1
00:00:00,785 --> 00:00:03,840
Buraya gelirken,

2
00:00:03,840 --> 00:00:07,542
uçuş boyunca, yanımdaki yolcu ile aramızda

3
00:00:07,542 --> 00:00:09,585
ilginç bir konuşma geçti.

4
00:00:09,585 --> 00:00:14,113
Bana: "Görünüşe göre
Birleşik Devletler'de iş kalmamış

5
00:00:14,113 --> 00:00:16,481
çünkü kafalarından iş uyduruyorlar;

6
00:00:16,481 --> 00:00:22,743
kedi psikologu, köpeklere fısıldayan adam,
kasırga avcıları." dedi.

7
00:00:22,743 --> 00:00:25,560
Birkaç saniye sonra, bana sordu:

8
00:00:25,560 --> 00:00:27,812
"Peki sen ne iş yaparsın?"

9
00:00:27,812 --> 00:00:30,505
Ben de: "Barış elçisiyim?" dedim.

10
00:00:30,505 --> 00:00:32,985
(Gülüşmeler)

11
00:00:34,925 --> 00:00:39,352
Her gün, kadınların seslerini yükseltmek

12
00:00:39,352 --> 00:00:42,450
ve barış süreçleri ve çatışma çözümündeki

13
00:00:42,450 --> 00:00:47,509
katkılarını ve deneyimlerini
vurgulamak için çalışıyorum

14
00:00:47,509 --> 00:00:50,288
ve işim gereği

15
00:00:50,288 --> 00:00:56,464
kadınların dünya çapında
katılımlarını sağlamanın tek yolu

16
00:00:56,464 --> 00:00:59,330
dini aslına döndürmektir.

17
00:00:59,330 --> 00:01:03,394
Bu mesele benim için hayati önem taşıyor.

18
00:01:03,394 --> 00:01:07,805
Genç Müslüman bir kadın olarak,
inancımla çok gurur duyuyorum.

19
00:01:07,805 --> 00:01:12,070
Her gün işimi yapmam için
bana güç ve inanç veriyor.

20
00:01:12,070 --> 00:01:15,299
Burada sizin önünüzde
olabilmemin nedeni de o.

21
00:01:15,909 --> 00:01:21,133
Fakat sadece benim değil,
tüm büyük dünya inanışları adına yapılan


22
00:01:21,133 --> 00:01:25,661
zararları da görmezden gelemem.

23
00:01:25,661 --> 00:01:30,165
Dini metinlerin yanlış temsil edilmesi
ve suistimal edilmesi

24
00:01:30,165 --> 00:01:34,764
sosyal ve kültürel kurallarımızı,
yasalarımızı,

25
00:01:34,764 --> 00:01:36,620
günlük yaşantılarımızı etkiledi,

26
00:01:36,620 --> 00:01:40,474
ve öyle bir noktaya geldi ki
artık onları tanımıyoruz.

27
00:01:40,804 --> 00:01:45,490
Ailem 1980'li yılların başında Kuzey Afrika, Libya'dan

28
00:01:45,490 --> 00:01:47,254
Kanada'ya geldi

29
00:01:47,254 --> 00:01:51,100
ve ben 11 çocuğun ortancasıyım.

30
00:01:51,100 --> 00:01:52,431
Evet, 11.

31
00:01:53,431 --> 00:01:55,589
Fakat büyürken gördüm ki anne ve babam

32
00:01:55,589 --> 00:01:59,165
ikisi de mütedeyyin insanlardı,

33
00:01:59,165 --> 00:02:01,905
bahşettikleri için Allah'a
dua ve şükür ediyorlardı

34
00:02:01,905 --> 00:02:06,664
yani benim için, tabi diğerleri için de.
(Gülüşmeler)

35
00:02:06,664 --> 00:02:09,822
Kibar, komik ve sabırlılardı,

36
00:02:09,822 --> 00:02:16,161
sınırsız bir sabırdı, 11 çocuk sahibi olunca
öyle olmak zorundaydı.

37
00:02:16,161 --> 00:02:18,181
Ve adaletlilerdi.

38
00:02:18,181 --> 00:02:22,895
Hiçbir zaman geleneksel
bir din anlayışına tabi tutulmadım.

39
00:02:22,895 --> 00:02:24,961
Nasıl davranmam bekleniyorsa

40
00:02:24,961 --> 00:02:27,410
o şekilde davranıldım.

41
00:02:27,740 --> 00:02:32,177
Bana hiçbir zaman Tanrı'nın
cinsiyetine göre yargıladığı öğretilmedi.

42
00:02:32,647 --> 00:02:39,209
Anne ve babamın Tanrı'yı merhametli ve
hayırlı bir arkadaş ve sağlayıcı

43
00:02:39,209 --> 00:02:42,143
olarak görmeleri dünyaya 
bakışımı şekillendirdi.

44
00:02:42,143 --> 00:02:46,970
Tabii ki, yetişme tarzımın
daha başka faydaları da oldu.

45
00:02:46,970 --> 00:02:51,722
11 çocuktan biri olmak Diplomasi 
101 demekti. (Gülüşmeler)

46
00:02:52,592 --> 00:02:55,169
Bugüne kadar, hangi okula 
gittiğim soruldu,

47
00:02:55,169 --> 00:02:57,652
mesela: "Kennedy
Devlet Okulu'na gittin mi?"

48
00:02:57,652 --> 00:02:59,558
ve ben de onlara bakıp: "Hayır,

49
00:02:59,558 --> 00:03:02,367
Uluslararası İlişkiler Murabit 
Okuluna gittim."

50
00:03:02,367 --> 00:03:08,195
Çok özel bir okul. Oraya gitmek için
annemle konuşmanız gerekiyor.

51
00:03:08,195 --> 00:03:10,331
Şansınıza, o da burada.

52
00:03:11,879 --> 00:03:16,368
Fakat 11 çocuktan biri ve
10 kardeşe sahip olmak

53
00:03:16,368 --> 00:03:20,600
size güç yapısı ve müttefiklik
hakkında çok şey öğretiyor.

54
00:03:20,600 --> 00:03:23,403
Size odaklanmayı öğretir;
hızlı veya az konuşmalısın

55
00:03:23,403 --> 00:03:25,911
çünkü daima sözün kesilir.

56
00:03:25,911 --> 00:03:28,767
Size mesajlaşmanın önemini öğretir.

57
00:03:28,767 --> 00:03:32,993
İstediğiniz cevabı almak için
soruyu doğru şekilde sormalısınız

58
00:03:32,993 --> 00:03:37,172
ve barışı sağlamak için
doğru şekilde hayır demelisiniz.

59
00:03:37,172 --> 00:03:41,444
Fakat büyürken öğrendiğim en önemli ders

60
00:03:41,444 --> 00:03:44,974
masada olmanın önemiydi.

61
00:03:44,974 --> 00:03:49,515
Annemin en sevdiği lambası kırıldığında,
bunu nasıl ve kimin yaptığını bulmaya

62
00:03:49,515 --> 00:03:53,334
çalışırken yanında olmalıydım
çünkü kendimi savunmalıydım

63
00:03:53,334 --> 00:03:57,117
çünkü savunmazsan, parmak size doğrultulur

64
00:03:57,117 --> 00:03:59,741
ve haberin olmadan ceza alırsın.

65
00:03:59,741 --> 00:04:03,018
Tabii ki, deneyime dayalı konuşmuyorum.

66
00:04:04,338 --> 00:04:09,750
2005 yılında, 15 yaşındayken,
liseyi bitirdim ve taşındım.

67
00:04:09,750 --> 00:04:12,240
Kanada, Saskatoon'dan

68
00:04:12,240 --> 00:04:16,319
Zaviye'ye, çok geleneksel bir şehir olan

69
00:04:16,319 --> 00:04:18,711
ailemin Libya'daki şehrine taşındım.

70
00:04:18,711 --> 00:04:23,530
Unutmayın, daha önce Libya'ya
sadece tatil için gittim

71
00:04:23,530 --> 00:04:27,906
ve yedi yaşında bir kız için
büyülü bir yerdi.

72
00:04:27,906 --> 00:04:32,898
Dondurma, sahilde gezi ve
çok heyecanlı akrabalar demekti.

73
00:04:33,468 --> 00:04:38,470
Gördüm ki 15 yaşındaki genç
bir bayan için durum aynı değilmiş.

74
00:04:38,470 --> 00:04:44,438
Hızlı bir şekilde dinin
kültürel bir yüzüyle tanıştırıldım.

75
00:04:44,438 --> 00:04:48,896
Haram -yani dinde yasak olan-

76
00:04:48,896 --> 00:04:52,402
ve ayıp -yani kültürel olarak uygunsuz-
kelimeleri

77
00:04:52,402 --> 00:04:55,118
yalan yanlış yer değiştirdi

78
00:04:55,118 --> 00:04:59,437
ve sanki aynı şeyi ifade ediyor
ve aynı sonuçlara varıyordu.

79
00:04:59,437 --> 00:05:04,174
Ve kendimi sınıf
arkadaşlarıyla ve meslektaşlar,

80
00:05:04,174 --> 00:05:07,610
profesörler, arkadaşlar, hatta
akrabalarla konuşuyor halde buldum.

81
00:05:07,610 --> 00:05:12,393
Benim kendi kurallarımı ve kendi
niyetlerimi sorgulamaya başladılar.

82
00:05:12,393 --> 00:05:15,923
Ailemin bana sağladığı altyapıya rağmen

83
00:05:15,923 --> 00:05:20,218
kendimi inancımdaki kadının
rolünü sorgularken buldum.

84
00:05:20,218 --> 00:05:24,397
Böylece Uluslararası İlişkiler
Murabit Okulunda

85
00:05:24,397 --> 00:05:27,137
çok derin tartışmaya girdik.

86
00:05:27,137 --> 00:05:32,632
Bir numaralı kural araştırmanı yapmaktır
ve ben de öyle yaptım.

87
00:05:32,640 --> 00:05:36,425
İnancımda politik, ekonomik

88
00:05:36,425 --> 00:05:40,442
hatta askeri alanda lider olan, yenilikçi,

89
00:05:40,442 --> 00:05:43,994
güçlü kadınları bulmanın

90
00:05:43,994 --> 00:05:47,360
bu kadar kolay olması beni şaşırttı.

91
00:05:47,360 --> 00:05:50,751
Hatice (r.a.), İslami hareketi 
doğuş döneminde

92
00:05:50,751 --> 00:05:52,412
finanse etmiş.

93
00:05:52,562 --> 00:05:55,007
O olmasaydı burada olmazdık.

94
00:05:55,627 --> 00:05:58,274
Peki neden onu öğrenmiyorduk?

95
00:05:58,274 --> 00:06:01,195
Neden bu kadınları tanımıyoruz?

96
00:06:01,195 --> 00:06:03,986
Neden kadınlar inancımızın
öğretilerinden daha öncesine ait

97
00:06:03,986 --> 00:06:06,656
konumlara düşürülüyor?

98
00:06:06,656 --> 00:06:08,931
Ve eğer Tanrı'nın gözünde eşitsek,

99
00:06:08,931 --> 00:06:12,033
erkeklerin gözünde neden değiliz?

100
00:06:12,623 --> 00:06:17,690
Bana göre, mesele
çocukken öğrendiklerime dönüyor.

101
00:06:18,350 --> 00:06:22,022
Karar verici, mesajı kontrol eden kişi,

102
00:06:22,022 --> 00:06:24,604
masada oturuyor

103
00:06:24,604 --> 00:06:29,504
ve ne yazık ki,
her bir dünya inancında

104
00:06:29,504 --> 00:06:32,150
o kişiler kadınlar değil.

105
00:06:32,150 --> 00:06:35,192
Dini kurumlar erkek egemenliğinde

106
00:06:35,192 --> 00:06:37,143
ve erkek liderliği ile çalışır

107
00:06:37,143 --> 00:06:40,579
ve istedikleri gibi politika üretiyorlar.

108
00:06:40,579 --> 00:06:44,402
ve biz sistemi baştan aşağı
değiştirene kadar

109
00:06:44,402 --> 00:06:47,939
kadınların ekonomik
ve politik katılımlarını

110
00:06:47,939 --> 00:06:50,405
gerçekçi bir şekilde umamayız.

111
00:06:51,515 --> 00:06:54,626
Zeminimiz bozuldu.

112
00:06:55,526 --> 00:07:00,778
Annem der ki, eğik bir zemine
düz bir ev inşa edemezsin.

113
00:07:02,521 --> 00:07:09,130
2011 yılında, Libya devrimi başladı
ve ailem ön saflardaydı.

114
00:07:09,580 --> 00:07:12,644
Ve savaşta şu şaşırtıcı şey olur;

115
00:07:12,644 --> 00:07:15,773
kültürel bir değişim, çok geçici.

116
00:07:15,773 --> 00:07:18,844
Ve ilk defa, buna katılmanın
benim için makul olmasından öte

117
00:07:18,844 --> 00:07:21,816
yüreklendirilmiş hissettim.

118
00:07:21,816 --> 00:07:24,161
Bu talep edildi.

119
00:07:24,161 --> 00:07:27,170
Ben ve diğer kadınlar
masada bir yer buldu.

120
00:07:27,170 --> 00:07:30,569
Birbirimizin veya bir
medyumun elini tutmuyorduk.

121
00:07:30,569 --> 00:07:32,427
Karar vermenin bir parçasıydık.

122
00:07:32,427 --> 00:07:35,160
Bilgi paylaşımıydık.
Önemliydik.

123
00:07:35,840 --> 00:07:40,890
Ve bu değişimin kalıcı olmasını
istedim ve buna ihtiyacım vardı.

124
00:07:42,342 --> 00:07:45,128
Gördük ki o kadar kolay değilmiş.

125
00:07:45,128 --> 00:07:49,110
Sadece birkaç hafta sonra
daha önce birlikte çalıştığım kadınlar

126
00:07:49,110 --> 00:07:52,060
önceki rollerine geri dönüyorlardı

127
00:07:52,060 --> 00:07:55,275
ve çoğu da savunma olarak
kutsal metni kullanan

128
00:07:55,275 --> 00:07:58,177
dini ve politik liderlerin

129
00:07:58,177 --> 00:08:02,171
teşvik sözleriyle buna mecbur bırakıldı.

130
00:08:02,449 --> 00:08:06,000
Görüşlerine bu şekilde destek buldular.

131
00:08:07,080 --> 00:08:12,317
O yüzden, ilk olarak, kadınların siyasi ve
ekonomik olarak güçlenmesine odaklandım.

132
00:08:12,317 --> 00:08:15,823
Bunun kültürel ve sosyal değişime
yol açacağını düşündüm.

133
00:08:15,823 --> 00:08:20,165
Birazcık oldu, ama çok değil.

134
00:08:20,165 --> 00:08:24,530
Onların savunmasını hücum olarak
kullanmaya karar verdim

135
00:08:24,530 --> 00:08:29,174
ve Kutsal kitabı vurgulamaya ve
ondan alıntı yapmaya başladım.

136
00:08:29,174 --> 00:08:32,286
2012 ve 2013 yıllarında,

137
00:08:32,286 --> 00:08:36,221
organizasyonum Libya'daki
en yaygın kampanyaya liderlik yaptı.

138
00:08:36,221 --> 00:08:40,997
Evlere, okullara ve üniversitelere,
hatta camilere gittik.

139
00:08:40,997 --> 00:08:43,279
50.000 kişiyle direkt olarak

140
00:08:43,279 --> 00:08:47,343
ve yüz binlercesi ile de reklam panoları,
televizyon ve radyo reklamları

141
00:08:47,343 --> 00:08:50,130
ve posterler aracılığı ile konuştuk.

142
00:08:50,130 --> 00:08:53,194
Ve merak ediyorsunuzdur nasıl 
olur da bir kadın hakları

143
00:08:53,194 --> 00:08:56,166
organizasyonu daha önce bizim 
varlığımıza karşı olan

144
00:08:56,166 --> 00:08:58,111
toplumlarda bunu yapabildi.

145
00:08:59,701 --> 00:09:02,170
Kutsal metni kullandım.

146
00:09:02,170 --> 00:09:06,750
Kur'an'dan ayetler ve
Peygamberin sözlerini,

147
00:09:07,420 --> 00:09:11,525
onun sözleri olan
şu gibi hadisleri kullandım:

148
00:09:11,525 --> 00:09:14,341
"Sizin en hayırlınız
ailesine en iyi davranandır."

149
00:09:14,961 --> 00:09:18,098
"Kardeşinin başkasını 
ezmesine izin verme."

150
00:09:18,978 --> 00:09:23,993
İlk defa, yerel toplum imamlarının
yaptığı Cuma vaazlarında

151
00:09:23,993 --> 00:09:26,478
kadınların hakları anlatıldı.

152
00:09:26,478 --> 00:09:30,076
Aile içi şiddet gibi
tabu meselelerini konuştular.

153
00:09:30,656 --> 00:09:33,620
İlkeler değişti.

154
00:09:34,080 --> 00:09:37,205
Belli toplumlarda,
daha ileri gitmek zorunda kaldık.

155
00:09:37,205 --> 00:09:41,106
Dedik ki: "Din alimleri
tarafından yazılmadığı için

156
00:09:41,106 --> 00:09:45,192
Uluslararası İnsan
Hakları Bildirgesine karşısınız.

157
00:09:45,192 --> 00:09:49,975
Halbuki, aynı prensipler
bizim kitabımızda da var."

158
00:09:49,975 --> 00:09:53,746
Gerçekten, Birleşmiş Milletler
bizi kopyaladı.

159
00:09:55,931 --> 00:09:57,644
Mesajı değiştirerek,


160
00:09:57,644 --> 00:10:02,899
Libya'da kadın haklarını destekleyen
alternatif bir anlatım sağlayabildik.

161
00:10:03,349 --> 00:10:06,781
Bu artık uluslararası kopyalanan bir şey

162
00:10:08,221 --> 00:10:12,590
ve bunun kolay olmadığını söylüyorsam,
inanın bana, hiç değil.

163
00:10:12,590 --> 00:10:16,421
Liberaller dini kullandığınızı ve kötü bir
muhafazakar olduğunuzu söyleyecektir.

164
00:10:16,421 --> 00:10:19,904
Muhafazakarlar sizi
rengarenk şeylerle çağıracaktır.

165
00:10:19,904 --> 00:10:23,990
"Ailen senden utanç duyuyor olmalı."
gibi sözlerden

166
00:10:23,990 --> 00:10:26,100
-yanlış; onlar benim en büyük hayranlarım-

167
00:10:26,100 --> 00:10:28,611
"Seneye çıkamazsın." 
gibi sözler duydum

168
00:10:28,611 --> 00:10:31,274
-yine yanlış, çünkü çıktım.

169
00:10:32,674 --> 00:10:34,810
Ve hâlâ kadın

170
00:10:34,810 --> 00:10:41,231
hakları ve dinin birbirini dışlayan şeyler
olmadığına güçlü bir şekilde inanıyorum.

171
00:10:42,291 --> 00:10:45,033
Fakat masada olmak zorundayız.

172
00:10:45,723 --> 00:10:49,856
Pozisyonumuzdan vazgeçmeyi bırakmalıyız
çünkü sessiz kalarak

173
00:10:49,856 --> 00:10:55,387
dünya çapında kadın zulmüne
ve istismarına izin veriyoruz.

174
00:10:56,257 --> 00:10:58,842
Kadın haklarıyla ve

175
00:10:58,842 --> 00:11:02,627
bomba ve savaşların aşırıcılığıyla
mücadele edeceğimizi söyleyerek

176
00:11:02,627 --> 00:11:05,566
bu sorunları ele alması gereken
yerel toplulukların

177
00:11:05,566 --> 00:11:09,105
tamamen belini bükeriz.
Böylece sürdürülebilir hale gelir.

178
00:11:11,496 --> 00:11:16,570
Kolay değil, bozulmuş
dini algı ile mücadele etmek.

179
00:11:16,930 --> 00:11:21,770
Hakaret, alay ve tehditlerden
payınıza düşeni alacaksınız.

180
00:11:22,380 --> 00:11:24,216
Fakat bunu yapmak zorundayız.

181
00:11:24,216 --> 00:11:28,957
insan hakları mesajını,
inancımızın prensiplerini

182
00:11:28,957 --> 00:11:31,604
ihya etmek için başka seçeneğimiz yok.

183
00:11:31,604 --> 00:11:34,367
Bizim için değil,
ailenizdeki kadınlar için değil,

184
00:11:34,367 --> 00:11:36,317
bu odadaki kadınlar için değil,

185
00:11:36,317 --> 00:11:39,491
dışarıdaki kadınlar için de değil,

186
00:11:39,491 --> 00:11:42,997
kadınların katılımıyla dönüşebilecek

187
00:11:42,997 --> 00:11:45,314
toplumlar için.

188
00:11:45,884 --> 00:11:48,391
Ve bunu yapabilmemizin tek yolu,

189
00:11:48,391 --> 00:11:50,179
tek seçeneğimiz,

190
00:11:50,179 --> 00:11:53,709
masada olmak ve orada kalmak.

191
00:11:53,709 --> 00:11:56,332
Teşekkür ederim.

192
00:11:56,332 --> 00:11:59,911
(Alkışlar)