WEBVTT

00:00:00.959 --> 00:00:02.236
We zeggen bepaalde dingen

00:00:02.261 --> 00:00:04.657
als we oogcontact maken met een vreemde

00:00:04.681 --> 00:00:06.403
of als een buurman langsloopt.

00:00:07.530 --> 00:00:10.056
We zeggen dan: "Hallo, hoe gaat het?"

00:00:10.080 --> 00:00:11.788
"Wat een lekker weer, hè?"

00:00:11.812 --> 00:00:13.001
"Hoe gaat het met je?"

00:00:13.552 --> 00:00:17.186
Dit klinkt betekenisloos, toch?
En eigenlijk is het dat ook.

00:00:17.210 --> 00:00:19.569
Het heeft geen semantische betekenis.

00:00:20.500 --> 00:00:23.508
Het maakt niet uit hoe het met je gaat
of wat voor weer het is.

00:00:23.934 --> 00:00:25.401
Het gaat om iets anders.

00:00:25.425 --> 00:00:27.312
Het heeft een sociale betekenis.

00:00:28.051 --> 00:00:30.530
Wat we bedoelen te zeggen is:

00:00:30.554 --> 00:00:31.815
ik heb je gezien.

NOTE Paragraph

00:00:33.764 --> 00:00:36.561
Ik ben geobsedeerd
door praten met vreemden.

00:00:37.122 --> 00:00:39.475
Ik maak oogcontact, zeg hallo,

00:00:39.499 --> 00:00:42.064
ik bied mijn hulp aan, ik luister.

00:00:42.699 --> 00:00:44.379
Ik hoor allerlei verhalen.

00:00:45.773 --> 00:00:49.040
Ongeveer zeven jaar geleden 
begon ik mijn ervaringen vast te leggen

00:00:49.064 --> 00:00:50.939
om uit te zoeken waarom.

00:00:51.900 --> 00:00:55.939
Wat ik ontdekte was iets heel moois.

00:00:55.963 --> 00:00:57.757
Het is bijna poëtisch.

00:00:58.184 --> 00:01:01.454
Dit waren hele diepzinnige ervaringen.

00:01:01.478 --> 00:01:03.358
Het waren onverwachte pleziertjes.

00:01:03.382 --> 00:01:05.847
Het waren oprechte, emotionele banden.

00:01:06.370 --> 00:01:08.242
Het waren bevrijdende momenten.

NOTE Paragraph

00:01:10.098 --> 00:01:14.202
Op een dag wachtte ik
op een kruispunt voor het stoplicht,

00:01:14.226 --> 00:01:15.535
wat in New York betekent

00:01:15.559 --> 00:01:19.066
dat ik op de straat in de goot stond,

00:01:19.667 --> 00:01:22.014
alsof ik dan sneller 
aan de overkant zou zijn.

00:01:22.038 --> 00:01:24.039
En er staat een oude man naast me.

00:01:24.063 --> 00:01:28.890
Hij draagt een lange overjas
en een oude-mannenhoedje,

00:01:28.914 --> 00:01:31.040
en hij leek wel iemand uit een film.

00:01:31.064 --> 00:01:32.262
Hij zegt tegen mij,

00:01:32.286 --> 00:01:34.837
"Daar niet gaan staan. Je bent zo weg."

00:01:36.095 --> 00:01:37.362
Dit was raar, toch?

00:01:37.386 --> 00:01:40.382
Maar ik deed wat hij zei.
Ik stapte terug op de stoep.

00:01:40.697 --> 00:01:42.589
Hij lachte en zei:

00:01:42.613 --> 00:01:44.494
"Mooi. Je weet maar nooit.

00:01:44.518 --> 00:01:45.945
Ik had me kunnen omdraaien

00:01:45.969 --> 00:01:47.476
en hup, je bent weg."

NOTE Paragraph

00:01:49.553 --> 00:01:50.853
Dit was raar

00:01:51.638 --> 00:01:54.067
en ook heel wonderlijk.

00:01:54.091 --> 00:01:57.408
Hij was zo aardig en hij was zo blij
dat hij me gered had.

00:01:57.977 --> 00:01:59.474
We hadden even contact.

00:01:59.987 --> 00:02:04.150
Eventjes voelde het
alsof mijn bestaan als persoon

00:02:04.174 --> 00:02:05.517
was opgemerkt

00:02:06.335 --> 00:02:08.270
en ik het redden waard was.

00:02:11.058 --> 00:02:12.685
Het verdrietige feit is

00:02:12.709 --> 00:02:14.382
dat in vele delen van de wereld

00:02:14.406 --> 00:02:18.336
we opgevoed worden met het idee
dat vreemden altijd gevaarlijk zijn,

00:02:18.360 --> 00:02:21.478
dat we ze niet kunnen vertrouwen,
dat ze ons iets gaan aandoen.

00:02:22.389 --> 00:02:24.967
Maar de meeste vreemden 
zijn niet gevaarlijk.

00:02:24.991 --> 00:02:28.279
We voelen ons ongemakkelijk bij ze
omdat we geen context hebben.

00:02:28.807 --> 00:02:31.004
We weten niet wat hun bedoelingen zijn.

00:02:31.028 --> 00:02:34.811
Dus in plaats van gewoon keuzes te maken
op basis van onze waarnemingen

00:02:34.835 --> 00:02:37.280
krijgen ze onze standaard
'vreemde'-behandeling.

NOTE Paragraph

00:02:39.012 --> 00:02:40.837
Ik heb een kind van vier.

00:02:40.862 --> 00:02:42.836
Als ik mensen begroet op straat

00:02:42.861 --> 00:02:44.169
vraagt ze me waarom.

00:02:44.820 --> 00:02:47.396
Ze zegt: "Kennen wij hen?"

NOTE Paragraph

00:02:48.324 --> 00:02:50.181
Ik zeg: "Nee, het zijn onze buren."

NOTE Paragraph

00:02:50.895 --> 00:02:52.308
"Zijn het onze vrienden?"

NOTE Paragraph

00:02:52.941 --> 00:02:54.998
"Nee, ik wil gewoon aardig zijn."

NOTE Paragraph

00:02:55.773 --> 00:02:59.102
Ik denk steeds twee keer na
als ik dat tegen haar zeg,

00:02:59.126 --> 00:03:02.994
omdat ik het meen,
maar zeker als vrouw weet ik

00:03:02.994 --> 00:03:06.428
dat niet elke vreemde op straat
de beste bedoelingen heeft.

00:03:06.873 --> 00:03:10.727
Het is goed om vriendelijk te zijn
en het is goed om te leren wanneer niet,

00:03:10.751 --> 00:03:13.107
maar dat betekent niet 
dat we bang moeten zijn.

NOTE Paragraph

00:03:14.451 --> 00:03:17.324
Er zijn twee grote voordelen verbonden

00:03:17.348 --> 00:03:20.443
aan het gebruiken van onze zintuigen 
in plaats van onze angsten.

00:03:21.015 --> 00:03:24.015
Het eerste is dat het ons bevrijdt.

00:03:25.970 --> 00:03:27.843
Als je erover nadenkt,

00:03:27.867 --> 00:03:30.079
je ervaringen gebruiken 
in plaats van hokjes

00:03:30.103 --> 00:03:32.006
is makkelijker gezegd dan gedaan.

00:03:32.859 --> 00:03:35.074
Onze hersenen gebruiken hokjes.

00:03:35.693 --> 00:03:37.330
Als het om mensen gaat,

00:03:37.354 --> 00:03:40.025
is het een sluiproute
om dingen over hen te 'weten'.

00:03:40.900 --> 00:03:44.538
We zien man, vrouw, jong, oud,

00:03:44.562 --> 00:03:48.924
zwart, bruin, wit, vreemde, vriend,

00:03:48.948 --> 00:03:51.353
en we gebruiken 
de informatie in dat hokje.

00:03:52.112 --> 00:03:53.830
Het is snel, het is makkelijk

00:03:53.854 --> 00:03:55.630
en het leidt tot vooroordelen.

00:03:56.052 --> 00:03:59.921
En het betekent dat we 
mensen niet zien als individuen.

00:04:01.774 --> 00:04:03.585
Ik ken een Amerikaanse onderzoekster

00:04:03.585 --> 00:04:07.945
die vaak door Centraal Azië
en Afrika reist, alleen.

00:04:08.910 --> 00:04:11.449
Ze komt dorpjes en steden binnen

00:04:11.473 --> 00:04:13.524
als een totale vreemde.

00:04:13.937 --> 00:04:16.102
Ze heeft geen banden, geen connecties.

00:04:16.126 --> 00:04:17.475
Ze is een buitenlander.

00:04:17.957 --> 00:04:20.333
Haar overlevingsstrategie is als volgt:

00:04:20.357 --> 00:04:24.334
zorg dat één vreemde je ziet 
als een echt individu.

00:04:24.839 --> 00:04:25.839
Als je dat kan,

00:04:25.839 --> 00:04:28.217
zullen andere mensen je ook zo gaan zien.

NOTE Paragraph

00:04:28.817 --> 00:04:33.225
Het tweede voordeel van je zintuigen 
heeft te maken met intimiteit.

00:04:34.003 --> 00:04:36.398
Ik weet dat het onlogisch klinkt,

00:04:36.422 --> 00:04:38.519
intimiteit en vreemden,

00:04:38.543 --> 00:04:42.595
maar deze snelle interacties 
kunnen leiden tot een gevoel

00:04:42.619 --> 00:04:45.761
dat sociologen 
'vluchtige intimiteit' noemen.

00:04:45.785 --> 00:04:50.135
Het is een korte ervaring 
met emotionele betekenis.

00:04:51.452 --> 00:04:53.460
Het is dat goede gevoel dat ik kreeg

00:04:53.484 --> 00:04:57.826
toen ik werd gered uit de goot 
door de oude man,

00:04:58.610 --> 00:05:01.110
of hoe ik me een onderdeel 
van een maatschappij voel

00:05:01.134 --> 00:05:04.553
als ik met iemand praat
in de trein op weg naar mijn werk.

NOTE Paragraph

00:05:05.665 --> 00:05:07.689
Soms gaat het verder.

00:05:07.713 --> 00:05:12.826
Onderzoekers hebben ontdekt dat mensen 
zich vaak meer op hun gemak voelen

00:05:12.850 --> 00:05:16.094
als ze eerlijk en open over zichzelf 
praten met vreemden

00:05:16.118 --> 00:05:19.041
dan wanneer ze dat doen
met hun vrienden en hun familie --

00:05:20.110 --> 00:05:23.727
dat ze zich vaak meer begrepen 
voelen door vreemden.

00:05:25.022 --> 00:05:28.553
Dit wordt verdraaid in de media.

00:05:29.125 --> 00:05:31.926
"Vreemden communiceren 
beter dan echtgenoten!"

00:05:32.901 --> 00:05:34.434
Dat is een goeie kop, toch?

00:05:35.547 --> 00:05:37.827
Ik denk dat ze er helemaal naast zitten.

00:05:39.240 --> 00:05:41.153
Wat deze studies laten zien,

00:05:41.177 --> 00:05:43.970
is dat deze ontmoetingen 
belangrijk kunnen zijn;

00:05:44.795 --> 00:05:47.899
dat deze speciale vorm van intimiteit

00:05:47.923 --> 00:05:49.305
in een behoefte voorziet,

00:05:49.305 --> 00:05:51.915
net als onze vrienden
en onze familie dat doen.

NOTE Paragraph

00:05:52.933 --> 00:05:56.843
Dus, hoe is het mogelijk dat we 
zo goed met vreemden kunnen communiceren?

00:05:58.585 --> 00:06:00.221
Er zijn twee redenen.

00:06:00.245 --> 00:06:03.159
Ten eerste is het een snelle interactie.

00:06:03.183 --> 00:06:04.722
Het heeft geen gevolgen.

00:06:05.034 --> 00:06:08.619
Het is gemakkelijk om eerlijk te zijn 
tegen iemand die je nooit meer ziet.

00:06:08.643 --> 00:06:09.793
Dat is logisch.

00:06:10.177 --> 00:06:13.061
De tweede reden is interessanter.

00:06:13.085 --> 00:06:16.502
We zijn bevooroordeeld
over mensen die we goed kennen.

00:06:17.359 --> 00:06:20.526
We verwachten dat ze ons zullen begrijpen.

00:06:20.550 --> 00:06:21.779
Dat nemen we aan

00:06:21.803 --> 00:06:23.939
en we denken dat ze onze gedachten lezen.

00:06:24.717 --> 00:06:27.021
Stel je voor dat je op een feestje bent

00:06:27.045 --> 00:06:30.647
en je kan niet geloven
dat je vriend of partner

00:06:30.671 --> 00:06:33.474
niet doorheeft dat jij 
vroeg naar huis wil.

00:06:33.498 --> 00:06:34.872
En je denkt:

00:06:34.896 --> 00:06:36.418
ik wierp je toch die blik toe?

NOTE Paragraph

00:06:38.696 --> 00:06:41.211
Met een vreemde moet je 
helemaal opnieuw beginnen.

00:06:41.235 --> 00:06:42.622
Je vertelt het hele verhaal,

00:06:43.376 --> 00:06:46.464
je legt uit wie iedereen is,
hoe je over ze denkt;

00:06:46.488 --> 00:06:48.656
je legt al je grapjes uit.

00:06:48.680 --> 00:06:50.156
En wat denk je?

00:06:50.180 --> 00:06:52.841
Soms begrijpen ze ons
inderdaad iets beter.

NOTE Paragraph

00:06:54.087 --> 00:06:55.247
Oké.

00:06:55.271 --> 00:06:58.767
Dus nu we weten dat praten 
met vreemden belangrijk is,

00:06:58.791 --> 00:07:00.183
gaan we kijken hoe het werkt.

00:07:00.721 --> 00:07:03.471
Er zijn ongeschreven regels die we volgen.

00:07:03.495 --> 00:07:07.291
De regels verschillen sterk per land,

00:07:07.315 --> 00:07:09.008
per cultuur.

00:07:09.032 --> 00:07:11.161
In de meeste delen van de VS

00:07:11.185 --> 00:07:13.439
is het normaal om in het openbaar

00:07:13.464 --> 00:07:17.588
een balans te houden tussen 
beleefdheid en privacy.

00:07:18.180 --> 00:07:20.620
Dit heet burgerlijke onoplettendheid.

00:07:21.263 --> 00:07:25.023
Stel je voor dat twee mensen 
elkaar tegenkomen op straat.

00:07:25.047 --> 00:07:27.345
Ze werpen een blik op elkaar 
van een afstandje.

00:07:27.369 --> 00:07:29.351
Dat is de burgerlijkheid, de erkenning.

00:07:29.375 --> 00:07:31.582
En als ze dichterbij komen, kijken ze weg,

00:07:31.606 --> 00:07:33.192
om elkaar wat ruimte te geven.

NOTE Paragraph

00:07:35.151 --> 00:07:36.413
In andere culturen

00:07:36.437 --> 00:07:41.344
gaan mensen heel ver
om niet te hoeven communiceren.

00:07:42.533 --> 00:07:44.767
Mensen uit Denemarken hebben me verteld

00:07:44.791 --> 00:07:48.399
dat veel Denen zo'n hekel hebben 
aan praten met vreemden

00:07:48.423 --> 00:07:51.641
dat ze liever hun bushalte voorbij rijden

00:07:51.665 --> 00:07:55.016
dan "pardon" te zeggen tegen 
iemand die in de weg staat.

00:07:55.040 --> 00:07:58.329
In plaats daarvan rommelen ze met hun tas

00:07:58.353 --> 00:08:01.836
en gebruiken ze hun lichaam 
om aan te geven dat ze erlangs willen,

00:08:01.860 --> 00:08:03.691
in plaats van één woord te zeggen.

NOTE Paragraph

00:08:06.178 --> 00:08:08.047
In Egypte, heb ik gehoord,

00:08:08.731 --> 00:08:11.023
is het onbeschoft
om een vreemde te negeren.

00:08:11.047 --> 00:08:14.280
Daar heerst een opmerkelijke 
cultuur van gastvrijheid.

00:08:15.312 --> 00:08:18.368
Vreemden vragen elkaar 
om een slokje water.

00:08:18.392 --> 00:08:21.096
Of als je de weg vraagt,

00:08:21.120 --> 00:08:24.178
vragen ze je waarschijnlijk op de koffie.

00:08:25.441 --> 00:08:28.969
We zien deze ongeschreven regels
vooral als ze gebroken worden,

00:08:29.563 --> 00:08:31.646
of als je ergens nieuw bent

00:08:31.670 --> 00:08:34.867
en je probeert erachter te komen 
hoe je je moet gedragen.

NOTE Paragraph

00:08:35.332 --> 00:08:40.393
Soms wordt het pas echt interessant
als we de regels een beetje breken.

00:08:42.551 --> 00:08:47.020
Als het nog niet duidelijk was:
ik wil dat jullie dit echt gaan proberen.

00:08:47.790 --> 00:08:49.679
Het gaat als volgt.

00:08:49.703 --> 00:08:51.729
Vind iemand die oogcontact maakt.

00:08:51.753 --> 00:08:53.442
Dat is een goed teken.

00:08:53.466 --> 00:08:55.609
Begin met een simpele glimlach.

00:08:56.402 --> 00:09:00.318
Als je iemand tegenkomt op straat
of hier in de gang, glimlach.

00:09:00.342 --> 00:09:01.610
Kijk wat er gebeurt.

NOTE Paragraph

00:09:02.113 --> 00:09:04.150
Of creëer een driekhoekssituatie.

00:09:04.552 --> 00:09:06.231
Jij bent hier, daar is een vreemde

00:09:06.255 --> 00:09:10.364
en er is een derde ding
om naar te kijken of over te praten,

00:09:11.134 --> 00:09:13.121
zoals een openbaar kunstwerk

00:09:13.145 --> 00:09:15.270
of iemand die preekt op straat

00:09:15.659 --> 00:09:17.882
of iemand met grappige kleding.

00:09:18.689 --> 00:09:19.840
Probeer het eens.

00:09:19.864 --> 00:09:23.538
Zeg iets over dat derde ding
en kijk of je een gesprek kunt beginnen.

NOTE Paragraph

00:09:24.541 --> 00:09:26.425
Iets anders is wat ik 'opmerken' noem.

00:09:26.425 --> 00:09:28.328
Dit is meestal een compliment geven.

00:09:29.003 --> 00:09:32.259
Ik vind het heel leuk
om andermans schoenen op te merken.

00:09:32.283 --> 00:09:35.039
Ik draag nu geen mooie schoenen,

00:09:35.063 --> 00:09:37.222
maar schoenen zijn mooi in het algemeen.

00:09:37.817 --> 00:09:41.943
En ze zijn redelijk neutraal
om te complimenteren.

00:09:41.967 --> 00:09:45.575
Mensen willen je altijd iets vertellen
over hun mooie schoenen.

NOTE Paragraph

00:09:45.599 --> 00:09:49.496
Je hebt misschien al
het honden-en-baby's-principe ervaren.

00:09:49.520 --> 00:09:51.938
Mensen aanspreken op straat
kan ongemakkelijk zijn;

00:09:51.962 --> 00:09:54.033
je weet niet hoe ze gaan reageren.

00:09:54.057 --> 00:09:56.599
Maar je kan altijd
tegen hun hond of hun baby praten.

00:09:56.623 --> 00:09:57.972
De hond of de baby

00:09:57.996 --> 00:10:00.582
is een sociale afgeleide van de persoon

00:10:01.095 --> 00:10:03.132
en je merkt aan hun reactie

00:10:03.156 --> 00:10:05.083
of ze verder willen praten.

NOTE Paragraph

00:10:06.156 --> 00:10:08.321
Het laatste waarmee ik
jullie wil uitdagen,

00:10:08.345 --> 00:10:09.841
is 'iets onthullen'.

00:10:10.548 --> 00:10:12.890
Dit maakt je erg kwetsbaar,

00:10:12.914 --> 00:10:14.430
maar het kan lonen.

00:10:15.068 --> 00:10:17.160
Dus als je met een vreemde praat

00:10:17.726 --> 00:10:19.220
en je bent op je gemak,

00:10:19.966 --> 00:10:22.316
vertel hem dan
iets wezenlijks over jezelf,

00:10:22.340 --> 00:10:23.680
iets heel persoonlijks.

00:10:24.103 --> 00:10:27.894
Misschien ervaar je wel het gevoel
van begrip waar ik het over had.

NOTE Paragraph

00:10:29.854 --> 00:10:32.620
In sommige gesprekken vragen mensen mij:

00:10:32.620 --> 00:10:35.181
"Wat doet je vader?" of "Waar woont hij?"

00:10:35.205 --> 00:10:37.427
En soms vertel ik de hele waarheid,

00:10:37.451 --> 00:10:39.608
dat hij doodging toen ik klein was.

00:10:41.386 --> 00:10:43.403
Op die momenten

00:10:43.427 --> 00:10:45.899
delen mensen altijd
hun eigen ervaring met verlies.

00:10:46.407 --> 00:10:49.543
We beantwoorden een onthulling 
vaak met een andere onthulling,

00:10:49.567 --> 00:10:50.968
zelfs met vreemden.

NOTE Paragraph

00:10:52.453 --> 00:10:54.105
Dus zo zit het.

00:10:55.425 --> 00:10:59.279
Als je met vreemden praat,
maak je prachtige onderbrekingen

00:10:59.303 --> 00:11:02.789
in het voorspelbare verhaal
van jouw dagelijks leven

00:11:02.813 --> 00:11:04.032
en dat van hen.

00:11:04.790 --> 00:11:06.933
Je maakt onverwachte connecties.

00:11:07.420 --> 00:11:10.983
Als je niet met vreemden praat,
mis je dat allemaal.

00:11:13.544 --> 00:11:15.822
We besteden veel tijd

00:11:15.846 --> 00:11:18.423
aan het onderwijzen
van onze kinderen over vreemden.

00:11:18.764 --> 00:11:22.657
Als we onszèlf nu eens
wat beter zouden onderwijzen.

00:11:23.441 --> 00:11:27.784
Als we al die achterdochtige gedachten
nu eens zouden negeren.

00:11:28.649 --> 00:11:31.284
Zouden we daarmee niet
ruimte maken voor verandering?

NOTE Paragraph

00:11:32.141 --> 00:11:33.292
Dank jullie wel.

NOTE Paragraph

00:11:33.316 --> 00:11:39.222
(Applaus)