0:00:00.785,0:00:03.170
In het vliegtuig op weg hier naartoe

0:00:03.420,0:00:08.482
had ik een interessant gesprek[br]met de passagier naast mij.

0:00:09.415,0:00:13.833
Hij zei: "Het lijkt wel alsof er[br]in de VS niet genoeg banen zijn,

0:00:14.093,0:00:16.241
want ze verzinnen[br]allerlei nieuwe functies:

0:00:16.481,0:00:20.023
kattenpsycholoog, hondenfluisteraar,

0:00:20.273,0:00:21.853
tornadojager."

0:00:23.143,0:00:25.320
Even later vroeg hij aan mij:

0:00:25.560,0:00:27.532
"Wat doe jij eigenlijk voor werk?"

0:00:28.262,0:00:29.975
En ik zei: "Vredestichter?"

0:00:30.235,0:00:32.715
(Gelach)

0:00:34.925,0:00:39.182
In mijn dagelijks werk[br]versterk ik de stem van vrouwen

0:00:39.482,0:00:42.020
en benadruk ik hun ervaringen

0:00:42.250,0:00:46.589
en hun deelname aan vredesprocessen[br]en bij het oplossen van conflicten.

0:00:47.999,0:00:51.768
Door mijn werk heb ik geleerd

0:00:52.038,0:00:56.214
dat de enige manier om ervoor te zorgen[br]dat vrouwen wereldwijd mee kunnen doen,

0:00:56.464,0:00:58.510
is door het terugeisen van religie.

0:00:59.530,0:01:02.844
Dit is van vitaal belang voor mij.

0:01:03.394,0:01:06.885
Als jonge moslima[br]ben ik trots op mijn geloof.

0:01:07.805,0:01:11.760
Het geeft me de kracht en de overtuiging[br]om elke dag mijn werk te doen.

0:01:12.040,0:01:14.689
Het is de reden dat ik hier[br]voor jullie kan staan.

0:01:15.909,0:01:20.983
Maar ik kan niet om de schade heen[br]die is aangericht in naam van religie,

0:01:21.273,0:01:24.901
niet alleen in naam van mijn religie,[br]maar van alle religies in de wereld.

0:01:25.561,0:01:30.095
De misinterpretatie, het misbruik en de[br]manipulatie van religieuze geschriften

0:01:30.365,0:01:33.404
heeft grote invloed op onze sociale[br]en culturele normen,

0:01:33.694,0:01:36.360
op onze wetten, op ons dagelijks leven,

0:01:36.620,0:01:39.904
zo erg zelfs, dat we soms[br]onze godsdienst niet meer herkennen.

0:01:40.804,0:01:44.730
Mijn ouders zijn verhuisd[br]van Libië, Noord-Afrika, naar Canada

0:01:44.980,0:01:47.054
in het begin van de jaren tachtig.

0:01:47.574,0:01:50.180
Ik ben de middelste van 11 kinderen.

0:01:51.100,0:01:52.431
Ja, 11.

0:01:53.431,0:01:55.589
Ik zag mijn ouders,

0:01:55.839,0:01:58.895
beiden gelovige en spirituele mensen,

0:01:59.165,0:02:01.575
bidden en God danken voor hun zegeningen,

0:02:01.825,0:02:05.554
met name ik natuurlijk,[br]maar er waren er meer.

0:02:06.434,0:02:09.572
Zij waren lief en grappig en geduldig,

0:02:09.822,0:02:15.421
oneindig geduldig, zoals je moet zijn [br]als je 11 kinderen hebt.

0:02:16.051,0:02:17.481
Ze waren rechtvaardig.

0:02:18.101,0:02:22.275
Ik werd nooit onderworpen aan religie[br]vanuit een cultureel gezichtspunt.

0:02:22.705,0:02:24.601
Ik werd hetzelfde behandeld,

0:02:24.811,0:02:27.030
van mij werd hetzelfde verwacht.

0:02:27.480,0:02:31.607
Ik heb nooit geleerd dat God[br]anders oordeelt op basis van geslacht.

0:02:32.647,0:02:37.999
De manier waarop mijn ouders God zagen,[br]als een barmhartige, behulpzame vriend,

0:02:38.289,0:02:41.573
vormde de wijze waarop ik[br]naar de wereld keek.

0:02:42.993,0:02:46.530
Natuurlijk had mijn opvoeding[br]nog meer voordelen.

0:02:46.970,0:02:50.622
Eén van de 11 zijn,[br]is een basiscursus diplomatie.

0:02:50.912,0:02:52.322
(Gelach)

0:02:52.592,0:02:55.109
Nog steeds word ik gevraagd[br]waar ik naar school ging.

0:02:55.259,0:02:57.352
"Zat je op de Kennedy[br]School of Government?"

0:02:57.532,0:02:58.918
Dan zeg ik: "Nee,

0:02:59.088,0:03:02.367
ik ging naar de Murabit School[br]voor Internationale Betrekkingen."

0:03:03.017,0:03:04.895
Het is enorm exclusief.

0:03:05.375,0:03:07.885
Je moet met mijn moeder praten[br]om erop te komen.

0:03:08.195,0:03:10.331
Gelukkig is ze hier vandaag.

0:03:11.879,0:03:16.158
Eén van de 11 zijn[br]en 10 broertjes en zusjes hebben,

0:03:16.328,0:03:19.790
leert je veel over machtsstructuren[br]en bondgenootschappen.

0:03:20.140,0:03:23.033
Het leert je scherpte; [br]snel praten of minder zeggen,

0:03:23.303,0:03:25.521
want je wordt altijd in de rede gevallen.

0:03:25.911,0:03:28.287
Het leert je het belang van een boodschap.

0:03:28.667,0:03:32.673
Je moet vragen op de juiste manier stellen[br]om de antwoorden te krijgen die je wilt

0:03:32.993,0:03:36.332
en je moet op de juiste manier nee zeggen[br]om de vrede te bewaren.

0:03:37.172,0:03:41.014
Maar de belangrijkste les[br]die ik leerde toen ik opgroeide,

0:03:41.324,0:03:44.324
was het belang van aan tafel zitten.

0:03:44.784,0:03:46.584
Als mijn moeders favoriete lamp brak,

0:03:46.824,0:03:50.505
moest ik er zijn als zij wilde achterhalen[br]hoe en wie dit gedaan had,

0:03:50.775,0:03:52.704
want ik moest mezelf verdedigen.

0:03:54.024,0:03:56.757
Als je dat niet doet,[br]dan wordt er naar jou gewezen.

0:03:57.117,0:03:59.371
Voordat je het weet, krijg je huisarrest.

0:03:59.661,0:04:02.728
Ik spreek natuurlijk niet uit ervaring.

0:04:04.338,0:04:09.190
Toen ik 15 was, in 2005, maakte ik [br]de middelbare school af en verhuisde

0:04:09.450,0:04:11.700
van Canada, Saskatoon,

0:04:12.000,0:04:15.929
naar Zawiya, de geboorteplaats [br]van mijn ouders in Libië,

0:04:16.209,0:04:18.081
een heel traditionele stad.

0:04:18.711,0:04:22.610
Bedenk dat ik alleen maar[br]in Libië op vakantie was geweest.

0:04:23.530,0:04:27.366
Als zevenjarig meisje was het magisch.

0:04:27.816,0:04:32.488
Het betekende tripjes naar het strand[br]en ijsjes en enthousiaste familieleden.

0:04:33.468,0:04:37.700
Als 15-jarige jonge vrouw[br]blijkt het heel anders te zijn.

0:04:38.470,0:04:44.078
Ik maakte al snel kennis[br]met het culturele aspect van godsdienst.

0:04:44.788,0:04:48.646
De woorden 'haram'[br]-- religieus verboden --

0:04:48.896,0:04:52.402
en 'aib'[br]-- cultureel onfatsoenlijk --

0:04:52.712,0:04:54.828
werden slordig door elkaar gebruikt,

0:04:55.118,0:04:58.817
alsof ze hetzelfde betekenden[br]en dezelfde consequenties hadden.

0:04:59.437,0:05:03.924
Tijdens de vele gesprekken[br]met mijn klasgenoten,

0:05:04.174,0:05:07.350
collega's, leraren, vrienden[br]en zelfs familieleden,

0:05:07.610,0:05:11.273
begon ik aan mijn eigen regels[br]en ambities te twijfelen.

0:05:12.393,0:05:15.753
Zelfs met de basis die mijn ouders [br]voor mij gelegd hadden,

0:05:16.023,0:05:19.588
begon ik te twijfelen over de rol[br]van vrouwen in mijn geloof.

0:05:21.348,0:05:24.157
Op de Murabit School voor[br]Internationale Betrekkingen

0:05:24.347,0:05:26.557
is debatteren erg belangrijk.

0:05:27.447,0:05:31.842
Regel één is dat je je huiswerk[br]moet doen. Dat deed ik.

0:05:32.640,0:05:36.135
Ik was verbaasd hoe makkelijk het was

0:05:36.425,0:05:40.132
om vrouwen te vinden[br]in mijn geloof die leiders waren,

0:05:40.442,0:05:43.304
die vernieuwend waren, die sterk waren --

0:05:43.614,0:05:46.530
op politiek, economisch[br]en zelfs op militair gebied.

0:05:47.060,0:05:50.441
Khadija financierde de Moslimbeweging,

0:05:50.611,0:05:52.352
toen het in de kinderschoenen stond.

0:05:52.542,0:05:54.897
We zouden hier niet zijn zonder haar.

0:05:55.837,0:05:58.054
Waarom leerden we dan niet over haar?

0:05:58.274,0:06:00.694
Waarom leerden we niets over deze vrouwen?

0:06:01.115,0:06:03.216
Waarom werden vrouwen[br]verbannen naar functies

0:06:03.376,0:06:06.136
van vóór de geschriften van ons geloof?

0:06:06.636,0:06:08.781
Waarom, als we in de ogen[br]van God gelijk zijn,

0:06:08.941,0:06:11.503
zijn we dat niet in de ogen van mannen?

0:06:12.623,0:06:17.190
Voor mij kwam het allemaal neer[br]op de lessen die ik als kind geleerd had.

0:06:17.990,0:06:21.832
Degene die beslissingen neemt,[br]degene die de boodschap controleert,

0:06:22.122,0:06:23.924
zit aan tafel.

0:06:24.604,0:06:30.894
En in elke wereldgodsdienst[br]zijn dat helaas geen vrouwen.

0:06:32.150,0:06:34.942
Religieuze instellingen worden[br]gedomineerd door mannen

0:06:35.192,0:06:36.873
en geleid door mannen.

0:06:37.143,0:06:39.749
En zij maken beleid naar hun beeltenis.

0:06:41.139,0:06:44.122
Zolang we het systeem[br]niet grondig kunnen veranderen,

0:06:44.372,0:06:48.029
kunnen we niet verwachten dat vrouwen,[br]economisch en politiek gezien,

0:06:48.189,0:06:49.985
volledig kunnen deelnemen.

0:06:51.515,0:06:53.646
Onze basis is stuk.

0:06:55.416,0:07:00.168
Mijn moeder zegt dat je geen recht huis[br]kunt bouwen op een scheve fundering.

0:07:02.721,0:07:08.920
In 2011 brak de Libische revolutie uit[br]en mijn familie zat in de frontlinie.

0:07:09.580,0:07:12.374
Tijdens een oorlog[br]gebeurt er iets waanzinnigs.

0:07:12.594,0:07:15.503
Bijna een culturele verschuiving, [br]maar erg tijdelijk.

0:07:16.203,0:07:19.704
Voor het eerst voelde ik[br]dat het niet alleen werd geaccepteerd,

0:07:19.924,0:07:21.796
maar zelfs aangemoedigd dat ik meedeed.

0:07:21.936,0:07:23.221
Het werd geëist.

0:07:24.471,0:07:26.720
Ik en andere vrouwen[br]kregen een plek aan tafel.

0:07:26.930,0:07:30.259
We hielden niet elkaars handen vast,[br]we waren geen middel.

0:07:30.499,0:07:34.777
We namen deel aan de besluitvorming.[br]We deelden informatie. We waren cruciaal.

0:07:35.840,0:07:39.530
Ik wilde en had het nodig[br]dat deze verandering blijvend was.

0:07:42.342,0:07:44.528
Dat blijkt niet zo eenvoudig te zijn.

0:07:45.388,0:07:48.830
Al binnen een paar weken vielen[br]de vrouwen met wie ik eerder gewerkt had,

0:07:49.080,0:07:51.630
terug in hun eerdere rol.

0:07:52.160,0:07:55.365
De meesten van hen[br]werden hiertoe aangemoedigd

0:07:55.605,0:07:57.967
door religieuze en politieke leiders,

0:07:58.177,0:08:01.941
die veelal ter verdediging [br]de heilige schriften citeerden.

0:08:02.449,0:08:05.630
Zo wonnen ze het volk[br]voor hun opvattingen.

0:08:07.080,0:08:11.537
Eerst richtte ik me op het economisch[br]en politieke versterken van vrouwen.

0:08:12.317,0:08:15.513
Ik dacht dat het zou leiden[br]tot culturele en sociale verandering.

0:08:15.823,0:08:19.595
Het helpt wel een beetje,[br]maar niet veel, zo blijkt.

0:08:20.165,0:08:24.080
Ik besloot hun verdediging[br]als mijn aanval te gebruiken.

0:08:24.530,0:08:28.224
Ik begon ook de islamitische geschriften [br]uit te lichten en te citeren.

0:08:29.174,0:08:32.756
In 2012 en 2013 leidde mijn organisatie

0:08:32.966,0:08:35.881
de grootste en meest wijdverbreide [br]campagne in Libië.

0:08:36.671,0:08:40.507
We kwamen bij mensen thuis, op scholen[br]en universiteiten, en zelfs in moskeeën.

0:08:40.807,0:08:43.129
We spraken rechtstreeks met 50.000 mensen

0:08:43.349,0:08:49.183
en met honderdduizenden via reclameborden,[br]tv-reclames, radioreclames en posters.

0:08:50.320,0:08:53.394
Je vraagt je misschien af hoe[br]een organisatie voor vrouwenrechten

0:08:53.634,0:08:57.856
dit kon doen in gemeenschappen[br]die eerder tegen ons bestaan waren.

0:08:59.701,0:09:01.410
Ik gebruikte de Schrift.

0:09:02.010,0:09:07.040
Ik gebruikte verzen uit de Koran[br]en woorden van de Profeet,

0:09:07.360,0:09:11.215
de Hadith, uitspraken als:

0:09:11.525,0:09:14.361
"Het beste van jou[br]is het beste voor hun familie."

0:09:14.871,0:09:17.598
"Laat je broeder niet[br]een ander onderdrukken."

0:09:18.868,0:09:23.703
Voor het eerst tijdens de vrijdagspreek,[br]voorgegaan door lokale imams,

0:09:23.993,0:09:25.748
werden vrouwenrechten gepromoot.

0:09:26.038,0:09:29.366
Ze stelden taboe-onderwerpen[br]aan de kaak, zoals huiselijk geweld.

0:09:30.656,0:09:32.500
Beleid werd veranderd.

0:09:34.010,0:09:37.335
In sommige gemeenschappen,[br]gingen we zelfs zo ver

0:09:37.635,0:09:40.766
dat we zeiden dat de Verklaring[br]van de Rechten van de Mens,

0:09:41.016,0:09:44.952
waar jullie zo tegen waren omdat het niet [br]door religieuze geleerden is geschreven,

0:09:45.162,0:09:49.315
dat diezelfde principes in ons boek staan.

0:09:49.975,0:09:53.486
Dus de Verenigde Naties hebben ons [br]in feite gewoon gekopieerd.

0:09:55.931,0:09:59.814
Door de boodschap te veranderen,[br]konden we een alternatief bieden

0:10:00.054,0:10:02.549
dat de rechten voor vrouwen[br]in Libië promoot.

0:10:03.349,0:10:07.881
Het wordt nu internationaal gekopieerd,

0:10:08.181,0:10:12.220
waarmee ik niet zeg dat het makkelijk is,[br]geloof me, dat is het niet.

0:10:12.510,0:10:16.311
Liberalen zullen zeggen dat je religie[br]gebruikt en een slechte conservatief bent.

0:10:16.421,0:10:19.574
Conservatieven zullen je[br]allerlei kleurrijke dingen toeroepen.

0:10:19.904,0:10:23.550
Ik heb van alles gehoord, van[br]"je ouders zullen zich voor je schamen"

0:10:23.920,0:10:25.750
-- fout, ze zijn mijn grootste fans --

0:10:25.960,0:10:28.411
tot "je zult je volgende[br]verjaardag niet halen"

0:10:28.621,0:10:30.944
-- weer fout, want die haalde ik wel.

0:10:32.674,0:10:36.220
Ik blijf sterk geloven

0:10:36.440,0:10:40.541
dat vrouwenrechten en geloof[br]elkaar niet uitsluiten.

0:10:42.291,0:10:44.703
Maar we moeten aan tafel blijven.

0:10:45.553,0:10:49.596
We mogen onze plek niet opgeven,[br]want door te zwijgen

0:10:49.936,0:10:55.057
laten we toe dat vrouwen wereldwijd[br]vervolgd en mishandeld blijven worden.

0:10:56.117,0:10:58.502
Door te zeggen dat we[br]voor vrouwenrechten vechten

0:10:58.742,0:11:02.107
en extremisme bestrijden[br]met bommen en oorlog,

0:11:02.497,0:11:06.816
verlammen we lokale gemeenschappen [br]die deze zaken aan de kaak moeten stellen,

0:11:07.136,0:11:09.285
opdat ze duurzaam worden.

0:11:11.496,0:11:15.640
Het is niet makkelijk om de kromme[br]religieuze boodschap uit te dagen.

0:11:16.830,0:11:21.770
Je zult veel beledigingen, spot [br]en bedreigingen te horen krijgen.

0:11:22.300,0:11:23.646
Maar we moeten het doen.

0:11:23.796,0:11:28.577
We kunnen niet anders dan de boodschap[br]van mensenrechten terug te eisen,

0:11:28.887,0:11:30.634
de principes van ons geloof.

0:11:31.514,0:11:32.567
Niet voor onszelf,[br]

0:11:32.707,0:11:36.237
niet voor de vrouwen in jullie gezinnen,[br]niet voor de vrouwen in deze zaal,

0:11:36.367,0:11:38.731
zelfs niet voor vrouwen in het algemeen --

0:11:39.651,0:11:42.737
maar voor samenlevingen [br]die getransformeerd kunnen worden

0:11:42.997,0:11:45.614
door de participatie van vrouwen.

0:11:45.884,0:11:48.111
De enige manier waarop we dat kunnen doen,

0:11:48.391,0:11:49.879
onze enige optie,

0:11:50.099,0:11:53.319
is om aan tafel te zitten en te blijven.

0:11:53.499,0:11:54.622
Dank je wel.

0:11:55.272,0:11:58.051
(Applaus)