1
00:00:00,717 --> 00:00:05,654
Θα ήθελα να σας ταξιδέψω στην επική
αποστολή του διαστημικού σκάφους Ροζέτα.

2
00:00:05,654 --> 00:00:09,260
Το να συνοδεύσω και να προσγειώσω
το σκάφος σ' έναν κομήτη,

3
00:00:09,260 --> 00:00:13,380
αυτό ήταν το πάθος μου 
τα τελευταία δύο χρόνια.

4
00:00:13,380 --> 00:00:14,545
Για να το πετύχω αυτό,

5
00:00:14,545 --> 00:00:17,785
πρέπει να σας εξηγήσω κάτι
για την απαρχή του ηλιακού μας συστήματος.

6
00:00:17,785 --> 00:00:19,948
Πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια,

7
00:00:19,948 --> 00:00:22,077
υπήρχε ένα σύννεφο αερίων και σκόνης.

8
00:00:22,077 --> 00:00:26,314
Στο κέντρο του σύννεφου, διαμορφώθηκε
και άρχισε να καίει ο ήλιος μας.

9
00:00:26,314 --> 00:00:32,385
Ταυτόχρονα, δημιουργήθηκαν οι πλανήτες,
οι κομήτες κι οι αστεροειδείς.

10
00:00:32,395 --> 00:00:35,508
Αυτό που συνέβη μετά, 
σύμφωνα με τη θεωρία,

11
00:00:35,508 --> 00:00:39,855
είναι ότι όταν η Γη ψύχθηκε λίγο
μετά τη μορφοποίηση της,

12
00:00:39,855 --> 00:00:45,096
μεγάλος αριθμός κομητών συγκρούστηκαν
με τη Γη δίνοντάς της νερό.

13
00:00:45,096 --> 00:00:49,516
Πιθανότατα έδωσαν επίσης
και σύνθετη οργανική ύλη στη Γη,

14
00:00:49,516 --> 00:00:52,606
πράγμα που έγινε ίσως η βάση
για την εμφάνιση της ζωής.

15
00:00:52,606 --> 00:00:56,156
Αυτό μπορεί να συγκριθεί με το να έχετε
να λύσετε ένα παζλ 250 κομματιών

16
00:00:56,156 --> 00:00:59,250
κι όχι ένα παζλ 2.000 κομματιών.

17
00:00:59,250 --> 00:01:03,403
Έπειτα, οι μεγάλοι πλανήτες,
όπως ο Δίας κι ο Κρόνος,

18
00:01:03,403 --> 00:01:05,671
δεν βρισκόταν στο σημείο
όπου βρίσκονται σήμερα,

19
00:01:05,671 --> 00:01:07,698
αλληλεπιδρούσαν μεταξύ τους βαρυτικά,

20
00:01:07,698 --> 00:01:11,640
καθάρισαν όλο το εσωτερικό τμήμα 
του ηλιακού συστήματος

21
00:01:11,640 --> 00:01:13,392
κι ό,τι γνωρίζουμε σήμερα ως κομήτες

22
00:01:13,392 --> 00:01:15,655
κατέληξε σ' αυτό που ονομάζεται
Ζώνη του Κάιπερ,

23
00:01:15,655 --> 00:01:19,513
μια ζώνη αντικειμένων τα οποία βρίσκονται
πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα.

24
00:01:19,513 --> 00:01:22,906
Μερικές φορές αυτά
τα αντικείμενα συναντιώνται

25
00:01:22,906 --> 00:01:25,741
κι εκτρέπονται βαρυτικά,

26
00:01:25,741 --> 00:01:30,428
και μετά η βαρύτητα του Δία
τα έλκει πίσω στο ηλιακό σύστημα.

27
00:01:30,428 --> 00:01:33,830
Έτσι γίνονται οι κομήτες 
όπως τους βλέπουμε στον ουρανό.

28
00:01:33,830 --> 00:01:37,254
Αυτό που πρέπει να επισημάνουμε
είναι ότι στο μεταξύ,

29
00:01:37,254 --> 00:01:39,453
στα 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια,

30
00:01:39,453 --> 00:01:42,445
αυτοί οι κομήτες έμειναν
έξω από το ηλιακό σύστημα

31
00:01:42,445 --> 00:01:44,040
και δεν έχουν αλλάξει -

32
00:01:44,040 --> 00:01:47,313
είναι μια παλιά και παγωμένη
εκδοχή του ηλιακού μας συστήματος.

33
00:01:47,313 --> 00:01:49,012
Στον ουρανό φαίνονται έτσι.

34
00:01:49,012 --> 00:01:50,793
Τους γνωρίζουμε από τις ουρές τους.

35
00:01:50,793 --> 00:01:52,784
Ουσιαστικά είναι δύο ουρές.

36
00:01:52,784 --> 00:01:56,759
Η μία ουρά είναι από σκόνη, η οποία
παρασύρεται από τον ηλιακό άνεμο.

37
00:01:56,759 --> 00:02:00,094
Η άλλη είναι ιονική ουρά
από φορτισμένα σωματίδια,

38
00:02:00,094 --> 00:02:03,063
που ακολουθούν τα μαγνητικά πεδία
του ηλιακού συστήματος.

39
00:02:03,063 --> 00:02:04,882
Αυτή είναι η κόμη και μετά ο πυρήνας

40
00:02:04,882 --> 00:02:06,979
που είναι πολύ μικρός για να τον δούμε

41
00:02:07,009 --> 00:02:09,109
και να θυμάστε ότι
στην περίπτωση της Ροζέτα,

42
00:02:09,109 --> 00:02:11,516
το σκάφος είναι στο κεντρικό αυτό πίξελ.

43
00:02:11,516 --> 00:02:15,876
Βρισκόμαστε μόνο 20, 30, 40 χιλιόμετρα
μακριά απ' τον κομήτη.

44
00:02:15,876 --> 00:02:18,117
Τι είναι λοιπόν, σημαντικό να θυμόμαστε;

45
00:02:18,117 --> 00:02:23,166
Οι κομήτες περιέχουν την αρχική ύλη από
την οποία δημιουργήθηκε το ηλιακό σύστημα,

46
00:02:23,166 --> 00:02:25,526
είναι έτσι ιδανικοί
για τη μελέτη των συστατικών

47
00:02:25,526 --> 00:02:30,161
τα οποία ήταν παρόντα τη στιγμή
που δημιουργήθηκαν η Γη και η ζωή.

48
00:02:30,161 --> 00:02:31,603
Οι κομήτες επίσης είναι πιθανό

49
00:02:31,603 --> 00:02:35,744
ότι έφεραν τα στοιχεία εκείνα
που οδήγησαν στη δημιουργία της ζωής.

50
00:02:35,744 --> 00:02:40,549
Το 1983, ο ΕΟΔ ξεκίνησε
το μακροπρόθεσμο πρόγραμμα Horizon 2000,

51
00:02:40,549 --> 00:02:44,233
το οποίο είχε ως ακρογωνιαίο λίθο
την αποστολή σε κάποιον κομήτη.

52
00:02:44,233 --> 00:02:49,253
Παράλληλα, είχε ξεκινήσει μια μικρή 
αποστολή σ' έναν κομήτη, το Τζιότο,

53
00:02:49,253 --> 00:02:55,159
που το 1986 πέταξε δίπλα από τον κομήτη
Χάλεϊ μαζί με αρκετά άλλα σκάφη.

54
00:02:55,159 --> 00:02:58,440
Από τα αποτελέσματα εκείνης
της αποστολής έγινε αμέσως ξεκάθαρο

55
00:02:58,440 --> 00:03:01,937
ότι οι κομήτες είναι 
τα ιδανικά σώματα για μελέτη

56
00:03:01,937 --> 00:03:04,087
για να κατανοήσουμε το ηλιακό μας σύστημα.

57
00:03:04,087 --> 00:03:08,149
Έτσι, η αποστολή της Ροζέτα
εγκρίθηκε το 1993

58
00:03:08,149 --> 00:03:11,834
κι αρχικά ήταν να εκτοξευθεί το 2003,

59
00:03:11,834 --> 00:03:14,298
εμφανίστηκε όμως ένα πρόβλημα
με έναν πύραυλο Αριάν.

60
00:03:14,298 --> 00:03:17,753
Ωστόσο, το τμήμα δημοσίων σχέσεων
πάνω στον ενθουσιασμό του,

61
00:03:17,753 --> 00:03:20,615
είχε κατασκευάσει 1.000 μπλε πιάτα
ολλανδικής πορσελάνης

62
00:03:20,615 --> 00:03:22,285
με το όνομα λάθος κομητών.

63
00:03:22,285 --> 00:03:26,102
Οπότε δε χρειάστηκε να ξαναγοράσω
πιάτα από τότε. Αυτό ήταν κάτι θετικό.

64
00:03:26,102 --> 00:03:27,451
(Γέλια)

65
00:03:27,451 --> 00:03:29,941
Όταν το πρόβλημα λύθηκε ολοκληρωτικά,

66
00:03:29,941 --> 00:03:32,592
αφήσαμε τη Γη το 2004

67
00:03:32,592 --> 00:03:36,180
για τον καινούριο επιλεγμένο κομήτη,
Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο.

68
00:03:36,180 --> 00:03:38,826
Ο κομήτης έπρεπε να είναι
ειδικά επιλεγμένος

69
00:03:38,826 --> 00:03:41,060
γιατί πρώτον, έπρεπε
να μπορείς να τον φτάσεις,

70
00:03:41,060 --> 00:03:44,261
και δεύτερον, δεν έπρεπε να είναι
στο ηλιακό σύστημα για πολύ καιρό.

71
00:03:44,261 --> 00:03:47,918
Ο συγκεκριμένος κομήτης βρισκόταν
στο ηλιακό σύστημα από το 1959.

72
00:03:47,918 --> 00:03:51,263
Αυτή ήταν η πρώτη φορά
που εκτράπηκε από τον Δία

73
00:03:51,263 --> 00:03:54,390
κι έφτασε τόσο κοντά στον ήλιο
ώστε να αρχίσει να αλλάζει.

74
00:03:54,390 --> 00:03:56,421
Είναι λοιπόν ένας πολύ νέος κομήτης.

75
00:03:56,421 --> 00:03:59,092
Η Ροζέτα έκανε μερικές ιστορικές πρωτιές.

76
00:03:59,092 --> 00:04:02,028
Είναι ο πρώτος δορυφόρος
που μπήκε σε τροχιά γύρω από κομήτη

77
00:04:02,028 --> 00:04:05,600
και τον συνόδεψε στο ταξίδι του
σε όλο ηλιακό σύστημα -

78
00:04:05,600 --> 00:04:08,938
στην πιο κοντινή προσέγγιση στον ήλιο,
όπως θα δούμε τον Αύγουστο,

79
00:04:08,938 --> 00:04:10,719
μέχρι και την έξοδό του.

80
00:04:10,719 --> 00:04:13,860
Πρόκειται για την πρώτη προσεδάφιση
σε κομήτη που έγινε ποτέ.

81
00:04:13,860 --> 00:04:16,702
Βασικά περιστρεφόμαστε γύρω
από τον κομήτη χρησιμοποιώντας

82
00:04:16,702 --> 00:04:18,771
κάτι που δεν είθισται
στα διαστημικά σκάφη.

83
00:04:18,771 --> 00:04:22,826
Συνήθως, κοιτάτε τον ουρανό και ξέρετε
πού είστε και προς τα πού βλέπετε.

84
00:04:22,826 --> 00:04:24,802
Σ' αυτήν την περίπτωση, δεν είναι αρκετό.

85
00:04:24,802 --> 00:04:27,940
Καθοδηγηθήκαμε κοιτάζοντας
ορόσημα επάνω στον κομήτη.

86
00:04:27,940 --> 00:04:30,305
Αναγνωρίσαμε χαρακτηριστικά
- βράχους, κρατήρες -

87
00:04:30,305 --> 00:04:34,362
κι έτσι γνωρίζαμε πού βρισκόμαστε
σε σχέση με τον κομήτη.

88
00:04:34,362 --> 00:04:38,811
Φυσικά, είναι επίσης ο πρώτος δορυφόρος
που πήγε πέραν της τροχιάς του Δία,

89
00:04:38,811 --> 00:04:40,309
χρησιμοποιώντας ηλιακά κύτταρα.

90
00:04:40,309 --> 00:04:42,455
Ακούγεται πιο ηρωικό απ' όσο είναι,

91
00:04:42,455 --> 00:04:47,303
διότι η τεχνολογία ραδιοϊσοτοπικών
θερμικών γεννητριών

92
00:04:47,303 --> 00:04:49,210
δεν ήταν ακόμη διαθέσιμη στην Ευρώπη,

93
00:04:49,210 --> 00:04:50,687
οπότε δεν υπήρχε άλλη επιλογή.

94
00:04:50,687 --> 00:04:52,565
Αυτά τα ηλιακά πάνελ όμως είναι μεγάλα.

95
00:04:52,565 --> 00:04:55,849
Εδώ είναι ένα φτερό κι αυτοί δεν είναι
επιλεκτικά μικρόσωμοι άνθρωποι.

96
00:04:55,849 --> 00:04:57,240
Είναι ακριβώς σαν εμάς.

97
00:04:57,240 --> 00:04:59,601
(Γέλια)

98
00:04:59,601 --> 00:05:04,210
Έχουμε δύο απ' αυτά τα φτερά,
65 τετραγωνικά μέτρα.

99
00:05:04,210 --> 00:05:07,369
Φυσικά έπειτα, όταν φτάνουμε στον κομήτη,

100
00:05:07,369 --> 00:05:10,551
διαπιστώνουμε ότι 65 τ.μ. φτερών

101
00:05:10,551 --> 00:05:15,975
δίπλα σ' ένα σώμα που εκτοξεύει αέρια
δεν είναι και η πιο εύχρηστη επιλογή.

102
00:05:16,535 --> 00:05:18,183
Πώς φτάσαμε όμως στον κομήτη;

103
00:05:18,183 --> 00:05:22,171
Διότι έπρεπε να φτάσουμε εκεί για
τους επιστημονικούς στόχους της Ροζέτα

104
00:05:22,171 --> 00:05:25,671
πολύ μακριά - τέσσερις φορές
την απόσταση της Γης από τον ήλιο -

105
00:05:25,671 --> 00:05:29,840
και με πολύ μεγαλύτερη ταχύτητα
από αυτήν που θα πετυχαίναμε με καύσιμα,

106
00:05:29,840 --> 00:05:34,130
γιατί θα έπρεπε να πάρουμε καύσιμα
έξι φορές όσο το βάρος του σκάφους.

107
00:05:34,130 --> 00:05:35,373
Τι κάνουμε λοιπόν;

108
00:05:35,373 --> 00:05:39,390
Χρησιμοποιούμε το φαινόμενο
της βαρυτικής σφεντόνας

109
00:05:39,390 --> 00:05:42,475
όπου περνάτε δίπλα από έναν πλανήτη
σε πολύ χαμηλό υψόμετρο,

110
00:05:42,475 --> 00:05:44,168
για λίγες χιλιάδες χιλιόμετρα

111
00:05:44,168 --> 00:05:48,721
κι έτσι αποκτάτε την ταχύτητα αυτού του
πλανήτη γύρω από τον ήλιο χωρίς κόστος.

112
00:05:48,721 --> 00:05:50,100
Το κάναμε αυτό μερικές φορές.

113
00:05:50,100 --> 00:05:53,798
Χρησιμοποιήσαμε τη Γη, τον Άρη, 
ξανά τη Γη δυο φορές,

114
00:05:53,798 --> 00:05:58,253
και πετάξαμε επίσης δίπλα από δύο
αστεροειδείς, τη Λουτησία και τον Στέινς.

115
00:05:58,253 --> 00:06:03,192
Έπειτα, το 2011, βρεθήκαμε τόσο μακριά
από τον ήλιο που αν είχαμε κάποιο πρόβλημα

116
00:06:03,192 --> 00:06:06,295
δεν θα μπορούσαμε πια
να σώσουμε το σκάφος,

117
00:06:06,295 --> 00:06:08,393
έτσι βάλαμε το σκάφος σε χειμερία νάρκη.

118
00:06:08,393 --> 00:06:12,074
Τα πάντα ήταν σβηστά εκτός από ένα ρολόι.

119
00:06:12,074 --> 00:06:15,547
Εδώ, σε άσπρο, βλέπετε την τροχιά 
και το πώς λειτουργεί όλο αυτό.

120
00:06:15,547 --> 00:06:17,773
Βλέπετε ότι από τον κύκλο που αρχίσαμε,

121
00:06:17,773 --> 00:06:21,882
η άσπρη γραμμή βασικά γίνεται
ολοένα και πιο ελλειπτική

122
00:06:21,882 --> 00:06:26,337
και τέλος πλησιάσαμε τον κομήτη
τον Μάιο του 2014

123
00:06:26,337 --> 00:06:29,224
κι έπρεπε έπειτα να αρχίσουμε
τις μανούβρες συνάντησης.

124
00:06:29,224 --> 00:06:31,414
Καθώς πηγαίναμε εκεί,
περάσαμε δίπλα από τη Γη

125
00:06:31,414 --> 00:06:34,002
και τραβήξαμε φωτογραφίες
για να ελέγξουμε τις κάμερες.

126
00:06:34,002 --> 00:06:36,057
Εδώ είναι το φεγγάρι
που ξεπροβάλλει στη Γη,

127
00:06:36,057 --> 00:06:37,659
ενώ αυτήν την αποκαλούμε σέλφι,

128
00:06:37,659 --> 00:06:42,130
λέξη που παρεμπιπτόντως 
τότε δεν υπήρχε ακόμη. (Γέλια)

129
00:06:42,130 --> 00:06:44,632
Είναι στον Άρη, από την κάμερα CIVA.

130
00:06:44,632 --> 00:06:46,787
Είναι μία από τις κάμερες
στον προσεδαφιστή,

131
00:06:46,787 --> 00:06:48,920
και κοιτάει ακριβώς κάτω 
από τα ηλιακά πάνελ

132
00:06:48,920 --> 00:06:52,778
και βλέπετε τα ηλιακά πάνελ
και τον Άρη στο βάθος.

133
00:06:54,048 --> 00:06:58,823
Όταν βγήκαμε από τη χειμερία νάρκη
τον Ιανουάριο του 2014,

134
00:06:58,823 --> 00:07:00,786
είχαμε αρχίσει να φτάνουμε σε απόσταση

135
00:07:00,786 --> 00:07:03,355
δύο εκατομμυρίων χιλιομέτρων
από τον κομήτη τον Μάιο.

136
00:07:03,355 --> 00:07:07,406
Ωστόσο, η ταχύτητα που είχε αναπτύξει
το σκάφος ήταν πολύ μεγάλη.

137
00:07:07,406 --> 00:07:12,434
Πηγαίναμε με 2.800 χιλιόμετρα την ώρα
γρηγορότερα από τον κομήτη,

138
00:07:12,434 --> 00:07:13,722
οπότε έπρεπε να φρενάρουμε.

139
00:07:13,722 --> 00:07:15,440
Χρειάστηκαν οχτώ μανούβρες

140
00:07:15,440 --> 00:07:18,684
κι όπως βλέπετε εδώ, 
κάποιες ήταν πολύ μεγάλες.

141
00:07:18,684 --> 00:07:24,354
Έπρεπε αρχικά να φρενάρουμε για μερικά
εκατοντάδες χιλιόμετρα την ώρα

142
00:07:24,354 --> 00:07:31,702
κι αυτό κράτησε επτά ώρες
ενώ ξοδεύτηκαν 218 κιλά καύσιμα,

143
00:07:31,702 --> 00:07:34,242
ήταν επτά εξαιρετικά αγχωτικές ώρες,

144
00:07:34,242 --> 00:07:38,762
διότι το 2007 υπήρχε μια διαρροή
στο σύστημα προώθησης της Ροζέτα

145
00:07:38,762 --> 00:07:40,579
κι έπρεπε να σβήσουμε ένα τμήμα,

146
00:07:40,579 --> 00:07:43,697
έτσι το σύστημα στην πραγματικότητα
λειτουργούσε με τέτοια πίεση

147
00:07:43,697 --> 00:07:47,835
για την οποία δεν ήταν
σχεδιασμένο ή κατάλληλο.

148
00:07:47,835 --> 00:07:52,414
Έπειτα πλησιάσαμε τον κομήτη κι αυτές 
είναι οι πρώτες εικόνες που είδαμε.

149
00:07:52,414 --> 00:07:55,337
Η αληθινή διάρκεια περιστροφής
του κομήτη είναι 12,5 ώρες

150
00:07:55,337 --> 00:07:57,366
οπότε αυτό είναι επιταχυμένο,

151
00:07:57,366 --> 00:08:00,617
όμως μπορείτε να καταλάβετε
γιατί οι μηχανικοί πτήσης πίστεψαν

152
00:08:00,617 --> 00:08:04,201
ότι δεν θα ήταν μια εύκολη προσεδάφιση.

153
00:08:04,201 --> 00:08:08,795
Ελπίζαμε ότι θα ήταν κάτι
που θα έμοιαζε με πατάτα

154
00:08:08,795 --> 00:08:11,071
όπου είναι εύκολο να προσεδαφιστείς.

155
00:08:11,071 --> 00:08:14,572
Είχαμε όμως μια ελπίδα: 
ίσως να ήταν ομαλή.

156
00:08:14,572 --> 00:08:17,950
Όχι. Δεν ήταν έτσι. 
(Γέλια)

157
00:08:17,950 --> 00:08:21,003
Σε αυτό το σημείο, λοιπόν, 
ήταν ξεκάθαρα αναπόφευκτο:

158
00:08:21,003 --> 00:08:24,234
έπρεπε να χαρτογραφήσουμε το αντικείμενο
με κάθε πιθανή λεπτομέρεια,

159
00:08:24,234 --> 00:08:29,487
γιατί έπρεπε να βρούμε μια επίπεδη
περιοχή με 500 μέτρα διάμετρο.

160
00:08:29,487 --> 00:08:34,286
Γιατί 500 μέτρα; Αυτό είναι το όριο λάθους
που έχουμε στην προσεδάφιση.

161
00:08:34,286 --> 00:08:37,107
Οπότε ξεκινήσαμε και 
χαρτογραφήσαμε τον κομήτη.

162
00:08:37,107 --> 00:08:39,834
Χρησιμοποιήσαμε μια τεχνική
που λέγεται φωτοκλινομέτρηση.

163
00:08:39,834 --> 00:08:42,404
Χρησιμοποιεί τις σκιές
που προκαλούνται από τον ήλιο.

164
00:08:42,404 --> 00:08:45,941
Εδώ βλέπετε έναν βράχο
επάνω στην επιφάνεια του κομήτη

165
00:08:45,941 --> 00:08:47,997
κι ο ήλιος λάμπει από πάνω.

166
00:08:47,997 --> 00:08:50,236
Από τη σκιά, εμείς, με το μυαλό μας,

167
00:08:50,236 --> 00:08:54,000
μπορούμε αμέσως να προσδιορίσουμε
περίπου το σχήμα του βράχου.

168
00:08:54,000 --> 00:08:56,052
Μπορείτε να προγραμματίσετε
τον υπολογιστή,

169
00:08:56,052 --> 00:08:59,866
να καλύψετε έπειτα όλον τον κομήτη
και στο τέλος έχετε τον χάρτη του κομήτη.

170
00:08:59,866 --> 00:09:04,066
Γι' αυτόν τον λόγο, πετάξαμε σε μερικές
ειδικές τροχιές, από τον Αύγουστο.

171
00:09:04,066 --> 00:09:06,595
Πρώτα, ένα τρίγωνο
με πλευρά 100 χιλιόμετρα

172
00:09:06,595 --> 00:09:08,158
σε απόσταση 100 χιλιομέτρων,

173
00:09:08,158 --> 00:09:11,102
κι επαναλάβαμε το ίδιο στα 50 χιλιόμετρα.

174
00:09:11,102 --> 00:09:15,079
Σε εκείνο το σημείο, είχαμε δει
τον κομήτη απ' όλες τις γωνιές

175
00:09:15,079 --> 00:09:19,752
και μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε
αυτήν την τεχνική για τη χαρτογράφηση του.

176
00:09:19,752 --> 00:09:22,769
Αυτό οδήγησε στην επιλογή 
σημείων προσγείωσης.

177
00:09:22,769 --> 00:09:27,019
Όλη αυτή η διαδικασία,
από τη χαρτογράφηση του κομήτη

178
00:09:27,019 --> 00:09:30,554
στο να βρούμε τελικά ένα σημείο
προσεδάφισης, διήρκησε 60 μέρες.

179
00:09:30,554 --> 00:09:31,880
Δεν είχαμε παραπάνω.

180
00:09:31,880 --> 00:09:34,770
Για να σας δώσω μια ιδέα,
μια συνήθης αποστολή στο Άρη

181
00:09:34,770 --> 00:09:38,744
χρειάζεται εκατοντάδες επιστήμονες
που για χρόνια μελετάνε

182
00:09:38,744 --> 00:09:40,091
το πού θα προσεδαφιστούν.

183
00:09:40,091 --> 00:09:42,359
Εμείς είχαμε 60 μέρες, ούτε μία παραπάνω.

184
00:09:42,359 --> 00:09:45,312
Επιλέξαμε τελικά το σημείο προσεδάφισης

185
00:09:45,312 --> 00:09:50,455
και οι διαταγές προς τη Ροζέτα
για την εκτόξευση του Φιλέα ήταν έτοιμες.

186
00:09:50,455 --> 00:09:54,510
Η Ροζέτα πρέπει να βρίσκεται
στο κατάλληλο σημείο στο διάστημα

187
00:09:54,510 --> 00:09:57,753
και να στοχεύει προς τον κομήτη
διότι ο προσεδαφιστής είναι ακίνητος.

188
00:09:57,753 --> 00:10:01,050
Ο προσεδαφιστής έπειτα ωθείται έξω
και κινείται προς τον κομήτη.

189
00:10:01,050 --> 00:10:03,020
Η Ροζέτα έπρεπε να γυρίσει

190
00:10:03,020 --> 00:10:07,677
και να θέσει τις κάμερες έτσι ώστε
να βλέπει τον Φιλέα καθώς αποχωρεί

191
00:10:07,677 --> 00:10:09,856
και να έχει δυνατότητα
επικοινωνίας μαζί του.

192
00:10:09,856 --> 00:10:14,720
Η διάρκεια προσεδάφισης
όλης της τροχιάς ήταν επτά ώρες.

193
00:10:15,400 --> 00:10:17,507
Κάντε έναν πρόχειρο υπολογισμό:

194
00:10:17,507 --> 00:10:21,546
εαν η ταχύτητα της Ροζέτα είναι λανθασμένη
κατά ένα εκατοστό το δευτερόλεπτο

195
00:10:21,546 --> 00:10:26,078
επτά ώρες είναι 25.000 δευτερόλεπτα.

196
00:10:26,078 --> 00:10:30,473
Αυτό οδηγεί σε ένα λάθος 252 μέτρων.

197
00:10:30,473 --> 00:10:33,417
Έπρεπε λοιπόν να ξέρουμε
την ταχύτητα της Ροζέτα

198
00:10:33,417 --> 00:10:35,834
πολύ καλύτερα από
ένα εκατοστό ανά δευτερόλεπτο

199
00:10:35,834 --> 00:10:39,848
και την τοποθεσία της στο διάστημα
καλύτερα από 100 μέτρα,

200
00:10:39,848 --> 00:10:43,242
στα 500 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη.

201
00:10:43,242 --> 00:10:45,910
Είναι πολύ δύσκολο.

202
00:10:45,910 --> 00:10:49,969
Θα σας δείξω στα γρήγορα λίγη
από την επιστήμη και τα εργαλεία.

203
00:10:49,969 --> 00:10:53,415
Δε θα σας κουράσω με όλες
τις λεπτομέρειες όλων των εργαλείων

204
00:10:53,415 --> 00:10:54,864
όμως έχει τα πάντα.

205
00:10:54,864 --> 00:10:58,258
Μπορούμε ανιχνεύσουμε αέρια,
να μετρήσουμε τα μόρια της σκόνης,

206
00:10:58,258 --> 00:11:00,600
τα σχήματά τους, τη σύνθεσή τους,

207
00:11:00,600 --> 00:11:02,988
υπάρχουν μαγνητόμετρα, τα πάντα.

208
00:11:02,988 --> 00:11:06,617
Εδώ είναι τα αποτελέσματα ενός εργαλείου
που μετρά την πυκνότητα αερίων

209
00:11:06,617 --> 00:11:08,485
στην τοποθεσία της Ροζέτα,

210
00:11:08,485 --> 00:11:10,794
οπότε είναι αέρια προερχόμενα
από τον κομήτη.

211
00:11:10,794 --> 00:11:13,098
Το κάτω γράφημα είναι
από πέρσι τον Σεπτέμβριο.

212
00:11:13,098 --> 00:11:16,575
Υπάρχει μια μακροπρόθεσμη μεταβολή
που από μόνη της δεν προκαλεί έκπληξη

213
00:11:16,575 --> 00:11:18,456
όμως βλέπετε τις μυτερές κορυφές.

214
00:11:18,456 --> 00:11:20,546
Πρόκειται για την ημέρα ενός κομήτη.

215
00:11:20,546 --> 00:11:24,976
Μπορείτε να δείτε τις επιπτώσεις
του ήλιου στην εξάτμιση των αερίων

216
00:11:24,976 --> 00:11:27,204
και στην περιστροφή του κομήτη.

217
00:11:27,204 --> 00:11:29,312
Υπάρχει λοιπόν κάποιο σημείο,

218
00:11:29,312 --> 00:11:31,149
απ' όπου αναδύονται πολλά πράγματα,

219
00:11:31,149 --> 00:11:34,499
θερμαίνονται από τον ήλιο κι έπειτα
ψυχραίνονται στην πίσω πλευρά.

220
00:11:34,499 --> 00:11:37,836
Μπορούμε να δούμε
τις μεταβολές στην πυκνότητα.

221
00:11:38,726 --> 00:11:42,012
Αυτά είναι τα αέρια και
οι οργανικές χημικές ενώσεις

222
00:11:42,012 --> 00:11:43,795
τα οποία έχουμε ήδη μετρήσει.

223
00:11:43,795 --> 00:11:45,720
Θα δείτε ότι είναι μια εντυπωσιακή λίστα

224
00:11:45,720 --> 00:11:49,568
κι έχουμε πολλά ακόμη γιατί
υπάρχουν περισσότερες μετρήσεις.

225
00:11:49,568 --> 00:11:53,528
Βασικά, αυτή τη στιγμή πραγματοποιείται
στο Χιούστον ένα συνέδριο

226
00:11:53,528 --> 00:11:56,166
όπου παρουσιάζονται
πολλά από αυτά τα αποτελέσματα.

227
00:11:56,976 --> 00:11:58,647
Επίσης, μετρήσαμε σωματίδια σκόνης.

228
00:11:58,647 --> 00:12:00,828
Για εσάς δεν είναι κάτι το εντυπωσιακό

229
00:12:00,828 --> 00:12:04,140
όμως οι επιστήμονες ήταν
κατενθουσιασμένοι όταν το είδαν.

230
00:12:04,140 --> 00:12:05,553
Δύο σωματίδια σκόνης:

231
00:12:05,553 --> 00:12:09,050
το δεξί ονομάζεται Μπόρις
και του έριξαν ταντάλιο

232
00:12:09,050 --> 00:12:11,174
για να είναι σε θέση να το μελετήσουν.

233
00:12:11,174 --> 00:12:13,568
Βρήκαμε νάτριο και μαγνήσιο.

234
00:12:13,568 --> 00:12:17,479
Αυτό μας δίνει τη συγκέντρωση
των δύο αυτών υλικών

235
00:12:17,479 --> 00:12:20,408
τη στιγμή σχηματισμού
του ηλιακού μας συστήματος,

236
00:12:20,408 --> 00:12:23,674
έτσι μαθαίνουμε πράγματα
για το ποια υλικά υπήρχαν εκεί

237
00:12:23,674 --> 00:12:26,221
όταν σχηματίστηκε ο πλανήτης.

238
00:12:26,221 --> 00:12:30,179
Φυσικά, ένα από τα σημαντικότερα
στοιχεία είναι οι εικόνες.

239
00:12:30,179 --> 00:12:33,257
Αυτή είναι μία από τις κάμερες
της Ροζέτα, η OSIRIS,

240
00:12:33,257 --> 00:12:35,743
που ήταν εξώφυλλο του περιοδικού Science

241
00:12:35,743 --> 00:12:38,638
στις 23 Ιανουαρίου αυτού του έτους.

242
00:12:38,638 --> 00:12:41,988
Κανένας δεν περίμενε ότι αυτό
το αντικείμενο θα έμοιαζε έτσι.

243
00:12:41,988 --> 00:12:45,616
Βράχοι, πέτρες - μοιάζει περισσότερο
με τον βράχο Half Dome του Γιοσέμιτι

244
00:12:45,616 --> 00:12:47,604
παρά με οτιδήποτε άλλο.

245
00:12:48,284 --> 00:12:50,631
Είδαμε επίσης πράγματα όπως αυτό:

246
00:12:50,631 --> 00:12:55,399
αμμόλοφους, και στην αριστερή πλευρά,
κάτι που μοιάζει σαν σκιές από άνεμο.

247
00:12:55,399 --> 00:12:59,271
Αυτά τα γνωρίζουμε από τον Άρη όμως
ο κομήτης αυτός δεν έχει ατμόσφαιρα,

248
00:12:59,271 --> 00:13:02,225
είναι λοιπόν δύσκολο 
να σχηματιστούν σκιές από άνεμο.

249
00:13:02,225 --> 00:13:04,424
Ίσως πρόκειται
για τοπικές εκπομπές αερίων,

250
00:13:04,424 --> 00:13:06,459
υλικά τα οποία πετάγονται και ξαναπέφτουν.

251
00:13:06,459 --> 00:13:09,622
Δε γνωρίζουμε, οπότε έχουμε
πολλά να ερευνήσουμε.

252
00:13:09,622 --> 00:13:11,513
Εδώ βλέπετε την ίδια εικόνα δύο φορές.

253
00:13:11,513 --> 00:13:14,123
Στην αριστερή πλευρά
βλέπετε στη μέση μια λακκούβα.

254
00:13:14,123 --> 00:13:16,320
Στη δεξιά πλευρά, 
εάν παρατηρήσετε προσεκτικά,

255
00:13:16,320 --> 00:13:19,807
υπάρχουν τρεις πίδακες που ξεπετάγονται
από τον πάτο της λακκούβας.

256
00:13:19,807 --> 00:13:22,008
Αυτή είναι λοιπόν
η δραστηριότητα του κομήτη.

257
00:13:22,008 --> 00:13:25,945
Προφανώς, μέσα σ' αυτές τις λακκούβες
είναι οι ενεργές περιοχές

258
00:13:25,945 --> 00:13:29,082
κι όπου το υλικό εξατμίζεται στο διάστημα.

259
00:13:29,082 --> 00:13:32,455
Υπάρχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ρωγμή
στον λαιμό του κομήτη.

260
00:13:32,455 --> 00:13:34,295
Τη βλέπετε στη δεξιά μεριά.

261
00:13:34,295 --> 00:13:38,051
Έχει μήκος ένα χιλιόμετρο 
και 2,5 μέτρα πλάτος.

262
00:13:38,051 --> 00:13:40,837
Ορισμένοι πιστεύουν ότι,

263
00:13:40,837 --> 00:13:42,493
όταν φτάσουμε κοντά στον ήλιο,

264
00:13:42,493 --> 00:13:44,131
ο κομήτης ίσως να χωριστεί στα δύο

265
00:13:44,131 --> 00:13:45,609
και θα πρέπει να διαλέξουμε,

266
00:13:45,609 --> 00:13:47,919
σε ποιον κομήτη θα πάμε.

267
00:13:48,419 --> 00:13:51,331
Ο προσεδαφιστής - 
κι αυτός έχει πολλά εργαλεία,

268
00:13:51,331 --> 00:13:56,514
κυρίως παρόμοια εκτός από εκείνα 
που σφυροκοπούν και τρυπούν το έδαφος κλπ.

269
00:13:56,514 --> 00:14:00,925
Όμως σχεδόν τα ίδια με τη Ροζέτα
κι αυτό γιατί θέλετε να συγκρίνετε

270
00:14:00,925 --> 00:14:03,972
αυτά που βρίσκετε στο διάστημα
με αυτά που βρίσκετε στον κομήτη.

271
00:14:03,972 --> 00:14:06,758
Ονομάζονται εργαλεία μέτρησης
του αληθινού εδάφους.

272
00:14:07,138 --> 00:14:10,221
Αυτές είναι οι εικόνες από την προσεδάφιση

273
00:14:10,221 --> 00:14:12,212
τις οποίες τράβηξε η κάμερα OSIRIS.

274
00:14:12,212 --> 00:14:16,500
Βλέπετε τον προσεδαφιστή να απομακρύνεται
όλο και περισσότερο από τη Ροζέτα.

275
00:14:16,500 --> 00:14:20,016
Επάνω δεξιά, βλέπετε μια φωτογραφία
τραβηγμένη από τον προσεδαφιστή,

276
00:14:20,016 --> 00:14:23,174
60 μέτρα από την επιφάνεια του κομήτη.

277
00:14:23,174 --> 00:14:25,760
Ο βράχος εκεί είναι περίπου 10 μέτρα.

278
00:14:25,760 --> 00:14:30,224
Αυτή είναι μία από τις τελευταίες εικόνες
που τραβήξαμε πριν την προσεδάφιση.

279
00:14:30,224 --> 00:14:33,948
Εδώ βλέπετε τις ίδιες σκηνές,
από διαφορετική όμως προοπτική

280
00:14:33,948 --> 00:14:38,346
και βλέπετε τρεις μεγεθύνσεις
από κάτω αριστερά προς το μέσον

281
00:14:38,346 --> 00:14:42,141
του προσεδαφιστή που ταξιδεύει
πάνω από την επιφάνεια του κομήτη.

282
00:14:42,141 --> 00:14:46,636
Έπειτα στην κορυφή, υπάρχουν δύο εικόνες,
πριν και μετά την προσγείωση.

283
00:14:46,636 --> 00:14:50,346
Το μόνο πρόβλημα στη δεύτερη εικόνα είναι
ότι δεν υπάρχει προσεδαφιστής.

284
00:14:50,346 --> 00:14:53,589
Εάν όμως παρατηρήσετε προσεκτικά, 
στη δεξιά πλευρά της φωτογραφίας,

285
00:14:53,589 --> 00:14:57,270
θα δείτε ότι ο προσεδαφιστής
είναι ακόμη εκεί, αλλά έχει αναπηδήσει.

286
00:14:57,270 --> 00:14:58,889
Έχει αναπηδήσει από την επιφάνεια.

287
00:14:58,889 --> 00:15:01,880
Μια κωμική σημείωση εδώ,

288
00:15:01,880 --> 00:15:06,547
η Ροζέτα αρχικά είχε σχεδιαστεί
με προσεδαφιστή που θα αναπηδούσε.

289
00:15:06,547 --> 00:15:08,987
Αυτό απορρίφθηκε λόγω υψηλού κόστους.

290
00:15:08,987 --> 00:15:11,070
Εμείς το ξεχάσαμε,
ο προσεδαφιστής όμως όχι.

291
00:15:11,070 --> 00:15:12,574
(Γέλια)

292
00:15:13,104 --> 00:15:15,768
Κατά τη διάρκεια της πρώτης αναπήδησης
στα μαγνητόμετρα,

293
00:15:15,768 --> 00:15:19,635
βλέπετε εδώ τα δεδομένα τους, 
από τρεις άξονες - χ, ψ και ω.

294
00:15:19,635 --> 00:15:21,975
Στα μισά της διαδρομής
βλέπετε μια κόκκινη γραμμή.

295
00:15:21,975 --> 00:15:24,181
Σε αυτήν την κόκκινη γραμμή
υπάρχει μια αλλαγή.

296
00:15:24,181 --> 00:15:27,735
Αυτό που συνέβη είναι ότι προφανώς,
κατά τη διάρκεια της πρώτης αναπήδησης,

297
00:15:27,735 --> 00:15:32,020
κάπου χτυπήσαμε την άκρη ενός κρατήρα
με κάποιο πόδι του προσεδαφιστή

298
00:15:32,020 --> 00:15:35,236
και η ταχύτητα περιστροφής
του προσεδαφιστή άλλαξε.

299
00:15:35,236 --> 00:15:37,246
Είμαστε λοιπόν πολύ τυχεροί

300
00:15:37,246 --> 00:15:39,189
που βρισκόμαστε εκεί που βρισκόμαστε.

301
00:15:39,189 --> 00:15:43,385
Αυτή είναι μία από τις συμβολικές
εικόνες της Ροζέτα.

302
00:15:43,385 --> 00:15:45,604
Είναι ένα αντικείμενο 
φτιαγμένο από άνθρωπο,

303
00:15:45,604 --> 00:15:48,727
το πόδι του προσεδαφιστή
που πατάει επάνω στον κομήτη.

304
00:15:48,727 --> 00:15:53,268
Αυτή, για μένα, είναι από τις καλύτερες
εικόνες της επιστήμης του διαστήματος.

305
00:15:53,268 --> 00:15:56,069
(Χειροκρότημα)

306
00:15:59,109 --> 00:16:03,260
Κάτι που μας έχει μείνει ακόμη να κάνουμε
είναι να βρούμε τον προσεδαφιστή.

307
00:16:03,260 --> 00:16:06,621
Υποθέτουμε ότι πρέπει να βρίσκεται 
σε αυτήν την μπλε περιοχή εδώ.

308
00:16:06,621 --> 00:16:10,157
Δεν έχουμε καταφέρει να τη βρούμε
ακόμη, η έρευνα όμως συνεχίζεται,

309
00:16:10,157 --> 00:16:13,835
όπως και οι προσπάθειές μας να κάνουμε
τον προσεδαφιστή να δουλέψει ξανά.

310
00:16:13,835 --> 00:16:15,320
Ακούμε κάθε μέρα

311
00:16:15,320 --> 00:16:18,002
κι ελπίζουμε μέχρι περίπου τον Απρίλη

312
00:16:18,002 --> 00:16:20,140
ο προσεδαφιστής θα ξαναξυπνήσει.

313
00:16:20,140 --> 00:16:23,598
Αυτά που βρήκαμε στον κομήτη:

314
00:16:23,598 --> 00:16:26,055
Αυτό εδώ θα μπορούσε
να επιπλεύσει στο νερό.

315
00:16:26,055 --> 00:16:28,821
Έχει τη μισή πυκνότητα του νερού.

316
00:16:28,821 --> 00:16:31,755
Μοιάζει με έναν πολύ μεγάλο βράχο,
όμως δεν είναι.

317
00:16:31,755 --> 00:16:35,363
Η δραστηριότητα που είδαμε
τον περασμένο Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο

318
00:16:35,363 --> 00:16:37,619
ήταν τέσσερις φορές αυξημένη.

319
00:16:37,619 --> 00:16:39,840
Μέχρι τη στιγμή που θα είμαστε στον ήλιο

320
00:16:39,840 --> 00:16:43,963
ο κομήτης θα χάνει 
100 κιλά το δευτερόλεπτο:

321
00:16:43,963 --> 00:16:45,496
από αέρια, σκόνη, οτιδήποτε.

322
00:16:45,496 --> 00:16:48,622
Δηλαδή 100 εκατομμύρια κιλά την ημέρα.

323
00:16:49,382 --> 00:16:51,623
Τέλος, η ημέρα προσεδάφισης.

324
00:16:51,623 --> 00:16:57,618
Δεν θα ξεχάσω ποτέ - πραγματική τρέλα,
250 τηλεοπτικές ομάδες στη Γερμανία.

325
00:16:57,618 --> 00:16:59,066
Έδινα συνέντευξη στο BBC,

326
00:16:59,066 --> 00:17:02,535
ενώ μια άλλη ομάδα
που με ακολουθούσε όλη την ημέρα,

327
00:17:02,535 --> 00:17:04,197
τραβούσε τη συνέντευξή μου,

328
00:17:04,197 --> 00:17:06,623
κι όλη η μέρα πήγε κάπως έτσι.

329
00:17:06,623 --> 00:17:08,271
Οι ρεπόρτερ του Discovery Channel

330
00:17:08,271 --> 00:17:11,202
με πιάσανε τη στιγμή που έβγαινα
από το δωμάτιο ελέγχου

331
00:17:11,202 --> 00:17:13,224
κάνοντάς μου την κατάλληλη ερώτηση

332
00:17:13,224 --> 00:17:16,697
και ξέσπασα σε κλάματα, έτσι νοιώθω ακόμη.

333
00:17:16,697 --> 00:17:18,242
Για ενάμιση μήνα,

334
00:17:18,242 --> 00:17:21,275
δεν μπορούσα να σκεφτώ την ημέρα
προσεδάφισης χωρίς να κλάψω

335
00:17:21,275 --> 00:17:23,559
κι ακόμη κρατώ αυτό το συναίσθημα.

336
00:17:23,559 --> 00:17:26,709
Θα ήθελα να σας αφήσω
με αυτή την εικόνα του κομήτη.

337
00:17:26,709 --> 00:17:28,064
Ευχαριστώ.

338
00:17:28,064 --> 00:17:29,453
(Χειροκρότημα)