1
00:00:00,959 --> 00:00:02,236
We zeggen bepaalde dingen

2
00:00:02,261 --> 00:00:04,657
als we oogcontact maken met een vreemde

3
00:00:04,681 --> 00:00:06,403
of als een buurman langsloopt.

4
00:00:07,530 --> 00:00:10,056
We zeggen dan: "Hallo, hoe gaat het?"

5
00:00:10,080 --> 00:00:11,788
"Wat een lekker weer, hè?"

6
00:00:11,812 --> 00:00:13,001
"Hoe gaat het met je?"

7
00:00:13,552 --> 00:00:17,186
Dit klinkt betekenisloos, toch?
En eigenlijk is het dat ook.

8
00:00:17,210 --> 00:00:19,569
Het heeft geen semantische betekenis.

9
00:00:20,500 --> 00:00:23,508
Het maakt niet uit hoe het met je gaat
of wat voor weer het is.

10
00:00:23,934 --> 00:00:25,401
Het gaat om iets anders.

11
00:00:25,425 --> 00:00:27,312
Het heeft een sociale betekenis.

12
00:00:28,051 --> 00:00:30,530
Wat we bedoelen te zeggen is:

13
00:00:30,554 --> 00:00:31,815
ik heb je gezien.

14
00:00:33,764 --> 00:00:36,561
Ik ben geobsedeerd
door praten met vreemden.

15
00:00:37,122 --> 00:00:39,475
Ik maak oogcontact, zeg hallo,

16
00:00:39,499 --> 00:00:42,064
ik bied mijn hulp aan, ik luister.

17
00:00:42,699 --> 00:00:44,379
Ik hoor allerlei verhalen.

18
00:00:45,773 --> 00:00:49,040
Ongeveer zeven jaar geleden 
begon ik mijn ervaringen vast te leggen

19
00:00:49,064 --> 00:00:50,939
om uit te zoeken waarom.

20
00:00:51,900 --> 00:00:55,939
Wat ik ontdekte was iets heel moois.

21
00:00:55,963 --> 00:00:57,757
Het is bijna poëtisch.

22
00:00:58,184 --> 00:01:01,454
Dit waren hele diepzinnige ervaringen.

23
00:01:01,478 --> 00:01:03,358
Het waren onverwachte pleziertjes.

24
00:01:03,382 --> 00:01:05,847
Het waren oprechte, emotionele banden.

25
00:01:06,370 --> 00:01:08,242
Het waren bevrijdende momenten.

26
00:01:10,098 --> 00:01:14,202
Op een dag wachtte ik
op een kruispunt voor het stoplicht,

27
00:01:14,226 --> 00:01:15,535
wat in New York betekent

28
00:01:15,559 --> 00:01:19,066
dat ik op de straat in de goot stond,

29
00:01:19,667 --> 00:01:22,014
alsof ik dan sneller 
aan de overkant zou zijn.

30
00:01:22,038 --> 00:01:24,039
En er staat een oude man naast me.

31
00:01:24,063 --> 00:01:28,890
Hij draagt een lange overjas
en een oude-mannenhoedje,

32
00:01:28,914 --> 00:01:31,040
en hij leek wel iemand uit een film.

33
00:01:31,064 --> 00:01:32,262
Hij zegt tegen mij,

34
00:01:32,286 --> 00:01:34,837
"Daar niet gaan staan. Je bent zo weg."

35
00:01:36,095 --> 00:01:37,362
Dit was raar, toch?

36
00:01:37,386 --> 00:01:40,382
Maar ik deed wat hij zei.
Ik stapte terug op de stoep.

37
00:01:40,697 --> 00:01:42,589
Hij lachte en zei:

38
00:01:42,613 --> 00:01:44,494
"Mooi. Je weet maar nooit.

39
00:01:44,518 --> 00:01:45,945
Ik had me kunnen omdraaien

40
00:01:45,969 --> 00:01:47,476
en hup, je bent weg."

41
00:01:49,553 --> 00:01:50,853
Dit was raar

42
00:01:51,638 --> 00:01:54,067
en ook heel wonderlijk.

43
00:01:54,091 --> 00:01:57,408
Hij was zo aardig en hij was zo blij
dat hij me gered had.

44
00:01:57,977 --> 00:01:59,474
We hadden even contact.

45
00:01:59,987 --> 00:02:04,150
Eventjes voelde het
alsof mijn bestaan als persoon

46
00:02:04,174 --> 00:02:05,517
was opgemerkt

47
00:02:06,335 --> 00:02:08,270
en ik het redden waard was.

48
00:02:11,058 --> 00:02:12,685
Het verdrietige feit is

49
00:02:12,709 --> 00:02:14,382
dat in vele delen van de wereld

50
00:02:14,406 --> 00:02:18,336
we opgevoed worden met het idee
dat vreemden altijd gevaarlijk zijn,

51
00:02:18,360 --> 00:02:21,478
dat we ze niet kunnen vertrouwen,
dat ze ons iets gaan aandoen.

52
00:02:22,389 --> 00:02:24,967
Maar de meeste vreemden 
zijn niet gevaarlijk.

53
00:02:24,991 --> 00:02:28,279
We voelen ons ongemakkelijk bij ze
omdat we geen context hebben.

54
00:02:28,807 --> 00:02:31,004
We weten niet wat hun bedoelingen zijn.

55
00:02:31,028 --> 00:02:34,811
Dus in plaats van gewoon keuzes te maken
op basis van onze waarnemingen

56
00:02:34,835 --> 00:02:37,280
krijgen ze onze standaard
'vreemde'-behandeling.

57
00:02:39,012 --> 00:02:40,837
Ik heb een kind van vier.

58
00:02:40,862 --> 00:02:42,836
Als ik mensen begroet op straat

59
00:02:42,861 --> 00:02:44,169
vraagt ze me waarom.

60
00:02:44,820 --> 00:02:47,396
Ze zegt: "Kennen wij hen?"

61
00:02:48,324 --> 00:02:50,181
Ik zeg: "Nee, het zijn onze buren."

62
00:02:50,895 --> 00:02:52,308
"Zijn het onze vrienden?"

63
00:02:52,941 --> 00:02:54,998
"Nee, ik wil gewoon aardig zijn."

64
00:02:55,773 --> 00:02:59,102
Ik denk steeds twee keer na
als ik dat tegen haar zeg,

65
00:02:59,126 --> 00:03:02,994
omdat ik het meen,
maar zeker als vrouw weet ik

66
00:03:02,994 --> 00:03:06,428
dat niet elke vreemde op straat
de beste bedoelingen heeft.

67
00:03:06,873 --> 00:03:10,727
Het is goed om vriendelijk te zijn
en het is goed om te leren wanneer niet,

68
00:03:10,751 --> 00:03:13,107
maar dat betekent niet 
dat we bang moeten zijn.

69
00:03:14,451 --> 00:03:17,324
Er zijn twee grote voordelen verbonden

70
00:03:17,348 --> 00:03:20,443
aan het gebruiken van onze zintuigen 
in plaats van onze angsten.

71
00:03:21,015 --> 00:03:24,015
Het eerste is dat het ons bevrijdt.

72
00:03:25,970 --> 00:03:27,843
Als je erover nadenkt,

73
00:03:27,867 --> 00:03:30,079
je ervaringen gebruiken 
in plaats van hokjes

74
00:03:30,103 --> 00:03:32,006
is makkelijker gezegd dan gedaan.

75
00:03:32,859 --> 00:03:35,074
Onze hersenen gebruiken hokjes.

76
00:03:35,693 --> 00:03:37,330
Als het om mensen gaat,

77
00:03:37,354 --> 00:03:40,025
is het een sluiproute
om dingen over hen te 'weten'.

78
00:03:40,900 --> 00:03:44,538
We zien man, vrouw, jong, oud,

79
00:03:44,562 --> 00:03:48,924
zwart, bruin, wit, vreemde, vriend,

80
00:03:48,948 --> 00:03:51,353
en we gebruiken 
de informatie in dat hokje.

81
00:03:52,112 --> 00:03:53,830
Het is snel, het is makkelijk

82
00:03:53,854 --> 00:03:55,630
en het leidt tot vooroordelen.

83
00:03:56,052 --> 00:03:59,921
En het betekent dat we 
mensen niet zien als individuen.

84
00:04:01,774 --> 00:04:03,585
Ik ken een Amerikaanse onderzoekster

85
00:04:03,585 --> 00:04:07,945
die vaak door Centraal Azië
en Afrika reist, alleen.

86
00:04:08,910 --> 00:04:11,449
Ze komt dorpjes en steden binnen

87
00:04:11,473 --> 00:04:13,524
als een totale vreemde.

88
00:04:13,937 --> 00:04:16,102
Ze heeft geen banden, geen connecties.

89
00:04:16,126 --> 00:04:17,475
Ze is een buitenlander.

90
00:04:17,957 --> 00:04:20,333
Haar overlevingsstrategie is als volgt:

91
00:04:20,357 --> 00:04:24,334
zorg dat één vreemde je ziet 
als een echt individu.

92
00:04:24,839 --> 00:04:25,839
Als je dat kan,

93
00:04:25,839 --> 00:04:28,217
zullen andere mensen je ook zo gaan zien.

94
00:04:28,817 --> 00:04:33,225
Het tweede voordeel van je zintuigen 
heeft te maken met intimiteit.

95
00:04:34,003 --> 00:04:36,398
Ik weet dat het onlogisch klinkt,

96
00:04:36,422 --> 00:04:38,519
intimiteit en vreemden,

97
00:04:38,543 --> 00:04:42,595
maar deze snelle interacties 
kunnen leiden tot een gevoel

98
00:04:42,619 --> 00:04:45,761
dat sociologen 
'vluchtige intimiteit' noemen.

99
00:04:45,785 --> 00:04:50,135
Het is een korte ervaring 
met emotionele betekenis.

100
00:04:51,452 --> 00:04:53,460
Het is dat goede gevoel dat ik kreeg

101
00:04:53,484 --> 00:04:57,826
toen ik werd gered uit de goot 
door de oude man,

102
00:04:58,610 --> 00:05:01,110
of hoe ik me een onderdeel 
van een maatschappij voel

103
00:05:01,134 --> 00:05:04,553
als ik met iemand praat
in de trein op weg naar mijn werk.

104
00:05:05,665 --> 00:05:07,689
Soms gaat het verder.

105
00:05:07,713 --> 00:05:12,826
Onderzoekers hebben ontdekt dat mensen 
zich vaak meer op hun gemak voelen

106
00:05:12,850 --> 00:05:16,094
als ze eerlijk en open over zichzelf 
praten met vreemden

107
00:05:16,118 --> 00:05:19,041
dan wanneer ze dat doen
met hun vrienden en hun familie --

108
00:05:20,110 --> 00:05:23,727
dat ze zich vaak meer begrepen 
voelen door vreemden.

109
00:05:25,022 --> 00:05:28,553
Dit wordt verdraaid in de media.

110
00:05:29,125 --> 00:05:31,926
"Vreemden communiceren 
beter dan echtgenoten!"

111
00:05:32,901 --> 00:05:34,434
Dat is een goeie kop, toch?

112
00:05:35,547 --> 00:05:37,827
Ik denk dat ze er helemaal naast zitten.

113
00:05:39,240 --> 00:05:41,153
Wat deze studies laten zien,

114
00:05:41,177 --> 00:05:43,970
is dat deze ontmoetingen 
belangrijk kunnen zijn;

115
00:05:44,795 --> 00:05:47,899
dat deze speciale vorm van intimiteit

116
00:05:47,923 --> 00:05:49,305
in een behoefte voorziet,

117
00:05:49,305 --> 00:05:51,915
net als onze vrienden
en onze familie dat doen.

118
00:05:52,933 --> 00:05:56,843
Dus, hoe is het mogelijk dat we 
zo goed met vreemden kunnen communiceren?

119
00:05:58,585 --> 00:06:00,221
Er zijn twee redenen.

120
00:06:00,245 --> 00:06:03,159
Ten eerste is het een snelle interactie.

121
00:06:03,183 --> 00:06:04,722
Het heeft geen gevolgen.

122
00:06:05,034 --> 00:06:08,619
Het is gemakkelijk om eerlijk te zijn 
tegen iemand die je nooit meer ziet.

123
00:06:08,643 --> 00:06:09,793
Dat is logisch.

124
00:06:10,177 --> 00:06:13,061
De tweede reden is interessanter.

125
00:06:13,085 --> 00:06:16,502
We zijn bevooroordeeld
over mensen die we goed kennen.

126
00:06:17,359 --> 00:06:20,526
We verwachten dat ze ons zullen begrijpen.

127
00:06:20,550 --> 00:06:21,779
Dat nemen we aan

128
00:06:21,803 --> 00:06:23,939
en we denken dat ze onze gedachten lezen.

129
00:06:24,717 --> 00:06:27,021
Stel je voor dat je op een feestje bent

130
00:06:27,045 --> 00:06:30,647
en je kan niet geloven
dat je vriend of partner

131
00:06:30,671 --> 00:06:33,474
niet doorheeft dat jij 
vroeg naar huis wil.

132
00:06:33,498 --> 00:06:34,872
En je denkt:

133
00:06:34,896 --> 00:06:36,418
ik wierp je toch die blik toe?

134
00:06:38,696 --> 00:06:41,211
Met een vreemde moet je 
helemaal opnieuw beginnen.

135
00:06:41,235 --> 00:06:42,622
Je vertelt het hele verhaal,

136
00:06:43,376 --> 00:06:46,464
je legt uit wie iedereen is,
hoe je over ze denkt;

137
00:06:46,488 --> 00:06:48,656
je legt al je grapjes uit.

138
00:06:48,680 --> 00:06:50,156
En wat denk je?

139
00:06:50,180 --> 00:06:52,841
Soms begrijpen ze ons
inderdaad iets beter.

140
00:06:54,087 --> 00:06:55,247
Oké.

141
00:06:55,271 --> 00:06:58,767
Dus nu we weten dat praten 
met vreemden belangrijk is,

142
00:06:58,791 --> 00:07:00,183
gaan we kijken hoe het werkt.

143
00:07:00,721 --> 00:07:03,471
Er zijn ongeschreven regels die we volgen.

144
00:07:03,495 --> 00:07:07,291
De regels verschillen sterk per land,

145
00:07:07,315 --> 00:07:09,008
per cultuur.

146
00:07:09,032 --> 00:07:11,161
In de meeste delen van de VS

147
00:07:11,185 --> 00:07:13,439
is het normaal om in het openbaar

148
00:07:13,464 --> 00:07:17,588
een balans te houden tussen 
beleefdheid en privacy.

149
00:07:18,180 --> 00:07:20,620
Dit heet burgerlijke onoplettendheid.

150
00:07:21,263 --> 00:07:25,023
Stel je voor dat twee mensen 
elkaar tegenkomen op straat.

151
00:07:25,047 --> 00:07:27,345
Ze werpen een blik op elkaar 
van een afstandje.

152
00:07:27,369 --> 00:07:29,351
Dat is de burgerlijkheid, de erkenning.

153
00:07:29,375 --> 00:07:31,582
En als ze dichterbij komen, kijken ze weg,

154
00:07:31,606 --> 00:07:33,192
om elkaar wat ruimte te geven.

155
00:07:35,151 --> 00:07:36,413
In andere culturen

156
00:07:36,437 --> 00:07:41,344
gaan mensen heel ver
om niet te hoeven communiceren.

157
00:07:42,533 --> 00:07:44,767
Mensen uit Denemarken hebben me verteld

158
00:07:44,791 --> 00:07:48,399
dat veel Denen zo'n hekel hebben 
aan praten met vreemden

159
00:07:48,423 --> 00:07:51,641
dat ze liever hun bushalte voorbij rijden

160
00:07:51,665 --> 00:07:55,016
dan "pardon" te zeggen tegen 
iemand die in de weg staat.

161
00:07:55,040 --> 00:07:58,329
In plaats daarvan rommelen ze met hun tas

162
00:07:58,353 --> 00:08:01,836
en gebruiken ze hun lichaam 
om aan te geven dat ze erlangs willen,

163
00:08:01,860 --> 00:08:03,691
in plaats van één woord te zeggen.

164
00:08:06,178 --> 00:08:08,047
In Egypte, heb ik gehoord,

165
00:08:08,731 --> 00:08:11,023
is het onbeschoft
om een vreemde te negeren.

166
00:08:11,047 --> 00:08:14,280
Daar heerst een opmerkelijke 
cultuur van gastvrijheid.

167
00:08:15,312 --> 00:08:18,368
Vreemden vragen elkaar 
om een slokje water.

168
00:08:18,392 --> 00:08:21,096
Of als je de weg vraagt,

169
00:08:21,120 --> 00:08:24,178
vragen ze je waarschijnlijk op de koffie.

170
00:08:25,441 --> 00:08:28,969
We zien deze ongeschreven regels
vooral als ze gebroken worden,

171
00:08:29,563 --> 00:08:31,646
of als je ergens nieuw bent

172
00:08:31,670 --> 00:08:34,867
en je probeert erachter te komen 
hoe je je moet gedragen.

173
00:08:35,332 --> 00:08:40,393
Soms wordt het pas echt interessant
als we de regels een beetje breken.

174
00:08:42,551 --> 00:08:47,020
Als het nog niet duidelijk was:
ik wil dat jullie dit echt gaan proberen.

175
00:08:47,790 --> 00:08:49,679
Het gaat als volgt.

176
00:08:49,703 --> 00:08:51,729
Vind iemand die oogcontact maakt.

177
00:08:51,753 --> 00:08:53,442
Dat is een goed teken.

178
00:08:53,466 --> 00:08:55,609
Begin met een simpele glimlach.

179
00:08:56,402 --> 00:09:00,318
Als je iemand tegenkomt op straat
of hier in de gang, glimlach.

180
00:09:00,342 --> 00:09:01,610
Kijk wat er gebeurt.

181
00:09:02,113 --> 00:09:04,150
Of creëer een driekhoekssituatie.

182
00:09:04,552 --> 00:09:06,231
Jij bent hier, daar is een vreemde

183
00:09:06,255 --> 00:09:10,364
en er is een derde ding
om naar te kijken of over te praten,

184
00:09:11,134 --> 00:09:13,121
zoals een openbaar kunstwerk

185
00:09:13,145 --> 00:09:15,270
of iemand die preekt op straat

186
00:09:15,659 --> 00:09:17,882
of iemand met grappige kleding.

187
00:09:18,689 --> 00:09:19,840
Probeer het eens.

188
00:09:19,864 --> 00:09:23,538
Zeg iets over dat derde ding
en kijk of je een gesprek kunt beginnen.

189
00:09:24,541 --> 00:09:26,425
Iets anders is wat ik 'opmerken' noem.

190
00:09:26,425 --> 00:09:28,328
Dit is meestal een compliment geven.

191
00:09:29,003 --> 00:09:32,259
Ik vind het heel leuk
om andermans schoenen op te merken.

192
00:09:32,283 --> 00:09:35,039
Ik draag nu geen mooie schoenen,

193
00:09:35,063 --> 00:09:37,222
maar schoenen zijn mooi in het algemeen.

194
00:09:37,817 --> 00:09:41,943
En ze zijn redelijk neutraal
om te complimenteren.

195
00:09:41,967 --> 00:09:45,575
Mensen willen je altijd iets vertellen
over hun mooie schoenen.

196
00:09:45,599 --> 00:09:49,496
Je hebt misschien al
het honden-en-baby's-principe ervaren.

197
00:09:49,520 --> 00:09:51,938
Mensen aanspreken op straat
kan ongemakkelijk zijn;

198
00:09:51,962 --> 00:09:54,033
je weet niet hoe ze gaan reageren.

199
00:09:54,057 --> 00:09:56,599
Maar je kan altijd
tegen hun hond of hun baby praten.

200
00:09:56,623 --> 00:09:57,972
De hond of de baby

201
00:09:57,996 --> 00:10:00,582
is een sociale afgeleide van de persoon

202
00:10:01,095 --> 00:10:03,132
en je merkt aan hun reactie

203
00:10:03,156 --> 00:10:05,083
of ze verder willen praten.

204
00:10:06,156 --> 00:10:08,321
Het laatste waarmee ik
jullie wil uitdagen,

205
00:10:08,345 --> 00:10:09,841
is 'iets onthullen'.

206
00:10:10,548 --> 00:10:12,890
Dit maakt je erg kwetsbaar,

207
00:10:12,914 --> 00:10:14,430
maar het kan lonen.

208
00:10:15,068 --> 00:10:17,160
Dus als je met een vreemde praat

209
00:10:17,726 --> 00:10:19,220
en je bent op je gemak,

210
00:10:19,966 --> 00:10:22,316
vertel hem dan
iets wezenlijks over jezelf,

211
00:10:22,340 --> 00:10:23,680
iets heel persoonlijks.

212
00:10:24,103 --> 00:10:27,894
Misschien ervaar je wel het gevoel
van begrip waar ik het over had.

213
00:10:29,854 --> 00:10:32,620
In sommige gesprekken vragen mensen mij:

214
00:10:32,620 --> 00:10:35,181
"Wat doet je vader?" of "Waar woont hij?"

215
00:10:35,205 --> 00:10:37,427
En soms vertel ik de hele waarheid,

216
00:10:37,451 --> 00:10:39,608
dat hij doodging toen ik klein was.

217
00:10:41,386 --> 00:10:43,403
Op die momenten

218
00:10:43,427 --> 00:10:45,899
delen mensen altijd
hun eigen ervaring met verlies.

219
00:10:46,407 --> 00:10:49,543
We beantwoorden een onthulling 
vaak met een andere onthulling,

220
00:10:49,567 --> 00:10:50,968
zelfs met vreemden.

221
00:10:52,453 --> 00:10:54,105
Dus zo zit het.

222
00:10:55,425 --> 00:10:59,279
Als je met vreemden praat,
maak je prachtige onderbrekingen

223
00:10:59,303 --> 00:11:02,789
in het voorspelbare verhaal
van jouw dagelijks leven

224
00:11:02,813 --> 00:11:04,032
en dat van hen.

225
00:11:04,790 --> 00:11:06,933
Je maakt onverwachte connecties.

226
00:11:07,420 --> 00:11:10,983
Als je niet met vreemden praat,
mis je dat allemaal.

227
00:11:13,544 --> 00:11:15,822
We besteden veel tijd

228
00:11:15,846 --> 00:11:18,423
aan het onderwijzen
van onze kinderen over vreemden.

229
00:11:18,764 --> 00:11:22,657
Als we onszèlf nu eens
wat beter zouden onderwijzen.

230
00:11:23,441 --> 00:11:27,784
Als we al die achterdochtige gedachten
nu eens zouden negeren.

231
00:11:28,649 --> 00:11:31,284
Zouden we daarmee niet
ruimte maken voor verandering?

232
00:11:32,141 --> 00:11:33,292
Dank jullie wel.

233
00:11:33,316 --> 00:11:39,222
(Applaus)