1
00:00:11,760 --> 00:00:13,976
Šest ujutro je,

2
00:00:14,000 --> 00:00:15,320
mrkli mrak napolju.

3
00:00:16,040 --> 00:00:19,256
Moj 14-godišnji sin 
čvrsto spava u svom krevetu,

4
00:00:19,280 --> 00:00:22,360
spava nemirnim i dubokim snom 
jednog tinejdžera.

5
00:00:23,400 --> 00:00:27,376
Palim svetlo i fizički prodrmam 
jadnog dečaka da se probudi,

6
00:00:27,400 --> 00:00:30,016
jer znam da je,
kao kada odlepljujete flaster,

7
00:00:30,040 --> 00:00:31,976
bolje to brzo uraditi.

8
00:00:32,000 --> 00:00:33,656
(Smeh)

9
00:00:33,680 --> 00:00:38,416
Imam prijateljicu koja viče: „Požar!"
samo da probudi svog uspavanog tinejdžera.

10
00:00:38,440 --> 00:00:40,416
I još jednu kojoj je sve dozlogrdilo

11
00:00:40,440 --> 00:00:43,296
da je morala da poliva 
hladnu vodu na sinovu glavu

12
00:00:43,320 --> 00:00:45,240
samo da bi ga izvukla iz kreveta.

13
00:00:46,000 --> 00:00:47,736
Zvuči surovo...

14
00:00:47,760 --> 00:00:49,560
ali možda poznato?

15
00:00:51,000 --> 00:00:53,856
Svakog jutra se pitam:

16
00:00:53,880 --> 00:00:55,456
„Kako mogu,

17
00:00:55,480 --> 00:00:57,216
znajući ono što znam

18
00:00:57,240 --> 00:00:59,656
i radeći svoj posao,

19
00:00:59,680 --> 00:01:01,680
ovo da radim svom rođenom sinu?"

20
00:01:02,440 --> 00:01:03,736
Vidite,

21
00:01:03,760 --> 00:01:05,456
ja istražujem san.

22
00:01:05,480 --> 00:01:07,656
(Smeh)

23
00:01:07,680 --> 00:01:09,496
Tako da znam jako puno o snu

24
00:01:09,520 --> 00:01:12,216
i posledicama nedostatka sna.

25
00:01:12,240 --> 00:01:16,335
Znam da svom sinu uskraćujem san
koji mu je kao tinejdžeru koji brzo raste

26
00:01:16,359 --> 00:01:18,240
očajnički potreban.

27
00:01:18,760 --> 00:01:21,016
Takođe znam da mu buđenjem

28
00:01:21,040 --> 00:01:25,696
satima pre nego što mu 
njegov biološki sat kaže da je spreman

29
00:01:25,720 --> 00:01:28,120
bukvalno kradem snove,

30
00:01:28,800 --> 00:01:34,576
vrstu sna najviše povezanu
sa učenjem, konsolidacijom pamćenja

31
00:01:34,600 --> 00:01:36,440
i obradom osećanja.

32
00:01:37,160 --> 00:01:40,040
Ali nije samo mom detetu uskraćen san.

33
00:01:41,160 --> 00:01:44,920
Epidemija uskraćivanja sna vlada
među američkim tinejdžerima.

34
00:01:45,760 --> 00:01:50,256
Samo jedan od deset dobija 
8 - 10 sati sna svake noći

35
00:01:50,280 --> 00:01:53,480
kao što preporučuju naučnici i pedijatri.

36
00:01:54,680 --> 00:01:56,416
Ako mislite u sebi:

37
00:01:56,440 --> 00:01:59,696
„Dobro je, moje dete dobija osam sati",

38
00:01:59,720 --> 00:02:00,936
zapamtite,

39
00:02:00,960 --> 00:02:04,456
osam sati je proporučeni minimum.

40
00:02:04,480 --> 00:02:06,536
Jedva da ste položili.

41
00:02:06,560 --> 00:02:09,400
Osam sati je kao trojka u đačkoj knjižici.

42
00:02:10,360 --> 00:02:13,200
Mnogi faktori doprinose ovoj epidemiji,

43
00:02:14,000 --> 00:02:18,536
ali glavni faktor koji sprečava
tinejdžere da dobiju potreban san

44
00:02:18,560 --> 00:02:20,879
je, u stvari, stvar javne politike.

45
00:02:21,560 --> 00:02:25,440
Ne hormona,
društvenog života ili Snepčeta.

46
00:02:26,920 --> 00:02:28,176
Širom države,

47
00:02:28,200 --> 00:02:33,056
mnoge škole počinju oko 7:30 ili ranije,

48
00:02:33,080 --> 00:02:37,176
uprkos činjenici da 
glavne medicinske organizacije preporučuju

49
00:02:37,200 --> 00:02:41,640
da nastava od šestog razreda
do kraja srednje škole ne kreće pre 8:30.

50
00:02:42,640 --> 00:02:46,776
Politike o ranom početku 
imaju direktan uticaj na koliko -

51
00:02:46,800 --> 00:02:50,800
ili zaista na koliko malo sna 
američki tinejdžeri dobijaju.

52
00:02:51,920 --> 00:02:55,816
One takođe dovode tinejdžere
i njihove roditelje

53
00:02:55,840 --> 00:02:59,920
u bitku sa njihovim sopstvenim telima
koju u osnovi ne mogu dobiti.

54
00:03:00,760 --> 00:03:02,576
Oko puberteta,

55
00:03:02,600 --> 00:03:06,336
tinejdžeri doživljavaju 
odlaganje svog biološkog sata,

56
00:03:06,360 --> 00:03:10,040
koji određuje kada se osećamo 
najbudniji i najpospaniji.

57
00:03:10,920 --> 00:03:14,560
Na ovo delimično utiče promena 
u oslobađanju hormona melatonina.

58
00:03:15,480 --> 00:03:21,016
Tela tinejdžera čekaju da počnu 
oslobađanje melatonina do oko 23:00,

59
00:03:21,040 --> 00:03:25,360
što je dva sata kasnije nego što vidimo
kod odraslih ili mlađe dece.

60
00:03:27,240 --> 00:03:33,256
Ovo znači da je buđenje tinejdžera 
u 6:00 biološki isto

61
00:03:33,280 --> 00:03:36,240
buđenju odrasle osobe u 4:00.

62
00:03:37,160 --> 00:03:41,136
Onim nesrećnim danima 
kada ja moram da ustanem u 4:00,

63
00:03:41,160 --> 00:03:42,496
zombi sam.

64
00:03:42,520 --> 00:03:44,256
Funkcionalno beskorisna.

65
00:03:44,280 --> 00:03:45,896
Ne mogu pravilno da razmišljam,

66
00:03:45,920 --> 00:03:47,416
razdražljiva sam,

67
00:03:47,440 --> 00:03:49,880
i verovatno ne bih trebala da vozim auto.

68
00:03:51,080 --> 00:03:55,200
Ali američki tinejdžeri se ovako osećaju
svakog školskog dana.

69
00:03:55,680 --> 00:03:58,696
U stvari, mnoge, recimo,

70
00:03:58,720 --> 00:04:03,056
neprijatne osobine 
koje pripisujemo tinejdžerskom dobu:

71
00:04:03,080 --> 00:04:06,496
ćudljivost, razdražljivost,
lenjost, depresija

72
00:04:06,520 --> 00:04:09,400
su možda posledica 
hroničnog uskraćivanja sna.

73
00:04:10,480 --> 00:04:13,416
Za mnoge tinejdžere koji se bore
sa hroničnim nedostatkom sna,

74
00:04:13,416 --> 00:04:18,736
način na koji to nadoknađuju je 
unošenje velikih količina kofeina

75
00:04:18,760 --> 00:04:20,936
u obliku velikih frapućina,

76
00:04:20,960 --> 00:04:22,800
ili energetskih napitaka i žestine.

77
00:04:23,480 --> 00:04:24,696
U suštini,

78
00:04:24,720 --> 00:04:30,720
imamo celu populaciju
umorne ali prestimulisane omladine.

79
00:04:33,000 --> 00:04:35,600
Pobornici početka nastave 
koji omogućava duži san

80
00:04:35,620 --> 00:04:40,176
znaju da je mladost period 
dramatičnog razvoja mozga,

81
00:04:40,200 --> 00:04:42,256
naročito onih delova mozga

82
00:04:42,280 --> 00:04:45,816
koji su odgovorni
za procese razmišljanja na višem nivou,

83
00:04:45,840 --> 00:04:50,120
uključujući rasuđivanje, rešavanje 
problema i dobro prosuđivanje.

84
00:04:50,720 --> 00:04:53,856
Drugim rečima, baš ona vrsta 
moždane aktivnosti koja je odgovorna

85
00:04:53,880 --> 00:04:58,456
za zauzdavanje onih impulsivnih
i često rizičnih ponašanja

86
00:04:58,480 --> 00:05:01,416
koja su toliko karakteristična za mladost

87
00:05:01,440 --> 00:05:05,200
i toliko zastrašujuća za nas, 
roditelje tinejdžera.

88
00:05:06,000 --> 00:05:07,896
Oni znaju, kao i svi mi,

89
00:05:07,920 --> 00:05:10,336
da kada tinejdžeri ne dobiju potreban san,

90
00:05:10,360 --> 00:05:13,496
njihovi mozgovi, njihova tela
i ponašanje trpe

91
00:05:13,520 --> 00:05:16,160
i trenutne i trajne posledice.

92
00:05:16,680 --> 00:05:18,496
Ne mogu da se koncentrišu,

93
00:05:18,520 --> 00:05:20,416
pažnja im drastično opada

94
00:05:20,440 --> 00:05:24,200
i mnogi će čak pokazivati znake ponašanja
slične hipekinetskom poremećaju.

95
00:05:25,720 --> 00:05:30,136
Ali posledice gubitka sna kod tinejdžera
prevazilaze granice učionice,

96
00:05:30,160 --> 00:05:33,776
i nažalost doprinose mnogim 
problemima duševnog zdravlja

97
00:05:33,800 --> 00:05:36,496
koji se umnogostručuju u mladosti,

98
00:05:36,520 --> 00:05:38,336
uključujući narkomaniju, alkoholizam,

99
00:05:38,360 --> 00:05:40,840
depresiju i samoubistvo.

100
00:05:41,800 --> 00:05:44,976
U našem radu sa tinejdžerima

101
00:05:45,000 --> 00:05:47,216
iz Objedinjenog školskog okruga
u Los Anđelesu,

102
00:05:47,240 --> 00:05:49,140
otkrili smo 55% veću verovatnoću

103
00:05:49,160 --> 00:05:52,480
da su tinejdžeri sa poremećajima sna
pili alkohol u prethodnom mesecu.

104
00:05:52,480 --> 00:05:56,376
Drugo istraživanje 
sa preko 30.000 srednjoškolaca

105
00:05:56,400 --> 00:05:59,976
je otkrilo da je 
za svaki izgubljeni sat sna

106
00:06:00,000 --> 00:06:03,720
postojalo povećanje od 38% 
u osećanju tuge ili beznadežnosti

107
00:06:04,800 --> 00:06:08,680
i povećanje od 58%
u pokušajima samoubistva kod tinejdžera.

108
00:06:10,000 --> 00:06:12,256
I ako to nije dovoljno,

109
00:06:12,280 --> 00:06:14,816
tinejdžeri koji preskaču san 
imaju povećani rizik

110
00:06:14,840 --> 00:06:18,896
za mnoštvo fizičkih zdravstvenih problema
koji muče našu državu

111
00:06:18,920 --> 00:06:23,000
uključujući gojaznost, 
bolesti srca i dijabetes.

112
00:06:24,160 --> 00:06:27,056
Postoji i rizik stavljanja 
neispavanog tinejdžera

113
00:06:27,080 --> 00:06:29,616
sa sveže odštampanom vozačkom dozvolom

114
00:06:29,640 --> 00:06:30,920
za volan.

115
00:06:31,560 --> 00:06:36,056
Istraživanja su pokazala da je 
pet ili manje sati sna dnevno

116
00:06:36,080 --> 00:06:41,760
isto kao i voziti sa alkoholom u krvi
iznad zakonske granice.

117
00:06:47,600 --> 00:06:50,096
Pobornici početka nastave 
koji omogućava duži san

118
00:06:50,120 --> 00:06:52,176
i istraživači u ovoj oblasti

119
00:06:52,200 --> 00:06:54,376
su došli do izvanrednih rezultata

120
00:06:54,400 --> 00:06:58,296
koji ukazuju na izvanredne prednosti
kasnijeg početka.

121
00:06:58,320 --> 00:07:00,616
Rezultati su nedvosmisleni,

122
00:07:00,640 --> 00:07:02,336
i kao stručnjak za san,

123
00:07:02,360 --> 00:07:05,080
retko mogu da govorim 
sa takvom sigurnošću.

124
00:07:06,560 --> 00:07:10,376
Tinejdžeri iz okruga 
sa kasnijim početkom dobijaju više sna.

125
00:07:10,400 --> 00:07:13,896
Za nevernike koji možda misle 
da ako škola počinje kasnije,

126
00:07:13,920 --> 00:07:16,280
tinejdžeri će jednostavno
ostati duže budni,

127
00:07:16,320 --> 00:07:17,576
istina je,

128
00:07:17,600 --> 00:07:19,536
vreme odlaska u krevet ostaje isto,

129
00:07:19,560 --> 00:07:21,816
ali vreme ustajanja se produžuje

130
00:07:21,840 --> 00:07:24,000
dovodeći do više sna.

131
00:07:24,760 --> 00:07:27,136
Veće su šanse da će doći u školu;

132
00:07:27,160 --> 00:07:31,056
izostanci su se smanjili za 25% 
u jednom okrugu.

133
00:07:31,080 --> 00:07:33,656
I manje su šanse da
će napustiti školu.

134
00:07:33,680 --> 00:07:37,176
Ne iznenađuje činjenica
da imaju bolje ocene.

135
00:07:37,200 --> 00:07:41,936
Ovo daje stvarne implikacije
za smanjenje razlika u uspehu.

136
00:07:41,960 --> 00:07:44,676
Rezultati na standardnim testovima
iz matematike i čitanja

137
00:07:44,680 --> 00:07:47,120
se poboljšavaju za 2 - 3 procentnih poena.

138
00:07:47,720 --> 00:07:53,296
To je moćno kao i smajenje broja učenika
u razredu za jednu trećinu

139
00:07:53,320 --> 00:07:56,496
ili zamena osrednjeg nastavnika u učionici

140
00:07:56,520 --> 00:07:58,680
zaista izuzetnim nastavnikom.

141
00:07:59,840 --> 00:08:02,376
Njihovo duševno
i fizičko zdravlje se poboljšava

142
00:08:02,400 --> 00:08:04,736
i njihove porodice su čak srećnije.

143
00:08:04,760 --> 00:08:09,576
Kome ne bi prijalo malo više prijatnosti
od naših tinejdžera

144
00:08:09,600 --> 00:08:11,560
i malo manje mrzovolje?

145
00:08:12,440 --> 00:08:14,296
Čak su i njihove zajednice bezbednije

146
00:08:14,320 --> 00:08:16,856
jer se broj sudara smanjuje,

147
00:08:16,880 --> 00:08:19,720
smanjenje od 70% u jednom okrugu.

148
00:08:20,800 --> 00:08:23,216
S obzirom na ove izvanredne prednosti,

149
00:08:23,240 --> 00:08:24,576
možda biste pomislili:

150
00:08:24,600 --> 00:08:27,296
pa, ovo je prosto, zar ne?

151
00:08:27,320 --> 00:08:31,600
Zašto onda kao društvo
nismo uradili pravu stvar?

152
00:08:33,080 --> 00:08:36,640
Često razlog protiv kasnijeg početka
izleda otprilike ovako:

153
00:08:37,300 --> 00:08:39,766
„Zašto bismo odlagali
početak nastave za tinejdžere?

154
00:08:39,766 --> 00:08:42,960
Moramo ih očvrsnuti
da bi bili spremni za stvaran svet!"

155
00:08:43,600 --> 00:08:46,496
Ali to je kao da 
roditelju dvogodišnjaka kažete:

156
00:08:46,520 --> 00:08:48,236
„Ne dajte Džoniju
da spava preko dana

157
00:08:48,236 --> 00:08:50,456
ili neće biti spreman za obdanište."

158
00:08:50,480 --> 00:08:51,680
(Smeh)

159
00:08:53,280 --> 00:08:57,176
Odlaganje početka takođe predstavlja
mnoge logističke probleme.

160
00:08:57,200 --> 00:08:59,576
Ne samo za đake i njihove porodice

161
00:08:59,600 --> 00:09:01,976
već i za zajednice u celini.

162
00:09:02,000 --> 00:09:03,576
Ažuriranje autobuskih linija,

163
00:09:03,600 --> 00:09:05,656
povećanje troškova prevoza,

164
00:09:05,680 --> 00:09:07,216
uticaj na sportske aktivnosti,

165
00:09:07,240 --> 00:09:09,656
briga o deci pre i posle škole.

166
00:09:09,680 --> 00:09:14,256
Ovo su iste brige koje se iznova javljaju

167
00:09:14,280 --> 00:09:16,256
u mnogim okruzima širom države

168
00:09:16,280 --> 00:09:18,620
kada se raspravlja
o vremenu početka nastave.

169
00:09:19,360 --> 00:09:21,040
Ovo jesu opravdane brige,

170
00:09:22,040 --> 00:09:24,920
ali ovo su problemi koje moramo rešiti.

171
00:09:25,520 --> 00:09:27,776
To nisu opravdani izgovori

172
00:09:27,800 --> 00:09:30,560
da ne bismo uradili
pravu stvar za našu decu,

173
00:09:31,320 --> 00:09:36,200
da škola od šestog razreda do
kraja srednje škole ne počinje pre 8:30.

174
00:09:37,160 --> 00:09:39,656
I u velikim i malim okruzima širom države

175
00:09:39,686 --> 00:09:41,696
koji su napravili ovu promenu,

176
00:09:41,720 --> 00:09:45,496
zaključili su da su
ovi strahovi često neosnovani

177
00:09:45,520 --> 00:09:48,680
i da ih daleko premašuju
izvanredne prednosti

178
00:09:48,700 --> 00:09:51,616
po zdravlje i uspeh učenika

179
00:09:51,640 --> 00:09:53,600
i našu sveopštu javnu bezbednost.

180
00:09:55,560 --> 00:09:57,336
Sutra ujutro

181
00:09:57,360 --> 00:10:02,080
kada sasvim slučajno pomeramo
satove za jedan sat unazad

182
00:10:03,160 --> 00:10:07,480
i kada dobijete
taj slatki dodatni sat sna,

183
00:10:08,680 --> 00:10:10,640
i kada dan izgleda malo duže

184
00:10:11,480 --> 00:10:13,120
i ispunjen sa malo više nade,

185
00:10:14,255 --> 00:10:18,080
pomislite na izvanrednu moć sna.

186
00:10:18,920 --> 00:10:21,496
I pomislite kakav bi poklon to bio

187
00:10:21,520 --> 00:10:25,536
našoj deci kada bi mogla
da se probude prirodno,

188
00:10:25,560 --> 00:10:27,800
u skladu sa svojim biološkim satom.

189
00:10:28,800 --> 00:10:30,056
Hvala

190
00:10:30,080 --> 00:10:31,539
i slatki snovi.