1
00:00:06,688 --> 00:00:09,604
لە ١ی ئەیلولی ١٩٥٣ دا،

2
00:00:09,604 --> 00:00:13,240
ویلیام سکۆڤیڵ دەسکێکی سوڕاوەی دەستی و
مشارێکی هەرزانی کونکردنی بەکار هێنا

3
00:00:13,240 --> 00:00:17,946
بۆ کون کردنی کەلە سەری کوڕێکی گەنج،
و چەند بەشێکی گرنگی مێشکی لێکردەوە

4
00:00:17,946 --> 00:00:20,806
و بە لولەکێکی کانزایی هەڵیمژییە دەرەوە.

5
00:00:20,806 --> 00:00:25,111
بەلام ئەمە دیمەنی فیلمێکی ترسناک
یان ڕاپۆرتێکی پۆلیسیی سامناک نەبوو.

6
00:00:25,111 --> 00:00:29,811
دکتۆر سکۆڤیڵ یەکێک بوو لە بەناوبانگترین
پزیشکی پسپۆڕی دەماری سەردەمی خۆی،

7
00:00:29,811 --> 00:00:35,114
و کوڕە گەنجەکەش "هێنری مۆڵایسن" ئەو
نەخۆشە بەناوبانگەی کە بە "ه.م." ناسراوە،

8
00:00:35,114 --> 00:00:40,466
کە کەیسەکەی چەندین زانیاری سەرسوڕهێنەری
بەخشی لە بارەی چۆنیەتی کارکردنی مێشکمانەوە.

9
00:00:40,466 --> 00:00:43,866
هێنری کە منداڵ بووە، لە ڕوداوێکدا 
کەلەسەی درزی بردووە

10
00:00:43,866 --> 00:00:49,610
و زوو دوای ئەوە توشی فێ لێهاتن و بورانەوە
و لە دەستدانی کۆنترۆڵی جوڵەی جەستەی بووە.

11
00:00:49,610 --> 00:00:53,901
پاش بەرگەگرتنی چەندین ساڵ لە فێ لێهاتن
و تەنانەت وازهێنان لە خوێندنی ئامادەیی،

12
00:00:53,901 --> 00:00:57,009
ئەم کوڕە گەنجە بێچارەیە
ڕوی کردە دکتۆر سکۆڤیڵ،

13
00:00:57,009 --> 00:01:00,202
دکتۆرێکی سەرکەش کە بە نەشتەرگەرییە
مەترسیدارەکانی ناسرابوو.

14
00:01:00,202 --> 00:01:04,259
نەشتەرگەری بەشیی مێشک بۆ چەندین دەیە 
بەکارهێنراوە بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشە دەروونییەکان

15
00:01:04,259 --> 00:01:07,793
لەسەر بنچینەی ئەو باوەڕەی کە چالاکییە
مێشکییەکان بە تەواوی بەستراونەتەوە

16
00:01:07,793 --> 00:01:10,478
بە ناوچە هاوتاکانیانەوە لە مێشکادا.

17
00:01:10,478 --> 00:01:14,162
بەهۆی سود وەرگرتن لەم نەشتەرگەرییەی 
بۆ کەمکردنەوەی فێ ی نەخۆشە دەروونیەکان،

18
00:01:14,162 --> 00:01:17,378
سکۆڤیڵ بڕیاری دا بەشی هیپۆکامپەس
ی مێشکی ه.م. لاببات،

19
00:01:17,378 --> 00:01:21,142
کە بە بەشێک لە لیمبیک سیستم دادەنرا و 
پەیوەندی هەبوو بە هەستەکانەوە

20
00:01:21,142 --> 00:01:23,781
بەڵام ئەرکەکەی نەزانراو بوو.

21
00:01:23,781 --> 00:01:26,352
لە ڕوکەشدا،
نەشتەرگەرییەکە سەرکەوتوو بوو.

22
00:01:26,352 --> 00:01:30,593
فێ کانی ه.م. بەتەواوی نەمان،
بە بێ هیچ گۆڕانێک لە کەسایەتیدا،

23
00:01:30,593 --> 00:01:32,854
و تەنانەت ئاستی زیرەکیشی زیادی کرد.

24
00:01:32,854 --> 00:01:36,616
بەڵام یەک کێشە هەبوو:
بیرەوەرییەکانی زیانی زۆری پێگەشتبوو.

25
00:01:36,616 --> 00:01:39,907
جگە لەوەی زۆربەی بیرەوەرییەکانی
دەیەی پێشووی لە دەست دا،

26
00:01:39,907 --> 00:01:43,290
ه.م. نەیدەتوانی بیرەوەری نوێ درووست بکات،
بیری دەچوەوە کە چ ڕۆژێکە،

27
00:01:43,290 --> 00:01:48,111
قسەی دووبارە دەکردەوە و تەنانەت 
چەند ژەمێکی دەخوارد بەدوای یەکدا.

28
00:01:48,111 --> 00:01:52,333
کاتیک سکۆڤیڵ پسپۆڕێکی دیکەی ئاگادار کردەوە
لە دەرئەنجامەکان بە ناوی وایڵدەر پێنفیڵد،

29
00:01:52,333 --> 00:01:56,588
خوێندکارێکی دکتۆرای نارد بە ناوی 
برێندا میڵنەر تا لێکۆڵینەوە لە ه.م. بکات،

30
00:01:56,588 --> 00:02:00,464
لەماڵی باوانیدا دەمایەوە و زۆربەی ڕۆژەکانی
بەسەر دەبرد بە ئەنجامدانی ڕۆتینی سەیر و

31
00:02:00,464 --> 00:02:04,297
سەیرکردنی فیلمی کلاسیکی 
بۆ یەکەمجار، جار لە دوای جار.

32
00:02:04,297 --> 00:02:07,402
ئەوەی بۆی دەرکەوت لەڕێگەی زنجیرەیەک
تاقیکردنەوە و چاوپێکەوتنەوە

33
00:02:07,402 --> 00:02:10,608
نەک تەنها هاوکارییەکی زۆر گەورەبوو 
بۆ لێکۆڵینەوەکانی یادەوەری

34
00:02:10,608 --> 00:02:13,601
بەڵکو پێناسەی یادەوەری دووبارە نووسییەوە.

35
00:02:13,601 --> 00:02:16,692
یەکێک لە دۆزینەوەکانی میلنەر تیشکی
خستە سەر ئەو ڕاستییە ئاشکرایەی

36
00:02:16,692 --> 00:02:21,577
کە هەرچەندە ه.م. نەیدەتوانی یادەوەری نوێ
درووست بکات هێشتاش هێێندە زانیاری بیردەما

37
00:02:21,577 --> 00:02:26,185
لە ساتێکەوە بۆ ساتێکی تر کە بتوانیت 
ڕستەیەک تەواو بکات یان دەستشۆر بدۆزێتەوە.

38
00:02:26,185 --> 00:02:28,358
کاتێک میڵنەر ژمارەیەکی
هەڕەمەکی پێدا،

39
00:02:28,358 --> 00:02:31,123
دەیتوانی بۆ ماوەی
پانزە خولەک لە یادی بمێنێت

40
00:02:31,123 --> 00:02:33,474
بە دووبارە کردنەوەی بۆ خۆی بە بەردەوامی.

41
00:02:33,474 --> 00:02:38,064
بەڵام تەنها پاش پێنج خولەک، بیری دەچوەوە
کە تەنانەت تاقیکردنەوەکەش ڕویداوە.

42
00:02:38,064 --> 00:02:41,812
زاناکانی دەمارناسی وەک یەکەیەکی
هاوشێوە لە یادەوەرییان دەڕوانی،

43
00:02:41,812 --> 00:02:45,800
کە هەموو یادەوەرییەکان هاوشێوەن و
لە سەرانسەری مێشکدا زەخیرە بوون.

44
00:02:45,800 --> 00:02:49,868
ئەنجامەکانی میڵنەر نەک تەنها یەکەم بەڵگە 
بوون بۆ ئەو جیاکارییەی ئێستا پێی ئاشناین

45
00:02:49,868 --> 00:02:52,156
لە نێوان بیرەوەری 
کورت خایەن و درێژ خایەندا،

46
00:02:52,156 --> 00:02:55,785
بەڵکو نیشاندەری ئەوەشن کە هەر یەکێکیان
ناوچەیەکی جیاواز لە مێشک بەکار دەهێنن.

47
00:02:55,785 --> 00:02:59,369
ئێمە لە ئێستادا دەزانین کە درووست بوونی
یادەوەری چەند هەنگاوێک لە خۆ دەگرێت.

48
00:02:59,369 --> 00:03:04,834
کاتێک زانیاری هەستیی نوێ بە شێوەیەکی کاتیی
لە توێکڵی مێشکدا دەنوسرێتەوە لە لایەن دەمارەکانەوە.

49
00:03:04,834 --> 00:03:06,742
دەگوازرێتەوە بۆ هیپۆکامپەس،

50
00:03:06,742 --> 00:03:11,876
کە پڕۆتینی تایبەتی تیایدا کار دەکات بۆ 
بەهێز کردنی پەیوەندییە دەماریەکانی توێکڵ.

51
00:03:11,876 --> 00:03:13,749
ئەگەر ئەزموونەکە
بەشی پێویست بەهێز بوو،

52
00:03:13,749 --> 00:03:16,682
یان لە چەند ڕۆژی سەرەتادا 
جار جار بیرمان بکەوێتەوە،

53
00:03:16,682 --> 00:03:22,147
ئەوکات هیپۆکامپەس یادەوەرییەکە دەنێرێتەوە
بۆ توێکڵ بۆ ئەوەی بۆ هەمیشە زەخیرە ببێت.

54
00:03:22,147 --> 00:03:25,371
مێشکی ه.م. دەیتوانی شێوە 
سەرەتاییەکان درووست بکات،

55
00:03:25,371 --> 00:03:29,325
بەڵام بەبێ هیپۆکامپەس کە 
بتوانێت یادەوەرییەکە بچەسپێنێت،

56
00:03:29,325 --> 00:03:33,361
یادەوەرییەکان دەسڕانەوە.
وەک ئەو وشانەی لەسەر لم دەنوسرێن.

57
00:03:33,361 --> 00:03:36,565
بەڵام ئەمە تاکە تایبەتمەندی
مێشک نەبوو کە میڵنەر دۆزییەوە.

58
00:03:36,565 --> 00:03:41,194
لە تاقیکردنەوە بەناوبانگەکەی میڵەر داوا 
لە ه.م. کرد خەت بەسەر ئەستێرە سپییەکەدا بهێنێت

59
00:03:41,194 --> 00:03:45,753
لە بۆشاییە تەسکەکەی نێوان هێڵی
دوو ئەستێرە هاوچەقەکەی دیکەدا

60
00:03:45,753 --> 00:03:49,263
لە کاتێکدا کە کاغەز و قەڵەمەکەی
تەنها لە ڕێی ئاوێنەیەکەوە دەبینی.

61
00:03:49,263 --> 00:03:52,490
وەک هەر کەسێکی دیکە کە تاقیکردنەوەیەکی
ناخۆشی وەها بکات بۆ یەکەم جار

62
00:03:52,490 --> 00:03:54,297
ئەنجامەکەی زۆر خراپ بوو.

63
00:03:54,297 --> 00:03:57,685
بەڵام سەرسوڕهێنەرانە، پاش
هەولی دووبارە باشتر بوو.

64
00:03:57,685 --> 00:04:01,151
هەرچەندە هەوڵەکانی
پێشووی هیچ لە یاد نەبوو.

65
00:04:01,151 --> 00:04:06,644
ناوەندەکانی جوڵەی بێئاگا ئەو شتەی 
لەیاد مابوو کە مێشکی بەئاگا لەیادی کردبوو.

66
00:04:06,644 --> 00:04:11,690
ئەوەی میڵنەر بۆی دەرکەوت ئەوە بوو کە
یادەوەری بەیانکردنی ناو و ڕێکەوت و واقیعەکان

67
00:04:11,690 --> 00:04:17,256
جیاوازە لە یادەوەری کرداریی
پاسکیل لێخوڕین یان واژۆکردن.

68
00:04:17,256 --> 00:04:19,500
و ئێستا ئێمە دەزانین کە یادەوەری کرداری

69
00:04:19,500 --> 00:04:22,852
زیاتر پشت بە گرێی سەرەکی
و مێشکۆکە دەبەستیت،

70
00:04:22,852 --> 00:04:26,117
بەشانیک کە ساغ بوون لەناو مێشکی ه.م. دا.

71
00:04:26,117 --> 00:04:29,476
ئەم جیاوازییە لە نێوان "زانینی شتێک"
و "زانینی چۆنییەتی" دا

72
00:04:29,476 --> 00:04:32,960
بناغەی داناوە بۆ هەموو لێکۆڵینەوەکانی
بواری یادەوەری لەو کاتەوە تا ئێستا.

73
00:04:32,960 --> 00:04:38,152
ه.م. لە تەمەنی ٨٢ ساڵیدا مرد پاش بەسەربردنی
ژیانێکی ئارام بە گشی لە خانەیەکی چاودێریدا.

74
00:04:38,152 --> 00:04:42,556
لە ماوەی چەندین ساڵدا، ئەو لەلایەن زیاد
،لە ١٠٠ پسپۆڕی دەمارەوە پشکنینی بۆ کرا

75
00:04:42,556 --> 00:04:45,750
کە ئەمەش وایکرد مێشکی ئەو زۆرترین 
لێکۆڵینەوەی لەسەر کرابێت لە مێژوودا.

76
00:04:45,750 --> 00:04:48,915
کە مرد، مێشکی پارێزرا و پشکنرا

77
00:04:48,915 --> 00:04:52,356
پێش ئەوەی لەت بکرێت
بۆ زیاد لە ٢٠٠٠ پارچە

78
00:04:52,356 --> 00:04:57,624
وێنە بگیرێت بۆ دروست کردنی نەخشەیەکی
دیجیتاڵی بە وردییەک لە ئاستی تاکە دەمارە خانەکاندا،

79
00:04:57,624 --> 00:05:02,017
هەموو ئەمانەش لە پەخشێکی ڕاستەوخۆدا
کە ٤٠٠،٠٠٠ کەس تەماشای دەکرد.

80
00:05:02,017 --> 00:05:04,684
هەرچەندە ه.م. زۆربەی ژیانی بە
لەیادکردنی شتەکانەوە بردە سەر،

81
00:05:04,684 --> 00:05:07,602
خۆی و هاوکاریکردنی
بۆ تێگەشتنمان لە یادەوەری

82
00:05:07,602 --> 00:05:10,013
لە یادماندا دەمێنێتەوە
بۆ نەوەکانی داهاتووش.