1
00:00:00,850 --> 00:00:02,753
Vậy, đã ai từng nghe về CRISPR chưa?

2
00:00:03,883 --> 00:00:06,485
Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu bạn
chưa từng.

3
00:00:06,509 --> 00:00:09,711
Đây là 1 công nghệ chỉnh sửa gene,

4
00:00:09,735 --> 00:00:12,569
rất tiện lợi và cũng gây nhiều tranh cãi

5
00:00:12,593 --> 00:00:15,834
vì nó làm dấy lên 
nhiều cuộc tranh cãi thú vị.

6
00:00:16,631 --> 00:00:18,694
Chúng ta có nên hồi sinh
voi ma mút lông xoăn?

7
00:00:19,281 --> 00:00:21,575
Chúng ta có nên chỉnh sửa
phôi thai loài người?

8
00:00:22,041 --> 00:00:24,163
Và điều làm tôi hứng thú đó là:

9
00:00:24,997 --> 00:00:28,648
Làm cách nào chúng ta có thể biện hộ
cho việc quét sạch toàn bộ 1 loài

10
00:00:28,672 --> 00:00:31,116
mà ta cảm thấy nguy hại cho con người

11
00:00:31,140 --> 00:00:32,442
khỏi bề mặt Trái Đất,

12
00:00:32,466 --> 00:00:33,983
sử dụng công nghệ này?

13
00:00:35,165 --> 00:00:38,448
Ngành khoa học này đang phát triển
nhanh hơn so với

14
00:00:38,472 --> 00:00:41,316
các cơ chế kiểm soát nó.

15
00:00:41,340 --> 00:00:43,407
Và vì vậy, trong vòng 6 năm gần đây,

16
00:00:43,431 --> 00:00:45,376
tôi đã tự thực hiện sứ mệnh của mình

17
00:00:45,863 --> 00:00:48,873
để đảm bảo rằng càng nhiều người
hiểu được

18
00:00:48,897 --> 00:00:51,997
những loại công nghệ này
và sứ mệnh của chúng

19
00:00:52,021 --> 00:00:56,550
CIRSPR hiện giờ trở thành 1 chủ đề
của các phương tiện truyền thông

20
00:00:57,089 --> 00:01:01,448
và các từ ngữ thường được sử dụng
để miêu tả là "rẻ" và "dễ dàng".

21
00:01:02,337 --> 00:01:05,476
Vì vậy điều mà tôi muốn làm là đi sâu hơn
1 chút vào vấn đề

22
00:01:05,500 --> 00:01:09,684
và nhìn vào 1 số bí ẩn và thực tế
xung quanh CRISPR.

23
00:01:10,954 --> 00:01:12,904
Nếu bạn đang cố gắng
chỉnh sửa 1 đoạn gene,

24
00:01:13,594 --> 00:01:16,194
điều đầu tiên bạn phải làm
là làm tác động lên DNA.

25
00:01:17,098 --> 00:01:20,140
Sự hư hại này ở dạng
phá vỡ cấu trúc sợi đơn DNA

26
00:01:20,164 --> 00:01:21,728
qua chuỗi xoắn kép.

27
00:01:21,752 --> 00:01:24,504
Và sau đó các quá trình sửa chữa
của tế bào khởi động

28
00:01:25,088 --> 00:01:27,727
và sau đó chúng tôi khiến cho
các cơ chế sửa chữa này

29
00:01:27,751 --> 00:01:29,627
chỉnh sửa theo ý của chúng tôi,

30
00:01:30,054 --> 00:01:31,596
không phải là một sửa chữa tự nhiên

31
00:01:31,620 --> 00:01:32,865
Đó là cách CRISPR hoạt động.

32
00:01:33,929 --> 00:01:35,652
Nó là 1 hệ thống có 2 phần.

33
00:01:35,676 --> 00:01:39,047
Bạn có protein Cas9
và 1 thứ gọi là RNA mồi.

34
00:01:39,071 --> 00:01:41,533
Tôi thích gọi nó là mồi dẫn.

35
00:01:41,557 --> 00:01:44,203
Cas9 này - tôi thích nhân hóa chúng -

36
00:01:44,227 --> 00:01:47,457
vậy nên Cas9 là 1 thứ nhìn giống Pac - Man

37
00:01:47,481 --> 00:01:49,026
muốn nhai vụn DNA,

38
00:01:49,050 --> 00:01:53,206
và RNA mồi là dây xích giữ nó
khỏi đoạn gene

39
00:01:53,230 --> 00:01:56,079
cho tới khi nó tìm được vị trí chính xác
nơi nó kết hợp được.

40
00:01:56,912 --> 00:01:59,806
Và sự kết hợp của 2 thứ này
được gọi là CRISPR.

41
00:01:59,830 --> 00:02:01,398
Đây là hệ thống mà chúng tôi mượn lấy

42
00:02:01,422 --> 00:02:04,316
từ hệ thống miễn dịch của 1 loài vi khuẩn
rất rất cổ.

43
00:02:05,469 --> 00:02:09,209
Phần thú vị về nó chính là RNA mồi,

44
00:02:10,041 --> 00:02:11,932
chỉ có 20 chữ cái,

45
00:02:11,956 --> 00:02:13,594
là mục tiêu của hệ thống.

46
00:02:14,570 --> 00:02:16,713
Nó thiết kế rất dễ dàng,

47
00:02:16,737 --> 00:02:18,556
và mua nó với giá rất rẻ.

48
00:02:18,985 --> 00:02:22,990
Đây là 1 phần mô đun của hệ thống;

49
00:02:23,014 --> 00:02:24,812
những thứ khác ở vẫn như vậy

50
00:02:25,481 --> 00:02:28,912
Chuyện này làm nó trở thành
hệ thống sử dụng rất dễ dàng và đầy sức mạnh.

51
00:02:30,047 --> 00:02:34,287
RNA mồi và protein Cas9 kết hợp với nhau

52
00:02:34,311 --> 00:02:36,243
chạy dọc chiều dài đoạn gene,

53
00:02:36,267 --> 00:02:39,760
và khi chúng tìm được 1 vị trí
mà RNA mồi kết hợp được,

54
00:02:39,784 --> 00:02:42,639
nó sẽ chèn vào giữa 2 mạch đơn của chuỗi xoắn kép

55
00:02:42,663 --> 00:02:44,231
chia đôi nó ra,

56
00:02:44,692 --> 00:02:47,380
kích hoạt protein Cas9 cắt,

57
00:02:47,962 --> 00:02:49,381
và đột nhiên,

58
00:02:49,816 --> 00:02:51,716
bạn có 1 tế bào hoàn toàn bị stress

59
00:02:51,740 --> 00:02:54,365
bởi vì bây giờ nó đang có
1 DNA bị bẻ gãy.

60
00:02:55,000 --> 00:02:56,296
Nó sẽ làm gì đây?

61
00:02:56,320 --> 00:02:58,514
Nó gọi bộ phận phản ứng đầu tiên của nó.

62
00:02:58,959 --> 00:03:01,581
Có 2 con đường sửa chữa chính.

63
00:03:01,605 --> 00:03:06,674
Con đường thứ nhất giữ các DNA
và nối 2 mảnh lại với nhau

64
00:03:06,698 --> 00:03:08,796
Đây không phải là 1 hệ thống có hiệu quả,

65
00:03:08,820 --> 00:03:11,549
bởi vì chuyện xảy ra là 
có vài lúc 1 base rơi ra

66
00:03:11,573 --> 00:03:13,000
hay 1 base mới được thêm vào.

67
00:03:13,024 --> 00:03:16,817
Điều này chấp nhận được, kiểu như
phá hủy 1 gen

68
00:03:16,841 --> 00:03:20,074
nhưng nó không phải là con đường
mà chúng tôi thật sự mong muốn để chỉnh sửa gene.

69
00:03:20,098 --> 00:03:22,993
Con đường thứ 2 thú vị hơn nhiều.

70
00:03:23,017 --> 00:03:24,653
Cách sửa chữa này,

71
00:03:24,677 --> 00:03:27,358
nó lấy 1 mảnh DNA tương đồng.

72
00:03:27,382 --> 00:03:30,022
Và nhắc các bạn nhớ, trong 1 cơ thể lưỡng bội như con người,

73
00:03:30,046 --> 00:03:34,294
chúng ta có 1 bản sao của gene từ cha
và 1 bản sao từ mẹ,

74
00:03:34,318 --> 00:03:35,593
vậy nên nếu 1 bản sao bị hư hại,

75
00:03:35,617 --> 00:03:38,012
nó có thể sử dụng
chromosome còn lại để sửa chữa.

76
00:03:38,036 --> 00:03:39,669
Đây là nơi mọi thứ bắt đầu.

77
00:03:40,518 --> 00:03:41,982
Sự sửa chữa được thực hiện,

78
00:03:42,006 --> 00:03:43,957
và bây giờ đoạn gene lại an toàn.

79
00:03:44,616 --> 00:03:46,139
Cách mà chúng tôi có thể
chiếm quyền điều khiển

80
00:03:46,497 --> 00:03:50,205
là chúng tôi có thể cho vào 1
đoạn DNA sai,

81
00:03:50,229 --> 00:03:52,373
1 đoạn tương đồng ở 2 đầu tận

82
00:03:52,397 --> 00:03:54,096
nhưng sai khác ở giữa.

83
00:03:54,120 --> 00:03:56,587
Bây giờ, bạn có thể cho
bất cứ thứ gì bạn muốn vào trung tâm

84
00:03:56,611 --> 00:03:58,126
và tế bào sẽ bị đánh lừa.

85
00:03:58,150 --> 00:04:00,269
Vậy nên bạn có thể thay thế 1 chữ cái,

86
00:04:00,293 --> 00:04:01,558
bạn có thể lấy bớt chữ ra,

87
00:04:01,582 --> 00:04:04,506
nhưng quan trọng nhất,
bạn có thể nhét thêm vào 1 DNA mới,

88
00:04:04,530 --> 00:04:06,279
như 1 kiểu ngựa Trojan.

89
00:04:07,089 --> 00:04:09,274
CRISPR sẽ trở nên rất tuyệt vời

90
00:04:09,298 --> 00:04:12,916
trong rất nhiều những cải tiến khoa học

91
00:04:12,940 --> 00:04:14,597
mà nó chuẩn bị xúc tác.

92
00:04:14,621 --> 00:04:17,842
Thứ làm cho nó trở nên đặc biệt là
hệ thống nhắm mục tiêu theo mô đun này.

93
00:04:17,866 --> 00:04:21,633
Ý tôi là, chúng tôi đã ghép DNA
vào tế bào hàng chục năm rồi, đúng không?

94
00:04:21,657 --> 00:04:23,784
Nhưng bởi vì hệ thống nhắm mục tiêu theo mô đun,

95
00:04:23,808 --> 00:04:26,233
chúng tôi có thể đặt chúng vào chính xác nơi chúng tôi muốn

96
00:04:27,423 --> 00:04:33,092
Vấn đề là có rất nhiều thảo luận
về việc nó quá rẻ

97
00:04:33,116 --> 00:04:34,858
và dễ dàng của nó.

98
00:04:34,882 --> 00:04:37,694
Và tôi đang điều hành 1 phòng thí nghiệm cộng đồng.

99
00:04:38,242 --> 00:04:41,798
Tôi đang bắt đầu nhận được email từ nhiều người
nói những thứ đại loại như

100
00:04:41,822 --> 00:04:44,219
"Hey, tôi có thể tới vào đêm ra mắt

101
00:04:44,243 --> 00:04:47,860
và có thể sử dụng CRISPR
để thiết kế bộ gene của tôi không?"

102
00:04:47,884 --> 00:04:48,994
(cười)

103
00:04:49,018 --> 00:04:50,519
Kiểu như, rất nghiêm túc.

104
00:04:51,376 --> 00:04:53,179
Tôi: "Không, anh không thể làm thế."

105
00:04:53,203 --> 00:04:54,213
(cười)

106
00:04:54,237 --> 00:04:56,592
"Nhưng tôi nghe bảo nó rẻ và dễ lắm mà"

107
00:04:56,616 --> 00:04:58,799
Chúng ta sẽ tìm hiểu về nó 1 chút.

108
00:04:58,823 --> 00:05:00,772
Nó rẻ tới mức nào?

109
00:05:00,796 --> 00:05:03,206
Đúng là nó rẻ. để mà so sánh

110
00:05:03,665 --> 00:05:07,284
Nó sẽ có mức giá trung bình như vật liệu
cho 1 thí nghiệm

111
00:05:07,308 --> 00:05:09,840
từ hàng ngàn đô la tới hàng trăm đô la,

112
00:05:09,864 --> 00:05:11,800
và nó cũng rút ngắn thời gian.

113
00:05:11,824 --> 00:05:13,904
Nó có thể giảm thời gian từ vài tuần
xuống vài ngày.

114
00:05:14,246 --> 00:05:15,738
Thật tuyệt vời.

115
00:05:15,762 --> 00:05:18,452
Bạn vẫn cần 1 phòng thí nghiệm chuyên nghiệp
để làm công việc này;

116
00:05:18,476 --> 00:05:21,988
bạn không làm bất cứ thứ gì vô nghĩa
ngoài phòng thí nghiệm chuyên nghiệp.


117
00:05:22,012 --> 00:05:24,016
Ý tôi là, đừng nghe ai nói rằng

118
00:05:24,040 --> 00:05:26,771
bạn có thể làm được điều này
trên bàn bếp nhà bạn.

119
00:05:27,421 --> 00:05:31,929
Nó thực sự không dễ dàng để làm được.

120
00:05:31,953 --> 00:05:34,261
Chưa kể đến cuộc chiến bằng sáng chế sắp diễn ra,

121
00:05:34,285 --> 00:05:36,111
ngay cả khi bạn phát minh ra thứ gì đó,

122
00:05:36,135 --> 00:05:42,771
Viện Broad và UC Berkeley
đang trong cuộc chiến cho bằng sáng chế tuyệt vời này

123
00:05:42,795 --> 00:05:45,183
Rất thú vị khi xem nó diễn ra,

124
00:05:45,207 --> 00:05:48,455
bởi vì họ buộc tội lẫn nhau gian lận


125
00:05:48,479 --> 00:05:50,210
và sau đó họ có người nói rằng

126
00:05:50,234 --> 00:05:53,018
"Ồ, đúng rồi, tôi kí lên cuốn sổ
của tôi ở đây hay ở kia nè."

127
00:05:53,042 --> 00:05:55,143
Chuyện này sẽ không kết thúc vài năm

128
00:05:55,167 --> 00:05:56,327
Và khi đó,

129
00:05:56,351 --> 00:05:59,636
bạn có thể cá rằng bạn sẽ phải trả cho ai đó
1 số tiền lệ phí cấp giấy phép khổng lồ

130
00:05:59,660 --> 00:06:01,009
để sử dụng được nó.

131
00:06:01,343 --> 00:06:03,124
Vậy nên, nó có thực sự rẻ không?

132
00:06:03,148 --> 00:06:08,347
Nó chỉ rẻ khi bạn làm nghiên cứu cơ bản
và bạn có 1 phòng thí nghiệm.

133
00:06:09,220 --> 00:06:11,496
Vậy còn dễ dàng thì sao?
Hãy nhìn vào mệnh đề này.

134
00:06:12,417 --> 00:06:14,905
Quỷ dữ luôn nhìn vào chi tiết.

135
00:06:15,881 --> 00:06:19,012
Chúng tôi thực sự không biết nhiều về chúng 
trong các tế bào

136
00:06:19,036 --> 00:06:20,706
Chúng vẫn là 1 kiểu hộp đen bí ẩn.

137
00:06:20,730 --> 00:06:25,590
Ví dụ, chúng tôi không biết
tại sao 1 vài RNA mồi hoạt động thực sự tốt

138
00:06:25,614 --> 00:06:27,677
và một vài cái khác lại không.

139
00:06:27,701 --> 00:06:31,169
Chúng tôi không biết tại sao 1 vài tế bào
muốn sửa chữa theo con đường này

140
00:06:31,193 --> 00:06:33,651
và 1 số tế bào khác lại không.

141
00:06:34,270 --> 00:06:35,554
Và bên cạnh đó,

142
00:06:35,578 --> 00:06:38,447
cả 1 vấn đề to lớn
về việc đưa được hệ thống vào 1 tế bào

143
00:06:38,471 --> 00:06:39,735
trong lần thử đầu tiên.

144
00:06:39,759 --> 00:06:41,761
Trong đĩa petri, điều này không khó lắm,

145
00:06:41,785 --> 00:06:44,230
nhưng nếu bạn cố thử làm điều này
trên 1 cơ thể,

146
00:06:44,254 --> 00:06:45,797
nó trở nên rắc rối.

147
00:06:46,224 --> 00:06:49,410
Nó sẽ được nếu bạn sử dụng thứ gì đó
như máu hay tủy xương -

148
00:06:49,434 --> 00:06:51,661
đây là những mục tiêu
của khá nhiều nghiên cứu hiện nay.

149
00:06:51,685 --> 00:06:53,936
Có 1 câu chuyện tuyệt vời về 1 cô gái nhỏ nào đó

150
00:06:53,960 --> 00:06:55,612
được cứu sống khỏi căn bệnh máu trắng

151
00:06:55,636 --> 00:06:58,310
bằng cách rút hết máu ra, chỉnh sửa lại nó,
rồi truyền trả ngược về

152
00:06:58,334 --> 00:07:00,383
bằng 1 tiền chất của CRISPR.

153
00:07:00,869 --> 00:07:03,665
Và đây là 1 hướng nghiên cứu mà mọi người đang hướng tới.

154
00:07:03,689 --> 00:07:06,242
Nhưng hiện nay, nếu bạn muốn đưa nó
vào toàn bộ cơ thể,

155
00:07:06,266 --> 00:07:08,410
bạn chắc hẳn phải dùng tới virus.

156
00:07:08,434 --> 00:07:10,807
Bạn lấy 1 con virus, cho CRISPR vào trong nó,

157
00:07:10,831 --> 00:07:12,537
cho virus lây nhiễm vào tế bào.

158
00:07:12,561 --> 00:07:14,704
Nhưng bây giờ bạn có virus trong đó rồi,

159
00:07:14,728 --> 00:07:17,416
và chúng ta không biết tác dụng lâu dài
của việc đó là gì.

160
00:07:17,440 --> 00:07:19,708
Thêm nữa, CRISPR có một vài tác dụng không mong muốn,

161
00:07:19,732 --> 00:07:22,693
một tỉ lệ rất nhỏ, nhưng nó vẫn có.

162
00:07:22,717 --> 00:07:25,515
Chuyện gì sẽ xảy ra theo thời gian với điều này?

163
00:07:26,039 --> 00:07:28,251
Đây không phải là những câu hỏi dễ dàng

164
00:07:28,275 --> 00:07:30,915
và có những nhà khoa học
đang cố gắng trả lời nó,

165
00:07:30,939 --> 00:07:33,225
và họ hy vọng sẽ giải quyết được nó.

166
00:07:33,249 --> 00:07:36,883
Nhưng nó không phải là thứ cắm vào là chạy,
không phải bằng 1 cú đá dài hơi.

167
00:07:36,907 --> 00:07:38,666
Vậy nên: nó có thật sự dễ dàng?

168
00:07:39,032 --> 00:07:43,365
Nếu bạn dành 1 vài năm
làm việc trên 1 hệ thống cụ thể của bạn,

169
00:07:43,389 --> 00:07:44,814
thì câu trả lời là "Có".

170
00:07:45,426 --> 00:07:47,510
Bây giờ, thứ còn lại là

171
00:07:47,534 --> 00:07:53,893
chúng ta không thật sự biết nhiều về việc
cụ thể để làm ra được

172
00:07:53,917 --> 00:07:56,822
bằng cách thay thế 1 vài điểm cụ thể
trong đoạn gene.

173
00:07:57,306 --> 00:07:59,473
Chúng tôi còn cách rất xa với việc tìm ra

174
00:07:59,497 --> 00:08:01,866
Ví dụ: làm cách nào để cho 1 con heo mọc cánh.

175
00:08:02,364 --> 00:08:05,228
Hay thậm chí có thêm 1 cái chân nữa.

176
00:08:05,252 --> 00:08:06,898
Điều này tuyệt vời đúng không?

177
00:08:06,922 --> 00:08:08,458
Nhưng chuyện đang xảy ra là

178
00:08:08,482 --> 00:08:12,832
CRISPR đang được sử dụng bởi
hàng chục ngàn nhà khoa học

179
00:08:12,856 --> 00:08:15,228
để thực hiện các công việc thật sự quan trọng,

180
00:08:15,252 --> 00:08:20,696
như làm các mô hình bệnh học tốt hơn trên động vật,

181
00:08:20,720 --> 00:08:25,702
hay tìm ra chu trình tổng hợp nên các chất giá trị

182
00:08:25,726 --> 00:08:29,608
và đưa vào sản xuất công nghiệp
trong các thùng lên men,


183
00:08:30,021 --> 00:08:33,482
hay thậm chí làm những nghiên cứu
cực kì cơ bản về sự hoạt động của gene.

184
00:08:34,022 --> 00:08:36,951
Đây là câu chuyện của CRISPR
mà chúng tôi nên kể,

185
00:08:36,975 --> 00:08:40,439
và tôi không thích
các phương diện hào nhoáng của nó

186
00:08:40,463 --> 00:08:42,219
đang nhấn chìm tất cả những thứ này đi.

187
00:08:42,243 --> 00:08:46,817
Rất nhiều các nhà khoa học làm rất nhiều nghiên cứu
để biến CRISPR thành hiện thực

188
00:08:46,841 --> 00:08:48,460
và thứ thu hút tôi là

189
00:08:48,484 --> 00:08:52,994
những nhà khoa học này
đang được xã hội chúng ta hỗ trợ.

190
00:08:53,423 --> 00:08:54,582
Hãy nghĩ về điều đó đi.

191
00:08:54,606 --> 00:08:58,625
Chúng tôi đã có cơ sở hạ tầng cho phép
1 tỉ lệ dân số nhất định

192
00:08:58,983 --> 00:09:02,292
dành toàn bộ thời gian làm nghiên cứu.

193
00:09:02,984 --> 00:09:06,355
Điều này làm chúng tôi trở thành
người phát minh ra CRISPR,

194
00:09:06,998 --> 00:09:11,466
và tôi muốn nói điều này làm chúng tôi
trở thành người trông nom CRISPR.

195
00:09:11,490 --> 00:09:13,297
Tất cả chúng tôi đều có trách nhiệm với nó.

196
00:09:13,749 --> 00:09:17,705
Vậy nên tôi mong bạn thực sự tìm hiểu
về những loại công nghệ này,

197
00:09:18,010 --> 00:09:20,029
bởi vì, thật sự, chỉ có cách đó

198
00:09:20,415 --> 00:09:24,767
chúng ta mới có thể dẫn đường cho
sự phát triển của các công nghệ này,

199
00:09:24,791 --> 00:09:26,723
lợi ích của các công nghệ này

200
00:09:26,747 --> 00:09:30,502
và đảm bảo rằng, cuối cùng,
đây là kết quả khả quan

201
00:09:31,034 --> 00:09:34,166
cho cả hành tinh và chúng ta.

202
00:09:34,698 --> 00:09:35,890
Cảm ơn.

203
00:09:35,914 --> 00:09:39,816
(Vỗ tay)