WEBVTT

00:00:08.460 --> 00:00:11.090
Communicatie onder water is een uitdaging.

00:00:11.090 --> 00:00:16.650
Licht en geur gaan niet ver, dus het is 
moeilijk voor dieren om te zien of ruiken.

00:00:16.650 --> 00:00:21.840
Maar geluid beweegt ongeveer vier keer
sneller in het water dan in de lucht,

00:00:21.840 --> 00:00:23.440
dus in deze donkere omgeving

00:00:23.440 --> 00:00:28.351
vertrouwen zeezoogdieren vaak
op hun stem om te communiceren.

NOTE Paragraph

00:00:28.351 --> 00:00:32.057
Daarom vult een koor
van geluiden de oceaan.

00:00:32.057 --> 00:00:32.822
Geklik,

00:00:32.822 --> 00:00:33.522
geklop,

00:00:33.522 --> 00:00:34.544
gefluit,

00:00:34.544 --> 00:00:35.431
gegrom,

00:00:35.431 --> 00:00:36.281
geboing,

00:00:36.281 --> 00:00:37.080
gehuil

00:00:37.080 --> 00:00:39.791
en getril, om er enkele op te noemen.

00:00:39.791 --> 00:00:42.291
Maar de bekendste stukken
van deze onderwatersymfonie

00:00:42.291 --> 00:00:48.111
zijn de suggestieve melodieën of liederen,
gemaakt door de grootste zoogdieren,

00:00:48.111 --> 00:00:50.741
de walvissen.

NOTE Paragraph

00:00:50.741 --> 00:00:54.602
Walvisliederen behoren tot de meest 
geraffineerde communicatiesystemen

00:00:54.602 --> 00:00:56.472
van het dierenrijk.

00:00:56.472 --> 00:00:59.181
Er zijn maar een paar soorten 
bekend om hun gezang.

00:00:59.181 --> 00:00:59.924
Blauwe,

00:00:59.924 --> 00:01:00.832
gewone,

00:01:00.832 --> 00:01:01.701
Groenlandse,

00:01:01.701 --> 00:01:03.181
dwergvinvissen

00:01:03.181 --> 00:01:06.282
en natuurlijk bultruggen.

00:01:06.282 --> 00:01:08.032
Dit zijn allemaal baleinwalvissen,

00:01:08.032 --> 00:01:12.921
die harige baleinen gebruiken in plaats 
van tanden om hun prooi te vangen.

00:01:12.921 --> 00:01:16.322
Tegelijkertijd gebruiken 
tandwalvissen echolocatie,

00:01:16.322 --> 00:01:19.182
en zij en andere soorten
baleinwalvissen

00:01:19.182 --> 00:01:23.871
maken sociale geluiden, zoals
gehuil en gefluit, om te communiceren.

00:01:23.871 --> 00:01:28.292
Maar die stemgeluiden missen 
de complexiteit van liederen.

NOTE Paragraph

00:01:28.292 --> 00:01:29.992
Dus hoe doen ze het?

00:01:29.992 --> 00:01:34.988
Landzoogdieren, zoals wij, maken geluid
door lucht die onze stembanden passeert

00:01:34.988 --> 00:01:38.114
wanneer we uitademen, 
waardoor ze trillen.

00:01:38.114 --> 00:01:42.262
Baleinwalvissen hebben
een u-vormig weefsel tussen hun longen

00:01:42.262 --> 00:01:47.492
en hun grote opblaasbare organen,
de strottenhoofdblaasjes.

00:01:47.492 --> 00:01:49.705
We weten dit niet zeker,

00:01:49.705 --> 00:01:53.115
omdat het in wezen onmogelijk is
om de interne organen te observeren

00:01:53.115 --> 00:01:55.104
van een levende, zingende walvis,

00:01:55.104 --> 00:01:57.333
maar we denken dat
wanneer een walvis zingt

00:01:57.333 --> 00:02:00.113
er spieren samentrekken 
in de keel en de borst,

00:02:00.113 --> 00:02:06.023
wat lucht verplaatst van de longen
naar het u-weefsel en naar de blaasjes,

00:02:06.023 --> 00:02:08.483
waardoor het u-weefsel vibreert.

00:02:08.483 --> 00:02:14.163
Het geluid klinkt in de blaasjes
als een koor in een kathedraal,

00:02:14.163 --> 00:02:19.094
met liederen luid genoeg om
duizenden kilometers ver te weerklinken.

00:02:19.094 --> 00:02:21.765
Walvissen hoeven niet uit te ademen
om te kunnen zingen.

00:02:21.765 --> 00:02:25.334
In plaats daarvan wordt de lucht
in de longen hergebruikt

00:02:25.334 --> 00:02:27.984
om opnieuw geluid te maken.

NOTE Paragraph

00:02:27.984 --> 00:02:31.763
Een reden waarom walvisliederen
zo fascinerend zijn, is het patroon.

00:02:31.763 --> 00:02:36.615
Het gekerm, gehuil en gekir
wordt verdeeld in zinnen.

00:02:36.615 --> 00:02:39.674
Herhaalde zinnen worden
gegroepeerd in thema's.

00:02:39.674 --> 00:02:44.553
Meerdere thema's die worden herhaald
in een patroon vormen samen een lied.

00:02:44.553 --> 00:02:47.115
Deze hiërarchische structuur
is een soort grammatica.

00:02:47.115 --> 00:02:50.842
Walvisliederen zijn extreem
variabel qua duur

00:02:50.842 --> 00:02:54.135
en walvissen kunnen ze blijven herhalen.

00:02:54.135 --> 00:02:59.954
In één opgenomen sessie
zong een bultrug 22 uur lang.

NOTE Paragraph

00:02:59.954 --> 00:03:01.564
En waarom doen ze dat?

00:03:01.564 --> 00:03:05.155
We kennen het juiste doel nog niet,
maar we kunnen wel speculeren.

00:03:05.155 --> 00:03:09.315
Aangezien de zangers mannelijk zijn
en meestal tijdens de paartijd zingen,

00:03:09.315 --> 00:03:12.266
zouden de liederen kunnen dienen
om vrouwtjes te lokken.

00:03:12.266 --> 00:03:17.036
Of misschien zijn ze territoriaal,
om andere mannetjes af te schrikken.

NOTE Paragraph

00:03:17.036 --> 00:03:21.155
Walvissen keren jaarlijks terug
naar dezelfde voed- en broedzones,

00:03:21.155 --> 00:03:24.966
en elke populatie heeft een ander lied.

00:03:24.966 --> 00:03:31.196
Liederen ontwikkelen na verloop van tijd
door eenheden of zinnen te wijzigen.

00:03:31.196 --> 00:03:35.020
En wanneer mannetjes van verschillende
populaties binnen gehoorafstand eten,

00:03:35.020 --> 00:03:37.300
worden zinnen vaak uitgewisseld,

00:03:37.300 --> 00:03:41.855
misschien omdat nieuwe liederen
hen aantrekkelijker maken voor vrouwtjes.

00:03:41.855 --> 00:03:45.586
Dit is één van de snelste voorbeelden 
van culturele overdracht,

00:03:45.586 --> 00:03:49.470
waarbij aangeleerd gedrag wordt 
uitgewisseld met willekeurige individuen

00:03:49.470 --> 00:03:51.520
van dezelfde soort.

NOTE Paragraph

00:03:51.520 --> 00:03:54.507
We kunnen de liederen afluisteren
dankzij onderwatermicrofoons,

00:03:54.507 --> 00:03:56.406
de zogenaamde 'hydrofoons'.

00:03:56.406 --> 00:04:02.007
Deze helpen ons soorten opsporen wanneer
waarnemingen of stalen schaars zijn.

00:04:02.007 --> 00:04:04.897
Bijvoorbeeld, wetenschappers
kunnen een onderscheid maken

00:04:04.897 --> 00:04:10.335
tussen de vele populaties 
blauwe vinvissen dankzij hun liederen.

00:04:10.335 --> 00:04:14.946
Maar er is meer en meer lawaai
in de oceanen door menselijke activiteit.

00:04:14.946 --> 00:04:15.676
Zeevaart,

00:04:15.676 --> 00:04:16.756
militaire sonar,

00:04:16.756 --> 00:04:18.127
onderwaterconstructies

00:04:18.127 --> 00:04:22.156
en seismische oliepeilingen
komen meer en meer voor,

00:04:22.156 --> 00:04:25.347
wat ingrijpende gevolgen kan hebben
voor de walviscommunicatie.

00:04:25.347 --> 00:04:28.667
Sommige walvissen zullen grote
voed- en broedzones vermijden

00:04:28.667 --> 00:04:31.298
als er teveel menselijk lawaai is.

00:04:31.298 --> 00:04:34.557
En observatie heeft getoond 
dat bultruggen hun gezang verminderen

00:04:34.557 --> 00:04:38.898
bij het horen van geluiden 
op 200 kilometer afstand.

00:04:38.898 --> 00:04:41.557
Minder menselijke activiteit
dichtbij migratieroutes

00:04:41.557 --> 00:04:43.617
en andere kritische gebieden,

00:04:43.617 --> 00:04:46.437
en geluidsoverlast verminderen
in de hele oceaan

00:04:46.437 --> 00:04:49.987
zou de overlevingskansen
van de walvissen helpen verzekeren.

00:04:49.987 --> 00:04:52.838
Als de walvissen blijven zingen
en wij blijven luisteren,

00:04:52.838 --> 00:04:56.537
dan zullen we ooit misschien 
écht begrijpen wat ze bedoelen.