańcucha pokarmowego.
Dialogue: 0,0:02:14.78,0:02:17.25,Default,,0000,0000,0000,,Przebiegi sprzężeń \Nmogą wydawać się nieoczywiste,
Dialogue: 0,0:02:17.25,0:02:18.45,Default,,0000,0000,0000,,bo wielu z nas przywykło
Dialogue: 0,0:02:18.45,0:02:22.43,Default,,0000,0000,0000,,do przewidywalnych,\Nliniowych schematów przyczyn i skutków.
Dialogue: 0,0:02:22.43,0:02:24.21,Default,,0000,0000,0000,,Na przykład wydaje się jasne,
Dialogue: 0,0:02:24.21,0:02:26.57,Default,,0000,0000,0000,,że rozpylanie pestycydów \Npomoże roślinom rosnąć
Dialogue: 0,0:02:26.57,0:02:29.21,Default,,0000,0000,0000,,przez eliminowanie insektów,
Dialogue: 0,0:02:29.21,0:02:32.88,Default,,0000,0000,0000,,ale za to może spowodować\Ninne nieprzewidziane reakcje.
Dialogue: 0,0:02:32.88,0:02:36.76,Default,,0000,0000,0000,,Gdy spryskiwanie spowoduje\Nspadek populacji insektów,
Dialogue: 0,0:02:36.76,0:02:38.84,Default,,0000,0000,0000,,ich drapieżniki\Nbędą miały mniej pożywienia.
Dialogue: 0,0:02:38.84,0:02:40.42,Default,,0000,0000,0000,,Gdy ich populacja się zmniejszy,
Dialogue: 0,0:02:40.42,0:02:44.49,Default,,0000,0000,0000,,mniej drapieżników\Nspowoduje wzrost populacji insektów,
Dialogue: 0,0:02:44.49,0:02:47.29,Default,,0000,0000,0000,,przeciwdziałając efektom pestycydów.
Dialogue: 0,0:02:47.29,0:02:51.74,Default,,0000,0000,0000,,Każde sprzężenie\Njest produktem ogniw w pętli.
Dialogue: 0,0:02:51.74,0:02:56.58,Default,,0000,0000,0000,,Dodanie jednego ujemnego ogniwa\Nodwróci działanie sprzężenia,
Dialogue: 0,0:02:56.58,0:03:01.78,Default,,0000,0000,0000,,natomiast jedno słabe ogniwo\Nznacząco osłabi siły sprzężenia.
Dialogue: 0,0:03:01.78,0:03:05.01,Default,,0000,0000,0000,,Usunięcie ogniwa \Nspowoduje przerwanie pętli.
Dialogue: 0,0:03:05.01,0:03:08.80,Default,,0000,0000,0000,,Ale to tylko prosty przykład, \Nbo naturalne zbiorowiska to zbiór
Dialogue: 0,0:03:08.80,0:03:12.62,Default,,0000,0000,0000,,nie osobnych łańcuchów pokarmowych,\Nale wzajemnie powiązanych sieci.
Dialogue: 0,0:03:12.62,0:03:16.92,Default,,0000,0000,0000,,Sprzężenie zwrotne często jest pośrednie\Ni występuje w dłuższych łańcuchach.
Dialogue: 0,0:03:16.92,0:03:19.48,Default,,0000,0000,0000,,Sieć pokarmowa\Nskładająca się z dwudziestu populacji
Dialogue: 0,0:03:19.48,0:03:23.68,Default,,0000,0000,0000,,może wytworzyć tysiące pętli,\Nmających aż do dwudziestu ogniw.
Dialogue: 0,0:03:23.68,0:03:26.45,Default,,0000,0000,0000,,Ale zamiast tworzyć\Nniezorganizowaną kakofonię,
Dialogue: 0,0:03:26.45,0:03:30.06,Default,,0000,0000,0000,,sprzężenia zwrotne w systemach\Nekologicznych współgrają ze sobą,
Dialogue: 0,0:03:30.06,0:03:33.06,Default,,0000,0000,0000,,tworząc regularne wzory,\Ntak jak instrumenty,
Dialogue: 0,0:03:33.06,0:03:37.24,Default,,0000,0000,0000,,które razem tworzą złożony \Nlecz harmonijny utwór.
Dialogue: 0,0:03:37.24,0:03:41.18,Default,,0000,0000,0000,,Daleko idące ujemne sprzężenia\Ntrzymają dodatnie sprzężenia w ryzach,
Dialogue: 0,0:03:41.18,0:03:43.88,Default,,0000,0000,0000,,tak jak bębny utrzymujące rytm.
Dialogue: 0,0:03:43.88,0:03:47.68,Default,,0000,0000,0000,,Funkcjonowanie ekosystemów \Nw ich naturalnym środowisku
Dialogue: 0,0:03:47.68,0:03:51.16,Default,,0000,0000,0000,,przypomina charakterystyczne brzmienie.
Dialogue: 0,0:03:51.16,0:03:54.87,Default,,0000,0000,0000,,Środowiska morskie, gdzie dominują\Ninterakcje drapieżników i ofiar,
Dialogue: 0,0:03:54.87,0:03:59.35,Default,,0000,0000,0000,,oraz silne dodatnie i ujemne sprzężenia\Nstabilizowane przez sprzężenia tłumione,
Dialogue: 0,0:03:59.35,0:04:03.74,Default,,0000,0000,0000,,są silne i głośne, z wieloma oscylacjami.
Dialogue: 0,0:04:03.74,0:04:07.42,Default,,0000,0000,0000,,Ekosystemy pustynne,\Ngdzie rotacja biomasy jest powolna,
Dialogue: 0,0:04:07.42,0:04:09.87,Default,,0000,0000,0000,,a słabe sprzężenia krążą\Nprzez materię nieożywioną,
Dialogue: 0,0:04:09.87,0:04:12.87,Default,,0000,0000,0000,,bardziej przypominają brzęczenie.
Dialogue: 0,0:04:12.87,0:04:16.09,Default,,0000,0000,0000,,Natomiast tropikalny las,\Nze sporą różnorodnością gatunków,
Dialogue: 0,0:04:16.09,0:04:18.93,Default,,0000,0000,0000,,wysoką rotacją składników odżywczych\Ni silnymi sprzężeniami
Dialogue: 0,0:04:18.93,0:04:21.59,Default,,0000,0000,0000,,między materią ożywioną i nieożywioną,
Dialogue: 0,0:04:21.59,0:04:24.32,Default,,0000,0000,0000,,jest pełna gama dźwięków.
Dialogue: 0,0:04:24.32,0:04:26.07,Default,,0000,0000,0000,,Pomimo efektu stabilizującego,
Dialogue: 0,0:04:26.07,0:04:31.25,Default,,0000,0000,0000,,wiele z tych siedlisk i ich ekosystemów\Nrozwija się i zmienia w czasie,
Dialogue: 0,0:04:31.25,0:04:33.61,Default,,0000,0000,0000,,tak jak harmonie, które tworzą.
Dialogue: 0,0:04:33.61,0:04:37.44,Default,,0000,0000,0000,,Wylesianie może zmienić\Nbujny tropikalny las w jałowy grunt,
Dialogue: 0,0:04:37.44,0:04:41.98,Default,,0000,0000,0000,,tak jak popularny zespół rozpada się\Npo utracie kluczowych wykonawców.
Dialogue: 0,0:04:41.98,0:04:46.23,Default,,0000,0000,0000,,Ale porzucony fragment pola\Nmoże z czasem stać się puszczą,
Dialogue: 0,0:04:46.23,0:04:51.18,Default,,0000,0000,0000,,niczym garażowy zespół\Nrozrastający się w wybitną orkiestrę.