1
00:00:06,946 --> 00:00:11,001
Bal arıları çeşitli nedenlerden 
dolayı büyüleyici yaratıklardır:

2
00:00:11,001 --> 00:00:12,382
inanılmaz iş ahlakları

3
00:00:12,382 --> 00:00:14,320
ürettikleri tatlı şerbet

4
00:00:14,320 --> 00:00:16,468
ve anlaşılması güç sosyal yapıları.

5
00:00:16,468 --> 00:00:19,754
Öte yandan diğer bir sebep ise, aslında

6
00:00:19,754 --> 00:00:21,767
inanılmaz matematikçi olmalarıdır.

7
00:00:21,767 --> 00:00:25,292
Bilim insanları bu küçük böceklerin 
açıları hesaplayabildiğini

8
00:00:25,292 --> 00:00:28,692
hatta dünyanın yuvarlaklığını 
algılayabildiğini iddia ediyor.

9
00:00:28,692 --> 00:00:31,252
Ancak bal arısı yaşamının 
en önemli yönünün ardında

10
00:00:31,252 --> 00:00:34,961
belirli bir matematik 
dehası vardır: kovan.

11
00:00:34,961 --> 00:00:38,954
İnsanlar gibi, arıların da yaşamak için 
yemeğe ve barınağa ihtiyaçları vardır.

12
00:00:38,954 --> 00:00:41,032
Kovan, arıların sadece evi değil,

13
00:00:41,032 --> 00:00:43,731
aynı zamanda balı koydukları depolarıdır.

14
00:00:43,731 --> 00:00:46,433
Hayati önemi olduğundan

15
00:00:46,433 --> 00:00:49,793
arılar kovanı muazzam bir 
mimari zekayla kurmak zorundalar.

16
00:00:49,793 --> 00:00:52,616
Herhangi bir peteği incelediğinizde

17
00:00:52,616 --> 00:00:54,092
iç içe geçmiş altıgen veya

18
00:00:54,092 --> 00:00:57,305
altı kenardan oluştuğunu görebilirsiniz.

19
00:00:58,175 --> 00:00:59,686
O kadar çeşit içinde,

20
00:00:59,686 --> 00:01:02,038
neden bu şekli seçmişler?

21
00:01:02,038 --> 00:01:04,652
Anlamak için arı gibi düşünmelisiniz.

22
00:01:04,817 --> 00:01:08,091
Arılar, kolonilerinin yaşaması için 
güvenli yere ihtiyaç duyar.

23
00:01:08,362 --> 00:01:10,227
Benzer şekilde, toplanan nektarı

24
00:01:10,227 --> 00:01:13,085
olgunlaşıp bal olana kadar

25
00:01:13,085 --> 00:01:14,585
tutabilecekleri yer de lazım.

26
00:01:14,595 --> 00:01:18,217
Bu da büyük bir alan ihtiyacı doğuruyor.

27
00:01:18,519 --> 00:01:22,060
İyi bir çözüm, bir arının sığması 
için yeterince büyük olan

28
00:01:22,060 --> 00:01:24,680
küçük depolama birimleri 
veya hücreler inşa etmektir,

29
00:01:24,680 --> 00:01:27,877
bu da nektarın depolandığı 
kaplar olarak ikiye katlanabilir:

30
00:01:28,361 --> 00:01:30,650
Arıların kendi bal kavanozları.

31
00:01:30,650 --> 00:01:34,558
Sonra bu hücrelerin neyden 
yapılacağına karar vermek gerek.

32
00:01:34,558 --> 00:01:37,484
Arıların bir şeyleri tutabilecekleri
gagaları veya kolları yok

33
00:01:37,484 --> 00:01:39,788
ancak balmumu üretebilirler.

34
00:01:40,030 --> 00:01:43,412
Olay şu ki, bunu üretmeleri 
için çok çalışmaları gerek.

35
00:01:43,412 --> 00:01:45,939
Arıların, 28 gram balmumu için

36
00:01:45,939 --> 00:01:48,618
226 gram bal tüketmeleri gerek.

37
00:01:48,618 --> 00:01:50,386
Bunun boşa gitmesini istemiyorlar.

38
00:01:50,386 --> 00:01:53,032
Yani, öyle bir dizayna ihtiyaçları var ki

39
00:01:53,032 --> 00:01:55,302
az miktarda balmumu kullanarak

40
00:01:55,302 --> 00:01:57,578
çok miktarda bal saklayabilsinler.

41
00:01:57,578 --> 00:01:59,065
Hangi şekil iş görür?

42
00:01:59,065 --> 00:02:01,133
Bütün arıların mimarlık okuduğunu

43
00:02:01,133 --> 00:02:03,643
ve matematik dersine 
girdiklerini düşünün.

44
00:02:04,153 --> 00:02:06,681
Diyelim ki şöyle bir soru sorsunlar;

45
00:02:06,681 --> 00:02:10,011
"Hangi şekil en az miktarda 
balmumu kullanarak

46
00:02:10,011 --> 00:02:12,418
en çok bal saklamamızı sağlar?"

47
00:02:12,418 --> 00:02:14,007
Hocaları da cevap verir,

48
00:02:14,007 --> 00:02:16,686
"Aradığınız şekil daire."

49
00:02:16,686 --> 00:02:19,362
Arılar da deneme şantiyelerine dönerler

50
00:02:19,362 --> 00:02:23,047
ve dairesel hücreler kullanarak
peteklerini inşa etmeye başlarlar.

51
00:02:23,047 --> 00:02:25,590
Bir süre sonra, bazıları dizaynlarında

52
00:02:25,590 --> 00:02:27,259
bir sorun olduğunu düşünebilir:

53
00:02:27,259 --> 00:02:29,837
hücreler arasında oluşan küçük boşluklar.

54
00:02:29,837 --> 00:02:32,508
"Oraya sığamayız bile!
Alan boşa gitti!"

55
00:02:32,508 --> 00:02:34,103
diye düşünebilirler.

56
00:02:34,103 --> 00:02:35,952
Geometri dersini umursamayarak

57
00:02:35,952 --> 00:02:38,229
ve olayı kendileri hallederek,

58
00:02:38,229 --> 00:02:39,921
kovan dizaynını tekrar çizmek için

59
00:02:39,921 --> 00:02:42,147
arılar düşünmeye başlar.

60
00:02:42,147 --> 00:02:43,719
Biri üçgeni önerir,

61
00:02:43,719 --> 00:02:47,319
"Üçgeni kullanabiliriz. Bakın!
Birlikte çok iyi duruyorlar."

62
00:02:47,319 --> 00:02:49,950
Başka biri kare önerir.

63
00:02:49,950 --> 00:02:52,035
Sonunda, üçüncü bir arı çıkar ve der ki,

64
00:02:52,035 --> 00:02:55,305
"Beşgen işe yaramaz gibi 
ama altıgen iyi duruyor!"

65
00:02:55,305 --> 00:02:58,081
En az balmumu kullanarak en çok balı

66
00:02:58,081 --> 00:03:00,553
saklayabileceğimiz şekli istiyoruz.

67
00:03:00,553 --> 00:03:02,990
Evet, bence o şekil altıgen."

68
00:03:02,990 --> 00:03:04,175
"Neden?"

69
00:03:04,175 --> 00:03:06,281
"Diğerlerinden daha çok daireye benziyor."

70
00:03:06,281 --> 00:03:08,072
"Nasıl emin olabiliriz?"

71
00:03:08,072 --> 00:03:10,902
Bunun için, çalışkan 
mimar böcekler üçgen,

72
00:03:10,902 --> 00:03:14,527
kare ve altıgenin alanlarını hesapladılar

73
00:03:14,804 --> 00:03:17,002
ve altıgenin aslında onlara en fazla

74
00:03:17,002 --> 00:03:19,701
depolama alanını veren
şekil olduğunu buldular.

75
00:03:20,251 --> 00:03:23,389
İdeal boyutu kararlaştırıp işe koyuldular.

76
00:03:23,389 --> 00:03:26,229
Günümüzde arıların kendi 
markası olan petekler,

77
00:03:26,229 --> 00:03:28,670
muhtemelen evrensel tarihin

78
00:03:28,670 --> 00:03:31,611
uzun dönemleri boyu süren
bu deneme yanılmanın sonucudur.

79
00:03:31,611 --> 00:03:33,363
Neyse ki, bunlara değdi.

80
00:03:33,363 --> 00:03:34,664
İstediğiniz kovana bakın --

81
00:03:34,664 --> 00:03:37,063
koruyucu gözlükler ve kıyafetle tabii --

82
00:03:37,063 --> 00:03:40,826
sonucu siz de göreceksiniz:
derli toplu bir bal peteği,

83
00:03:40,826 --> 00:03:43,812
her mimarın hayali.