Żyjemy w czasach protestów.

W kampusach, na placach

i w mediach społecznościowych

protestujący z całego świata
kwestionują status quo.

Protesty mogą dotyczyć kwestii 
narodowych lub globalnych,

obalać tyranów,

motywować do działania tych, 
którzy dotychczas pozostawali na uboczu.

Protesty są często niezbędne,
ale czy wystarczające?

Arabska wiosna.

Na Bliskim Wschodzie

protestujący obywatele obalili dyktatorów.

Później jednak ich miejsce zajęły junty.

Efektem protestu może być
pozytywna zmiana.

Muszą jednak nastąpić po nim 
intensywne starania

o zmobilizowanie głosujących,
o przeprowadzenie wyborów,

o porozumienie z rządem

i stworzenie w nim
pełnej reprezentacji społeczeństwa.

Są trzy strategie pokojowego
przekształcenia świadomości w działanie,

a protestów w trwałą siłę polityczną.

Po pierwsze, poszerzyć horyzonty.

Po drugie, obrać konkretny cel.

Po trzecie, osiągnąć szybkie zwycięstwo.

Najpierw poszerzanie horyzontów.

Jak często pomysły kwituje się krótkim:

"To się nigdy nie uda"?

Ten, kto tak mówi, próbuje
wyznaczać granice myślenia.

Świadomy obywatel 
próbuje poszerzać te granice,

pytać: a co, jeśli...

A co, jeśli to możliwe?

Jeśli ludzie, idee, pieniądze, 
normy społeczne sprawią,

że stanie się to możliwe?

Zwyczajne zadawanie tego pytania

i niezakładanie, że wszystko jest
z góry przesądzone

to pierwszy krok ku zmianom.

Trzeba jasno określić cele.

Czy zmniejszyć liczebność rządu,

czy zmienić sposób
finansowania służby zdrowia.

Rozliczać korporacje z ich działań

czy uwalniać od uciążliwych regulacji.

To prowadzi do drugiej strategii,
wyboru konkretnego celu.

Polityka opiera się na kontrastach.

Nie myśli się o życiu obywatelskim 
w kategoriach abstrakcyjnych.

Bardziej w odniesieniu
do konkretnych przykładów.

Świadomy obywatel 
dyktuje warunki takiego kontrastu.

Nie trzeba od razu iść na barykady.

Chodzi o jasne sprecyzowanie żądań.

Tak o płacę minimalną
walczyli aktywiści w USA.

Nie twierdzili, że płaca minimalna
zniesie nierówności.

Wywalczeniem płacy minimalnej
najpierw w Seattle,

a później w innych miejscach,

rozpoczęli szerszą debatę
o nierówności społecznej.

Poszerzyli horyzonty - strategia pierwsza

i stworzyli wyraźny kontrast
- strategia druga.

Trzecia strategia to osiągnięcie
szybkiego zwycięstwa.

Szybkie zwycięstwo,
nawet jeśli nie jest ostatecznym celem,

nadaje rozpęd,

zmienia wyobrażenie ludzi
o tym, co jest możliwe.

Tak zaczął się ruch solidarnościowy,
zrzeszający robotników w Polsce lat 80.

Strajki w gdańskiej stoczni w 1980 roku
wymusiły pewne ustępstwa.

Potrzeba było jednak dekady,

by wysiłek całego społeczeństwa

pomógł ostatecznie obalić
rząd komunistyczny w Polsce.

Wczesne zwycięstwa dają początek
pozytywnej spirali zmian,

dodają wiary i motywacji.

Trzeba wywierać nacisk na polityków,

zmieniać obowiązującą narrację
przy pomocy mediów,

wprowadzić publiczne dyskusje,

po kolei przekonywać 
sceptycznych sąsiadów.

To nie jest tak modne jak protest,
ale tak kształtowały się

ruch obywatelski w USA,

niepodległość Indii,

wolność Czech.

Nie chodzi o nagły jednorazowy triumf,

a o długi mozolny proces.

Nie trzeba być nikim szczególnym,
by stać się częścią tego procesu,

poszerzać horyzonty,

wyznaczać konkretne cele,

osiągać szybkie zwycięstwo.

Wystarczy być świadomym obywatelem.

Protesty mają ogromną moc,

która ujawnia się po ich zakończeniu.

Każdy może mieć wpływ na przyszłość.