WEBVTT

00:00:06.643 --> 00:00:08.412
तीन हजार वर्षापूर्वी ,

00:00:08.412 --> 00:00:13.806
मेसोपोटामियाच्या राजाने आपल्याला 
पडलेले स्वप्न त्याच्या अर्थासह नोंदविले.

00:00:13.806 --> 00:00:15.146
त्यानंतर एक हजार वर्षांनी,

00:00:15.146 --> 00:00:17.248
जुन्या इजिप्शियन्सनी
स्वप्नावर पुस्तक लिहिले.

00:00:17.248 --> 00:00:20.654
त्यात शंभरहून अधिक स्वप्नांचा 
अर्थ लावला होता.

00:00:20.654 --> 00:00:21.863
त्यावेळेपासून,

00:00:21.863 --> 00:00:25.650
आपण आपल्याला पडणाऱ्या स्वप्नाचा 
अर्थ लावत आहोत.

00:00:25.650 --> 00:00:28.121
यावर विज्ञानाने बरेच संशोधन केले

00:00:28.121 --> 00:00:29.787
विकसित तंत्रज्ञान

00:00:29.787 --> 00:00:31.005
आणि सातत्य

00:00:31.005 --> 00:00:36.443
असूनही अद्याप आपण याचे कारण शोधले नाही,
पण त्याबद्दल काही मजेशीर सिद्धांत आहेत.

00:00:36.443 --> 00:00:40.937
आपल्या इच्छा पूर्ण करण्यासाठी
स्वप्ने पडतात.हा एक सिद्धांत आहे

00:00:40.937 --> 00:00:42.494
१९००व्या शतकाच्या सुरुवातीस,

NOTE Paragraph

00:00:42.494 --> 00:00:46.512
सिग्मंड फ्राइड नुसार आपली स्वप्ने 
आणि भयानक स्वप्ने

00:00:46.512 --> 00:00:49.851
हा एक प्रकारचा संग्रह असतो जागेपणीच्या 
आपल्या अनुभूतीचा.

00:00:49.851 --> 00:00:51.901
तरीही त्यांचा अर्थ हा संकेता सारखा असतो.

00:00:51.901 --> 00:00:55.464
आपल्या जागृत अवस्थेतील मनातील 
इच्छापूर्तीशी त्याचा संबंध असतो.

00:00:55.464 --> 00:00:59.154
फ्राइडने सिद्धांत मांडला, स्वप्नातून
जागे झाल्यावर आपल्याला जे काही आठवते.

00:00:59.154 --> 00:01:01.050
जे एका संकेता प्रमाणे असते.

00:01:01.050 --> 00:01:05.535
आपल्या अबोध मनातील विचार इच्छा 
अपेक्षाशी ते संबंधित असतात,

00:01:05.535 --> 00:01:08.489
फ्राइडला वाटे, की 
स्वप्नातील आठवलेल्या बाबींचे

00:01:08.489 --> 00:01:12.182
विश्लेषण केल्याने अबोध मनातील इच्छा 
आपल्या बोध मनात शिरतात.

00:01:12.182 --> 00:01:14.747
आणि त्यांना दडपल्यामुळे उद्भवणाऱ्या

00:01:14.747 --> 00:01:17.615
मानसिक समस्या शोधून, 
त्या सोडवता येतात.

00:01:17.615 --> 00:01:20.789
स्वप्ने आपल्याला स्मरण घडवून देतात.

00:01:20.789 --> 00:01:23.192
त्याने आपली मानसिक कार्यक्षमता वाढते.

00:01:23.192 --> 00:01:24.535
झोप ही चांगली बाब आहे.

00:01:24.535 --> 00:01:27.107
पण स्वप्न पडणे हे त्याहून चांगले आहे.

00:01:27.107 --> 00:01:28.781
२०१०मधील संशोधनानुसार आढळले

00:01:28.781 --> 00:01:32.767
एका थ्री डी चक्रव्युहातून तुम्हाला 
बाहेर पडायचे आहे.

00:01:32.767 --> 00:01:37.476
आणि त्यांना जर डुलकी लागली व स्वप्न पडले 
दुसऱ्या प्रयत्नापूर्वी

00:01:37.476 --> 00:01:39.973
तर ते यावेळी १० पट यशस्वी होतील

00:01:39.973 --> 00:01:44.211
ज्यांनी दोन्ही प्रयत्नात केवळ त्यातून 
बाहेर पडण्याचा फक्त विचारच केला.

00:01:44.211 --> 00:01:48.739
आणि ज्यांना डुलकी लागली पण असे 
स्वप्न पडले नाही, त्यांच्यापेक्षा.

00:01:48.739 --> 00:01:51.269
संशोधकानी सिद्धांत मांडला 
काही स्मरण प्रक्रिया

00:01:51.269 --> 00:01:53.401
फक्त झोपेतच कार्यान्वित होतात.

00:01:53.401 --> 00:01:58.202
आणि स्वप्न हा एक प्रकारचा संदेश असतो 
या स्मरण प्रक्रिया चालू झाल्याच्या.

00:01:58.202 --> 00:02:02.544
स्वप्ने विस्मरणही पाडतात.

00:02:02.544 --> 00:02:05.053
१०,००० ट्रीलीयन न्युरोंस

00:02:05.053 --> 00:02:07.615
मेंदूच्या रचनेत असतात.

00:02:07.615 --> 00:02:11.510
त्यांची निर्मिती तुमची कृती व विचार 
यावर होत असते .

00:02:11.510 --> 00:02:15.869
१९८३च्या न्युरोजीवविज्ञानच्या
सिद्धांतानुसार उलट अध्ययन

00:02:15.869 --> 00:02:19.490
घडत असते जेव्हा आपण झोपेच्या 
स्वप्न पडण्याच्या अवस्थेत(REM ) असतो.

00:02:19.490 --> 00:02:22.765
मेंदूतील न्युरोकार्टेक्स या
न्युरोनच्या जोडणीची पाहणी करतो.

00:02:22.765 --> 00:02:25.329
आणि अनावश्यक असणारे काढून टाकतो.


00:02:25.329 --> 00:02:27.095
ही उलट अध्ययन प्रक्रिया स्वप्न पाडते.

00:02:27.095 --> 00:02:28.924
ती नसती तर

00:02:28.924 --> 00:02:31.623
तुमचा मेंदू अनावश्यक 
न्युरोन्सच्या जोडणीने भरला असता.

00:02:31.623 --> 00:02:34.962
आणि जीवघेणे आगंतुक विचाराने 
तुमची चांगली विचारसरणी बाधित झाली असती.

00:02:34.962 --> 00:02:37.303
जी तुमच्या जागेपणी असते.

00:02:37.303 --> 00:02:42.815
आपला मेंदू तरतरीत ठेवण्यासाठी
आपल्याला स्वप्ने पडतात.

00:02:42.815 --> 00:02:46.257
हा सिद्धांत सांगतो मेंदू तरतरीत 
ठेवण्यासाठी ही स्वप्ने पडतात,

00:02:46.257 --> 00:02:51.551
त्याने मेंदूला दीर्घकालीन 
स्मृती जतन करण्याचे सामर्थ्य वाढते.

00:02:51.551 --> 00:02:53.294
ज्यामुळे तो अधिक कार्यक्षम होतो.

00:02:53.294 --> 00:02:55.792
जेव्हा बाहेरील संकेत एका
पातळीपेक्षा कमी होतात,

00:02:55.792 --> 00:02:57.331
जसे तुम्हास झोप लागते तेव्हा,

00:02:57.331 --> 00:02:58.914
मेंदू आपोआप क्रियाशील होतो .

00:02:58.914 --> 00:03:01.588
आपल्या स्मृती भांडारातून तो
माहिती निर्माण करतो

00:03:01.588 --> 00:03:04.458
जी तुम्हाला विचार वा भावना 
स्वरुपात जाणवते.

00:03:04.458 --> 00:03:06.848
स्वप्नात तुम्ही ते अनभवू शकता.

00:03:06.848 --> 00:03:07.724
दुसऱ्या शब्दात ,

00:03:07.724 --> 00:03:10.966
हा एकप्रकारचा स्क्रीन सेव्हर असतो
जो झोपेतील मेंदूला ऑन करतो.

00:03:10.966 --> 00:03:14.200
पण तो पूर्णपणे बंद होत नाही .

00:03:14.200 --> 00:03:18.145
स्वप्न आपल्यासाठी सराव असतो .

00:03:18.145 --> 00:03:21.994
भयावह व धोकादायक स्वप्ने पडणे
ही सामान्य बाब आहे.

00:03:21.994 --> 00:03:24.072
तो सराव आहे प्रामुख्याने
मूळ निसर्ग भावनेचा

00:03:24.072 --> 00:03:27.790
स्वप्नातील घटना ही
मेंदूच्या कार्यप्रणालीचा भाग आहे

00:03:27.790 --> 00:03:31.650
उदा अरण्यात तुम्ही फिरत आहात मागे
अस्वल लागले आहे तुम्ही भयभीत झालात .

00:03:31.650 --> 00:03:34.188
पण लढत आहात अंधारात त्याच्याशी

00:03:34.188 --> 00:03:37.657
हे स्वप्न तुमची मुकाबला करण्याचा शक्ती 
वाढविण्याचा सरावच असतो.

00:03:37.657 --> 00:03:41.720
ज्यायोगे वास्तव जीवनात तुम्हास हा सराव 
उपयोगी पडेल.

00:03:41.720 --> 00:03:43.947
पण नेहमीच काही स्वप्ने भयावह नसतात.

00:03:43.947 --> 00:03:46.388
तुम्हा तुमच्या आकर्षक 
शेजाऱ्याचे स्वप्न पडते

00:03:46.388 --> 00:03:50.571
ते तुम्हास प्रजनन सुखाचा सराव देणारे असते.

00:03:50.571 --> 00:03:54.512
बरे होण्यासाठीही आपल्याला स्वप्ने पडतात.

00:03:54.512 --> 00:03:57.786
ताणाची न्युरो ट्रान्समीटर ही 
कमी क्रियाशील असतात

00:03:57.786 --> 00:03:59.839
झोपेच्या REM अवस्थेत

00:03:59.839 --> 00:04:02.428
अगदी वेदनामय स्वप्नाच्या अवस्थेतही

00:04:02.428 --> 00:04:04.174
असा सिद्धांत मांडला जातो

00:04:04.174 --> 00:04:08.632
की स्वप्नाचा एक हेतू वेदनेची तीव्रता 
कमी करून

00:04:08.632 --> 00:04:10.881
मानसिक आराम मिळणे हा असतो.

00:04:10.881 --> 00:04:13.998
स्वप्नात, वेदनेचा अनुभव कमी तणावाखाली 
असताना आपण अनुभवतो.

00:04:13.998 --> 00:04:16.070
त्यामुळे एक स्वच्छ दृष्टिकोन मिळतो.

NOTE Paragraph

00:04:16.070 --> 00:04:20.140
त्या वेदनांचा सामना योग्य रीतीने करण्याची 
मनाची क्षमता वाढते.

00:04:20.140 --> 00:04:25.279
काही मानसिक अवस्थेत झोप मिळत नाही

00:04:25.279 --> 00:04:28.199
शास्त्रज्ञ म्हणतात स्वप्न न पडल्याने

00:04:28.199 --> 00:04:32.689
आजार उद्भवण्याची शक्यता असते.

00:04:32.689 --> 00:04:37.364
स्वप्न आपल्या समस्या सोडविण्यासाठी पडतात.

00:04:37.364 --> 00:04:40.263
जे नेहमीचे नियम पळत नाहीत

00:04:40.263 --> 00:04:43.269
स्वप्नात अमर्यादित दृश्ये असू शकतात.

00:04:43.269 --> 00:04:45.256
तुम्हाला समस्येचे निदान होण्यासाठी

00:04:45.256 --> 00:04:49.295
त्यातच तुम्हाला समस्येची उकल मिळते 
जी जागेपणी मिळत नाही.

00:04:49.295 --> 00:04:51.527
जॉन स्टेइनबेक यास झोपेची समिती म्हणतो

00:04:51.527 --> 00:04:53.024
आणि अधिक शोध विशद करतात

00:04:53.024 --> 00:04:56.612
स्वप्नांची समस्या सोडण्याच्या सामर्थ्यावर

00:04:56.612 --> 00:04:58.958
सुप्रसिद्ध रसायन शास्त्रज्ञ 
ऑगस्ट केक्युलीने

00:04:58.958 --> 00:05:01.879
बेन्झींनच्या रेणूंच्या रचनेचे कोडे 
सोडविले स्वप्नामुळेच.

00:05:01.879 --> 00:05:05.180
म्हणून म्हणावेसे वाटते सर्वात उत्तम 
समस्येचे निराकरण होते

00:05:05.180 --> 00:05:06.920
झोपल्यावर.

00:05:06.920 --> 00:05:10.293
या काही प्रमुख उपपत्ती आहेत

00:05:10.293 --> 00:05:13.856
जसजसे तंत्रज्ञान विकसित होईल व आपण मानवी 
मेंदूबद्दल अधिक जाणू,

00:05:13.856 --> 00:05:15.497
तेव्हा एकदिवशी शक्य होईल

00:05:15.497 --> 00:05:18.059
स्वप्नांचा निश्चित अर्थ.

00:05:18.059 --> 00:05:21.942
तोपर्यंत आपण स्वप्ने पाहू या.