WEBVTT

00:00:11.617 --> 00:00:15.450
Velika mi je čast što sam
na ovakvom uvaženom okupjanju

00:00:15.474 --> 00:00:19.569
i što imam priliku da podelim s vama
neka svoja istraživanja.

00:00:19.593 --> 00:00:21.767
Želim da na trenutak

00:00:22.167 --> 00:00:25.793
pomislite na učestvovanje
u igri Monopola,

00:00:25.817 --> 00:00:28.400
osim što u ovoj igri, ta kombinacija

00:00:28.424 --> 00:00:31.240
veštine, talenta i sreće

00:00:31.264 --> 00:00:33.707
koji vam pomažu da uspete
u igrama, kao i u životu,

00:00:33.731 --> 00:00:35.123
postaje nebitna,

00:00:35.247 --> 00:00:37.618
jer je igra nameštena

00:00:37.642 --> 00:00:39.498
i vi imate prednost.

00:00:39.522 --> 00:00:41.084
Imate više novca,

00:00:41.301 --> 00:00:43.837
više prilika za kretanje po tabli

00:00:43.861 --> 00:00:46.062
i više pristupa resursima.

00:00:46.086 --> 00:00:47.743
Dok razmišljate o tom iskustvu,

00:00:47.767 --> 00:00:49.881
želim da se zapitate,

00:00:49.905 --> 00:00:51.651
kako bi to iskustvo kada ste

00:00:51.675 --> 00:00:54.781
privilegovani igrač u nameštenoj igri

00:00:54.805 --> 00:00:57.804
promenilo način na koji mislite o sebi

00:00:57.828 --> 00:01:00.881
i ponašate se prema drugom igraču?

00:01:01.686 --> 00:01:04.709
Sproveli smo istraživanje
na kampusu univerziteta Berkli

00:01:04.733 --> 00:01:07.011
kako bismo ispitali upravo to pitanje.

00:01:07.035 --> 00:01:08.669
Doveli smo više od 100 parova

00:01:08.693 --> 00:01:11.065
stranaca u laboratoriju

00:01:11.554 --> 00:01:13.225
i bacanjem novčića

00:01:13.249 --> 00:01:15.197
nasumično odredili da jedan od to dvoje

00:01:15.221 --> 00:01:17.382
bude bogati igrač u nameštenoj igri.

00:01:17.406 --> 00:01:19.465
Dobili su duplo više novca.

00:01:20.227 --> 00:01:21.704
Kada su prošli polje "Start",

00:01:21.728 --> 00:01:24.010
dobili su duplo veću platu

00:01:24.034 --> 00:01:26.233
i mogli su da bacaju
dve kockice umesto jedne,

00:01:26.257 --> 00:01:28.572
tako da su mogli mnogo više
da se kreću po tabli.

00:01:28.596 --> 00:01:30.800
(Smeh)

00:01:30.824 --> 00:01:32.513
Tokom 15 minuta,

00:01:32.537 --> 00:01:35.501
preko skrivenih kamera smo posmatrali
šta se dešavalo.

00:01:35.967 --> 00:01:37.764
Danas po prvi put želim

00:01:37.788 --> 00:01:40.236
da vam pokažem malo onoga što smo videli.

00:01:40.260 --> 00:01:42.965
Oprostićete nam zbog kvaliteta zvuka
u nekim slučajevima,

00:01:42.989 --> 00:01:44.785
jer su to ipak bile skrivene kamere.

00:01:44.809 --> 00:01:46.651
Stoga smo obezbedili titlove.

00:01:46.675 --> 00:01:48.851
Bogati igrač: "Koliko imaš
novčanica od 500?"

00:01:48.875 --> 00:01:50.086
Siromašni: "Samo jednu."

00:01:50.110 --> 00:01:51.783
Bogati: "Ozbiljno?"
Siromašni: "Da."

00:01:51.807 --> 00:01:53.366
Bogati: "Ja imam tri.
(Smeje se)

00:01:53.390 --> 00:01:55.032
Ne znam zašto su mi dali toliko."

00:01:55.056 --> 00:01:57.230
Pol Pif: Okej, igračima je
ubrzo postalo jasno

00:01:57.254 --> 00:01:58.362
da se nešto dešava.

00:01:58.386 --> 00:02:00.276
Jedna osoba očito ima dosta više novca

00:02:00.301 --> 00:02:01.896
od druge osobe, a ipak

00:02:01.920 --> 00:02:03.938
kako je igra trajala,

00:02:03.962 --> 00:02:05.943
videli smo primetne

00:02:05.967 --> 00:02:08.491
i dramatične razlike koje su
počele da se pojavljuju

00:02:08.515 --> 00:02:10.366
između dva igrača.

00:02:10.389 --> 00:02:12.086
Bogati igrač

00:02:12.110 --> 00:02:14.664
je počeo glasnije da se kreće po tabli,

00:02:14.688 --> 00:02:16.545
bukvalno udarajući tablu figurom

00:02:16.569 --> 00:02:18.208
dok se kretao.

00:02:19.489 --> 00:02:22.458
Kod bogatih igrača
bilo je verovatnije da se vide

00:02:22.482 --> 00:02:24.048
znaci dominacije,

00:02:24.072 --> 00:02:26.470
neverbalni znaci,

00:02:26.494 --> 00:02:29.523
pokazivanje moći i slavljenje.

00:02:30.449 --> 00:02:32.946
Sa strane smo stavili činiju sa perecama.

00:02:32.970 --> 00:02:34.607
Nalazi se u donjem desnom ćošku.

00:02:34.631 --> 00:02:38.094
Ovo nam je omogućilo da gledamo
ponašanje igrača u vezi s konzumiranjem.

00:02:38.118 --> 00:02:41.057
Samo pratimo koliko će
pereca učesnici pojesti.

00:02:42.736 --> 00:02:44.885
Bogati igrač:
"Da li su te perece neki trik?"

00:02:44.909 --> 00:02:46.571
Siromašni igrač: "Ne znam."

00:02:46.595 --> 00:02:49.710
PP: U redu, nije čudno što su
nas ljudi skontali.

00:02:49.734 --> 00:02:51.215
Pitaju se šta ta činija pereca

00:02:51.239 --> 00:02:52.996
uopšte tu radi.

00:02:53.020 --> 00:02:55.210
Jedan se čak pita,
kao što ste upravo videli,

00:02:55.234 --> 00:02:57.869
da li je ta činija tu kao trik?

00:02:57.893 --> 00:03:00.779
Ipak, uprkos tome, moć situacije

00:03:00.803 --> 00:03:03.180
se čini kao da neminovno dominira

00:03:03.204 --> 00:03:06.260
i bogati igrači počinju
da jedu više pereca.

00:03:11.176 --> 00:03:13.249
Bogati igrač: "Obožavam perece."

00:03:13.273 --> 00:03:15.602
(Smeh)

00:03:17.188 --> 00:03:19.294
PP: I kako igra ide dalje,

00:03:19.318 --> 00:03:21.626
jedan od zaista zanimljivih
i dramatičnih šablona

00:03:21.650 --> 00:03:24.723
za koje smo primetili da se javljaju

00:03:25.223 --> 00:03:27.070
je taj da bogati igrači zapravo

00:03:27.094 --> 00:03:29.992
počinju da budu nekulturniji
prema drugoj osobi,

00:03:30.016 --> 00:03:32.063
sve manje osetljivi prema patnji

00:03:32.087 --> 00:03:33.907
tih jadnih, siromašnih igrača

00:03:33.931 --> 00:03:35.678
i sve više i više pokazuju

00:03:35.702 --> 00:03:38.147
svoj materijalni uspeh,

00:03:38.171 --> 00:03:41.377
sa većom verovatnoćom da pokažu
kako im dobro ide.

00:03:42.789 --> 00:03:46.875
Bogati igrač: "Imam novca za sve."

00:03:46.899 --> 00:03:48.593
Siromašni igrač: "A koliko je to?"

00:03:48.617 --> 00:03:51.666
Bogati igrač: "Duguješ mi 24 dolara.

00:03:52.579 --> 00:03:55.411
Ubrzo ćeš izgubiti sav svoj novac.

00:03:55.435 --> 00:03:57.571
Kupiću to. Imam toliko novca.

00:03:57.595 --> 00:03:59.677
Imam toliko novca
da mi treba cela večnost."

00:03:59.701 --> 00:04:01.667
Bogati igrač 2: "Kupiću celu ovu tablu."

00:04:01.691 --> 00:04:03.757
Bogati igrač 3: "Brzo će ti nestati novca.

00:04:03.781 --> 00:04:05.476
Sada mi ne možeš skoro ništa."

00:04:06.079 --> 00:04:08.371
PP: U redu, evo šta mislim

00:04:08.395 --> 00:04:09.952
da je izuzetno zanimljivo,

00:04:09.976 --> 00:04:12.627
a to je kada smo na kraju 15 minuta

00:04:13.197 --> 00:04:16.630
zamolili igrače da pričaju
o svom iskustvu tokom igre.

00:04:17.589 --> 00:04:19.641
I kada su bogati igrači pričali

00:04:19.665 --> 00:04:21.523
o tome zašto su neminovno pobedili

00:04:21.547 --> 00:04:23.542
u ovoj nameštenoj igri Monopola -

00:04:23.566 --> 00:04:28.025
(Smeh) -

00:04:28.375 --> 00:04:31.815
pričali su o tome šta su uradili

00:04:31.839 --> 00:04:34.629
kako bi kupili te različite nekretnine

00:04:34.653 --> 00:04:37.611
i zaslužili svoj uspeh u igri

00:04:37.635 --> 00:04:40.100
i postali su dosta manje svesni

00:04:40.124 --> 00:04:42.687
različitih svojstava situacije,

00:04:42.711 --> 00:04:45.385
uključujući bacanje novčića

00:04:45.409 --> 00:04:47.803
koje ih je nasumično postavilo

00:04:47.827 --> 00:04:50.364
na to privilegovano mesto.

00:04:50.816 --> 00:04:53.630
A to je zaista neverovatan uvid

00:04:53.654 --> 00:04:57.443
u to kako um daje smisao prednosti.

00:04:59.009 --> 00:05:01.206
Ova igra Monopola se može koristiti

00:05:01.230 --> 00:05:03.992
kao metafora za razumevanje društva

00:05:04.016 --> 00:05:07.334
i njegove hijerarhijske strukture,
gde neki ljudi

00:05:07.358 --> 00:05:09.726
imaju dosta novca i uticaja,

00:05:09.750 --> 00:05:11.203
a dosta ljudi ih nema.

00:05:11.227 --> 00:05:14.136
Imaju dosta manje novca i uticaja

00:05:14.160 --> 00:05:17.250
i manje pristupa bitnim resursima.

00:05:17.274 --> 00:05:20.486
Proteklih sedam godina
moje kolege i ja proučavamo

00:05:20.510 --> 00:05:23.919
efekte ovakvih hijerarhija.

00:05:24.579 --> 00:05:27.839
Kroz desetine istraživanja

00:05:27.863 --> 00:05:31.256
i hiljade učesnika širom zemlje
pronalazimo

00:05:31.280 --> 00:05:35.988
to da kako se nivo
nečijeg bogatstva uvećava,

00:05:36.012 --> 00:05:40.503
njihove emocije saosećanja
i empatije se smanjuju,

00:05:41.880 --> 00:05:45.627
a njihov osećaj prava i zasluge

00:05:45.651 --> 00:05:49.725
i ideologija sopstvenog interesa rastu.

00:05:50.199 --> 00:05:52.234
U istraživanjima smo otkrili da će zapravo

00:05:52.258 --> 00:05:54.381
bogatiji pojedinci sa većom verovatnoćom

00:05:54.405 --> 00:05:57.351
da opravdavaju pohlepu kao moralno dobru

00:05:57.375 --> 00:05:59.254
i težnju ka sopstvenom interesu

00:05:59.278 --> 00:06:01.870
kao poželjnu i moralnu.

00:06:01.894 --> 00:06:03.719
Danas želim da pričam

00:06:03.743 --> 00:06:07.834
o nekim implikacijama ove
ideologije sopstvenog interesa,

00:06:08.564 --> 00:06:11.024
zašto bi trebalo da brinemo
o ovim implikacijama

00:06:11.048 --> 00:06:13.292
i završiću s time
šta bi moglo da se uradi.

00:06:14.269 --> 00:06:17.079
Neka od prvih istraživanja
koje smo vršili u ovom području

00:06:17.104 --> 00:06:18.766
posmatrala su ponašanja pomaganja,

00:06:18.790 --> 00:06:20.625
nešto što socijalni psiholozi nazivaju

00:06:20.649 --> 00:06:22.246
prosocijalnim ponašanjem.

00:06:22.270 --> 00:06:24.959
Zaista nas je zanimalo ko je više sklon

00:06:24.983 --> 00:06:26.874
da ponudi pomoć drugoj osobi,

00:06:27.231 --> 00:06:29.752
neko bogat ili neko siromašan.

00:06:30.388 --> 00:06:34.766
U jednom od istraživanja,
bogati i siromašni

00:06:34.790 --> 00:06:37.066
članovi zajednice dolaze u laboratoriju

00:06:37.090 --> 00:06:39.949
i svakome damo ekvivalent 10 dolara.

00:06:40.584 --> 00:06:42.170
Učesnicima smo rekli da mogu

00:06:42.194 --> 00:06:44.818
tih 10 dolara da zadrže za sebe

00:06:44.842 --> 00:06:46.793
ili da podele deo tog novca

00:06:46.817 --> 00:06:48.588
ako žele, sa nekim strancem

00:06:48.612 --> 00:06:50.059
koji je potpuno nepoznat.

00:06:50.083 --> 00:06:53.095
Nikada neće sresti tog stranca,
niti će stranac sresti njih.

00:06:53.119 --> 00:06:55.993
I samo posmatramo koliko ljudi daju.

00:06:56.337 --> 00:06:58.663
Pojedinci koji zarađuju 25 000, a ponekad

00:06:58.687 --> 00:07:00.990
i manje od 15 000 dolara godišnje,

00:07:01.014 --> 00:07:03.146
dali su 44% više svog novca

00:07:03.170 --> 00:07:04.399
tom strancu

00:07:04.424 --> 00:07:06.808
nego pojedinci koji zarađuju 150 000

00:07:06.832 --> 00:07:08.524
ili 200 000 dolara godišnje.

00:07:09.679 --> 00:07:11.933
Dali smo ljudima da igraju igre

00:07:12.427 --> 00:07:15.134
kako bismo videli ko je skloniji varanju

00:07:15.158 --> 00:07:17.528
kako bi uvećao šanse za dobitak.

00:07:17.552 --> 00:07:20.248
U jednoj od igara, zapravo smo
namestili kompjuter

00:07:20.272 --> 00:07:22.941
kako bi određeni broj na kockicama

00:07:22.965 --> 00:07:24.126
bio nemoguć.

00:07:24.150 --> 00:07:27.118
U ovoj igri niste mogli
da dobijete više od 12,

00:07:27.142 --> 00:07:30.230
a ipak, što ste bogatiji,

00:07:30.254 --> 00:07:32.327
veće su šanse da ćete varati u ovoj igri

00:07:32.351 --> 00:07:35.492
kako biste stekli šansu
za novčanu nagradu od 50 dolara,

00:07:35.810 --> 00:07:38.572
ponekad čak 3 do 4 puta veće šanse.

00:07:39.755 --> 00:07:42.064
Izveli smo drugo istraživanje
gde smo posmatrali

00:07:42.088 --> 00:07:44.903
da li bi ljudi bili skloni
da uzmu slatkiše

00:07:45.211 --> 00:07:47.678
iz tegle sa slatkišima
na kojoj je jasno naznačeno

00:07:47.702 --> 00:07:49.918
da su slatkiši za decu -

00:07:49.942 --> 00:07:53.360
(Smeh) -

00:07:53.384 --> 00:07:55.201
sa učesnicima - ne šalim se.

00:07:55.225 --> 00:07:57.930
Znam da zvuči kao da se šalim.

00:07:57.954 --> 00:08:00.171
Izričito smo rekli učesnicima

00:08:00.195 --> 00:08:02.670
da je ta tegla sa slatkišima
za decu koja učestvuju

00:08:02.694 --> 00:08:04.524
u razvojnoj laboratoriji u blizini.

00:08:04.548 --> 00:08:06.674
Ona su u istraživanju. Ovo je za njih.

00:08:06.698 --> 00:08:10.217
I samo smo posmatrali
koliko slatkiša su učesnici uzimali.

00:08:10.241 --> 00:08:11.950
Učesnici koji su se osećali bogatim

00:08:11.974 --> 00:08:13.575
uzimali su duplo više slatkiša

00:08:13.599 --> 00:08:15.722
od učesnika koji su se osećali siromašno.

00:08:16.408 --> 00:08:19.037
Čak smo proučavali automobile,

00:08:19.061 --> 00:08:20.699
i to ne bilo koje automobile,

00:08:20.723 --> 00:08:23.970
nego da li su vozači određenih
vrsta automobila

00:08:23.994 --> 00:08:27.073
manje ili više skloni da krše zakon.

00:08:27.097 --> 00:08:29.910
U jednom od ovih istraživanja
posmatrali smo

00:08:29.934 --> 00:08:33.966
da li će vozači stati pešaku

00:08:33.990 --> 00:08:36.865
kojeg smo postavili da čeka
da pređe na pešačkom prelazu.

00:08:36.889 --> 00:08:38.609
U Kaliforniji, kao što znate,

00:08:38.633 --> 00:08:41.133
jer sam siguran da svi ovo radimo,

00:08:41.157 --> 00:08:45.061
po zakonu mora da se stane
pešaku koji čeka da pređe ulicu.

00:08:45.085 --> 00:08:46.993
Evo primera kako smo to uradili.

00:08:47.017 --> 00:08:49.109
Na levoj strani je naš saradnik

00:08:49.133 --> 00:08:50.698
koji se pretvara da je pešak.

00:08:50.722 --> 00:08:54.949
Kako prilazi, crveni kamionet
se uspešno zaustavlja.

00:08:54.973 --> 00:08:57.967
U tipičnom kalifornijskom stilu,
pretiče ga autobus

00:08:57.991 --> 00:09:00.104
koji zamalo pregazi našeg pešaka.

00:09:00.128 --> 00:09:01.660
(Smeh)

00:09:01.684 --> 00:09:03.527
Evo primera skupljeg automobila,

00:09:03.551 --> 00:09:05.265
Prijusa, koji prolazi,

00:09:05.289 --> 00:09:07.943
i BMW koji radi isto.

00:09:10.288 --> 00:09:12.697
Uradili smo ovo za stotine vozila

00:09:12.721 --> 00:09:15.219
kroz nekoliko dana,

00:09:15.243 --> 00:09:18.195
samo prateći ko staje a ko ne.

00:09:19.266 --> 00:09:21.436
Otkrili smo da kako se skupoća

00:09:21.460 --> 00:09:24.219
automobila povećava,

00:09:25.760 --> 00:09:27.620
povećava se i sklonost vozača

00:09:27.644 --> 00:09:28.864
da prekrši zakon.

00:09:28.888 --> 00:09:31.656
Nijedan od automobila

00:09:31.680 --> 00:09:34.820
u najjeftinijoj kategoriji

00:09:34.844 --> 00:09:36.521
nije prekršio zakon.

00:09:36.545 --> 00:09:38.914
Blizu 50% automobila

00:09:38.938 --> 00:09:41.322
u našoj najskupljoj kategoriji

00:09:41.346 --> 00:09:43.039
prekršilo je zakon.

00:09:44.289 --> 00:09:46.898
Sprovodili smo druga istraživanja
gde smo otkrli da su

00:09:46.922 --> 00:09:49.709
bogatiji pojedinci skloniji
da lažu u pregovorima,

00:09:49.733 --> 00:09:51.799
da podržavaju neetičko ponašanje na poslu

00:09:51.823 --> 00:09:54.407
poput krađe gotovine iz kase,

00:09:54.431 --> 00:09:57.657
uzimanja mita, laganja mušterija.

00:09:59.414 --> 00:10:00.952
Ne želim da sugerišem

00:10:00.976 --> 00:10:02.655
da samo bogati ljudi

00:10:02.679 --> 00:10:04.567
pokazuju ove šablone ponašanja.

00:10:04.591 --> 00:10:07.336
Uopšte ne. Zapravo mislim da se svi mi

00:10:07.360 --> 00:10:10.300
u našim svakodnevnim životima

00:10:10.324 --> 00:10:13.216
borimo sa ovim motivacijama
koje se međusobno bore,

00:10:13.240 --> 00:10:16.569
kada i da li da svoj interes stavimo

00:10:16.593 --> 00:10:18.923
iznad interesa drugih ljudi.

00:10:18.947 --> 00:10:21.305
I to je razumljivo,

00:10:21.329 --> 00:10:23.868
jer je američki san ideja

00:10:23.892 --> 00:10:26.967
gde svako ima jednake prilike

00:10:26.991 --> 00:10:29.001
da uspe i prosperira,

00:10:29.025 --> 00:10:31.558
dok god se posvetimo tome
i naporno radimo,

00:10:31.582 --> 00:10:34.262
a deo toga podrazumeva da ponekad

00:10:34.286 --> 00:10:37.361
morate da stavite sopstveni interes

00:10:37.385 --> 00:10:40.791
iznad interesa i dobrostanja
ljudi iz vaše okoline.

00:10:40.815 --> 00:10:42.960
Ali pronalazimo da

00:10:42.984 --> 00:10:45.368
što ste bogatiji, to ste i skloniji

00:10:45.392 --> 00:10:48.083
da jurite za vizijom ličnog uspeha,

00:10:48.107 --> 00:10:50.418
dostignuća i ostvarivanja,

00:10:50.442 --> 00:10:53.129
na štetu ljudi u vašoj okolini.

00:10:55.390 --> 00:10:58.130
Ovde sam za vas prikazao
prosečne prihode po domaćinstvu

00:10:58.154 --> 00:11:01.746
za svaku petinu i za 5% vrha populacije

00:11:01.770 --> 00:11:03.940
kroz proteklih 20 godina.

00:11:04.640 --> 00:11:07.158
1993. razlika između drugačijih

00:11:07.182 --> 00:11:10.243
petina populacije što se tiče primanja

00:11:10.267 --> 00:11:12.431
bila je prilično ozbiljna.

00:11:12.864 --> 00:11:15.437
Nije teško da se vidi da razlike postoje.

00:11:15.461 --> 00:11:18.321
Ali kroz proteklih 20 godina
ta značajna razlika

00:11:18.345 --> 00:11:20.495
je postala jedinstveni veliki kanjon

00:11:20.519 --> 00:11:23.649
između onih na vrhu i svih ostalih.

00:11:23.673 --> 00:11:27.341
Zapravo, 20% vrha populacije

00:11:27.365 --> 00:11:30.419
poseduje skoro 90%
ukupnog bogatstva u ovoj zemlji.

00:11:30.443 --> 00:11:32.678
Na neviđenom smo nivou

00:11:32.702 --> 00:11:34.696
ekonomske nejednakosti.

00:11:36.934 --> 00:11:39.246
To znači da bogatstvo ne samo da postaje

00:11:39.270 --> 00:11:43.726
sve više koncentrisano u rukama
odabranih pojedinaca,

00:11:43.750 --> 00:11:46.110
nego da američki san postaje

00:11:46.134 --> 00:11:48.058
sve više nedostižan

00:11:48.082 --> 00:11:50.734
za sve veću većinu ljudi.

00:11:51.275 --> 00:11:53.518
A ako je situacija takva,
kao što smo otkrili,

00:11:53.542 --> 00:11:55.513
da što ste bogatiji,

00:11:55.537 --> 00:11:58.055
imate veći osećaj prava na to bogatstvo

00:11:58.079 --> 00:12:01.048
i skloniji ste da svoj interes
činite prioritetom,

00:12:01.072 --> 00:12:03.015
iznad interesa drugih ljudi,

00:12:03.039 --> 00:12:06.405
i da ste voljni da radite stvari
kako biste služili tom interesu,

00:12:06.429 --> 00:12:08.139
onda nema razloga da mislimo

00:12:08.163 --> 00:12:10.137
da će se ti šabloni promeniti.

00:12:10.161 --> 00:12:12.230
Zapravo postoje osnovani
razlozi da mislimo

00:12:12.254 --> 00:12:13.663
da će se oni samo pogoršati

00:12:13.687 --> 00:12:16.510
i tako bi to izgledalo
kada bi stvari samo ostale iste,

00:12:16.534 --> 00:12:20.473
istom linearnom stopom,
tokom narednih 20 godina.

00:12:21.261 --> 00:12:23.958
Ekonomska nejednakost

00:12:23.982 --> 00:12:26.112
je nešto što bi trebalo sve da nas brine,

00:12:26.136 --> 00:12:28.411
ne samo zbog onih na dnu

00:12:28.435 --> 00:12:29.925
društvene hijerarhije,

00:12:29.949 --> 00:12:32.165
već zato što pojedinci i grupe

00:12:32.189 --> 00:12:37.365
sa dosta ekonomske nejednakosti
žive lošije,

00:12:37.389 --> 00:12:39.813
i to ne samo oni na dnu, već svako.

00:12:40.228 --> 00:12:42.331
Postoji dosta ubedljivih istraživanja

00:12:42.355 --> 00:12:44.923
iz vrhunskih laboratorija širom sveta

00:12:44.947 --> 00:12:47.811
koja pokazuju niz stvari

00:12:47.835 --> 00:12:49.700
koje su potkopane

00:12:49.724 --> 00:12:52.340
kako se pogoršava ekonomska nejednakost.

00:12:52.364 --> 00:12:55.093
Društvena mobilnost,
stvari do kojih nam je stalo,

00:12:55.117 --> 00:12:57.574
fizičko zdravlje, društveno poverenje,

00:12:57.598 --> 00:13:00.519
sve se smanjuje kako raste nejednakost.

00:13:00.543 --> 00:13:02.534
Slično tome, negativne stvari

00:13:02.558 --> 00:13:05.146
u društvenim skupovima i društvima,

00:13:05.170 --> 00:13:07.240
poput gojaznosti i nasilja,

00:13:07.264 --> 00:13:08.861
zatvorske i drugih kazni,

00:13:08.885 --> 00:13:13.003
pogoršavaju se kako raste
ekonomska nejednakost.

00:13:13.027 --> 00:13:15.413
Još jednom, ovo su ishodi
koje će iskusiti ne samo

00:13:15.437 --> 00:13:17.474
nekoliko ljudi, nego koji rezonuju

00:13:17.498 --> 00:13:19.975
kroz sve slojeve društva.

00:13:19.999 --> 00:13:22.758
Čak i oni na vrhu doživljavaju ove ishode.

00:13:24.915 --> 00:13:27.465
Šta da radimo?

00:13:29.258 --> 00:13:32.905
Ovaj slap ubitačnih negativnih efekata

00:13:32.929 --> 00:13:35.413
koji se sami nastavljaju

00:13:35.437 --> 00:13:38.822
se možda čini kao nešto
što se otrglo kontroli

00:13:38.846 --> 00:13:41.180
i kao da ne postoji ništa
što možemo da uradimo,

00:13:41.204 --> 00:13:43.204
svakako ništa kao pojedinci.

00:13:43.960 --> 00:13:47.869
Zapravo, u svom istraživanju

00:13:47.893 --> 00:13:50.510
u laboratoriji pronašli smo

00:13:50.981 --> 00:13:56.047
da male psihološke intervencije,

00:13:56.071 --> 00:13:59.256
male promene u ljudskim vrednostima

00:13:59.280 --> 00:14:02.654
malo guranje u određenom pravcu,

00:14:02.678 --> 00:14:06.144
mogu da vrate nivo
egalitarizma i saosećanja.

00:14:06.168 --> 00:14:08.196
Na primer, podsećanje ljudi

00:14:08.220 --> 00:14:10.476
na prednosti saradnje,

00:14:10.876 --> 00:14:13.275
prednosti zajednice,

00:14:13.780 --> 00:14:17.691
prouzrokuju da bogatiji pojedinci
budu jednako darežljivi

00:14:17.715 --> 00:14:19.003
kao siromašni.

00:14:20.250 --> 00:14:23.603
U jednom istraživanju ljudima smo dali
da pogledaju kratak snimak

00:14:23.627 --> 00:14:27.964
od samo 46 sekundi,
o siromaštvu u detinjstvu

00:14:27.988 --> 00:14:31.014
koji je služio kao podsetnik
o potrebama drugih

00:14:31.038 --> 00:14:32.441
u svetu oko njih

00:14:33.064 --> 00:14:34.970
i nakon gledanja toga,

00:14:34.994 --> 00:14:37.028
pogledali smo koliko su ljudi bili voljni

00:14:37.052 --> 00:14:40.372
da ponude svoje vreme strancu

00:14:40.396 --> 00:14:43.450
ispred njih u laboratoriji
koji je bio u nevolji.

00:14:43.815 --> 00:14:47.058
Sat vremena nakon gledanja ovog snimka,

00:14:47.082 --> 00:14:49.428
bogati ljudi postali su jednako darežljivi

00:14:49.452 --> 00:14:52.591
što se tiče vremena uloženog
da pomognu ovoj osobi, strancu,

00:14:52.615 --> 00:14:54.142
kao neko siromašan,

00:14:54.166 --> 00:14:56.515
sugerišući da ove razlike nisu

00:14:56.539 --> 00:14:58.426
urođene ili kategorične,

00:14:58.450 --> 00:15:00.150
nego prilagodljive

00:15:00.174 --> 00:15:02.175
blagim promenama u ljudskim vrednostima,

00:15:02.200 --> 00:15:04.457
malom guranju ka saosećanju,

00:15:04.481 --> 00:15:06.136
i gurkanju ka empatiji.

00:15:06.836 --> 00:15:08.638
A izvan zidova naše laboratorije,

00:15:08.662 --> 00:15:12.398
počinjemo da primećujemo
znakove promene u društvu.

00:15:12.422 --> 00:15:16.241
Bil Gejts, jedan od najbogatijih
pojedinaca u našoj zemlji,

00:15:16.265 --> 00:15:18.376
u svom govoru za početak godine
na Harvardu,

00:15:18.400 --> 00:15:20.830
pričao je o problemu
sa kojim se suočava društvo,

00:15:20.854 --> 00:15:23.560
gde je nejednakost najveći izazov

00:15:23.584 --> 00:15:27.066
i pričao je o tome šta mora da se uradi
kako bi se borili protiv ovoga,

00:15:27.090 --> 00:15:29.491
rekavši: "Najveći uspesi čovečanstva

00:15:29.515 --> 00:15:31.442
nisu u otkrićima,

00:15:31.466 --> 00:15:34.493
već u tome kako se ta otkrića koriste

00:15:34.517 --> 00:15:36.996
da bi se smanjila nejednakost."

00:15:37.331 --> 00:15:39.310
A tu je i Zavet davanja,

00:15:39.334 --> 00:15:41.732
gde više od 100 najbogatijih pojedinaca

00:15:41.756 --> 00:15:43.752
u našoj zemlji

00:15:44.143 --> 00:15:47.933
zaveštava pola svog bogatstva
u dobrotvorne svrhe.

00:15:47.957 --> 00:15:49.657
A nastaju i brojni

00:15:49.681 --> 00:15:52.925
ključni pokreti,

00:15:53.314 --> 00:15:55.593
poput "Mi smo jedan procenat",

00:15:55.617 --> 00:15:57.657
"Generacija resursa"

00:15:57.681 --> 00:15:59.578
i "Bogatstvo za opšte dobro",

00:15:59.602 --> 00:16:02.145
gde oni najprivilegovaniji

00:16:02.169 --> 00:16:03.994
članovi populacije,

00:16:04.394 --> 00:16:07.326
članovi jednog procenta i drugi,

00:16:07.350 --> 00:16:09.257
ljudi koji su bogati

00:16:09.281 --> 00:16:12.645
koriste svoje ekonomske resurse,

00:16:12.669 --> 00:16:16.698
odrasli i mladi, to je
za mene najimpresivnije,

00:16:16.998 --> 00:16:18.623
koriste svoje privilegije

00:16:18.647 --> 00:16:20.694
svoje ekonomske resurse,

00:16:20.718 --> 00:16:23.721
da bi se borili protiv nejednakosti

00:16:23.745 --> 00:16:26.631
podržavajući društvene politike,

00:16:26.655 --> 00:16:28.512
promene u društvenim vrednostima

00:16:28.536 --> 00:16:30.886
i promene u ponašanju ljudi

00:16:30.910 --> 00:16:33.949
koje rade protiv njihovog
ekonomskog interesa

00:16:33.973 --> 00:16:38.222
ali koje možda na kraju uspeju
da vrate američki san.

00:16:38.246 --> 00:16:39.413
Hvala vam.

00:16:39.437 --> 00:16:43.437
(Aplauz)