WEBVTT 00:00:00.921 --> 00:00:02.918 Dit is mijn oudoom, 00:00:02.918 --> 00:00:05.936 de jongere broer van mijn vaders vader. 00:00:05.936 --> 00:00:07.902 Hij heette Joe McKenna. 00:00:08.141 --> 00:00:13.089 Hij was een jonge echtgenoot, half-professionele basketbalspeler 00:00:13.089 --> 00:00:16.417 en brandweerman in New York City. 00:00:16.947 --> 00:00:20.007 Volgens de familiegeschiedenis hield hij van zijn beroep, 00:00:20.007 --> 00:00:23.542 en in 1938, op een vrije dag, 00:00:23.542 --> 00:00:26.319 ging hij naar de brandweerkazerne. 00:00:27.019 --> 00:00:29.978 Om zichzelf nuttig te maken, poetste hij al het messing, 00:00:29.978 --> 00:00:33.442 de relingen van de brandweerwagen, de fittingen in de muren. 00:00:33.442 --> 00:00:35.827 Daarbij viel er een spuitkop, 00:00:35.827 --> 00:00:39.465 een groot, zwaar stuk metaal, 00:00:39.465 --> 00:00:43.074 van een plank en kwam op hem terecht. 00:00:43.574 --> 00:00:47.382 Enkele dagen later begon zijn schouder pijn te doen. 00:00:47.382 --> 00:00:50.656 Twee dagen later kreeg hij koorts. 00:00:50.656 --> 00:00:53.141 De koorts werd steeds hoger. 00:00:53.141 --> 00:00:55.091 Zijn vrouw verzorgde hem, 00:00:55.091 --> 00:00:59.393 maar niets hielp, en toen de dokter kwam kijken, 00:00:59.393 --> 00:01:01.679 kon hij ook niets betekenen. 00:01:02.149 --> 00:01:05.459 Ze stuurden hem naar het ziekenhuis. 00:01:05.911 --> 00:01:09.905 De verpleegsters zagen meteen, dat hij een infectie had, 00:01:09.905 --> 00:01:14.061 wat destijds 'bloedvergiftiging' werd genoemd. 00:01:14.061 --> 00:01:16.174 Waarschijnlijk vertelden ze hem niet 00:01:16.174 --> 00:01:18.031 dat ze daaraan niets konden doen, 00:01:18.031 --> 00:01:21.020 hoewel ze dat wel degelijk wisten. 00:01:21.020 --> 00:01:23.688 Ze konden er niets aan doen, 00:01:23.688 --> 00:01:27.437 omdat de huidige methodes tegen infecties nog niet bestonden. 00:01:27.737 --> 00:01:31.173 De eerste test met penicilline, het eerste antibioticum, 00:01:31.173 --> 00:01:33.843 kwam pas drie jaar later. 00:01:33.843 --> 00:01:38.127 Met wat geluk genazen infecties vanzelf, 00:01:38.127 --> 00:01:40.202 maar vaak stierf men aan infecties. 00:01:40.322 --> 00:01:42.411 Mijn oudoom had geen geluk. 00:01:42.411 --> 00:01:45.708 Hij lag een week lang in het ziekenhuis, rillend van de koorts, 00:01:45.708 --> 00:01:47.566 was gedehydrateerd en verward, 00:01:47.566 --> 00:01:50.468 zijn organen begaven het en hij viel in coma. 00:01:50.468 --> 00:01:52.604 Zijn toestand was zo wanhopig 00:01:52.604 --> 00:01:57.234 dat zijn collega's hun bloed aanboden 00:01:57.234 --> 00:02:01.097 om de infectie in zijn bloed te verdunnen. 00:02:01.497 --> 00:02:04.603 Maar het hielp niet en hij stierf. 00:02:05.143 --> 00:02:06.965 Hij was 30 jaar oud. 00:02:06.965 --> 00:02:10.478 Als je terugkijkt in de geschiedenis zie je dat de meeste mensen 00:02:10.478 --> 00:02:13.362 op dezelfde manier stierven. 00:02:13.362 --> 00:02:16.032 Ze stierven niet aan kanker of hart- en vaatziekten 00:02:16.032 --> 00:02:20.120 die nu in het Western gebruikelijk zijn. 00:02:20.490 --> 00:02:24.229 Ze werden niet oud genoeg 00:02:24.229 --> 00:02:26.225 om die ziekten te ontwikkelen. 00:02:26.225 --> 00:02:28.338 Ze stierven aan verwondingen -- 00:02:28.338 --> 00:02:30.823 werden geramd door een os, 00:02:30.823 --> 00:02:32.727 geraakt op een slagveld, 00:02:32.727 --> 00:02:36.465 verpletterd in de nieuwe fabrieken van de Industriële Revolutie -- 00:02:36.465 --> 00:02:39.846 meestal aan infecties 00:02:39.846 --> 00:02:43.352 waarmee dit vaak eindigde. 00:02:44.492 --> 00:02:48.024 Dit werd allemaal anders toen antibiotica werden ontdekt. 00:02:48.599 --> 00:02:52.198 Opeens stonden infecties niet meer gelijk aan een zekere dood, 00:02:52.198 --> 00:02:55.588 maar werden iets dat binnen enkele dagen kon worden genezen. 00:02:55.588 --> 00:02:58.630 Het leek op een wonder 00:02:58.630 --> 00:03:04.954 en was het begin van het gouden tijdperk van wondermedicijnen. 00:03:05.294 --> 00:03:09.241 Maar nu breekt het einde van die tijd aan. 00:03:09.241 --> 00:03:13.373 Mijn oudoom stierf aan het einde van het pre-antibiotica tijdperk. 00:03:13.373 --> 00:03:19.457 Vandaag staan we op de drempel van het post-antibiotica tijdperk: 00:03:19.457 --> 00:03:23.219 van een periode waarin een infectie zoals die van Joe 00:03:23.219 --> 00:03:27.928 opnieuw de dood tot gevolg zal hebben. 00:03:28.884 --> 00:03:32.015 Sterker nog, dit is al het geval. 00:03:32.785 --> 00:03:35.618 Mensen sterven opnieuw aan infecties 00:03:35.618 --> 00:03:37.961 vanwege resistentie tegen antibiotica. 00:03:38.381 --> 00:03:40.119 Kort gezegd werkt het zo: 00:03:40.119 --> 00:03:43.821 bacteriën concurreren voor voedsel 00:03:43.821 --> 00:03:49.758 door elkaar aan te vallen met dodelijke stoffen. 00:03:49.758 --> 00:03:52.103 Andere bacteriën ontwikkelen de capaciteit 00:03:52.103 --> 00:03:55.354 om zich hiertegen te verdedigen. 00:03:55.354 --> 00:03:57.676 Toen de eerste antibiotica werden ontdekt, 00:03:57.676 --> 00:04:01.878 maakten we ze in laboratoria na. 00:04:01.878 --> 00:04:06.336 Bacteriën reageerden zoals altijd. 00:04:07.674 --> 00:04:09.898 Dit gebeurde: 00:04:10.098 --> 00:04:13.488 penicilline kwam in 1943 op de markt 00:04:13.488 --> 00:04:18.619 en al in 1945 verspreidde de resistentie ertegen zich. 00:04:18.619 --> 00:04:21.567 Vancomycin kwam in 1972 op de markt, 00:04:21.567 --> 00:04:24.668 resistentie ertegen in 1988. 00:04:25.028 --> 00:04:27.150 Imipenem in 1985, 00:04:27.150 --> 00:04:29.922 resistentie ertegen in 1998. 00:04:30.192 --> 00:04:33.860 Daptomycin in 2003, 00:04:33.860 --> 00:04:38.225 resistentie al in 2004. 00:04:38.575 --> 00:04:42.335 We spelen al 70 jaar lang haasjeover 00:04:42.335 --> 00:04:45.261 tussen medicijnen en resistentie. 00:04:45.261 --> 00:04:48.906 En toen kwam er nog een medicijn, en weer resistentie -- 00:04:48.906 --> 00:04:51.217 en nu is het spelletje uit. 00:04:51.437 --> 00:04:54.577 De snelle ontwikkeling van resistentie 00:04:54.577 --> 00:04:59.842 maakt de ontwikkeling van medicijnen onrendabel. 00:04:59.842 --> 00:05:02.652 Er bestaan nu wereldwijd infecties 00:05:02.652 --> 00:05:08.000 waarvoor op de markt van meer dan 100 antibiotica 00:05:08.000 --> 00:05:11.754 er twee helpen -- met bijwerkingen, 00:05:11.754 --> 00:05:13.318 of slechts één, 00:05:13.318 --> 00:05:15.646 of geen. 00:05:15.736 --> 00:05:17.798 Zover staan we nu. 00:05:18.278 --> 00:05:22.458 In 2000 identificeerde Centers for Disease Control and Prevention, de CDC, 00:05:22.458 --> 00:05:26.611 één enkel geval in een ziekenhuis in Noord-Carolina 00:05:26.753 --> 00:05:30.486 van een infectie resistent tegen alle geneesmiddelen op twee na. 00:05:30.886 --> 00:05:35.205 Vandaag komt die infectie, bekend als KPC, 00:05:35.205 --> 00:05:37.805 voor in elke staat, op drie na. 00:05:37.805 --> 00:05:41.610 Ook in Zuid-Amerika, Europa en het Midden-Oosten. 00:05:42.867 --> 00:05:45.189 In 2008 diagnosticeerden artsen in Zweden 00:05:45.189 --> 00:05:47.975 een man uit India met nog een andere infectie 00:05:47.975 --> 00:05:51.690 resistent tegen alle geneesmiddelen behalve één. 00:05:51.690 --> 00:05:53.919 Het NDM-gen dat resistentie veroorzaakt 00:05:53.919 --> 00:06:00.444 is nu van India naar China, Azië, Afrika, 00:06:00.444 --> 00:06:04.809 Europa, Canada en de Verenigde Staten verspreid. 00:06:05.129 --> 00:06:07.688 We hopen natuurlijk 00:06:07.688 --> 00:06:11.287 dat deze infecties uitzonderingen zijn, 00:06:11.287 --> 00:06:15.455 maar in feite sterven in de Verenigde Staten en Europa 00:06:15.606 --> 00:06:19.272 elk jaar 50.000 mensen aan infecties 00:06:19.272 --> 00:06:22.446 waarvoor geen enkel geneesmiddel helpt. 00:06:22.966 --> 00:06:26.008 Een project van de Britse regering 00:06:26.008 --> 00:06:29.416 en bekend als de Recensie op Antimicrobiële Resistentie 00:06:29.416 --> 00:06:37.118 schat dat de wereldwijde tol nu 700.000 doden per jaar is. 00:06:38.291 --> 00:06:42.655 Dat zijn veel doden, 00:06:42.655 --> 00:06:45.767 en toch is de kans groot dat je je niet in gevaar voelt, 00:06:45.767 --> 00:06:48.995 dat je denkt dat deze mensen ziekenhuispatiënten 00:06:48.995 --> 00:06:50.993 op de intensieve zorg waren 00:06:50.993 --> 00:06:54.660 of verpleeghuisbewoners aan het eind van hun leven. 00:06:54.660 --> 00:06:57.841 Mensen met infecties die ons niet treffen, 00:06:57.841 --> 00:07:01.045 in situaties waarmee we ons niet kunnen identificeren. 00:07:02.455 --> 00:07:05.852 Niemand van ons staat er echter stil bij 00:07:05.852 --> 00:07:10.818 dat antibiotica bijna elk modern leven ondersteunt. 00:07:11.721 --> 00:07:15.792 Zonder antibiotica zouden we dit allemaal kwijtraken: 00:07:15.836 --> 00:07:20.015 ten eerste, elke bescherming voor mensen met een verzwakt immuunsysteem, 00:07:20.015 --> 00:07:23.475 kankerpatiënten, AIDS-patiënten, 00:07:23.475 --> 00:07:27.979 transplantatie-ontvangers, te vroeg geboren baby's. 00:07:27.979 --> 00:07:32.391 Dan, elke behandeling die vreemde voorwerpen in het lichaam inbrengt: 00:07:32.391 --> 00:07:36.269 stents voor beroerte, pompen voor diabetes, 00:07:36.269 --> 00:07:40.193 dialyse, gewrichtsprothesen. 00:07:40.193 --> 00:07:43.908 Hoeveel atletische babyboomers hebben nieuwe heupen en knieën nodig? 00:07:43.908 --> 00:07:46.717 Een recente studie schat dat zonder antibiotica 00:07:46.717 --> 00:07:50.234 één op de zes het niet zou halen. 00:07:50.664 --> 00:07:53.869 Vervolgens zouden we waarschijnlijk ook chirurgie verliezen. 00:07:53.869 --> 00:07:56.191 Veel operaties worden voorafgegaan 00:07:56.191 --> 00:07:59.139 door antibiotica als voorzorg. 00:07:59.139 --> 00:08:00.811 Zonder die bescherming verliezen we 00:08:00.811 --> 00:08:05.015 de mogelijkheid om de verborgen ruimten van het lichaam te openen. 00:08:05.015 --> 00:08:07.848 Dus geen hartoperaties, 00:08:07.848 --> 00:08:10.680 geen prostaat-biopten, 00:08:10.680 --> 00:08:13.382 geen keizersneden. 00:08:13.792 --> 00:08:18.444 We zouden kleinere infecties moeten leren vrezen. 00:08:18.784 --> 00:08:22.592 Keelontsteking kon vroeger hartfalen veroorzaken. 00:08:22.592 --> 00:08:25.239 Huidinfecties leidden tot amputaties. 00:08:25.819 --> 00:08:28.722 Bevallen doodde zelfs in de schoonste ziekenhuizen 00:08:28.722 --> 00:08:31.397 bijna één vrouw op 100. 00:08:31.717 --> 00:08:36.549 Drie op tien kinderen stierven aan longontsteking. 00:08:37.220 --> 00:08:39.332 Meer dan wat ook 00:08:39.332 --> 00:08:43.707 zouden we de onbezorgde manier waarop we ons dagelijks leven leiden, verliezen. 00:08:44.836 --> 00:08:49.043 Als je wist dat elke verwonding je kon doden, 00:08:49.043 --> 00:08:52.289 zou je dan nog op een motorfiets durven rijden, 00:08:52.289 --> 00:08:55.500 een skipiste afspurten, 00:08:55.500 --> 00:08:58.976 op een ladder klimmen om je kerstverlichting op te hangen, 00:08:58.976 --> 00:09:02.643 je kind een wat ruwere sport laten beoefenen? 00:09:03.573 --> 00:09:06.638 De eerste persoon die penicilline kreeg, 00:09:06.638 --> 00:09:10.516 een Britse politieman, Albert Alexander, 00:09:10.516 --> 00:09:14.858 was zo geteisterd door infectie dat zijn hoofdhuid pus lekte 00:09:14.858 --> 00:09:17.783 en de dokters een oog moesten verwijderen. 00:09:17.783 --> 00:09:21.162 Hij was besmet door iets heel simpels. 00:09:22.172 --> 00:09:26.988 In zijn tuin haalde hij zijn gezicht open aan een doorn. 00:09:28.831 --> 00:09:32.481 Dat Britse project waarover ik het had, schat de wereldwijde tol 00:09:32.481 --> 00:09:36.358 nu op 700.000 doden per jaar. 00:09:36.358 --> 00:09:42.535 Ze voorspellen dat, als we dit niet onder controle kunnen krijgen tegen 2050, 00:09:42.535 --> 00:09:50.127 de wereldwijde tol 10 miljoen doden per jaar zal bedragen. 00:09:50.127 --> 00:09:53.134 Hoe heeft het zover kunnen komen 00:09:53.134 --> 00:09:57.317 dat we naar zulke angstaanjagende cijfers kijken? 00:09:57.947 --> 00:10:02.535 Het pijnlijke is dat we het aan onszelf hebben te danken. 00:10:02.875 --> 00:10:05.847 Resistentie is een onvermijdelijk biologisch proces, 00:10:05.847 --> 00:10:09.900 maar wij dragen de verantwoordelijkheid dat we ze hebben versneld. 00:10:10.490 --> 00:10:14.043 We deden dit door kwistig om te springen met antibiotica 00:10:14.043 --> 00:10:18.131 met een achteloosheid die nu schokkend lijkt. 00:10:19.408 --> 00:10:23.494 Tot de jaren 1950 werd penicilline zonder voorschrift verkocht. 00:10:23.494 --> 00:10:26.829 In veel van de derde wereld is dat nog steeds het geval. 00:10:27.209 --> 00:10:30.971 In de Verenigde Staten wordt 50 procent 00:10:30.971 --> 00:10:34.663 van de antibiotica in ziekenhuizen onnodig toegediend. 00:10:34.663 --> 00:10:43.147 In 45 procent van de gevallen schrijven dokters onnodig antibiotica voor. 00:10:44.227 --> 00:10:46.577 Dat is alleen nog maar in de gezondheidszorg. 00:10:46.597 --> 00:10:49.830 Over bijna heel de planeet krijgen de meeste vleesdieren 00:10:49.830 --> 00:10:52.100 elke dag van hun leven antibiotica. 00:10:52.100 --> 00:10:54.376 Niet om ze te genezen, 00:10:54.376 --> 00:10:57.835 maar om ze vet te mesten en ze te beschermen 00:10:57.835 --> 00:11:01.806 tegen de omstandigheden van de fabrieksboerderij waarin ze opgroeien. 00:11:01.806 --> 00:11:04.824 In de Verenigde Staten gaan mogelijk 80 procent 00:11:04.824 --> 00:11:11.527 van de jaarlijks verkochte antibiotica naar boerderijdieren, niet naar mensen. 00:11:11.527 --> 00:11:15.203 Dat schept resistente bacteriën die van de boerderij terechtkomen 00:11:15.203 --> 00:11:17.827 in het water, in het stof 00:11:17.827 --> 00:11:20.695 en in het vlees van de dieren. 00:11:20.985 --> 00:11:23.910 Aquacultuur is vooral in Azië 00:11:23.910 --> 00:11:25.559 ook afhankelijk van antibiotica. 00:11:25.559 --> 00:11:28.902 Fruitteelt vertrouwt op antibiotica 00:11:28.902 --> 00:11:33.801 om appels, peren en citrusvruchten tegen ziekten te beschermen. 00:11:34.491 --> 00:11:40.117 Bacteriën kunnen hun DNA aan elkaar doorgeven 00:11:40.117 --> 00:11:44.552 als een reiziger die zijn koffer doorgeeft op een luchthaven. 00:11:44.552 --> 00:11:49.360 Zo kan opgeroepen resistentie 00:11:49.360 --> 00:11:51.587 zich overal verspreiden. 00:11:53.723 --> 00:11:55.294 Dat was voorspelbaar. 00:11:55.674 --> 00:11:58.506 In feite werd het al voorspeld 00:11:58.506 --> 00:12:02.941 door Alexander Fleming, de man die penicilline ontdekte. 00:12:02.941 --> 00:12:06.935 Hij kreeg daarvoor in 1945 de Nobelprijs 00:12:06.935 --> 00:12:10.652 en vertelde even later in een interview: 00:12:10.842 --> 00:12:15.549 "Wie onnadenkend met penicillinebehandeling omgaat, 00:12:15.549 --> 00:12:18.823 is moreel verantwoordelijk voor de dood 00:12:18.823 --> 00:12:24.037 van wie bezwijkt aan een infectie door penicilline-resistente organismen." 00:12:24.050 --> 00:12:28.335 Hij voegde eraan toe: "Ik hoop dat dit kwaad kan worden afgewend." 00:12:28.986 --> 00:12:31.842 Kunnen we het voorkomen? 00:12:31.842 --> 00:12:35.510 Er zijn bedrijven die aan nieuwe antibiotica werken, 00:12:35.510 --> 00:12:39.086 dingen die de superbacteriën nog nooit eerder hebben gezien. 00:12:39.086 --> 00:12:41.803 We hebben die nieuwe medicijnen dringend nodig 00:12:41.803 --> 00:12:44.055 en onderzoek moet worden aangemoedigd: 00:12:44.055 --> 00:12:47.296 subsidies voor onderzoek, verlengde octrooien, prijzen 00:12:47.306 --> 00:12:53.343 om bedrijven aan te zetten om weer antibiotica te gaan maken. 00:12:53.343 --> 00:12:55.709 Maar dat zal waarschijnlijk niet genoeg zijn. 00:12:56.059 --> 00:13:00.163 Waarom? Evolutie wint altijd. 00:13:00.703 --> 00:13:04.627 Bacteriën produceren om de 20 minuten een nieuwe generatie. 00:13:04.627 --> 00:13:09.410 De farmaceutische chemie werkt 10 jaar aan een nieuw geneesmiddel. 00:13:09.410 --> 00:13:12.266 Telkens als we een antibioticum gebruiken, 00:13:12.266 --> 00:13:17.250 geven we de bacteriën miljarden kansen om de codes te kraken 00:13:17.281 --> 00:13:20.486 van de verdedigingswerken die we hebben opgebouwd. 00:13:20.486 --> 00:13:25.337 Er is nog nooit een medicijn geweest dat ze niet konden verslaan. 00:13:25.431 --> 00:13:28.961 Dat is asymmetrische oorlogvoering, 00:13:28.961 --> 00:13:32.969 maar we kunnen de uitkomst veranderen. 00:13:33.929 --> 00:13:37.334 We kunnen systemen ontwerpen om gegevens te oogsten 00:13:37.334 --> 00:13:40.334 die ons automatisch en specifiek vertellen 00:13:40.334 --> 00:13:43.263 hoe antibiotica worden gebruikt. 00:13:43.263 --> 00:13:46.096 We kunnen bijhouden hoe medicatie wordt voorgeschreven 00:13:46.096 --> 00:13:49.811 zodat elk voorschrift gecontroleerd wordt. 00:13:49.811 --> 00:13:55.920 We kunnen van de landbouw eisen het gebruik van antibiotica op te geven. 00:13:56.243 --> 00:13:59.275 We kunnen surveillance-systemen bouwen 00:13:59.275 --> 00:14:03.501 die ons vertellen waar resistentie te verwachten is. 00:14:03.501 --> 00:14:05.814 Dat zijn de technische oplossingen. 00:14:06.264 --> 00:14:08.888 Ook zij zijn waarschijnlijk onvoldoende, 00:14:08.888 --> 00:14:12.117 tenzij -- we -- helpen. 00:14:15.785 --> 00:14:18.559 Resistentie tegen antibiotica is een gewoonte. 00:14:18.559 --> 00:14:21.957 We weten allemaal hoe moeilijk het is om een gewoonte te veranderen. 00:14:21.957 --> 00:14:26.097 Maar als samenleving hebben we dat in het verleden nog gedaan. 00:14:26.397 --> 00:14:29.972 Mensen gooiden hun afval op straat, 00:14:29.972 --> 00:14:32.297 gebruikten geen veiligheidsgordels, 00:14:32.297 --> 00:14:35.994 rookten in openbare gebouwen. 00:14:36.404 --> 00:14:38.624 Dat doen we niet meer. 00:14:39.144 --> 00:14:41.466 We gooien ons afval niet meer in het milieu, 00:14:41.466 --> 00:14:44.423 accepteren geen ongevallen meer 00:14:44.423 --> 00:14:47.705 of stellen anderen niet meer bloot aan de mogelijkheid van kanker. 00:14:47.705 --> 00:14:51.102 We besloten dat die dingen te duur waren, 00:14:51.102 --> 00:14:55.175 destructief, niet in ons eigen belang. 00:14:55.815 --> 00:14:58.715 We veranderden de sociale normen. 00:14:59.135 --> 00:15:03.279 We kunnen de sociale normen veranderen rond het gebruik van antibiotica. 00:15:05.499 --> 00:15:09.674 Ik weet dat de omvang van de resistentie tegen antibiotica overweldigend lijkt, 00:15:09.678 --> 00:15:12.568 maar als je ooit een spaarlamp hebt gekocht 00:15:12.568 --> 00:15:15.354 omdat je je zorgen maakte over de klimaatverandering, 00:15:15.354 --> 00:15:18.989 of het etiket op een doos crackers las 00:15:18.989 --> 00:15:23.470 omdat je nadacht over de ontbossing voor palmolie, 00:15:23.470 --> 00:15:26.349 dan weet je al hoe het voelt 00:15:26.349 --> 00:15:31.349 een kleine stap te zetten om een overweldigend probleem aan te pakken. 00:15:31.829 --> 00:15:36.310 We kunnen dit soort stappen nemen voor het gebruik van antibiotica. 00:15:36.310 --> 00:15:41.251 We kunnen afzien van het geven van een antibioticum 00:15:41.251 --> 00:15:44.251 als we niet zeker weten of het het juiste is. 00:15:44.251 --> 00:15:47.564 We kunnen stoppen met aan te dringen 00:15:47.564 --> 00:15:50.564 voor een recept voor een kind met oorontsteking 00:15:50.564 --> 00:15:53.502 voordat we zeker weten wat de oorzaak is. 00:15:53.678 --> 00:15:59.985 We kunnen elk restaurant, elke supermarkt vragen waar hun vlees vandaan komt. 00:16:00.806 --> 00:16:06.470 We kunnen elkaar beloven nooit meer kip, garnalen of fruit te kopen 00:16:06.745 --> 00:16:09.629 gekweekt met routinegebruik van antibiotica. 00:16:09.629 --> 00:16:13.273 Door al die dingen kunnen we de komst 00:16:13.273 --> 00:16:16.815 van de post-antibioticum wereld vertragen. 00:16:17.547 --> 00:16:21.680 Maar we moeten het snel doen. 00:16:21.680 --> 00:16:26.185 Met penicilline begon in 1943 het antibioticumtijdperk. 00:16:26.185 --> 00:16:31.891 In slechts 70 jaar staan we aan de rand van een ramp. 00:16:32.291 --> 00:16:34.613 We zullen geen 70 jaar krijgen 00:16:34.613 --> 00:16:38.339 om uit dit moeras te geraken. 00:16:38.769 --> 00:16:40.279 Hartelijk bedankt. 00:16:40.789 --> 00:16:46.640 (Applaus)