[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:04.78,0:00:10.40,Default,,0000,0000,0000,,Żyjemy w świecie nieustających zmian. Dialogue: 0,0:00:11.33,0:00:15.16,Default,,0000,0000,0000,,Tłumy ludzi migrujących do nowych, ogromnych miast, Dialogue: 0,0:00:15.16,0:00:18.33,Default,,0000,0000,0000,,wypełniające strzeliste wieżowce Dialogue: 0,0:00:18.50,0:00:21.44,Default,,0000,0000,0000,,i rozległe slumsy. Dialogue: 0,0:00:21.44,0:00:25.76,Default,,0000,0000,0000,,Nienasycony apetyt na paliwo i żywność, Dialogue: 0,0:00:25.77,0:00:28.50,Default,,0000,0000,0000,,nieprzewidywalne zmiany klimatu, Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:35.09,Default,,0000,0000,0000,,a wszystko to w świecie z ciągle rosnącą populacją. Dialogue: 0,0:00:36.46,0:00:38.28,Default,,0000,0000,0000,,Czy powinniśmy się martwić? Dialogue: 0,0:00:38.28,0:00:41.52,Default,,0000,0000,0000,,Czy powinniśmy się bać? Dialogue: 0,0:00:42.66,0:00:46.10,Default,,0000,0000,0000,,Jak nadać temu wszystkiemu sens? Dialogue: 0,0:00:52.50,0:00:59.00,Default,,0000,0000,0000,,7 miliardów ludzi żyje obecnie na naszej planecie. Czy to nie piękne? Dialogue: 0,0:00:59.01,0:01:03.50,Default,,0000,0000,0000,,Ale niektórzy, gdy myślą o świecie i jego przyszłości, panikują! Dialogue: 0,0:01:03.51,0:01:06.27,Default,,0000,0000,0000,,Inni wolą o tym wszystkim nie myśleć. Dialogue: 0,0:01:06.28,0:01:09.80,Default,,0000,0000,0000,,Ale dzisiaj pokażę, jak naprawdę się rzeczy mają. Dialogue: 0,0:01:09.97,0:01:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Nazywam się Hans Rosling, jestem statystykiem, który .... Dialogue: 0,0:01:13.01,0:01:15.04,Default,,0000,0000,0000,,NIE, NIE, NIE, NIE ... nie wyłączaj! Dialogue: 0,0:01:15.04,0:01:19.51,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ z najnowszych danych ze wszystkich krajów pokażę wam świat w nowy sposób. Dialogue: 0,0:01:19.51,0:01:22.65,Default,,0000,0000,0000,,I zamierzam wam opowiedzieć, jak zmienia się światowa populacja, Dialogue: 0,0:01:22.66,0:01:27.62,Default,,0000,0000,0000,,i co dzisiejsze dane mówią nam o przyszłości świata. Dialogue: 0,0:01:27.63,0:01:32.50,Default,,0000,0000,0000,,Niewątpliwie stoimy wobec wielkich wyzwań, Dialogue: 0,0:01:32.73,0:01:36.69,Default,,0000,0000,0000,,ale dobre wieści są takie, że przyszłość nie rysuje się aż tak ponuro, Dialogue: 0,0:01:36.80,0:01:42.40,Default,,0000,0000,0000,,a ludzkość już teraz ma się lepiej, niż wielu z was myśli! Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:45.40,Default,,0000,0000,0000,,"Nie panikujcie!" Dialogue: 0,0:01:45.50,0:01:47.30,Default,,0000,0000,0000,,"Prawda o populacji" Dialogue: 0,0:01:47.40,0:01:49.74,Default,,0000,0000,0000,,"z profesorem Hansem Roslingiem" Dialogue: 0,0:01:51.50,0:01:53.35,Default,,0000,0000,0000,,Dzieci... Dialogue: 0,0:01:53.36,0:01:55.17,Default,,0000,0000,0000,,Każde jest błogosławieństwem. Dialogue: 0,0:01:55.30,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale wielu uważa, że przyrost populacji wymknął się spod kontroli. Dialogue: 0,0:01:59.50,0:02:02.40,Default,,0000,0000,0000,,Niektórzy nawet mówią o bombie populacyjnej! Dialogue: 0,0:02:03.45,0:02:05.80,Default,,0000,0000,0000,,Czy mają rację? Dialogue: 0,0:02:07.37,0:02:11.81,Default,,0000,0000,0000,,Zatem gdzie dziś się znajdujemy z problemem zaludnienia? I jak tu dotarliśmy? Dialogue: 0,0:02:11.90,0:02:16.28,Default,,0000,0000,0000,,Opowiem wam historię o wszystkich, którzy kiedykolwiek żyli... Dialogue: 0,0:02:16.34,0:02:20.24,Default,,0000,0000,0000,,Cóż, przynajmniej w ciągu ostatniego tysiąca lat. Dialogue: 0,0:02:20.25,0:02:21.70,Default,,0000,0000,0000,,No, to jedziemy. Dialogue: 0,0:02:21.72,0:02:25.12,Default,,0000,0000,0000,,Przedstawiam Wam dwie osie. Dialogue: 0,0:02:25.12,0:02:33.19,Default,,0000,0000,0000,,To jest czas w latach, a to jest liczba ludności na świecie w miliardach. Dialogue: 0,0:02:33.24,0:02:41.40,Default,,0000,0000,0000,,W roku 10 000 p.n.e., kiedy pierwsi ludzie zostali rolnikami, archeolodzy szacują, Dialogue: 0,0:02:41.42,0:02:45.34,Default,,0000,0000,0000,,że światowa populacja wynosiła tylko 10 milionów. Dialogue: 0,0:02:45.34,0:02:49.49,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie: 10 milionów! To jak Szwecja obecnie! Dialogue: 0,0:02:49.49,0:02:52.71,Default,,0000,0000,0000,,Świat złożony tylko ze Szwedów! Dialogue: 0,0:02:53.41,0:02:56.95,Default,,0000,0000,0000,,Ale potem, jak mijały tysiąclecia, Dialogue: 0,0:02:56.95,0:02:59.49,Default,,0000,0000,0000,,przybywało rolników, żywności i ludności, Dialogue: 0,0:02:59.49,0:03:01.36,Default,,0000,0000,0000,,aż pojawiły się wielkie imperia, Dialogue: 0,0:03:01.39,0:03:04.44,Default,,0000,0000,0000,,Egipt, Chiny, Indie... Dialogue: 0,0:03:04.44,0:03:06.12,Default,,0000,0000,0000,,i w końcu Europa! Dialogue: 0,0:03:06.12,0:03:09.67,Default,,0000,0000,0000,,I populacja dalej rosła, ale bardzo powoli Dialogue: 0,0:03:09.68,0:03:13.77,Default,,0000,0000,0000,,Zatrzymam się tutaj, w roku 1800 Dialogue: 0,0:03:13.78,0:03:19.46,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ właśnie w roku 1800 globalna populacja osiągnęła miliard ludzi Dialogue: 0,0:03:19.46,0:03:22.81,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie... Przez cały ten czas, Dialogue: 0,0:03:22.88,0:03:28.67,Default,,0000,0000,0000,,wzrost populacji to był tylko mały ułamek procenta, przez tysiące lat. Dialogue: 0,0:03:28.70,0:03:31.78,Default,,0000,0000,0000,,Ale w roku 1800, z rewolucją przemysłową, Dialogue: 0,0:03:31.81,0:03:33.59,Default,,0000,0000,0000,,wszystko się zmieniło Dialogue: 0,0:03:33.59,0:03:35.58,Default,,0000,0000,0000,,i populacja zaczęła rosnąć szybciej. Dialogue: 0,0:03:35.62,0:03:37.77,Default,,0000,0000,0000,,W trochę więcej niż 100 lat, Dialogue: 0,0:03:37.77,0:03:39.29,Default,,0000,0000,0000,,osiągnęła 2 miliardy. Dialogue: 0,0:03:39.32,0:03:41.73,Default,,0000,0000,0000,,A kiedy chodziłem do szkoły, Dialogue: 0,0:03:41.77,0:03:43.23,Default,,0000,0000,0000,,osiągnęła 3 miliardy. Dialogue: 0,0:03:43.28,0:03:45.88,Default,,0000,0000,0000,,I wielu mówiło: Dialogue: 0,0:03:45.88,0:03:48.28,Default,,0000,0000,0000,,"Ziemia nie może utrzymać więcej ludzi". Dialogue: 0,0:03:48.28,0:03:49.67,Default,,0000,0000,0000,,Nawet eksperci tak mówili. Dialogue: 0,0:03:49.68,0:03:51.54,Default,,0000,0000,0000,,Ale oto, co się wydarzyło. Dialogue: 0,0:03:51.96,0:03:53.92,Default,,0000,0000,0000,,Osiągnęliśmy 4 miliardy... Dialogue: 0,0:03:53.92,0:03:55.25,Default,,0000,0000,0000,,5 miliardów... Dialogue: 0,0:03:55.25,0:03:56.53,Default,,0000,0000,0000,,6 miliardów... Dialogue: 0,0:03:56.55,0:03:58.51,Default,,0000,0000,0000,,7 miliardów! Dialogue: 0,0:03:58.62,0:04:00.25,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie... Dialogue: 0,0:04:00.75,0:04:03.40,Default,,0000,0000,0000,,Więcej niż połowa światowej populacji Dialogue: 0,0:04:03.43,0:04:05.24,Default,,0000,0000,0000,,urodziła się w czasie mojego życia. Dialogue: 0,0:04:05.41,0:04:08.99,Default,,0000,0000,0000,,I ta liczba wciąż rośnie. Dialogue: 0,0:04:10.41,0:04:13.84,Default,,0000,0000,0000,,Większość wzrostu ludności ostatnich lat Dialogue: 0,0:04:13.91,0:04:15.49,Default,,0000,0000,0000,,wydarzyła się w Azji. Dialogue: 0,0:04:15.62,0:04:17.75,Default,,0000,0000,0000,,Jak tutaj, w Bangladeszu, Dialogue: 0,0:04:17.82,0:04:20.11,Default,,0000,0000,0000,,gdzie ludność się potroiła Dialogue: 0,0:04:20.12,0:04:21.47,Default,,0000,0000,0000,,w czasie mojego życia. Dialogue: 0,0:04:21.47,0:04:27.50,Default,,0000,0000,0000,,Z 50 milionów do ponad 150 milionów. Dialogue: 0,0:04:27.77,0:04:31.54,Default,,0000,0000,0000,,Teraz to jeden z najgęściej zaludnionych Dialogue: 0,0:04:31.56,0:04:32.74,Default,,0000,0000,0000,,krajów na świecie. Dialogue: 0,0:04:32.79,0:04:39.49,Default,,0000,0000,0000,,Około 15 milionów żyje w zatłoczonej stolicy, Dhace. Dialogue: 0,0:04:40.10,0:04:41.51,Default,,0000,0000,0000,,Miejscowi Dialogue: 0,0:04:41.51,0:04:44.01,Default,,0000,0000,0000,,czy w mieście czy na wsi, Dialogue: 0,0:04:44.08,0:04:48.27,Default,,0000,0000,0000,,są głęboko zaniepokojeni wielkością rodzin. Dialogue: 0,0:04:48.94,0:04:52.15,Default,,0000,0000,0000,,Ale nadchodzi nowy Bangladesz... Dialogue: 0,0:04:52.17,0:04:54.10,Default,,0000,0000,0000,,Tak jak rodzina Khan. Dialogue: 0,0:04:54.10,0:04:59.15,Default,,0000,0000,0000,,Mama Taslima, córki Tanjina i mała Sadia. Dialogue: 0,0:04:59.20,0:05:02.23,Default,,0000,0000,0000,,i tata Hannan. Dialogue: 0,0:05:03.76,0:05:06.21,Default,,0000,0000,0000,,Kobietom zabiera wieki przygotowanie się, Dialogue: 0,0:05:06.26,0:05:08.28,Default,,0000,0000,0000,,mężczyźni nie potrzebują tyle czasu. Dialogue: 0,0:05:08.50,0:05:10.74,Default,,0000,0000,0000,,Po co to nakładasz, Dialogue: 0,0:05:10.78,0:05:13.53,Default,,0000,0000,0000,,jeżeli potem zetrzesz to rękami? Dialogue: 0,0:05:14.18,0:05:17.74,Default,,0000,0000,0000,,Oboje, Taslima i Hannan pochodzą z dużych rodzin. Dialogue: 0,0:05:17.74,0:05:21.50,Default,,0000,0000,0000,,Ale postanowili mieć tylko 2 dzieci. Dialogue: 0,0:05:21.70,0:05:23.77,Default,,0000,0000,0000,,W Bangladeszu jest slogan, Dialogue: 0,0:05:23.80,0:05:26.06,Default,,0000,0000,0000,,który możesz wszędzie usłyszeć: Dialogue: 0,0:05:26.20,0:05:29.97,Default,,0000,0000,0000,,"Nie więcej niż dwoje dzieci - jedno nawet lepiej!" Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:36.60,Default,,0000,0000,0000,,To szczęście, że mam tylko dwoje dzieci. Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:39.50,Default,,0000,0000,0000,,Gdybym miał więcej, nie stać by mnie było na to. Dialogue: 0,0:05:39.90,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Dla dwójki dzieci mogę kupić, co zechcą. Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:50.30,Default,,0000,0000,0000,,Mój portfel jest teraz pusty! Dialogue: 0,0:05:50.81,0:05:54.24,Default,,0000,0000,0000,,Taslima i Hannan są częścią przemiany kulturowej Dialogue: 0,0:05:54.30,0:05:55.100,Default,,0000,0000,0000,,odejścia od dużych rodzin. Dialogue: 0,0:05:56.01,0:05:59.73,Default,,0000,0000,0000,,I dla Taslimy, stało się to pracą. Dialogue: 0,0:06:00.10,0:06:03.52,Default,,0000,0000,0000,,Pracuje dla Urzędu Planowania Rodziny, Dialogue: 0,0:06:03.53,0:06:06.58,Default,,0000,0000,0000,,który w każdej wsi zatrudnia takie kobiety jak ona. Dialogue: 0,0:06:06.59,0:06:09.60,Default,,0000,0000,0000,,Chodzi od drzwi do drzwi, Dialogue: 0,0:06:09.62,0:06:13.53,Default,,0000,0000,0000,,żeby pomóc innym zaplanować mniejsze rodziny. Dialogue: 0,0:06:15.00,0:06:16.60,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy miałaś ostatni okres? Dialogue: 0,0:06:16.90,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Dwudziestego drugiego. Dialogue: 0,0:06:19.02,0:06:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Czyli nie używasz żadnej antykoncepcji? Dialogue: 0,0:06:21.50,0:06:23.20,Default,,0000,0000,0000,,Nie będzie to problem, jeśli zajdziesz w ciążę? Dialogue: 0,0:06:23.20,0:06:26.11,Default,,0000,0000,0000,,Niełatwo zachodzę w ciążę. Dialogue: 0,0:06:26.11,0:06:28.40,Default,,0000,0000,0000,,Ale już masz dwójkę dzieci Dialogue: 0,0:06:28.40,0:06:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie mam czasu iść do kliniki. Dialogue: 0,0:06:31.50,0:06:34.27,Default,,0000,0000,0000,,Taslima oferuje poradę, wsparcie moralne Dialogue: 0,0:06:34.28,0:06:35.60,Default,,0000,0000,0000,,i co najważniejsze, Dialogue: 0,0:06:35.60,0:06:39.03,Default,,0000,0000,0000,,szereg środków antykoncepcyjnych. Dialogue: 0,0:06:39.37,0:06:40.90,Default,,0000,0000,0000,,Masz trzy córki, Dialogue: 0,0:06:40.100,0:06:43.52,Default,,0000,0000,0000,,naprawdę chcesz mieć więcej dzieci? Dialogue: 0,0:06:44.78,0:06:46.40,Default,,0000,0000,0000,,To zależy od ojca. Dialogue: 0,0:06:46.50,0:06:48.51,Default,,0000,0000,0000,,To ty rodzisz, Dialogue: 0,0:06:48.56,0:06:50.57,Default,,0000,0000,0000,,dlaczego to zależy od niego? Dialogue: 0,0:06:50.60,0:06:53.20,Default,,0000,0000,0000,,Ty musisz przejść przez cały ból, a nie on. Dialogue: 0,0:06:53.27,0:06:54.99,Default,,0000,0000,0000,,Kto musi przejść przez poród? Dialogue: 0,0:06:55.08,0:06:56.94,Default,,0000,0000,0000,,Ja przechodzę przez poród, Dialogue: 0,0:06:56.94,0:06:58.82,Default,,0000,0000,0000,,ale jeżeli on chce chłopca, Dialogue: 0,0:06:58.82,0:07:00.00,Default,,0000,0000,0000,,co mogę zrobić? Dialogue: 0,0:07:00.00,0:07:04.60,Default,,0000,0000,0000,,To pigułka, weź ją kiedy zacznie się okres Dialogue: 0,0:07:09.59,0:07:11.28,Default,,0000,0000,0000,,Ciężko do nich dotrzeć, Dialogue: 0,0:07:11.28,0:07:13.22,Default,,0000,0000,0000,,kiedy są mniej wyedukowani. Dialogue: 0,0:07:13.65,0:07:16.64,Default,,0000,0000,0000,,Ale stopniowo przekazujemy przesłanie. Dialogue: 0,0:07:17.27,0:07:21.15,Default,,0000,0000,0000,,Więc jak udane są wysiłki Taslimy i Bangladeszu Dialogue: 0,0:07:21.49,0:07:23.36,Default,,0000,0000,0000,,z redukowaniem współczynnika dzietności? Dialogue: 0,0:07:23.49,0:07:26.09,Default,,0000,0000,0000,,Czyli liczby dzieci na kobietę. Dialogue: 0,0:07:26.11,0:07:28.91,Default,,0000,0000,0000,,W Szwecji założyliśmy Fundację Gapminder, Dialogue: 0,0:07:28.91,0:07:31.59,Default,,0000,0000,0000,,żeby udostępnić światowe dane Dialogue: 0,0:07:31.69,0:07:33.52,Default,,0000,0000,0000,,w sposób zrozumiały dla każdego. Dialogue: 0,0:07:33.75,0:07:37.71,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam sytuację w Bangladeszu. Dialogue: 0,0:07:37.72,0:07:41.38,Default,,0000,0000,0000,,Na osi poziomej liczba dzieci na kobietę. Dialogue: 0,0:07:41.43,0:07:44.85,Default,,0000,0000,0000,,Od 1, 2... 7 do 8 Dialogue: 0,0:07:44.87,0:07:47.90,Default,,0000,0000,0000,,A na osi pionowej, Dialogue: 0,0:07:47.90,0:07:50.26,Default,,0000,0000,0000,,spodziewana długość życia, Dialogue: 0,0:07:50.26,0:07:53.99,Default,,0000,0000,0000,,zakładana liczba lat, którą przeżyje noworodek. Dialogue: 0,0:07:54.12,0:07:57.20,Default,,0000,0000,0000,,Od 30, aż do 90. Dialogue: 0,0:07:57.20,0:08:00.09,Default,,0000,0000,0000,,Teraz... zaczynamy w 1972 Dialogue: 0,0:08:00.12,0:08:02.52,Default,,0000,0000,0000,,bardzo ważny rok dla Bangladeszu, Dialogue: 0,0:08:02.54,0:08:04.95,Default,,0000,0000,0000,,pierwszy pełny rok niepodległości. Dialogue: 0,0:08:04.98,0:08:08.40,Default,,0000,0000,0000,,W tym roku, Bangladesz był tam. Dialogue: 0,0:08:08.50,0:08:11.49,Default,,0000,0000,0000,,Średnio siedmioro dzieci na kobietę, Dialogue: 0,0:08:11.52,0:08:14.95,Default,,0000,0000,0000,,a spodziewana długość życia poniżej 50 lat. Dialogue: 0,0:08:14.98,0:08:17.34,Default,,0000,0000,0000,,Co się wydarzyło po uzyskaniu niepodległości? Dialogue: 0,0:08:17.39,0:08:20.77,Default,,0000,0000,0000,,Wydłużyło się życie w Bangladeszu? Dialogue: 0,0:08:20.77,0:08:22.33,Default,,0000,0000,0000,,Zmniejszyła się liczba dzieci? Dialogue: 0,0:08:22.33,0:08:23.52,Default,,0000,0000,0000,,Oto dane. Dialogue: 0,0:08:23.52,0:08:24.80,Default,,0000,0000,0000,,Startuję Bangladesz. Dialogue: 0,0:08:24.80,0:08:27.25,Default,,0000,0000,0000,,Rzeczywiście, życie się wydłuża, Dialogue: 0,0:08:27.25,0:08:28.61,Default,,0000,0000,0000,,a dzieci coraz mniej... 6... 5... Dialogue: 0,0:08:28.68,0:08:30.94,Default,,0000,0000,0000,,i życie coraz dłuższe... 4... 3... Dialogue: 0,0:08:30.94,0:08:33.99,Default,,0000,0000,0000,,i zatrzymuje się prawie na 2. Dialogue: 0,0:08:33.99,0:08:35.57,Default,,0000,0000,0000,,Czyli na 2.2 Dialogue: 0,0:08:35.58,0:08:37.44,Default,,0000,0000,0000,,A średnia życia to 70 lat. Dialogue: 0,0:08:37.48,0:08:39.76,Default,,0000,0000,0000,,To niesamowite! Dialogue: 0,0:08:39.76,0:08:42.05,Default,,0000,0000,0000,,W ciągu 40 lat Dialogue: 0,0:08:42.05,0:08:43.35,Default,,0000,0000,0000,,Bangladesz przeszedł Dialogue: 0,0:08:43.36,0:08:48.13,Default,,0000,0000,0000,,z 7... 6... 5... 4... 3... 2... Dialogue: 0,0:08:48.15,0:08:51.73,Default,,0000,0000,0000,,To cud, co się wydarzyło w Bangladeszu! Dialogue: 0,0:08:52.30,0:08:54.11,Default,,0000,0000,0000,,Ale czy tylko w Bangladeszu? Dialogue: 0,0:08:54.47,0:08:57.01,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam dane z całego świata. Dialogue: 0,0:08:57.01,0:08:59.96,Default,,0000,0000,0000,,Cofnę się 50 lat, Dialogue: 0,0:08:59.96,0:09:02.01,Default,,0000,0000,0000,,do roku 1963 Dialogue: 0,0:09:02.40,0:09:04.87,Default,,0000,0000,0000,,To są wszystkie kraje Dialogue: 0,0:09:04.89,0:09:08.25,Default,,0000,0000,0000,,Zielone to Ameryka, Dialogue: 0,0:09:08.25,0:09:09.37,Default,,0000,0000,0000,,północna i południowa. Dialogue: 0,0:09:09.50,0:09:11.90,Default,,0000,0000,0000,,Żółte to Europa, Dialogue: 0,0:09:11.90,0:09:13.00,Default,,0000,0000,0000,,wschodnia i zachodnia. Dialogue: 0,0:09:13.05,0:09:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Niebieskie to Afryka, Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:16.64,Default,,0000,0000,0000,,na północ i południe od Sahary. Dialogue: 0,0:09:16.64,0:09:19.05,Default,,0000,0000,0000,,A czerwone to Azja, Dialogue: 0,0:09:19.05,0:09:20.87,Default,,0000,0000,0000,,razem z Australią i Nową Zelandią. Dialogue: 0,0:09:20.99,0:09:22.69,Default,,0000,0000,0000,,Wielkość bańki Dialogue: 0,0:09:22.69,0:09:24.52,Default,,0000,0000,0000,,to rozmiar populacji. Dialogue: 0,0:09:24.79,0:09:25.78,Default,,0000,0000,0000,,Popatrzmy: Dialogue: 0,0:09:26.34,0:09:29.50,Default,,0000,0000,0000,,Wielkie to Chiny i Indie. Dialogue: 0,0:09:29.50,0:09:31.31,Default,,0000,0000,0000,,Bangladesz tuż za nimi. Dialogue: 0,0:09:32.12,0:09:34.03,Default,,0000,0000,0000,,W 1963 roku Dialogue: 0,0:09:34.03,0:09:37.29,Default,,0000,0000,0000,,średnia liczba dzieci na kobietę na świecie Dialogue: 0,0:09:37.29,0:09:38.29,Default,,0000,0000,0000,,wynosiła 5. Dialogue: 0,0:09:38.29,0:09:40.79,Default,,0000,0000,0000,,Ale to był podzielony świat... Dialogue: 0,0:09:40.80,0:09:41.80,Default,,0000,0000,0000,,widzicie? Dialogue: 0,0:09:42.50,0:09:46.51,Default,,0000,0000,0000,,Kraje tutaj, to kraje rozwinięte, Dialogue: 0,0:09:46.51,0:09:48.87,Default,,0000,0000,0000,,małe rodziny i długie życie. Dialogue: 0,0:09:49.07,0:09:52.34,Default,,0000,0000,0000,,A tutaj to kraje rozwijające się, Dialogue: 0,0:09:52.34,0:09:54.11,Default,,0000,0000,0000,,z dużymi rodzinami Dialogue: 0,0:09:54.23,0:09:55.23,Default,,0000,0000,0000,,i krótkim życiem. Dialogue: 0,0:09:55.35,0:09:57.58,Default,,0000,0000,0000,,I bardzo mało krajów między nimi. Dialogue: 0,0:09:57.84,0:10:00.60,Default,,0000,0000,0000,,Ale zobaczmy co się wydarzyło. Dialogue: 0,0:10:00.80,0:10:02.33,Default,,0000,0000,0000,,Startuję świat! Dialogue: 0,0:10:02.40,0:10:03.99,Default,,0000,0000,0000,,Zaczynamy... Dialogue: 0,0:10:03.100,0:10:05.23,Default,,0000,0000,0000,,Widzicie... Dialogue: 0,0:10:05.29,0:10:07.84,Default,,0000,0000,0000,,Chiny, duża bańka, poprawia się zdrowie Dialogue: 0,0:10:07.84,0:10:09.56,Default,,0000,0000,0000,,i zaczynają planowanie rodziny, Dialogue: 0,0:10:09.56,0:10:11.26,Default,,0000,0000,0000,,przesuwają się do mniejszych rodzin. Dialogue: 0,0:10:11.26,0:10:12.59,Default,,0000,0000,0000,,Duża zielona, Dialogue: 0,0:10:12.59,0:10:14.10,Default,,0000,0000,0000,,spójrzcie, Meksyk, dochodzi tam! Dialogue: 0,0:10:14.10,0:10:16.97,Default,,0000,0000,0000,,To jest Brazylia, też zielona w Ameryce Łacińskiej. Dialogue: 0,0:10:16.97,0:10:19.28,Default,,0000,0000,0000,,A tutaj Indie je gonią! Dialogue: 0,0:10:19.28,0:10:22.20,Default,,0000,0000,0000,,Duże czerwone bańki\Nto kraje azjatyckie już na tej drodze. Dialogue: 0,0:10:22.20,0:10:23.80,Default,,0000,0000,0000,,Wielu Afrykanów wciąż Dialogue: 0,0:10:23.80,0:10:25.44,Default,,0000,0000,0000,,"wiele dzieci na na kobietę", Dialogue: 0,0:10:25.44,0:10:26.90,Default,,0000,0000,0000,,I wtedy Bangladesz tam Dialogue: 0,0:10:26.90,0:10:29.70,Default,,0000,0000,0000,,prześciga Indie w drodze do małych rodzin, Dialogue: 0,0:10:29.70,0:10:32.28,Default,,0000,0000,0000,,I teraz prawie wszystkie kraje tam idą, Dialogue: 0,0:10:32.28,0:10:33.44,Default,,0000,0000,0000,,nawet Afryka! Dialogue: 0,0:10:33.44,0:10:36.52,Default,,0000,0000,0000,,Uuuu! To było trzęsienie ziemii w Haiti! Dialogue: 0,0:10:36.52,0:10:39.25,Default,,0000,0000,0000,,I teraz wszyscy lądują tam. Dialogue: 0,0:10:39.54,0:10:41.56,Default,,0000,0000,0000,,Co za zmiana! Dialogue: 0,0:10:42.08,0:10:47.51,Default,,0000,0000,0000,,Dzisiaj, średnia światowa to 2.5 Dialogue: 0,0:10:47.68,0:10:48.75,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie: Dialogue: 0,0:10:48.99,0:10:51.90,Default,,0000,0000,0000,,50 lat temu wynosiła 5! Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:53.82,Default,,0000,0000,0000,,Świat się zmienił: Dialogue: 0,0:10:53.82,0:10:56.93,Default,,0000,0000,0000,,średnia liczba dzieci na kobietę Dialogue: 0,0:10:56.93,0:10:59.32,Default,,0000,0000,0000,,spadła z 5 do 2.5 Dialogue: 0,0:10:59.51,0:11:01.26,Default,,0000,0000,0000,,I ciągle spada... Dialogue: 0,0:11:01.48,0:11:03.99,Default,,0000,0000,0000,,Co za wielka zmiana! Dialogue: 0,0:11:04.22,0:11:05.73,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie mogliby pomyśleć, Dialogue: 0,0:11:05.73,0:11:08.85,Default,,0000,0000,0000,,że Bangladesz i inne podobne kraje Dialogue: 0,0:11:08.85,0:11:11.90,Default,,0000,0000,0000,,są jakimś epicentrum bomby populacyjnej. Dialogue: 0,0:11:11.90,0:11:13.49,Default,,0000,0000,0000,,Nie mogliby się bardziej mylić. Dialogue: 0,0:11:13.74,0:11:14.53,Default,,0000,0000,0000,,Dla mnie, Dialogue: 0,0:11:14.53,0:11:15.93,Default,,0000,0000,0000,,pracownik służby zdrowia Dialogue: 0,0:11:15.93,0:11:18.52,Default,,0000,0000,0000,,jak pani Taslima i inni, Dialogue: 0,0:11:18.74,0:11:20.99,Default,,0000,0000,0000,,którzy zabrali swoje kraje z tej strony... Dialogue: 0,0:11:20.99,0:11:23.62,Default,,0000,0000,0000,,całą drogę... w kilka dekad Dialogue: 0,0:11:23.81,0:11:25.99,Default,,0000,0000,0000,,do o wiele lepszego zdrowia Dialogue: 0,0:11:25.99,0:11:27.20,Default,,0000,0000,0000,,i mniejszych rodzin, Dialogue: 0,0:11:27.20,0:11:29.42,Default,,0000,0000,0000,,są bohaterami naszych czasów! Dialogue: 0,0:11:29.42,0:11:32.33,Default,,0000,0000,0000,,Zmiana, która się wydarzyła jest niesamowita. Dialogue: 0,0:11:32.34,0:11:36.06,Default,,0000,0000,0000,,Już nie żyjemy w podzielonym świecie. Dialogue: 0,0:11:36.54,0:11:41.80,Default,,0000,0000,0000,,Ale jak dużo ludzie wiedzą o tej niesamowitej zmianie? Dialogue: 0,0:11:41.82,0:11:45.72,Default,,0000,0000,0000,,W Gapminder pokazujemy nie tylko dane, Dialogue: 0,0:11:45.72,0:11:50.46,Default,,0000,0000,0000,,mierzymy też ich stopień wiedzy lub niewiedzy o świecie. Dialogue: 0,0:11:50.52,0:11:54.04,Default,,0000,0000,0000,,Więc najpierw zrobiliśmy badanie w Szwecji. Dialogue: 0,0:11:54.04,0:11:56.80,Default,,0000,0000,0000,,Wyniki były przygnębiające. Dialogue: 0,0:11:56.80,0:11:59.85,Default,,0000,0000,0000,,Zatem drugie badanie zrobiliśmy w Wielkiej Brytanii. Dialogue: 0,0:11:59.85,0:12:04.50,Default,,0000,0000,0000,,Mieliśmy wielkie nadzieje, bo Brytyjczycy byli wszędzie. Dialogue: 0,0:12:04.50,0:12:06.92,Default,,0000,0000,0000,,Myśleliśmy, że tutaj dostaniemy dobre wyniki. Dialogue: 0,0:12:06.95,0:12:08.51,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze zadanie pytanie brzmiało: Dialogue: 0,0:12:08.51,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Średnia liczba dzieci na kobietę w Bangladeszu. Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:15.49,Default,,0000,0000,0000,,I daliśmy cztery możliwości: Dialogue: 0,0:12:15.49,0:12:19.48,Default,,0000,0000,0000,,2.5, 3.5, 4.5 lub 5.5 Dialogue: 0,0:12:19.50,0:12:22.45,Default,,0000,0000,0000,,To wyniki brytyjskiej ankiety. Dialogue: 0,0:12:28.46,0:12:31.20,Default,,0000,0000,0000,,Ale wy znacie poprawną odpowiedź: Dialogue: 0,0:12:31.32,0:12:33.39,Default,,0000,0000,0000,,to 2.5. Dialogue: 0,0:12:33.45,0:12:37.51,Default,,0000,0000,0000,,Tylko 12 procent Brytyjczyków odpowiedziało poprawnie. Dialogue: 0,0:12:37.52,0:12:38.95,Default,,0000,0000,0000,,Więc pomyśleliśmy, Dialogue: 0,0:12:38.95,0:12:43.43,Default,,0000,0000,0000,,że może gorzej wykształceni obniżyli wyniki? Dialogue: 0,0:12:43.50,0:12:45.74,Default,,0000,0000,0000,,Więc wyróżniliśmy tych, Dialogue: 0,0:12:45.74,0:12:49.49,Default,,0000,0000,0000,,co uzyskali dyplom na dobrych, brytyjskich uniwersytetach. Dialogue: 0,0:12:49.54,0:12:55.63,Default,,0000,0000,0000,,A oto ich wyniki. Dialogue: 0,0:12:57.54,0:13:00.50,Default,,0000,0000,0000,,Wypadli jeszcze gorzej! Dialogue: 0,0:13:00.59,0:13:02.63,Default,,0000,0000,0000,,Możecie dojść do wniosku, Dialogue: 0,0:13:02.63,0:13:04.90,Default,,0000,0000,0000,,że Brytyjczykom brakuje wiedzy o świecie. Dialogue: 0,0:13:05.17,0:13:06.98,Default,,0000,0000,0000,,Nie, nie! Dialogue: 0,0:13:07.20,0:13:11.68,Default,,0000,0000,0000,,A gdyby zapytać szympansa i jego kolegów? Dialogue: 0,0:13:11.70,0:13:18.02,Default,,0000,0000,0000,,Napisać odpowiedzi na bananach i niech wybiorą po jednym. Dialogue: 0,0:13:18.04,0:13:20.49,Default,,0000,0000,0000,,Oto jakie wyniki bym otrzymał. Dialogue: 0,0:13:20.95,0:13:23.77,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście szympansy nic nie wiedzą o Bangladeszu. Dialogue: 0,0:13:29.05,0:13:31.49,Default,,0000,0000,0000,,Ale dzięki czystemu prawdopodobieństwu, Dialogue: 0,0:13:31.49,0:13:34.76,Default,,0000,0000,0000,,wybraliby poprawną odpowiedź dwa razy częściej niż Brytyjczycy. Dialogue: 0,0:13:35.62,0:13:41.55,Default,,0000,0000,0000,,Więcej niż połowa Brytyjczyków myśli, że to 4.5 lub więcej. Dialogue: 0,0:13:43.15,0:13:46.98,Default,,0000,0000,0000,,Problemem nie jest brak wiedzy, Dialogue: 0,0:13:46.98,0:13:48.75,Default,,0000,0000,0000,,ale przyjęte z góry opinie! Dialogue: 0,0:13:48.80,0:13:51.20,Default,,0000,0000,0000,,Brytyjczycy nie mogą sobie wyobrazić, Dialogue: 0,0:13:51.20,0:13:52.26,Default,,0000,0000,0000,,nawet zgadnąć, Dialogue: 0,0:13:52.32,0:13:54.37,Default,,0000,0000,0000,,że kobiety w Bangladeszu Dialogue: 0,0:13:54.37,0:13:55.99,Default,,0000,0000,0000,,mają średnio 2.5 dzieci. Dialogue: 0,0:13:56.09,0:13:57.56,Default,,0000,0000,0000,,A teraz to już nawet 2.2. Dialogue: 0,0:13:57.73,0:13:59.52,Default,,0000,0000,0000,,To jest to czego Brytyjczycy nie wiedzą: Dialogue: 0,0:13:59.52,0:14:02.44,Default,,0000,0000,0000,,Taslima i jej rodzina są normą w Bangladeszu, Dialogue: 0,0:14:02.44,0:14:04.78,Default,,0000,0000,0000,,najczęściej spotykaną wielkością rodziny. Dialogue: 0,0:14:04.91,0:14:07.15,Default,,0000,0000,0000,,I to nie tylko tam, Dialogue: 0,0:14:07.15,0:14:08.63,Default,,0000,0000,0000,,tak jest na całym świecie. Dialogue: 0,0:14:09.06,0:14:11.49,Default,,0000,0000,0000,,W Brazylii, rodziny dwudzietne. Dialogue: 0,0:14:12.15,0:14:15.50,Default,,0000,0000,0000,,Vietnam, rodziny dwudzietne. Dialogue: 0,0:14:16.10,0:14:18.43,Default,,0000,0000,0000,,Nawet w Indiach, Dialogue: 0,0:14:18.43,0:14:21.89,Default,,0000,0000,0000,,dziś najczęściej rodzina ma dwoje dzieci. Dialogue: 0,0:14:21.89,0:14:24.18,Default,,0000,0000,0000,,Również na kontynencie afrykańskim Dialogue: 0,0:14:24.18,0:14:26.25,Default,,0000,0000,0000,,w wielkich miastach jak Addis Abeba, Dialogue: 0,0:14:26.60,0:14:29.72,Default,,0000,0000,0000,,znajdziemy poniżej dwojga dzieci na kobietę. Dialogue: 0,0:14:29.93,0:14:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Muzułmannie, buddyści, Dialogue: 0,0:14:32.62,0:14:34.13,Default,,0000,0000,0000,,hinduiści i chrześcijanie. Dialogue: 0,0:14:34.23,0:14:36.32,Default,,0000,0000,0000,,Nie znajdziemy religii, Dialogue: 0,0:14:36.32,0:14:38.05,Default,,0000,0000,0000,,kultury, Dialogue: 0,0:14:38.05,0:14:39.23,Default,,0000,0000,0000,,kontynentu, Dialogue: 0,0:14:39.32,0:14:41.82,Default,,0000,0000,0000,,gdzie nie ma dwudzietnych rodzin. Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:45.68,Default,,0000,0000,0000,,Zmiana z rodzin wielodzietnych do dwudzietnych Dialogue: 0,0:14:45.70,0:14:49.15,Default,,0000,0000,0000,,jest jedną z najważniejszych rzeczy na świecie, Dialogue: 0,0:14:49.15,0:14:51.12,Default,,0000,0000,0000,,która się wydarzyła podczas mojego życia. Dialogue: 0,0:14:51.23,0:14:54.50,Default,,0000,0000,0000,,To wydarzenie bez precedensu w historii świata! Dialogue: 0,0:14:59.60,0:15:02.52,Default,,0000,0000,0000,,I znów wróciliśmy do Bangladeszu. Dialogue: 0,0:15:02.75,0:15:04.25,Default,,0000,0000,0000,,Znajdźmy powody Dialogue: 0,0:15:04.25,0:15:07.74,Default,,0000,0000,0000,,stojące za historyczną i dalej trwającą przemianą Dialogue: 0,0:15:07.74,0:15:09.81,Default,,0000,0000,0000,,z dużych do małych rodzin. Dialogue: 0,0:15:10.50,0:15:12.51,Default,,0000,0000,0000,,Prawie wszystkie dziewczynki Dialogue: 0,0:15:12.51,0:15:13.79,Default,,0000,0000,0000,,w muzułmańskim Bangladeszu, Dialogue: 0,0:15:13.79,0:15:15.78,Default,,0000,0000,0000,,jak 15 letnia Tanjina, Dialogue: 0,0:15:15.78,0:15:17.49,Default,,0000,0000,0000,,chodzą dzisiaj do szkoły. Dialogue: 0,0:15:17.76,0:15:21.26,Default,,0000,0000,0000,,Rząd nawet płaci rodzinom, Dialogue: 0,0:15:21.26,0:15:24.55,Default,,0000,0000,0000,,żeby wysyłali dziewczynki do szkół ponadpodstawowych. Dialogue: 0,0:15:25.00,0:15:26.99,Default,,0000,0000,0000,,W szkole Tanjiny Dialogue: 0,0:15:26.99,0:15:30.74,Default,,0000,0000,0000,,jest nawet więcej dziewczynek niż chłopców. Dialogue: 0,0:15:33.50,0:15:36.30,Default,,0000,0000,0000,,Co to za typ rodziny? Dialogue: 0,0:15:36.40,0:15:37.70,Default,,0000,0000,0000,,Duża rodzina! Dialogue: 0,0:15:37.70,0:15:39.74,Default,,0000,0000,0000,,Czy zabraknie im jedzenia? Dialogue: 0,0:15:39.74,0:15:40.90,Default,,0000,0000,0000,,Tak! Dialogue: 0,0:15:40.90,0:15:43.55,Default,,0000,0000,0000,,Ciężko przeoczyć sedno tej lekcji. Dialogue: 0,0:15:44.60,0:15:46.35,Default,,0000,0000,0000,,Co to za typ rodziny? Dialogue: 0,0:15:46.35,0:15:47.68,Default,,0000,0000,0000,,Mała rodzina! Dialogue: 0,0:15:48.00,0:15:49.41,Default,,0000,0000,0000,,Czy będą mieli problemy? Dialogue: 0,0:15:49.41,0:15:50.50,Default,,0000,0000,0000,,Nie! Dialogue: 0,0:15:51.10,0:15:53.83,Default,,0000,0000,0000,,Edukacja przynosi efekty, Dialogue: 0,0:15:53.83,0:15:56.51,Default,,0000,0000,0000,,ale pojawiają się też nowe możliwości Dialogue: 0,0:15:56.51,0:15:57.71,Default,,0000,0000,0000,,dla kobiet z Bangladeszu. Dialogue: 0,0:15:57.92,0:16:00.55,Default,,0000,0000,0000,,Pomimo utrzymujących się nierówności, Dialogue: 0,0:16:00.55,0:16:02.08,Default,,0000,0000,0000,,jest coraz więcej miejsc pracy, Dialogue: 0,0:16:02.08,0:16:04.26,Default,,0000,0000,0000,,a Tanjina ma wysokie aspiracje. Dialogue: 0,0:16:05.00,0:16:07.84,Default,,0000,0000,0000,,Kocham chodzić do szkoły Dialogue: 0,0:16:08.50,0:16:10.03,Default,,0000,0000,0000,,W czasach mojej mamy, Dialogue: 0,0:16:10.03,0:16:11.72,Default,,0000,0000,0000,,kobiety młodo wychodziły za mąż. Dialogue: 0,0:16:12.40,0:16:14.50,Default,,0000,0000,0000,,Nie miały szans na naukę. Dialogue: 0,0:16:15.20,0:16:17.26,Default,,0000,0000,0000,,Ale teraz możemy marzyć Dialogue: 0,0:16:17.26,0:16:19.40,Default,,0000,0000,0000,,o zawodzie lekarza lub inżyniera. Dialogue: 0,0:16:20.13,0:16:22.73,Default,,0000,0000,0000,,Coraz więcej młodych kobiet widzi, Dialogue: 0,0:16:22.73,0:16:25.48,Default,,0000,0000,0000,,jak wiele się może dla nich zmienić. Dialogue: 0,0:16:26.21,0:16:27.86,Default,,0000,0000,0000,,Nie rozumiem, Dialogue: 0,0:16:27.86,0:16:30.44,Default,,0000,0000,0000,,jak mogłaś wyjść za mąż w wieku 17 lat. Dialogue: 0,0:16:30.44,0:16:32.49,Default,,0000,0000,0000,,Nie mogę sobie wyobrazić, Dialogue: 0,0:16:32.49,0:16:34.45,Default,,0000,0000,0000,,że ja bym miała tak zrobić za 2 lata. Dialogue: 0,0:16:34.50,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,To niemożliwe Dialogue: 0,0:16:36.50,0:16:38.70,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy tego nie rozumieliśmy. Dialogue: 0,0:16:39.00,0:16:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale teraz ludzie wiedzą lepiej. Dialogue: 0,0:16:42.70,0:16:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Myślisz, że w jakim wieku wyjdziesz za mąż? Dialogue: 0,0:16:47.50,0:16:49.00,Default,,0000,0000,0000,,25 Dialogue: 0,0:16:50.00,0:16:53.30,Default,,0000,0000,0000,,Skończę szkołę i znajdę pracę. Dialogue: 0,0:16:54.10,0:16:56.40,Default,,0000,0000,0000,,Zostanę lekarzem, a potem wyjdę za mąż. Dialogue: 0,0:16:56.90,0:16:58.80,Default,,0000,0000,0000,,Jesteś bardzo mądra! Dialogue: 0,0:17:03.30,0:17:05.76,Default,,0000,0000,0000,,Tak miło widzieć Taslimę Dialogue: 0,0:17:05.76,0:17:07.26,Default,,0000,0000,0000,,tak pełną nadziei Dialogue: 0,0:17:07.26,0:17:09.30,Default,,0000,0000,0000,,na świetlaną przyszłość dla swoich córek. Dialogue: 0,0:17:09.46,0:17:12.05,Default,,0000,0000,0000,,Ale najważniejszą transformacją Dialogue: 0,0:17:12.05,0:17:15.09,Default,,0000,0000,0000,,leżącą u podstaw zmian w Bangladeszu Dialogue: 0,0:17:15.09,0:17:19.50,Default,,0000,0000,0000,,to radykalna poprawa przeżywalności dzieci. Dialogue: 0,0:17:24.21,0:17:25.78,Default,,0000,0000,0000,,Jest Ramadan, Dialogue: 0,0:17:25.78,0:17:29.48,Default,,0000,0000,0000,,muzułmański miesiąc postów i kontemplacji. Dialogue: 0,0:17:30.12,0:17:32.34,Default,,0000,0000,0000,,W tym pomyślnym czasie, Dialogue: 0,0:17:32.34,0:17:34.50,Default,,0000,0000,0000,,Hanan pomaga swoim rodzicom Dialogue: 0,0:17:34.50,0:17:36.99,Default,,0000,0000,0000,,uporządkować rodzinną mogiłę. Dialogue: 0,0:17:37.90,0:17:40.20,Default,,0000,0000,0000,,Uklep ziemię rękami. Dialogue: 0,0:17:40.75,0:17:43.22,Default,,0000,0000,0000,,Trójka rodzeństwa Hannana Dialogue: 0,0:17:43.22,0:17:45.82,Default,,0000,0000,0000,,zmarła we wczesnym dzieciństwie. Dialogue: 0,0:17:46.21,0:17:48.11,Default,,0000,0000,0000,,Zostali tutaj pochowani. Dialogue: 0,0:17:48.50,0:17:50.50,Default,,0000,0000,0000,,Zmarli na odrę. Dialogue: 0,0:17:50.92,0:17:53.94,Default,,0000,0000,0000,,Tak bardzo płakaliśmy, Dialogue: 0,0:17:53.94,0:17:54.55,Default,,0000,0000,0000,,to było strasznie smutne. Dialogue: 0,0:17:55.00,0:17:57.50,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby był tutaj lekarz, mógłby je wyleczyć. Dialogue: 0,0:17:57.50,0:17:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Choć jedno mogłoby przeżyć. Dialogue: 0,0:17:59.16,0:18:00.66,Default,,0000,0000,0000,,Jak mogę zapomnieć? Dialogue: 0,0:18:00.66,0:18:02.38,Default,,0000,0000,0000,,Będę je pamiętał do końca życia. Dialogue: 0,0:18:03.09,0:18:06.08,Default,,0000,0000,0000,,Gdy rodzice Hannana byli młodą parą Dialogue: 0,0:18:06.24,0:18:11.97,Default,,0000,0000,0000,,1 na 5 dzieci w Bangladeszu umierało przed 5 rokiem życia Dialogue: 0,0:18:11.98,0:18:17.48,Default,,0000,0000,0000,,Wszystkie rodziny żyły w ciągłym strachu straty jednego lub więcej dzieci Dialogue: 0,0:18:18.40,0:18:21.60,Default,,0000,0000,0000,,Miałeś jedno dziecko po drugim Dialogue: 0,0:18:21.80,0:18:24.50,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli jedno zmarło, nie zostałoby tylko jeszcze jedno Dialogue: 0,0:18:25.30,0:18:27.40,Default,,0000,0000,0000,,Tak było Dialogue: 0,0:18:28.00,0:18:33.30,Default,,0000,0000,0000,,Nie myśleliśmy, że mamy za dużo dzieci, albo jak wyglądałaby ich przyszłość Dialogue: 0,0:18:36.38,0:18:44.50,Default,,0000,0000,0000,,W ciągu ostatnich kilku dekad Bangladesz zrobił wielki progres w podstawowym zdrowiu, szczegołnie w przeżyciu dzieci. Dialogue: 0,0:18:44.51,0:18:48.50,Default,,0000,0000,0000,,Szczepionki, leczenie infekcji i lepsze żywienie i higiena Dialogue: 0,0:18:48.50,0:18:51.26,Default,,0000,0000,0000,,uratowały życie milionom dzieci Dialogue: 0,0:18:51.99,0:18:57.24,Default,,0000,0000,0000,,I gdy rodzice zauważyli, że ich dzieci mają większe szanse na przeżycie Dialogue: 0,0:18:57.27,0:19:02.04,Default,,0000,0000,0000,,w końcu zniknęła największa przeszkoda Dialogue: 0,0:19:02.07,0:19:08.50,Default,,0000,0000,0000,,Nawet w slumsach Dhakki, kobiety teraz mają średnio tylko dwoje dzieci Dialogue: 0,0:19:14.00,0:19:16.52,Default,,0000,0000,0000,,Przeżycie dzieci kieruje wszystkim Dialogue: 0,0:19:17.00,0:19:18.90,Default,,0000,0000,0000,,Wrócmy do historii Dialogue: 0,0:19:18.95,0:19:24.79,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego światowa populacja rosła tak powoli przed 1800? Dialogue: 0,0:19:24.81,0:19:30.00,Default,,0000,0000,0000,,W ciągu historii, wszystkie zapisy historyczne pokazują nam, że średnio Dialogue: 0,0:19:30.01,0:19:33.79,Default,,0000,0000,0000,,2 rodziców miało mniej więcej 6 dzieci. Dialogue: 0,0:19:33.81,0:19:38.71,Default,,0000,0000,0000,,A to wskazuje na bardzo szybki wzrost ludności. To czemu nie rosła? Dialogue: 0,0:19:38.74,0:19:47.36,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ 1... 2... 3... 4 dziecko umierało zanim samo zdąrzyło zostać rodzicem Dialogue: 0,0:19:47.38,0:19:51.90,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie w przeszłości żyli w ekologicznej równowadze z naturą, Dialogue: 0,0:19:51.92,0:19:55.06,Default,,0000,0000,0000,,umierali w ekologicznej równowadze z naturą. Dialogue: 0,0:19:55.70,0:19:59.09,Default,,0000,0000,0000,,To było niebywale tragiczne! Dialogue: 0,0:19:59.12,0:20:02.100,Default,,0000,0000,0000,,Ale wraz z rewolucją przemysłową to się zmieniło. Dialogue: 0,0:20:03.01,0:20:10.64,Default,,0000,0000,0000,,Większe zarobki, więcej jedzenia, woda pitna, lepsza higiena, mydło, postęp medyczny... Dialogue: 0,0:20:10.68,0:20:16.62,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki tym wszystkim postępom, czemu populacja rosła? Czy dlatego, że zaczęli mieć więcej dzieci? Dialogue: 0,0:20:16.67,0:20:26.69,Default,,0000,0000,0000,,Nie! W 1963 kiedy byłem w szkole, liczba dzieci na kobietę spadła na świecie do 5. Dialogue: 0,0:20:26.70,0:20:31.89,Default,,0000,0000,0000,,Powodem szybkiego wzrostu ludności było przeżywanie dzieci. Dialogue: 0,0:20:31.90,0:20:35.02,Default,,0000,0000,0000,,4 przeżywała wtedy. Dialogue: 0,0:20:35.10,0:20:39.82,Default,,0000,0000,0000,,Ale dalej 1 na 5 umierało, to było dalej straszne. Dialogue: 0,0:20:39.85,0:20:49.00,Default,,0000,0000,0000,,To właśnie w ostatnich dekadach większość państw zrobiło wielkie kroki naprzód w przeżywalności dzieci i planowaniu rodziny Dialogue: 0,0:20:49.50,0:20:52.55,Default,,0000,0000,0000,,Więc teraz zbliżamy się do nowej równowagi Dialogue: 0,0:20:52.58,0:20:58.71,Default,,0000,0000,0000,,I to jest przyjemna równowaga: 2 rodziców średnia ma 2 dzieci, które przeżywają. Dialogue: 0,0:20:58.75,0:21:01.73,Default,,0000,0000,0000,,Mamy rodziny w szczęśliwej równowadze. Dialogue: 0,0:21:01.73,0:21:05.90,Default,,0000,0000,0000,,To najczęstsza sytuacja rodzin na świecie dzisiaj. Dialogue: 0,0:21:05.90,0:21:09.49,Default,,0000,0000,0000,,I co to oznacza dla przyszłości? Dialogue: 0,0:21:09.51,0:21:13.37,Default,,0000,0000,0000,,Pokaże wam najlepsze prognozy na przyszłość. Dialogue: 0,0:21:13.37,0:21:19.21,Default,,0000,0000,0000,,od najlepszych demografów, których mamy w Sekcji Ludności w ONZ Dialogue: 0,0:21:19.41,0:21:20.87,Default,,0000,0000,0000,,I wygląda to tak Dialogue: 0,0:21:20.89,0:21:27.62,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw będzie rosła dalej, do 8... potem do 9... a potem tutaj... Dialogue: 0,0:21:27.88,0:21:29.85,Default,,0000,0000,0000,,Ale zobaczcie: zwalnia! Dialogue: 0,0:21:29.85,0:21:33.84,Default,,0000,0000,0000,,Do końca stulecia staje się coraz bardziej płaska. Dialogue: 0,0:21:33.88,0:21:37.57,Default,,0000,0000,0000,,I gdy przybliżymy, możecie zobaczyć Dialogue: 0,0:21:37.59,0:21:43.67,Default,,0000,0000,0000,,że spodziewamy się "zwolnienia", i końca wzrostu ludności. Dialogue: 0,0:21:45.06,0:21:49.53,Default,,0000,0000,0000,,Ale oczywiście to prognoza obarczona pewną niepewnością. Dialogue: 0,0:21:49.54,0:21:55.37,Default,,0000,0000,0000,,Ale to pewne, że do końca tego stulecia skończy się wzrost populacji Dialogue: 0,0:21:55.76,0:21:59.99,Default,,0000,0000,0000,,To wszystko dzięki spadającemu współczynnikowi dzietności Dialogue: 0,0:21:59.100,0:22:02.01,Default,,0000,0000,0000,,Spójrzcie tutaj. Jeżeli się cofniemy Dialogue: 0,0:22:03.02,0:22:05.80,Default,,0000,0000,0000,,Pokaże wam, pokazując liczbę dzieci na świecie. Dialogue: 0,0:22:05.81,0:22:09.59,Default,,0000,0000,0000,,Liczbę dzieci między 0 a 15 rokiem życia. Dialogue: 0,0:22:09.80,0:22:12.25,Default,,0000,0000,0000,,Nadchodzą. Patrzcie: Dialogue: 0,0:22:12.64,0:22:17.32,Default,,0000,0000,0000,,Liczba dzieci wzrosła powoli... a potem wzrosła szybko... Dialogue: 0,0:22:17.32,0:22:19.63,Default,,0000,0000,0000,,Na przełomie wieków Dialogue: 0,0:22:19.63,0:22:22.62,Default,,0000,0000,0000,,było 2 miliardów dzieci na świecie Dialogue: 0,0:22:22.63,0:22:29.80,Default,,0000,0000,0000,,Dla mnie to bardzo ważny rok, ponieważ to właśnie wtedy urodziła się Doris. Mój pierwszy wnuk. Dialogue: 0,0:22:29.88,0:22:34.97,Default,,0000,0000,0000,,Urodziła się w bardzo specjalnym okresie dla dzieci na świecie. Dialogue: 0,0:22:35.21,0:22:40.54,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ najlepsi demografowie oszacowali, że w tym roku Dialogue: 0,0:22:40.54,0:22:44.74,Default,,0000,0000,0000,,liczba dzieci się ustabilizuje w taki sposób. Dialogue: 0,0:22:44.75,0:22:47.11,Default,,0000,0000,0000,,I nie będzie rosła dalej. Dialogue: 0,0:22:47.12,0:22:52.38,Default,,0000,0000,0000,,Do końca stulecia będziemy ciągle mieli 2 miliardy dzieci na świecie. Dialogue: 0,0:22:52.45,0:22:59.73,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy urodziła się Doris, wtedy osiągneliśmy szczyt liczby dzieci. Dialogue: 0,0:23:00.09,0:23:02.98,Default,,0000,0000,0000,,Liczba dzieci już nie rośnie. Dialogue: 0,0:23:02.99,0:23:05.89,Default,,0000,0000,0000,,To was zdezorientuje. Dialogue: 0,0:23:05.90,0:23:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ... jak populacja może rosnąć tak, skoro nie rośnie liczba dzieci? Dialogue: 0,0:23:13.02,0:23:15.78,Default,,0000,0000,0000,,Skąd się wezmą ci wszyscy dorośli? Dialogue: 0,0:23:15.84,0:23:19.99,Default,,0000,0000,0000,,I żeby to wytłumaczyć muszę zostawić te wszystkie ozdobne, cyfrowe rzeczy Dialogue: 0,0:23:19.100,0:23:26.39,Default,,0000,0000,0000,,i pokazać wam prawdziwie potężny materiał edukacyjny, który wynaleźliśmy. Dialogue: 0,0:23:26.40,0:23:30.22,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam światową populację, panie i panowie... Dialogue: 0,0:23:30.22,0:23:33.90,Default,,0000,0000,0000,,w formie bloków z gąbki. Dialogue: 0,0:23:35.22,0:23:39.89,Default,,0000,0000,0000,,Jeden blok to 1 miliard Dialogue: 0,0:23:39.91,0:23:44.16,Default,,0000,0000,0000,,To oznacza, że mamy 2 miliardy dzieci na świecie. Dialogue: 0,0:23:44.18,0:23:49.66,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 2 miliardy między 15 a 30 rokiem życia. Dialogue: 0,0:23:49.67,0:23:51.62,Default,,0000,0000,0000,,To zaokręglone liczby. Dialogue: 0,0:23:51.63,0:23:54.23,Default,,0000,0000,0000,,Mamy 1 miliard między 30 a 45 rokiem życia Dialogue: 0,0:23:54.23,0:23:57.84,Default,,0000,0000,0000,,i jeden miliard między 45 a 60 rokiem życia Dialogue: 0,0:23:57.97,0:24:03.17,Default,,0000,0000,0000,,i mamy też mój blok: 60 lat i więcej. Jesteśmy tu na szczycie. Dialogue: 0,0:24:03.30,0:24:05.65,Default,,0000,0000,0000,,To jest ludność dzisiaj. Dialogue: 0,0:24:05.72,0:24:09.56,Default,,0000,0000,0000,,Możecie zauważyć, że brakuje 3 miliardów tutaj. Dialogue: 0,0:24:09.60,0:24:12.54,Default,,0000,0000,0000,,Tylko kilku z nich brakuje, dlatego, że zmarli Dialogue: 0,0:24:12.54,0:24:15.96,Default,,0000,0000,0000,,Brakuje większości dlatego, że się nigdy nie urodzili. Dialogue: 0,0:24:16.09,0:24:22.05,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ przed 1980 rodziło się mniej dzieci na świecie Dialogue: 0,0:24:22.05,0:24:24.70,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ było mniej kobiet rodzących dzieci. Dialogue: 0,0:24:24.70,0:24:26.80,Default,,0000,0000,0000,,Tak to wygląda dzisiaj. Dialogue: 0,0:24:26.81,0:24:29.40,Default,,0000,0000,0000,,Co się wydarzy w przyszłości? Dialogue: 0,0:24:29.48,0:24:32.13,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie co się dzieje ze starymi ludźmi jak ja? Dialogue: 0,0:24:32.94,0:24:34.29,Default,,0000,0000,0000,,Umierają! Dialogue: 0,0:24:34.31,0:24:38.50,Default,,0000,0000,0000,,Tak! Był tu ktoś kto pracował w szpitalu... Dialogue: 0,0:24:38.57,0:24:40.75,Default,,0000,0000,0000,,Więc... umierają! Dialogue: 0,0:24:40.80,0:24:45.78,Default,,0000,0000,0000,,Reszta starzeje się 15 lat, i ma 2 miliardy dzieci. Dialogue: 0,0:24:46.74,0:24:49.75,Default,,0000,0000,0000,,Ci są starzy, pora umierać. Dialogue: 0,0:24:49.80,0:24:53.90,Default,,0000,0000,0000,,I wtedy ci się starzeją 15 lat i mają 2 miliardy dzieci Dialogue: 0,0:24:53.90,0:24:58.56,Default,,0000,0000,0000,,Ci umierają, reszta starzeje się 15 lat i ma 2 miliardy dzieci. Dialogue: 0,0:24:58.58,0:25:00.04,Default,,0000,0000,0000,,E Dialogue: 0,0:25:00.12,0:25:02.76,Default,,0000,0000,0000,,Bez wzrostu liczby dzieci, Dialogue: 0,0:25:02.80,0:25:05.61,Default,,0000,0000,0000,,bez wzrostu długości życia Dialogue: 0,0:25:05.63,0:25:11.35,Default,,0000,0000,0000,,mamy 3 miliardy więcej ludzi dzięki\Ntemu wielkiemu i nieuchronnemu\Nwypełnieniu dorosłych. Dialogue: 0,0:25:11.39,0:25:15.44,Default,,0000,0000,0000,,które dzieje się gdy młodsze \Ngeneracje dorastają Dialogue: 0,0:25:15.46,0:25:21.10,Default,,0000,0000,0000,,Jest jeszcze jeden detal, który jest \Ndobrą wiadomością dla najstarszych, jak ja. Dialogue: 0,0:25:21.51,0:25:24.88,Default,,0000,0000,0000,,Liczy się, że starzy ludzie \Nbędą żyć trochę dłużej. Dialogue: 0,0:25:24.90,0:25:28.67,Default,,0000,0000,0000,,Więc musimy dodaćj 1 miliard \Nnajstarszych tutaj na samej górze Dialogue: 0,0:25:28.91,0:25:32.64,Default,,0000,0000,0000,,I mam rozpaczliwą nadzieję, że będę częścią tej grupy Dialogue: 0,0:25:32.64,0:25:38.62,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ wtedy mogę żyć dłużej i czytać \Nstatystyki roczne gdy wychodzą, i referować je co rok Dialogue: 0,0:25:38.69,0:25:46.33,Default,,0000,0000,0000,,Ale kiedy rozmawiam z aktywistami środowiskowymi, \Nktórzy martwią się o środowisko Dialogue: 0,0:25:46.39,0:25:50.80,Default,,0000,0000,0000,,często mówią mi, że musimy zatrzymać \Nwzrost ludności na 8 miliardach Dialogue: 0,0:25:50.80,0:25:55.100,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy rozmawiam z nimi... po pierwsze nie \Nwiedzą, że osiągneliśmy szczyt liczby dzieci Dialogue: 0,0:25:56.00,0:26:03.90,Default,,0000,0000,0000,,no i są kompletnie nieświadomi, że większości \Npozostałego wzrostu ludności jest nieuchronnym wypełnieniem luki dorosłych. Dialogue: 0,0:26:03.90,0:26:10.20,Default,,0000,0000,0000,,Więc skończymy z mniej więcej taką ilością ludzi. Dialogue: 0,0:26:10.85,0:26:15.77,Default,,0000,0000,0000,,Więc wiemy ile miliardów będzie. Ale co o tym gdzie będą żyć? Dialogue: 0,0:26:16.13,0:26:19.50,Default,,0000,0000,0000,,Teraz i w przyszłości. Dialogue: 0,0:26:21.28,0:26:25.89,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tu świat i 7 miliardów Dialogue: 0,0:26:26.43,0:26:33.06,Default,,0000,0000,0000,,Z 7 miliardów, 1 żyje w Ameryce, północnej i południowej Dialogue: 0,0:26:33.07,0:26:37.68,Default,,0000,0000,0000,,1 w Europie, 1 w Afryce, Dialogue: 0,0:26:37.70,0:26:41.53,Default,,0000,0000,0000,,i 4 w Azji Dialogue: 0,0:26:41.54,0:26:43.74,Default,,0000,0000,0000,,Tak jest dzisiaj. Ale jak to zapamiętać? Dialogue: 0,0:26:43.74,0:26:47.51,Default,,0000,0000,0000,,Mam prosty sposób na zapamiętanie: gdy ułożę liczby w taki sposób Dialogue: 0,0:26:47.55,0:26:51.30,Default,,0000,0000,0000,,i nazwę go kodem pin świata: 1114 Dialogue: 0,0:26:51.61,0:26:55.27,Default,,0000,0000,0000,,Teraz, co się wydarzy w połowie stulecie? Dialogue: 0,0:26:55.34,0:26:57.34,Default,,0000,0000,0000,,Wiemy to całkiem dobrze. Dialogue: 0,0:26:57.35,0:27:02.08,Default,,0000,0000,0000,,Europa... bez wzrostu. W rzeczywistości, populacja Europy się zmniejsza. Dialogue: 0,0:27:02.10,0:27:06.49,Default,,0000,0000,0000,,W Ameryce, trochę więcej ludzi. Głównie ludzie, którzy pójdą na emeryturę, w Ameryce Łacińskiej. Dialogue: 0,0:27:06.49,0:27:09.79,Default,,0000,0000,0000,,Więc nie robi to wielkiej różnicy, prawie tyle samo. Dialogue: 0,0:27:09.80,0:27:13.00,Default,,0000,0000,0000,,W Azji będziemy mieć 1 miliard więcej. Dialogue: 0,0:27:13.05,0:27:16.32,Default,,0000,0000,0000,,i wtedy zakończy się wzrost populacji w Azji. Dialogue: 0,0:27:16.36,0:27:21.24,Default,,0000,0000,0000,,W Afryce, w ciągu następnych 40 lat, populacja się podwoi do 2 miliardów Dialogue: 0,0:27:21.46,0:27:25.09,Default,,0000,0000,0000,,Teraz... do końca stulecia Dialogue: 0,0:27:25.10,0:27:29.77,Default,,0000,0000,0000,,Wiemy to całkiem dobrze: nie będzie więcej ludzi w Europie, ani Ameryce, ani Azji... Dialogue: 0,0:27:29.87,0:27:34.60,Default,,0000,0000,0000,,Ale w Afryce, na podstawie danych, które mamy dzisiaj, populacja się znów podwoi. Dialogue: 0,0:27:34.61,0:27:39.63,Default,,0000,0000,0000,,Więc będą 4 miliardy ludzi w Afryce. Dialogue: 0,0:27:39.64,0:27:45.44,Default,,0000,0000,0000,,W 2100, i prawdopodobnie ostateczny \Nkod pin to będzie 1145 Dialogue: 0,0:27:45.98,0:27:49.90,Default,,0000,0000,0000,,Więc w 2100 świat będzie wyglądał inaczej. Dialogue: 0,0:27:49.95,0:27:53.99,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie żyjący tam co nazywam "starym zachodem", Dialogue: 0,0:27:53.100,0:27:58.67,Default,,0000,0000,0000,,w zachodniej Europie i północnej Ameryce, będą do tego czasu mniej niż 10 procentami światowej ludności Dialogue: 0,0:27:58.77,0:28:03.46,Default,,0000,0000,0000,,80 procent ludności będzie żyło w Azji i Afryce Dialogue: 0,0:28:03.57,0:28:07.31,Default,,0000,0000,0000,,Ale czy będzie tam wystarczająco dużo\Nzasobów, żeby ich utrzymać? Dialogue: 0,0:28:07.70,0:28:13.77,Default,,0000,0000,0000,,To będzie wielke wyzwanie i nic nie wydarzy\Nsię automatycznie. Dialogue: 0,0:28:13.88,0:28:21.50,Default,,0000,0000,0000,,Ale moja opinia jest taka, że te wszystkie\Nmiliardy mogą żyć razem pomyślnie Dialogue: 0,0:28:28.76,0:28:36.59,Default,,0000,0000,0000,,To łatwe zauważyć potencjał na kwitnącą \Ni spokojną Azję, z 5 miliardami ludzi. Dialogue: 0,0:28:36.61,0:28:39.79,Default,,0000,0000,0000,,Japonia, Południowa Korea i inne\Nsą bogate już dziś. Dialogue: 0,0:28:39.80,0:28:49.45,Default,,0000,0000,0000,,Gonią je, na drodze do bogactwa, coraz \Nwiększe części Chin, Indii, Indonezji\Ni wiele innych azjatyckich krajow. Dialogue: 0,0:28:49.49,0:28:54.95,Default,,0000,0000,0000,,Nawet biedniejsze azjatycie kraje, coraz bardziej\Npoprawiają standard życia. Dialogue: 0,0:28:56.78,0:29:02.50,Default,,0000,0000,0000,,Ale co możemy powiedzieć o przyszłej Afryce\Nw której żyją 4 miliardy ludzi? Dialogue: 0,0:29:02.70,0:29:07.69,Default,,0000,0000,0000,,Czy większość z nich nie będzie żyła w strasznej biedzie? Dialogue: 0,0:29:07.74,0:29:11.72,Default,,0000,0000,0000,,Widziałem skrajną biedę w Afryce. Dialogue: 0,0:29:11.75,0:29:19.39,Default,,0000,0000,0000,,30 lat temu spędziłem 2 najbardziej intensywne\Nlata swojego życia pracując jako lekarz Dialogue: 0,0:29:19.39,0:29:24.81,Default,,0000,0000,0000,,w jednym z najbiedniejszych krajów, Mozambiku, we wschodniej części Afryki Dialogue: 0,0:29:24.82,0:29:33.04,Default,,0000,0000,0000,,Mozambik dopiero co ogłosił niepodległość po długiej wojnie z potęgą kolonialną Portugalią. Dialogue: 0,0:29:33.10,0:29:41.28,Default,,0000,0000,0000,,Moja praca polegała na byciu 1 z 2 lekarzy,\Nobaj byliśmy cudzoziemcami, dla 300.000 ludzi. Dialogue: 0,0:29:41.30,0:29:47.44,Default,,0000,0000,0000,,I to był szpital. Moja żona też pracowała tutaj jako położna. Dialogue: 0,0:29:47.48,0:29:49.86,Default,,0000,0000,0000,,To cały personel szpitala. Dialogue: 0,0:29:49.90,0:29:57.62,Default,,0000,0000,0000,,Ci w białych fartuchach mieli szansę podczas okresu kolonialnego być profesjonalnie szkoleni przez przynajmniej rok. Dialogue: 0,0:29:57.68,0:30:01.30,Default,,0000,0000,0000,,Reszta... wielu z nich nie potrafiło nawet czytać i pisać. Dialogue: 0,0:30:01.31,0:30:05.80,Default,,0000,0000,0000,,Ale wszyscy pracowali z wielkim oddaniem i motywacją! Dialogue: 0,0:30:05.96,0:30:11.96,Default,,0000,0000,0000,,Ale pacjenci przychodzili z najgorszymi chorobami skrajnego ubóstwa Dialogue: 0,0:30:11.97,0:30:15.20,Default,,0000,0000,0000,,a nasze środki często nie były wystarczające, Dialogue: 0,0:30:15.21,0:30:21.96,Default,,0000,0000,0000,,i szczególnie moje umiejętności jako młodego doktora, nie wystarczały na potrzeby pacjentów. Dialogue: 0,0:30:21.96,0:30:25.72,Default,,0000,0000,0000,,Mozambik dzisiaj to też bardzo biedny kraj. Dialogue: 0,0:30:25.72,0:30:30.60,Default,,0000,0000,0000,,Ale rzeczy się niezwykle ulepszyły od czasu kiedy tam byłem 30 lat temu Dialogue: 0,0:30:36.19,0:30:42.77,Default,,0000,0000,0000,,Po pierwsze, jest tam nowy szpital w mieście\Nw którym pracowałem. Dialogue: 0,0:30:44.00,0:30:50.12,Default,,0000,0000,0000,,Nowy, dużo większy szpital ma 15 doktorów\Ni 11 z nim jest Mozambikanami. Dialogue: 0,0:30:50.12,0:30:53.94,Default,,0000,0000,0000,,Cały personel jest dobrze wyszkolony Dialogue: 0,0:30:55.45,0:31:00.85,Default,,0000,0000,0000,,Ordynator szpitala to Dr. Cashimo, ginekolog. Dialogue: 0,0:31:02.00,0:31:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko wskazuje na to... Dialogue: 0,0:31:04.30,0:31:06.20,Default,,0000,0000,0000,,że to będą... Dialogue: 0,0:31:06.50,0:31:08.00,Default,,0000,0000,0000,,bliźniaki! Dialogue: 0,0:31:08.66,0:31:13.03,Default,,0000,0000,0000,,Transformacja dla mnie jest niesamowita! Dialogue: 0,0:31:14.00,0:31:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Mieliśmy nagły wypadek... Dialogue: 0,0:31:16.40,0:31:19.50,Default,,0000,0000,0000,,i operację pediatryczną i ortopedyczną Dialogue: 0,0:31:20.70,0:31:24.60,Default,,0000,0000,0000,,Mamy duże laboratoria i aptekę, która pracuje 24 godziny na dobę Dialogue: 0,0:31:24.80,0:31:31.98,Default,,0000,0000,0000,,Codziennie ratują kobiety podczas porodów\Ncesarką, co było niemożliwe gdy ja tam byłem Dialogue: 0,0:31:34.00,0:31:37.50,Default,,0000,0000,0000,,Dzisiaj możemy to zrobić tutaj, \Nz profesjonalnym zespołem Dialogue: 0,0:31:38.00,0:31:45.00,Default,,0000,0000,0000,,w sali operacyjnej wyposażonej\Nwe wszystko co jest wszędzie indziej na świecie Dialogue: 0,0:31:47.97,0:31:51.67,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko się bardzo poprawiło. Dialogue: 0,0:31:51.69,0:31:56.60,Default,,0000,0000,0000,,Urodzeni w Mozambiku dzisiaj powinni mieć dużo lepszą przyszłość! Dialogue: 0,0:32:00.34,0:32:05.16,Default,,0000,0000,0000,,Nie tylko przez lepszą opiekę zdrowotną, ale\Nteż przez kwitnącą gospodarkę Dialogue: 0,0:32:05.19,0:32:07.54,Default,,0000,0000,0000,,z ruchliwymi portami i handlem Dialogue: 0,0:32:07.55,0:32:11.50,Default,,0000,0000,0000,,i nowymi gałęziami gospodarki z dużą ilością\Nnowych miejsc pracy Dialogue: 0,0:32:15.65,0:32:20.47,Default,,0000,0000,0000,,Wiem, możecie myśleć, że te dobre wieści\Ndotyczą tylko miast i miasteczek Dialogue: 0,0:32:20.48,0:32:22.14,Default,,0000,0000,0000,,I to prawda! Dialogue: 0,0:32:22.14,0:32:26.97,Default,,0000,0000,0000,,Największe wyzwania stoją przed wsiami,\Ngdzie żyje większość ludzi Dialogue: 0,0:32:27.27,0:32:30.18,Default,,0000,0000,0000,,Ale tam też się wszystko zmienia Dialogue: 0,0:32:33.17,0:32:39.06,Default,,0000,0000,0000,,W głęboko wiejskim północnym Mozambiku leży dystryk Mogovolas. Dialogue: 0,0:32:40.14,0:32:45.30,Default,,0000,0000,0000,,To dom dla Oliwi, Andre i ich młodej rodziny. Dialogue: 0,0:32:46.75,0:32:51.50,Default,,0000,0000,0000,,Tak jak wielu innych biednych ludzi na świecie,\NOliwia i Andre są rolnikami.\N Dialogue: 0,0:32:51.52,0:32:56.26,Default,,0000,0000,0000,,co zjedzą zależy od tego co wyhodują. Dialogue: 0,0:33:00.04,0:33:04.25,Default,,0000,0000,0000,,Jest 4 rano, czas wziąć się do pracy. Dialogue: 0,0:33:06.77,0:33:09.49,Default,,0000,0000,0000,,Andre idzie prosto na pole. Dialogue: 0,0:33:09.69,0:33:12.71,Default,,0000,0000,0000,,Oliwia najpierw idzie po wodę. Dialogue: 0,0:33:12.73,0:33:16.50,Default,,0000,0000,0000,,Oboje muszą przejść kilometry\Nżeby dostać się gdziekolwiek Dialogue: 0,0:33:17.90,0:33:20.50,Default,,0000,0000,0000,,Droga tam zabiera mi 2 godziny Dialogue: 0,0:33:21.60,0:33:25.80,Default,,0000,0000,0000,,Gdy jest tłoczno droga może trwać 2 godziny Dialogue: 0,0:33:28.00,0:33:31.60,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy wracam jestem zmęczona i głodna Dialogue: 0,0:33:33.70,0:33:39.68,Default,,0000,0000,0000,,Bez innego środka transportu, \Nwszystko musi być noszone. Dialogue: 0,0:33:42.54,0:33:46.65,Default,,0000,0000,0000,,Oliwia i Andre mają 8 dzieci. Dialogue: 0,0:33:46.68,0:33:50.05,Default,,0000,0000,0000,,Współczynnik dzietności dalej jest wysoki\Nw Afryce na wsi. Dialogue: 0,0:33:50.08,0:33:54.52,Default,,0000,0000,0000,,I to najbiedniejsze rodziny mają\Nnajwięcej brzuchów do wypełnienia Dialogue: 0,0:33:54.85,0:33:59.04,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko co rodzina może oszczędzić, sprzeda. Dialogue: 0,0:33:59.80,0:34:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest naprawdę trudno Dialogue: 0,0:34:02.80,0:34:09.60,Default,,0000,0000,0000,,Sadzę wszystkie rodzaje nasion,\Nale nawet gdy one wyrosną Dialogue: 0,0:34:09.80,0:34:17.60,Default,,0000,0000,0000,,Nie sprzedaje tyle, żeby utrzymać dzieci Dialogue: 0,0:34:18.80,0:34:22.70,Default,,0000,0000,0000,,Ale wzrost gospodarczy\Npowoli kapie na wieś. Dialogue: 0,0:34:23.50,0:34:29.50,Default,,0000,0000,0000,,Oszczędzałem trzy lata, żeby\Nwyremontować dach w naszym domu. Dialogue: 0,0:34:29.80,0:34:35.45,Default,,0000,0000,0000,,Teraz Andre spogląda na jedną rzecz,\Nktóra, jak wierzy, zmieni wszystko. Dialogue: 0,0:34:35.80,0:34:40.40,Default,,0000,0000,0000,,Desperacko potrzebuje roweru.\NNie mogę się nigdzie bez niego dostać. Dialogue: 0,0:34:42.34,0:34:47.43,Default,,0000,0000,0000,,Rower może być wielką różnicą w życiu\Nwiejskich biednych rodzin. Dialogue: 0,0:34:47.47,0:34:51.78,Default,,0000,0000,0000,,Oszczędzi godziny każdego dnia\Ni pozwoli zrobić dużo więcej. Dialogue: 0,0:34:52.05,0:34:56.30,Default,,0000,0000,0000,,Z rowerem mogą przewieźć dużo\Ncięższe ładunki na targowisko Dialogue: 0,0:34:56.35,0:34:58.21,Default,,0000,0000,0000,,i zarobić więcej pieniądzy Dialogue: 0,0:34:58.23,0:35:00.29,Default,,0000,0000,0000,,Mogą podróżować w poszukiwaniu pracy Dialogue: 0,0:35:00.29,0:35:04.11,Default,,0000,0000,0000,,i gdy zachorują, mogą dostać się do\Nszpitala w porę. Dialogue: 0,0:35:05.60,0:35:12.80,Default,,0000,0000,0000,,Jak dostanę rower będę bardzo szczęśliwy Dialogue: 0,0:35:13.20,0:35:17.40,Default,,0000,0000,0000,,Bo dom bez rowera to nie dom Dialogue: 0,0:35:17.68,0:35:24.14,Default,,0000,0000,0000,,Andre i Oliwia odkładali pieniądze przez 2 lata.\NNie mają jeszcze całej sumy. Dialogue: 0,0:35:24.20,0:35:29.26,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko zależy od ziaren sezamu,\Nktóre właśnie zbierają. Dialogue: 0,0:35:29.30,0:35:34.15,Default,,0000,0000,0000,,Jeżeli dostaną dobrą cenę, może im się udać. Dialogue: 0,0:35:36.33,0:35:40.28,Default,,0000,0000,0000,,Andre i Oliwia żyją w jednym z najbiedniejszych krajów. Dialogue: 0,0:35:40.32,0:35:44.28,Default,,0000,0000,0000,,I żyją na obszarze wiejskim, a to najbiedniesza\Nczęść tego kraju. Dialogue: 0,0:35:44.43,0:35:50.53,Default,,0000,0000,0000,,Więc jak dużo ludzi żyje na świecie jak oni?\NI jak dużo jest tak biednych? Dialogue: 0,0:35:50.69,0:35:52.97,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam to przez to kryterium. Dialogue: 0,0:35:52.100,0:35:56.43,Default,,0000,0000,0000,,Bardzo proste. Biedni... i ...bogaci. Dialogue: 0,0:35:56.47,0:35:59.47,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj mamy znów 7 miliardów. Dialogue: 0,0:35:59.63,0:36:04.71,Default,,0000,0000,0000,,Są w bardzo uproszczony sposób, ustawieni \Nod najbiedniejszych do najbogatszych Dialogue: 0,0:36:05.17,0:36:11.32,Default,,0000,0000,0000,,Więc, jak dużo zarabia najbogatszy miliard,\Nw dolarach na dzień? Dialogue: 0,0:36:11.36,0:36:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Zobaczmy. Dialogue: 0,0:36:13.09,0:36:14.57,Default,,0000,0000,0000,,Oh... oohhh... Dialogue: 0,0:36:14.58,0:36:16.36,Default,,0000,0000,0000,,Nadchodzi, nadchodzi... Dialogue: 0,0:36:16.40,0:36:17.73,Default,,0000,0000,0000,,Ooh, joi-joi, joi-joi... Dialogue: 0,0:36:17.80,0:36:20.41,Default,,0000,0000,0000,,Nie mogę nawet dosięgnąć. 100 dolarów dziennie. Dialogue: 0,0:36:21.08,0:36:26.32,Default,,0000,0000,0000,,Zobaczmy teraz środkowy miliard. Jak dużo oni zarabiają? Dialogue: 0,0:36:26.35,0:36:30.85,Default,,0000,0000,0000,,Zaraz będzie... Tylko 10 dolarów. Dialogue: 0,0:36:30.96,0:36:35.55,Default,,0000,0000,0000,,I teraz przejdę do najbiedniejszego miliarda. \NJak dużo oni dostają? Dialogue: 0,0:36:35.57,0:36:37.90,Default,,0000,0000,0000,,Więc... Dialogue: 0,0:36:37.95,0:36:40.08,Default,,0000,0000,0000,,Tylko 1 dolara. Dialogue: 0,0:36:40.51,0:36:43.24,Default,,0000,0000,0000,,To jest różnica na świecie dzisiaj. Dialogue: 0,0:36:43.34,0:36:48.40,Default,,0000,0000,0000,,Ekonomiści postawili linię, którą nazwali\Ngranicą ubóstwa absolutnego. Dialogue: 0,0:36:48.45,0:36:49.90,Default,,0000,0000,0000,,Trochę więcej niż 1 dolar. Dialogue: 0,0:36:50.00,0:36:56.36,Default,,0000,0000,0000,,Wtedy masz ledwo wystarczającą ilość jedzenia\Ndo wyżywienia rodziny, i to nie zawsze. Dialogue: 0,0:36:56.56,0:36:58.60,Default,,0000,0000,0000,,1 miliard jest widocznie poniżej tej granicy. Dialogue: 0,0:36:58.64,0:37:02.67,Default,,0000,0000,0000,,A drugi miliard jest nią rozdzielony Dialogue: 0,0:37:02.87,0:37:05.26,Default,,0000,0000,0000,,A reszta jest nad nią. Dialogue: 0,0:37:05.60,0:37:10.20,Default,,0000,0000,0000,,Najbiedniejszym ledwo starcza na buty Dialogue: 0,0:37:10.22,0:37:14.98,Default,,0000,0000,0000,,a gdy zdobędą buty... następną rzeczą, na którą\Nbędą oszczędzać jest rower. Dialogue: 0,0:37:14.100,0:37:17.33,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj jest Andre i Oliwia. Dialogue: 0,0:37:17.35,0:37:20.60,Default,,0000,0000,0000,,Po rowerze, będą chcieli motoru. Dialogue: 0,0:37:20.61,0:37:24.49,Default,,0000,0000,0000,,A po motorze, samochodu. Dialogue: 0,0:37:24.57,0:37:29.42,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętam jak moja rodzina kupiła pierwszy\Nsamochód, to był mały szary Volkswagen Dialogue: 0,0:37:29.51,0:37:35.26,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszą rzeczą, którą zrobiliśmy to pojechaliśmy\Ndo Norwegii na wakacje, bo Norwegia jest dużo ładniejsza niż Szwecja. Dialogue: 0,0:37:35.31,0:37:39.09,Default,,0000,0000,0000,,I to była fantastyczna wycieczka! Dialogue: 0,0:37:39.18,0:37:45.05,Default,,0000,0000,0000,,I teraz ja jestem w tej grupie. Mogę jak najbogatszy\Nmiliard lecieć na wakację samolotem. Dialogue: 0,0:37:45.06,0:37:48.45,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście są ludzie, dużo bogatsi niż \N"ludzie w samolotach". Dialogue: 0,0:37:48.54,0:37:54.93,Default,,0000,0000,0000,,Część jest tak bogata, że rozmyśla czy nie\Npolecieć na wycieczkę w kosmos. Dialogue: 0,0:37:54.94,0:37:59.100,Default,,0000,0000,0000,,A różnica w zarobkach "ludzi w samolotach" \Ndo najbogatszych tam Dialogue: 0,0:38:00.01,0:38:05.02,Default,,0000,0000,0000,,jest prawie tak duża jak "ludzi w samolotach" tutaj Dialogue: 0,0:38:05.03,0:38:08.10,Default,,0000,0000,0000,,do najbiedniejszych z tamtej strony Dialogue: 0,0:38:08.20,0:38:13.92,Default,,0000,0000,0000,,Teraz, najważniejsze do zapamiętanie z tego wykresu jest to Dialogue: 0,0:38:13.96,0:38:18.14,Default,,0000,0000,0000,,Żeby wam pokazać będę musiał\Nużyć drabiny Dialogue: 0,0:38:18.34,0:38:22.100,Default,,0000,0000,0000,,Czasem też potrzebujemy starej dobrej technologii Dialogue: 0,0:38:23.27,0:38:26.25,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj. Dialogue: 0,0:38:29.02,0:38:33.11,Default,,0000,0000,0000,,Mogę się wznieść... O tu są, teraz jestem\Nna szczycie Dialogue: 0,0:38:33.15,0:38:39.83,Default,,0000,0000,0000,,Problem dla nas żyjących za 100 dolarów dziennie\Njest wtedy gdy patrzymy w dół Dialogue: 0,0:38:39.95,0:38:44.77,Default,,0000,0000,0000,,ci którzy mają $10 i $1 wyglądają tak samo biednie Dialogue: 0,0:38:44.90,0:38:46.80,Default,,0000,0000,0000,,Nie zauważamy różnicy Dialogue: 0,0:38:46.85,0:38:50.77,Default,,0000,0000,0000,,Wygląda jakby wszyscy oni żyli z taką samą\Nilością piniędzy Dialogue: 0,0:38:50.80,0:38:52.71,Default,,0000,0000,0000,,I mówimy "oh, oni wszyscy są biedni". Dialogue: 0,0:38:52.83,0:38:59.59,Default,,0000,0000,0000,,Nie, mogę was zapewnić, ponieważ spotkałem\Nsię i rozmawiałem z ludźmi żyjącymi tam w dole Dialogue: 0,0:38:59.71,0:39:04.69,Default,,0000,0000,0000,,i mogę was zapewnić, że ludzie żyjący tam na dole Dialogue: 0,0:39:04.70,0:39:10.100,Default,,0000,0000,0000,,wiedzą jak dużo lepiej by wyglądało ich życie\Ngdyby wznieśli się z $1 do $10 Dialogue: 0,0:39:11.00,0:39:13.15,Default,,0000,0000,0000,,10 razy więcej dochodu Dialogue: 0,0:39:13.15,0:39:16.59,Default,,0000,0000,0000,,To ogromna różnica Dialogue: 0,0:39:16.62,0:39:22.67,Default,,0000,0000,0000,,Żeby to zrozumieć, zobaczmy co Oliwia i Andre\Npróbują zrobić teraz. Dialogue: 0,0:39:22.74,0:39:27.16,Default,,0000,0000,0000,,Każdy mały krok, który robią\Njest po tej linii Dialogue: 0,0:39:27.20,0:39:30.36,Default,,0000,0000,0000,,od butów do roweru Dialogue: 0,0:39:30.39,0:39:36.44,Default,,0000,0000,0000,,z dala może wyglądać na mały krok,\Nale robi wielką różnicę w ich życiu Dialogue: 0,0:39:36.55,0:39:46.15,Default,,0000,0000,0000,,I gdy Andre i Oliwia zdobędą ten rower, \Nprzyspieszy to ich podróż do lepszego życia Dialogue: 0,0:39:47.36,0:39:53.90,Default,,0000,0000,0000,,Dzisiaj, Andre i Oliwia przygotowują się do\Nsprzedania zbiorów sezamu, który hodowali wiele miesięcy Dialogue: 0,0:39:54.50,0:39:58.20,Default,,0000,0000,0000,,Cena wcześniej wynosiła 25 metikai Dialogue: 0,0:39:58.60,0:40:01.50,Default,,0000,0000,0000,,W tym roku jest lepiej Dialogue: 0,0:40:02.00,0:40:05.30,Default,,0000,0000,0000,,Mamy nadzieję sprzedać je za 40-45 metikai Dialogue: 0,0:40:05.98,0:40:11.90,Default,,0000,0000,0000,,Ale Andre i Oliwia muszą być uważni jeżeli\Nchcą dostać uczciwą cenę. Dialogue: 0,0:40:12.40,0:40:19.80,Default,,0000,0000,0000,,Słyszeliśmy, że niektórzy kupcy manipulowali\Nwagą. Dialogue: 0,0:40:20.10,0:40:25.80,Default,,0000,0000,0000,,Więc jeśli zważymy sami i to będzie 10 kilo Dialogue: 0,0:40:26.00,0:40:35.50,Default,,0000,0000,0000,,zanosząc to do kupca, może nam powiedzieć\Nże to 7 albo 8 Dialogue: 0,0:40:36.18,0:40:38.86,Default,,0000,0000,0000,,Andre zajmie się sprzedażą. Dialogue: 0,0:40:38.94,0:40:44.90,Default,,0000,0000,0000,,I ma nadzieję, że ostatni raz\Npotrzebuje pomocy w transporcie zbiorów Dialogue: 0,0:40:48.00,0:40:51.40,Default,,0000,0000,0000,,Andre musi teraz być uważny. Dialogue: 0,0:40:53.00,0:40:57.40,Default,,0000,0000,0000,,Hej, hej kolego, licz poprawnie! Dialogue: 0,0:40:57.97,0:41:02.71,Default,,0000,0000,0000,,Transakcja jest skończona. I Andre jest \Nzadowolony z ceny, którą dostał Dialogue: 0,0:41:06.30,0:41:08.80,Default,,0000,0000,0000,,Teraz idę wydać pieniądze! Dialogue: 0,0:41:10.35,0:41:15.02,Default,,0000,0000,0000,,To ważny moment dla rodziny,\Nktóra tak ciężko pracowała na to Dialogue: 0,0:41:32.97,0:41:37.72,Default,,0000,0000,0000,,Droga Andre na targ zajęła mu cały ranek\Nna piechotę. Dialogue: 0,0:41:37.80,0:41:42.66,Default,,0000,0000,0000,,Teraz, w mniej niż godzinę, może wrócić do domu Dialogue: 0,0:41:49.70,0:41:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Kupiłeś rower! Dialogue: 0,0:41:52.30,0:41:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Tak kochanie, kupiłem rower! Dialogue: 0,0:42:02.04,0:42:05.50,Default,,0000,0000,0000,,Rower jest wykorzystywany od razu Dialogue: 0,0:42:05.52,0:42:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Dziecie jadą nim po wodę. Dialogue: 0,0:42:08.44,0:42:11.81,Default,,0000,0000,0000,,Andre zawozi więcej zbiorów na targowisko Dialogue: 0,0:42:11.90,0:42:17.72,Default,,0000,0000,0000,,i, co jest tak samo ważne, Oliwia i Andre teraz\Nmogą dużo łatwiej dotrzeć na lekcje dla dorosłych Dialogue: 0,0:42:17.75,0:42:23.15,Default,,0000,0000,0000,,żeby lepiej nauczyć się matematyki i czytania i pisania Dialogue: 0,0:42:24.70,0:42:30.70,Default,,0000,0000,0000,,Teraz chcę oszczędzić na kupno motoru\Nżebym mógł wozić moją żonę i dzieci Dialogue: 0,0:42:32.40,0:42:34.10,Default,,0000,0000,0000,,To to co chcę teraz Dialogue: 0,0:42:39.37,0:42:45.74,Default,,0000,0000,0000,,To świetne zobaczyć Oliwię i Andrea pedałujących\Nz granicy ubóstwa absolutnego. Dialogue: 0,0:42:45.85,0:42:49.46,Default,,0000,0000,0000,,I korzystają z rowera żeby się dostać\Nna lekcje pisania i czytania. Dialogue: 0,0:42:49.50,0:42:54.65,Default,,0000,0000,0000,,Edukacja jest bardzo ważna dla rozwoju ludzi\Ni narodów. Dialogue: 0,0:42:55.25,0:43:00.56,Default,,0000,0000,0000,,Ale jak dużo się wydarzyło z edukacją na świecie? Dialogue: 0,0:43:00.60,0:43:04.77,Default,,0000,0000,0000,,Czas na wielką brytyjską ankietę ignorancji Dialogue: 0,0:43:04.81,0:43:05.74,Default,,0000,0000,0000,,Zaczynamy. Dialogue: 0,0:43:05.77,0:43:11.16,Default,,0000,0000,0000,,Zapytaliśmy jaki procent dorosłych na świecie\Ndzisiaj jest piśmienny, potrafi pisać i czytać? Dialogue: 0,0:43:11.68,0:43:17.70,Default,,0000,0000,0000,,Mogę zapytać publiczność? Ilu zgaduje, że 20 procent?\NRęce do góry. Dialogue: 0,0:43:18.00,0:43:20.39,Default,,0000,0000,0000,,40 procent? Dialogue: 0,0:43:21.70,0:43:23.96,Default,,0000,0000,0000,,60 procent? Dialogue: 0,0:43:23.96,0:43:26.92,Default,,0000,0000,0000,,I 80 procent? O, o, o. Dialogue: 0,0:43:27.12,0:43:30.65,Default,,0000,0000,0000,,To jest wynik brytyjskiej próbki. Dialogue: 0,0:43:35.95,0:43:42.96,Default,,0000,0000,0000,,Teraz możemy użyc wyników brytyjskiej sondy,\Nżeby dowiedzieć się, która odpowiedź jest błędna Dialogue: 0,0:43:43.07,0:43:46.92,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście, 80 procent to dobra odpowiedź. Dialogue: 0,0:43:46.95,0:43:50.81,Default,,0000,0000,0000,,Przynajmniej byliście lepsi niż srednia brytyjska Dialogue: 0,0:43:51.49,0:43:55.30,Default,,0000,0000,0000,,Tak, 80 procent populacji na świecie potrafi pisać i czytać dzisiaj. Dialogue: 0,0:43:55.31,0:43:59.83,Default,,0000,0000,0000,,Piśmienność wynosi 80 procent... co prawda, ostatnio trochę wzrosła Dialogue: 0,0:43:59.91,0:44:04.53,Default,,0000,0000,0000,,Porównajmy się znów z szympansami, Dialogue: 0,0:44:04.54,0:44:08.30,Default,,0000,0000,0000,,jeszcze raz otrzymujemy losowe wyniki\Nod szympansów Dialogue: 0,0:44:08.34,0:44:12.83,Default,,0000,0000,0000,,Ale dostajemy 3 razy więcej poprawnych\Nodpowiedzi od brytyjczyków Dialogue: 0,0:44:13.35,0:44:17.12,Default,,0000,0000,0000,,A teraz ludzie z wyższym wykształceniem Dialogue: 0,0:44:17.19,0:44:20.36,Default,,0000,0000,0000,,Może oni wiedzą... nie, jest jeszcze gorzej. Dialogue: 0,0:44:20.48,0:44:24.25,Default,,0000,0000,0000,,Czego, do licha, oni uczą na tych\Nbrytyjskich uniwersytetach? Dialogue: 0,0:44:24.28,0:44:31.13,Default,,0000,0000,0000,,Powszechny obraz świata jest przestarzały od kilku dekad, i media nie potrafią go zakomunikować Dialogue: 0,0:44:31.49,0:44:35.42,Default,,0000,0000,0000,,Ale to może dlatego, że świat się zmienia tak wszystko. Dialogue: 0,0:44:35.43,0:44:37.37,Default,,0000,0000,0000,,Panie i panowie, Dialogue: 0,0:44:37.40,0:44:41.17,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam mój ulubiony wykres, Dialogue: 0,0:44:41.19,0:44:48.86,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam 200 lat historii 200 krajów w mniej niż 1 minutę. Dialogue: 0,0:44:48.88,0:44:55.18,Default,,0000,0000,0000,,Mam oś dochodu. Mam oś długości życia. Dialogue: 0,0:44:55.19,0:44:59.55,Default,,0000,0000,0000,,Zaczynamy w 1800 i mamy wszystkie kraje. Dialogue: 0,0:44:59.58,0:45:04.41,Default,,0000,0000,0000,,W 1800 wszyscy byli, biedni i chorzy, w dolnym rogu, widzicie? Dialogue: 0,0:45:04.42,0:45:06.60,Default,,0000,0000,0000,,Krótka długość życia, mało pieniędzy. Dialogue: 0,0:45:06.71,0:45:09.19,Default,,0000,0000,0000,,O, nadchodzą efekty rewolucji przemysłowej. Dialogue: 0,0:45:09.20,0:45:15.18,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście, kraje w zachodniej Europie dochodzą do dużego bogactwa, ale nie od razu stają się bardzo zdrowi. Dialogue: 0,0:45:15.29,0:45:18.82,Default,,0000,0000,0000,,A te pod dominacją kolonialną nie otrzymują niczego, Dialogue: 0,0:45:18.94,0:45:21.17,Default,,0000,0000,0000,,zostają w tym biednym rogu. Dialogue: 0,0:45:21.20,0:45:27.24,Default,,0000,0000,0000,,A teraz zdrowie poprawia się tutaj, wznosi, gdy wchodzimy w nowy wiek. Dialogue: 0,0:45:27.28,0:45:31.60,Default,,0000,0000,0000,,I straszna Pierwsza Wojna Światowa, i Wielka Depresja po niej. Dialogue: 0,0:45:31.80,0:45:34.20,Default,,0000,0000,0000,,I Druga Wojna Światowa. Dialogue: 0,0:45:34.50,0:45:36.86,Default,,0000,0000,0000,,Ohh, okres niepodległości. Dialogue: 0,0:45:36.90,0:45:41.47,Default,,0000,0000,0000,,I z niepodległością opieka zdrowotna poprawia się szybciej niż kiedykolwiek wcześniej. Dialogue: 0,0:45:41.52,0:45:47.38,Default,,0000,0000,0000,,A teraz zaczyna się szybki ekonomiczny postęp Chin i innych krajów Ameryki Łacyńskiej. Dialogue: 0,0:45:47.59,0:45:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Dochodzą tutaj. Dialogue: 0,0:45:49.05,0:45:53.21,Default,,0000,0000,0000,,I Indie idą za nimi i kraje Afrykańskie też. Dialogue: 0,0:45:53.26,0:45:56.50,Default,,0000,0000,0000,,To niesamowita zmiana, która nastąpiła na świecie. Dialogue: 0,0:45:56.55,0:46:02.80,Default,,0000,0000,0000,,Z przodu mamy dziś Amerykę i Wielką Brytanię, ale już nie poruszają się tak szybko. Dialogue: 0,0:46:02.80,0:46:05.41,Default,,0000,0000,0000,,Najszybsi są w tutaj w środku. Dialogue: 0,0:46:05.45,0:46:08.97,Default,,0000,0000,0000,,Chiny szybko doganiają. I Bangladesz... Dialogue: 0,0:46:09.00,0:46:14.75,Default,,0000,0000,0000,,Patrzcie, Bangladesz już jest tutaj, całkiem zdrowy i rozpoczyna się szybki wzrost gospodarczy. Dialogue: 0,0:46:15.01,0:46:20.50,Default,,0000,0000,0000,,I Mozambik... Tak, Mozambik jest tu z tyłu, ale zaczyna się szybko poruszać w dobrym kierunku. Dialogue: 0,0:46:20.86,0:46:24.95,Default,,0000,0000,0000,,Teraz pokażę wam średnią krajów. Dialogue: 0,0:46:25.07,0:46:29.65,Default,,0000,0000,0000,,Co z ludźmi? Czy życie ludziom też się poprawiło? Dialogue: 0,0:46:29.68,0:46:34.26,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam coś co bardzo mnie\Nekscytuje jak statystyka. Dialogue: 0,0:46:34.38,0:46:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam podział dochodu. Różnice między ludźmi. Dialogue: 0,0:46:39.10,0:46:42.36,Default,,0000,0000,0000,,I żeby to zrobić cofnę bańki o 50 lat Dialogue: 0,0:46:42.38,0:46:45.35,Default,,0000,0000,0000,,a patrzeć będziemy tylko na pieniądze. Dialogue: 0,0:46:45.38,0:46:52.07,Default,,0000,0000,0000,,I rozciągniemy oś, ponieważ bogaci są aż tak bogaci, a biedni tak biedni. Dialogue: 0,0:46:52.10,0:46:55.23,Default,,0000,0000,0000,,i różnica będzie większa niż między krajami. Dialogue: 0,0:46:55.26,0:47:00.33,Default,,0000,0000,0000,,I teraz pozwolimy krajom upaść tutaj. To są Stany Zjednoczone. Dialogue: 0,0:47:00.35,0:47:03.41,Default,,0000,0000,0000,,i rozłóżmy, żeby pokazać zakres w danym kraju. Dialogue: 0,0:47:03.45,0:47:06.48,Default,,0000,0000,0000,,I rozłóżmy wszystkie kraje w Ameryce. Dialogue: 0,0:47:06.49,0:47:10.37,Default,,0000,0000,0000,,I możecie zobaczyć od najbogatszych do najbiedniejszych Dialogue: 0,0:47:10.49,0:47:15.23,Default,,0000,0000,0000,,a wysokość tutaj pokazuje wam ile ludzie jest na danym poziomie dochodu. Dialogue: 0,0:47:15.26,0:47:18.80,Default,,0000,0000,0000,,i rozłóżmy Europę. Dialogue: 0,0:47:19.00,0:47:22.90,Default,,0000,0000,0000,,A na wierzch rozłóżmy Afrykę. Dialogue: 0,0:47:23.28,0:47:29.50,Default,,0000,0000,0000,,I na końcu, region z największą ilością ludzi, na sam wierzch, Azja. Dialogue: 0,0:47:29.99,0:47:36.10,Default,,0000,0000,0000,,Teraz, w 1963 świat był złożony z dwóch garb: Dialogue: 0,0:47:36.14,0:47:40.08,Default,,0000,0000,0000,,pierwszy, bogaty garb, jest jak wielbłąda, prawda? Dialogue: 0,0:47:40.11,0:47:44.04,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy garb z najbogatszymi to głównie Europa i Ameryki. Dialogue: 0,0:47:44.06,0:47:49.06,Default,,0000,0000,0000,,A najbiedniejszy głównie z Azji i Afryki. Dialogue: 0,0:47:49.42,0:47:51.90,Default,,0000,0000,0000,,A minimum egzystencji było tutaj. Dialogue: 0,0:47:52.10,0:47:58.09,Default,,0000,0000,0000,,Widzicie jak dużo ludzi żyło poniżej minimum egzystencji 50 lat temu? Dialogue: 0,0:47:58.09,0:48:00.07,Default,,0000,0000,0000,,Większość z nich było w Azji. Dialogue: 0,0:48:00.11,0:48:06.15,Default,,0000,0000,0000,,I ludzie mówili, że Azja nigdy nie wyjdzie z biedy, tak samo jak niektórzy mówią dzisiaj o Afryce. Dialogue: 0,0:48:06.16,0:48:07.93,Default,,0000,0000,0000,,I co się wydarzyło? Dialogue: 0,0:48:07.96,0:48:09.47,Default,,0000,0000,0000,,Wystartujmy świat. Dialogue: 0,0:48:09.50,0:48:15.05,Default,,0000,0000,0000,,I widzicie, że dużo ludzi rodzi się w biedzie, ale Azja wznosi się do wyższego dochodu Dialogue: 0,0:48:15.09,0:48:19.10,Default,,0000,0000,0000,,i w taki sposób z biedy wyszło miliard ludzi. Dialogue: 0,0:48:19.30,0:48:24.12,Default,,0000,0000,0000,,I zmienił się cały kształt świata, wielbłąd nie żyje. Dialogue: 0,0:48:24.15,0:48:27.36,Default,,0000,0000,0000,,I odrodził się jako dromader. Dialogue: 0,0:48:27.64,0:48:30.52,Default,,0000,0000,0000,,I co widzicie tutaj, Dialogue: 0,0:48:30.64,0:48:36.02,Default,,0000,0000,0000,,jest to, że większość ludzi żyje w środku. Dialogue: 0,0:48:36.14,0:48:40.96,Default,,0000,0000,0000,,i dużo mniejsza część ludzkośći żyje poniżej minimum egzystencji. Dialogue: 0,0:48:41.00,0:48:46.31,Default,,0000,0000,0000,,ale musimy być ostrożni, to dalej dużo ludzi: więcej niż miliard ludzi żyje poniżej minimum egzystencji. Dialogue: 0,0:48:46.67,0:48:52.87,Default,,0000,0000,0000,,Pytanie brzmi: czy to "wychodzenie z biedy" będzie dalej trwać Dialogue: 0,0:48:52.87,0:48:57.24,Default,,0000,0000,0000,,dla tych w Afrych, i nawet dla nowych miliardów w Afryce? Dialogue: 0,0:48:59.38,0:49:06.63,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że jest to możliwe, nawet prawdopodobne, że większość krajów w Afryce wyjdzie z biedy. Dialogue: 0,0:49:06.63,0:49:12.30,Default,,0000,0000,0000,,Będą potrzebowały mądrych reform i ogromnych inwestycji, ale jest to możliwe. Dialogue: 0,0:49:14.43,0:49:19.74,Default,,0000,0000,0000,,Wiele krajów w Afryce nie rozwija się w tym samym tępie. Dialogue: 0,0:49:20.00,0:49:24.35,Default,,0000,0000,0000,,Kilka rozwija się bardzo szybko, inne są uwięzione w konfliktach. Dialogue: 0,0:49:24.35,0:49:28.72,Default,,0000,0000,0000,,Ale większość, jak Mozambik, osiąga stały postęp. Dialogue: 0,0:49:30.91,0:49:35.28,Default,,0000,0000,0000,,Ale jak nakarmimy wszystkich nowych ludzi w Afryce w przyszłości? Dialogue: 0,0:49:35.36,0:49:41.60,Default,,0000,0000,0000,,Tak, istnieją niedobory żywności dzisiaj, ale mamy duży potencjał. Dialogue: 0,0:49:42.00,0:49:49.40,Default,,0000,0000,0000,,Pola uprawne w Afryce są tylko ułamkiem tych, które moglibyśmy osiągnąć z lepszą technologią. Dialogue: 0,0:49:53.10,0:49:57.39,Default,,0000,0000,0000,,A tylko nieliczne afrykańskie rzeki biorą udział w systemie nawadniania pól. Dialogue: 0,0:49:57.40,0:50:05.48,Default,,0000,0000,0000,,Pewnego dnia Afryka będzie w stanie sama wyżywić wiele miliardów ludzi więcej. Dialogue: 0,0:50:05.89,0:50:10.99,Default,,0000,0000,0000,,Proszę, nie myślcie, że tylko ja myślę, że Afryka może tego dokonać. Dialogue: 0,0:50:10.100,0:50:20.46,Default,,0000,0000,0000,,ONZ chce wyznaczyć sobie nowy oficjalny cel: wyeliminowanie ekstremalnej biedy w ciągu 20 lat. Dialogue: 0,0:50:21.03,0:50:26.70,Default,,0000,0000,0000,,Wszyscy wiemy, że to wielkie wyzwanie, ale naprawdę wierzę, że jest to możliwe. Dialogue: 0,0:50:27.99,0:50:29.94,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie gdyby nam się udało. Dialogue: 0,0:50:30.02,0:50:34.96,Default,,0000,0000,0000,,To co widzieliśmy dotychczas to, to, że bogaty koniec się przesuwa... Dialogue: 0,0:50:34.99,0:50:40.95,Default,,0000,0000,0000,,i środkowy się przesuwa, a to najbiedniejszy utkwił. Dialogue: 0,0:50:41.92,0:50:46.86,Default,,0000,0000,0000,,To właśnie w ekstremalnej biedzie widzimy większość analfabetyzmu. Dialogue: 0,0:50:46.99,0:50:51.39,Default,,0000,0000,0000,,Widzimy wysoką umieralność dzieci i dalej wiele dzieci na kobietę. Dialogue: 0,0:50:51.56,0:50:58.93,Default,,0000,0000,0000,,Tak jakby bieda się reprodukowała, jeżeli jej nie zatrzymamy. Dialogue: 0,0:50:58.93,0:51:05.20,Default,,0000,0000,0000,,Ale Andre i Oliwia, i ludzie jak oni, ciężko pracują żeby się z niej wydostać. Dialogue: 0,0:51:05.22,0:51:10.99,Default,,0000,0000,0000,,i jeżeli dostaną odpowiednią pomoc od ich rządu i od reszty świata Dialogue: 0,0:51:10.100,0:51:18.88,Default,,0000,0000,0000,,z rzeczami jak szkoły, opieka zdrowotna, szczepionki, drogi, elektryczność, antykoncepcję. Dialogue: 0,0:51:19.02,0:51:25.44,Default,,0000,0000,0000,,wtedy im się uda, ale uda im się przede wszystkim dzięki ciężkiej pracy. Dialogue: 0,0:51:25.49,0:51:31.92,Default,,0000,0000,0000,,podążamy za Andre i Oliwią po linii. Dialogue: 0,0:51:31.95,0:51:36.70,Default,,0000,0000,0000,,Jest możliwe, że w ciągu paru dekad... Tak! Dialogue: 0,0:51:36.80,0:51:40.66,Default,,0000,0000,0000,,Ale wyjście z biedy to dopiero początek. Dialogue: 0,0:51:40.66,0:51:46.33,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie będą chcieli dalej podążać na tej linii do dobrego życia. Dialogue: 0,0:51:46.38,0:51:49.22,Default,,0000,0000,0000,,Ale czym jest dobre życie? Dialogue: 0,0:51:50.76,0:51:57.73,Default,,0000,0000,0000,,Dla większości dobre życie to więcej maszyn i większe zużycie energii. Dialogue: 0,0:51:58.04,0:52:06.72,Default,,0000,0000,0000,,Więc mamy problem, ponieważ to wszystko prowadzi do wielkiego zagrożenia w przyszłości: dużej zmiany klimatu. Dialogue: 0,0:52:06.95,0:52:11.82,Default,,0000,0000,0000,,80 procent energii, którą zużywamy pochodzi z paliw kopalnych, Dialogue: 0,0:52:11.97,0:52:17.16,Default,,0000,0000,0000,,a nauka pokazuje, że klimat może się zmienić dramatycznie w przyszłości Dialogue: 0,0:52:17.19,0:52:24.80,Default,,0000,0000,0000,,ze względu na emisje dwutlenku węgla, produktu spalania paliw kopalnianych. Dialogue: 0,0:52:26.42,0:52:31.28,Default,,0000,0000,0000,,Nie jestem najlepszą osobą, żeby powiedzieć wam jak bardzo zmieni się klimat, Dialogue: 0,0:52:31.36,0:52:34.36,Default,,0000,0000,0000,,ani nie jestem specjalistą od tego jak to zatrzymać. Dialogue: 0,0:52:34.51,0:52:42.21,Default,,0000,0000,0000,,To co mogę zrobić, to pokazać wam dane, które pokazują kto emituje ten dwutlenek węgla. Dialogue: 0,0:52:42.25,0:52:44.64,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam to. Dialogue: 0,0:52:44.67,0:52:49.35,Default,,0000,0000,0000,,Pamiętacie wykres od najbiedniejszego miliarda do najbogatszego miliarda. Dialogue: 0,0:52:49.41,0:52:53.88,Default,,0000,0000,0000,,od tych, którzy ledwo mogą sobie pozwolić na buty, do tych co latają samolotami. Dialogue: 0,0:52:53.94,0:53:02.55,Default,,0000,0000,0000,,Teraz wam pokażę całą sumę paliw kopalnianych spalanych na świecie w ciągu jednego roku Dialogue: 0,0:53:02.69,0:53:05.30,Default,,0000,0000,0000,,węgiel, ropę i gaz naturalny. Dialogue: 0,0:53:05.36,0:53:09.19,Default,,0000,0000,0000,,I to reprezentuje mniej więcej całą emisję dwutlenku wegla. Dialogue: 0,0:53:09.25,0:53:13.15,Default,,0000,0000,0000,,Jaki jest w tym udział najbogatszego miliarda? Dialogue: 0,0:53:14.10,0:53:16.15,Default,,0000,0000,0000,,Połowa tego. Dialogue: 0,0:53:16.29,0:53:18.90,Default,,0000,0000,0000,,Teraz drugi najbogatszy miliard. Dialogue: 0,0:53:18.95,0:53:21.33,Default,,0000,0000,0000,,Połowa tego co zostało. Dialogue: 0,0:53:21.39,0:53:24.00,Default,,0000,0000,0000,,I już możecie wywnioskować ile wykorzystuje trzeci. Dialogue: 0,0:53:24.23,0:53:28.21,Default,,0000,0000,0000,,połowa tego co została. A reszta ledwo korzysta z czegokolwiek. Dialogue: 0,0:53:28.25,0:53:37.69,Default,,0000,0000,0000,,To są zaokręglone liczby, ale pokazują, że prawie całość paliw kopalnianych jest wykorzystywane przez 1,2,3 najbogatsze miliardy. Dialogue: 0,0:53:37.69,0:53:40.20,Default,,0000,0000,0000,,wykorzystują więcej niż 85%. Dialogue: 0,0:53:40.20,0:53:47.65,Default,,0000,0000,0000,,Najbogatszy miliard przestał zwiększać swoje wykorzystanie, ale jeszcze nie zmniejsza go. Dialogue: 0,0:53:47.65,0:53:52.91,Default,,0000,0000,0000,,A w ciągu najbliższych dekad wzrost gospodarczy tych dwóch milliardów Dialogue: 0,0:53:52.95,0:53:57.44,Default,,0000,0000,0000,,zwiększy wykorzystanie paliw kopalnianych i emisję dwutlenku węgla. Dialogue: 0,0:53:57.53,0:54:03.27,Default,,0000,0000,0000,,Nawet ci którzy wyjdą z poniżej minimum egzystencji, staną się bogatsi i uzbierają na motocykl Dialogue: 0,0:54:03.28,0:54:07.81,Default,,0000,0000,0000,,nie dokładają się bardzo do emisji dwutlenku węgla. Dialogue: 0,0:54:07.81,0:54:15.01,Default,,0000,0000,0000,,A co dotyczy wzrostu ludności, największa cześć dodatkowych miliardów w ciągu najbliższych 40 lat będzie w tej grupie tutaj. Dialogue: 0,0:54:15.08,0:54:19.100,Default,,0000,0000,0000,,Ale wciąż, jeżeli zapytacie najbogatszych, nie mają pojęcia. Dialogue: 0,0:54:20.02,0:54:24.71,Default,,0000,0000,0000,,Patrzą na świat, w dół ze swojej wysokiej emisji i mówią: Dialogue: 0,0:54:24.75,0:54:30.30,Default,,0000,0000,0000,,"O, wy na dole, nie możecie żyć jak my, zniszczycie planetę" Dialogue: 0,0:54:30.87,0:54:37.91,Default,,0000,0000,0000,,Widzicie, argument ludzi goniących bogactwo bardziej do mnie przemawia Dialogue: 0,0:54:38.07,0:54:42.85,Default,,0000,0000,0000,,Mówią: "Heh, kim wy jesteście, że mówicie nam, że nie możemy żyć jak wy?" Dialogue: 0,0:54:43.34,0:54:48.11,Default,,0000,0000,0000,,Najpierw wy się zmieńcie, jeżeli chcecie żebyśmy też tak postąpili. Dialogue: 0,0:54:50.46,0:54:56.12,Default,,0000,0000,0000,,Jest wiele podstawowych rzeczy koniecznych dla dobrego życia, których wiele miliardów jeszcze nie ma. Dialogue: 0,0:54:56.13,0:55:02.93,Default,,0000,0000,0000,,Wioska Andre i dom, jak wiele innych jak oni, nie ma dostępu do elektryczności. Dialogue: 0,0:55:03.58,0:55:06.89,Default,,0000,0000,0000,,Mozambik ma ogromne złoża węgla Dialogue: 0,0:55:06.100,0:55:13.94,Default,,0000,0000,0000,,i jeżeli on i inne biedne kraje zbudują nowe elektrownie węglowe i przemysł Dialogue: 0,0:55:14.02,0:55:19.77,Default,,0000,0000,0000,,Myślę, że nikt kto emituje więcej węgla nie powinien się wtrącać. Dialogue: 0,0:55:19.77,0:55:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Teraz, zadam wam dwa pytania, które zawsze zadaje moim szwedzkim studentom. Dialogue: 0,0:55:26.25,0:55:31.48,Default,,0000,0000,0000,,Pierwsze to: jak wielu z was nie leciało samolotem w tym roku? Dialogue: 0,0:55:33.62,0:55:35.23,Default,,0000,0000,0000,,Ehe. Dialogue: 0,0:55:35.48,0:55:39.77,Default,,0000,0000,0000,,całkiem sporo radzi sobie bez latania. kolejne pytanie: Dialogue: 0,0:55:39.77,0:55:45.98,Default,,0000,0000,0000,,Jak wielu z was nie korzystało z pralki i prało ręcznie całą pościel, Dialogue: 0,0:55:45.98,0:55:48.89,Default,,0000,0000,0000,,ubrania w ciągu roku? Dialogue: 0,0:55:50.28,0:55:52.87,Default,,0000,0000,0000,,Tak myślałem, nikt. Dialogue: 0,0:55:53.03,0:55:59.10,Default,,0000,0000,0000,,Każdy kogo stać na pralkę, nawet fundamentalni obrońcy środowiska. Dialogue: 0,0:55:59.80,0:56:03.44,Default,,0000,0000,0000,,I do dziś pamiętam dzień, kiedy moja rodzina kupiła pierwszą pralkę. Dialogue: 0,0:56:03.52,0:56:07.08,Default,,0000,0000,0000,,To był 1 listopad 1952. Dialogue: 0,0:56:07.08,0:56:11.21,Default,,0000,0000,0000,,Babcia pierwsza włożyła pranie. Dialogue: 0,0:56:11.46,0:56:15.34,Default,,0000,0000,0000,,Całe życie prała ręcznie rodzinie 9 osób. Dialogue: 0,0:56:15.42,0:56:24.00,Default,,0000,0000,0000,,I kiedy zapakowała pranie, usiadła na taboreciku i oglądała godzinę cały program prania. Dialogue: 0,0:56:24.01,0:56:26.27,Default,,0000,0000,0000,,Była pod niesamowitym wrażeniem. Dialogue: 0,0:56:26.30,0:56:32.02,Default,,0000,0000,0000,,Dla mojej mamy to też oznaczało dużo więcej czasu na inne czynności. Dialogue: 0,0:56:32.18,0:56:37.12,Default,,0000,0000,0000,,Mogła teraz czytać mi książki, myślę, że przez to zostałem profesorem. Dialogue: 0,0:56:37.20,0:56:40.76,Default,,0000,0000,0000,,Nic dziwnego, że dziękujemy stalowni, Dialogue: 0,0:56:40.80,0:56:45.54,Default,,0000,0000,0000,,dziekujemy fabryce proszku do prania, dziękujemy elektrowni. Dialogue: 0,0:56:47.57,0:56:49.59,Default,,0000,0000,0000,,Teraz... Dialogue: 0,0:56:49.100,0:56:57.12,Default,,0000,0000,0000,,Na koniec, mam jedną, skromną, radę dla was, Dialogue: 0,0:56:57.12,0:57:00.92,Default,,0000,0000,0000,,przede wszystkim: patrzcie na dane. Dialogue: 0,0:57:00.92,0:57:02.86,Default,,0000,0000,0000,,Patrzcie na fakty o otaczającym was świecie. Dialogue: 0,0:57:02.90,0:57:11.04,Default,,0000,0000,0000,,I wtedy zobaczycie gdzie jesteśmy teraz i jak możemy iść do przodu z resztą miliardów na naszej pięknej planecie. Dialogue: 0,0:57:12.34,0:57:16.14,Default,,0000,0000,0000,,Wyzwanie ekstremalnej biedy zostały mocno zredukowane. Dialogue: 0,0:57:16.14,0:57:21.20,Default,,0000,0000,0000,,i pierwszy raz w historii mamy szansę całkowicie go wyeliminować. Dialogue: 0,0:57:22.62,0:57:27.48,Default,,0000,0000,0000,,Wyzwanie wzrostu populacji, wprawdzie, zostało rozwiązane Dialogue: 0,0:57:27.56,0:57:31.10,Default,,0000,0000,0000,,liczba dzieci przestała rosnąć. Dialogue: 0,0:57:31.15,0:57:36.69,Default,,0000,0000,0000,,A problem zmiany klimatu, dalej możemy uniknąć najgorszego. Dialogue: 0,0:57:37.12,0:57:44.23,Default,,0000,0000,0000,,Ale to wymaga interwencji najbogatszych, jak najszybciej, Dialogue: 0,0:57:44.25,0:57:51.68,Default,,0000,0000,0000,,musimy ustalić ich wykorzystanie środków i energii na tym poziomie, krok po kroku, Dialogue: 0,0:57:51.69,0:57:57.75,Default,,0000,0000,0000,,tak by mogły korzystać z nich 10 lub 11 miliardów na końcu tego wieku. Dialogue: 0,0:57:57.93,0:58:01.23,Default,,0000,0000,0000,,Nigdy nie nazywałem się optymistą, Dialogue: 0,0:58:01.33,0:58:03.98,Default,,0000,0000,0000,,ale powiem o sobie "możliwista". Dialogue: 0,0:58:03.98,0:58:08.19,Default,,0000,0000,0000,,I uważam, że świat wygląda dużo lepiej niż wielu z was sądzi. Dialogue: 0,0:58:08.46,0:58:11.43,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję bardzo!