1
00:00:01,023 --> 00:00:02,666
Là một cậu bé ở Lima,

2
00:00:02,690 --> 00:00:04,801
ông nội tôi đã kể tôi nghe một huyền thoại

3
00:00:04,825 --> 00:00:07,079
về cuộc xâm lăng Peru của Tây Ban Nha.

4
00:00:08,007 --> 00:00:11,546
Atahualpa, hoàng đế của người Inca,
đã bị bắt và bị giết.

5
00:00:11,570 --> 00:00:14,553
Pizarro và thuộc hạ của hắn
đã trở nên giàu có,

6
00:00:14,577 --> 00:00:17,763
những câu chuyện về cuộc chinh phục 
và vinh quang của họ đã đến TBN

7
00:00:17,787 --> 00:00:23,162
dẫn đến làn sóng mới người TBN,
khao khát vàng và vinh quang.

8
00:00:24,055 --> 00:00:26,953
Họ vào thị trấn và yêu cầu người Inca,

9
00:00:26,977 --> 00:00:30,752
"Chúng ta có thể chinh phục nền văn minh 
khác ở đâu ? Nơi có nhiều vàng hơn?

10
00:00:30,776 --> 00:00:34,155
Và người Inca, để trả thù, đã nói với họ,

11
00:00:34,648 --> 00:00:36,257
"Hãy đến Amazon,

12
00:00:36,767 --> 00:00:39,413
Các người sẽ tìm thấy số vàng mình muốn.

13
00:00:39,437 --> 00:00:44,151
Thật ra, có một thành phố tên là Paititi -
El Dorado ở TBN -

14
00:00:44,175 --> 00:00:46,802
được xây dựng toàn bộ bằng vàng."

15
00:00:47,303 --> 00:00:49,199
Người TBN lên đường vào rừng,

16
00:00:49,223 --> 00:00:52,785
nhưng chỉ vài người trở lại 
kể câu chuyện của họ,

17
00:00:53,904 --> 00:00:57,711
câu chuyện về những pháp sư siêu phàm,

18
00:00:57,735 --> 00:01:00,639
về những chiến binh với mũi tên độc,

19
00:01:00,663 --> 00:01:04,441
về những cái cây cao lớn che cả mặt trời,

20
00:01:04,465 --> 00:01:09,217
những con nhện ăn thịt chim,
những con rắn nuốt chửng con người

21
00:01:09,241 --> 00:01:11,525
và một con sông nước sôi sùng sục.

22
00:01:13,795 --> 00:01:15,779
Tất cả đã trở thành kỷ niệm thời thơ ấu.

23
00:01:15,803 --> 00:01:16,962
Nhiều năm trôi qua.

24
00:01:16,986 --> 00:01:19,461
Tôi đang lấy bằng tiến sĩ tại SMU,

25
00:01:19,485 --> 00:01:23,389
cố gắng để hiểu
tiềm lực năng lượng địa nhiệt của Peru,

26
00:01:23,413 --> 00:01:25,459
khi tôi nhớ lại huyền thoại này,

27
00:01:25,483 --> 00:01:27,332
và tôi bắt đầu đặt câu hỏi.

28
00:01:28,316 --> 00:01:30,863
Liệu dòng sông sôi sùng sục có tồn tại?

29
00:01:32,140 --> 00:01:34,339
Tôi hỏi đồng nghiệp từ các trường đại học,

30
00:01:34,363 --> 00:01:35,520
chính phủ,

31
00:01:35,544 --> 00:01:37,037
công ty khai thác mỏ, 
dầu khí,

32
00:01:37,061 --> 00:01:39,967
và câu trả lời đều là không.

33
00:01:40,459 --> 00:01:42,459
Và điều này có lý.

34
00:01:43,070 --> 00:01:45,698
Bạn thấy đấy, con sông sôi
có tồn tại trên thế giới,

35
00:01:45,722 --> 00:01:48,181
nhưng chúng thường
gắn liền với núi lửa.

36
00:01:48,649 --> 00:01:50,796
Bạn cần một nguồn nhiệt lớn

37
00:01:50,820 --> 00:01:54,186
để tạo một hiện tượng địa nhiệt 
lớn như vậy.

38
00:01:54,210 --> 00:01:59,414
Và như bạn có thể nhìn thấy từ các chấm đỏ
ở đây, đó là núi lửa,

39
00:01:59,438 --> 00:02:02,256
không có núi lửa ở khu vực Amazon,

40
00:02:02,280 --> 00:02:04,098
không có ở phần lớn
khu vực nước Peru.

41
00:02:04,122 --> 00:02:08,390
Vậy nghĩa là: Chúng ta không nên mong đợi
được thấy một con sông sôi.

42
00:02:09,660 --> 00:02:13,748
Kể lại câu chuyện này 
tại một bữa ăn tối gia đình,

43
00:02:13,772 --> 00:02:16,242
dì của tôi nói với tôi,

44
00:02:16,266 --> 00:02:20,248
"Không đâu, Andrés, dì đã ở đó.
Dì đã bơi trong con sông đó. "

45
00:02:20,898 --> 00:02:24,535
(Cười)

46
00:02:24,559 --> 00:02:26,306
Sau đó, chú tôi nói vào.

47
00:02:26,330 --> 00:02:29,060
"Đúng thế đấy, Andrés, 
dì ấy không đùa đâu.

48
00:02:29,084 --> 00:02:33,067
Con thấy đấy, con chỉ có thể bơi trong đó
sau một cơn mưa nặng hạt,

49
00:02:33,091 --> 00:02:36,337
và nó được bảo vệ 
bởi một pháp sư hùng mạnh.

50
00:02:36,361 --> 00:02:38,678
dì con, cô ấy là bạn của vợ pháp sư ấy."

51
00:02:39,257 --> 00:02:41,062
(Cười)

52
00:02:41,086 --> 00:02:42,237
"¿Cómo?" ["Huh?"]

53
00:02:42,261 --> 00:02:44,475
Bất chấp tất cả
hoài nghi khoa học của mình

54
00:02:44,499 --> 00:02:48,931
tôi đi bộ đường dài vào rừng,
dẫn đường bởi dì của tôi,

55
00:02:48,955 --> 00:02:52,852
hơn 700 km
từ tâm núi lửa gần nhất,

56
00:02:52,876 --> 00:02:56,494
và thành thật mà nói,
chuẩn bị tinh thần

57
00:02:56,518 --> 00:03:00,894
để nhìn thấy huyền thoại
"Dòng suối ấm áp của Amazon."

58
00:03:02,671 --> 00:03:04,292
Nhưng sau đó ...

59
00:03:04,316 --> 00:03:05,638
Tôi nghe thấy gì đó,

60
00:03:07,255 --> 00:03:08,704
một sự dâng trào

61
00:03:10,347 --> 00:03:13,042
ngày càng to dần

62
00:03:13,792 --> 00:03:15,260
khi chúng tôi đến gần hơn.

63
00:03:16,300 --> 00:03:20,228
Nghe có vẻ giống như sóng đại dương
không ngừng đập vào,

64
00:03:20,252 --> 00:03:24,937
và khi đến gần hơn, tôi thấy khói, hơi,
bốc lên qua những thân cây.

65
00:03:24,961 --> 00:03:28,260
Và sau đó, tôi đã thấy.

66
00:03:29,791 --> 00:03:32,260
Tôi ngay lập tức chộp lấy nhiệt kế,

67
00:03:32,284 --> 00:03:35,561
và nhiệt độ trung bình trên sông

68
00:03:35,585 --> 00:03:37,572
là 86 độ C.

69
00:03:39,540 --> 00:03:42,807
Tuy không sôi đúng
100 độ C

70
00:03:42,831 --> 00:03:45,708
nhưng chắc chắn gần đủ.

71
00:03:46,296 --> 00:03:49,388
Con sông nước nóng và chảy nhanh.

72
00:03:50,181 --> 00:03:53,829
Tôi lên thượng nguồn theo sự dẫn dắt của
pháp sư tập sự

73
00:03:53,853 --> 00:03:55,637
đến nơi linh thiêng nhất trên sông.

74
00:03:55,661 --> 00:03:57,067
Và đây là mới là điều kỳ lạ -

75
00:03:57,091 --> 00:03:59,073
Khởi điểm là một dòng suối lạnh.

76
00:03:59,502 --> 00:04:01,739
Ở đây, tại khu vực này,

77
00:04:01,763 --> 00:04:03,930
là nhà của Yacumama,

78
00:04:03,954 --> 00:04:07,297
mẹ của các vùng nước,
linh hồn một con rắn khổng lồ

79
00:04:07,321 --> 00:04:09,394
người sinh ra nước nóng và nước lạnh.

80
00:04:10,015 --> 00:04:14,427
Và ở đây chúng ta thấy một suối nước nóng,

81
00:04:14,451 --> 00:04:19,809
hòa với dòng suối lạnh
bên dưới hàm của người mẹ bảo vệ

82
00:04:19,833 --> 00:04:23,078
và thế là huyền thoại đã thành sự thật.

83
00:04:24,283 --> 00:04:26,261
Sáng hôm sau, tôi tỉnh dậy và -

84
00:04:26,285 --> 00:04:28,504
(Cười)

85
00:04:28,528 --> 00:04:30,559
Tôi muốn uống một tách trà.

86
00:04:30,583 --> 00:04:32,823
Tôi đã được trao cho một cốc, một túi trà

87
00:04:32,847 --> 00:04:35,175
và, tất nhiên, chỉ về phía dòng sông.

88
00:04:36,075 --> 00:04:40,584
Trước sự ngạc nhiên của tôi, nước sạch
và có một hương vị dễ chịu,

89
00:04:40,608 --> 00:04:43,602
đó là một chút khác thường
đối với các hệ thống địa nhiệt.

90
00:04:44,441 --> 00:04:45,989
Điều ngạc nhiên là

91
00:04:46,013 --> 00:04:48,997
là người dân địa phương đã luôn
biết về nơi này,

92
00:04:49,021 --> 00:04:52,725
và rằng tôi đã không phải là
người ngoài đầu tiên nhìn thấy nó.

93
00:04:53,701 --> 00:04:56,638
Đó chỉ là một phần 
của cuộc sống hàng ngày của họ.

94
00:04:57,115 --> 00:04:59,809
Họ uống nước của dòng suối.

95
00:04:59,833 --> 00:05:02,388
Họ hít lấy hơi nước.

96
00:05:02,412 --> 00:05:04,103
Họ nấu ăn bằng nước của dòng suối,

97
00:05:04,127 --> 00:05:05,637
tắm rửa,


98
00:05:05,661 --> 00:05:07,459
thậm chí dùng nó làm thuốc.


99
00:05:09,094 --> 00:05:10,840
Tôi đã gặp một vị pháp sư,

100
00:05:10,864 --> 00:05:15,053
và ông trông có vẻ thích phần mở rộng 
của dòng sông và khu rừng.

101
00:05:15,848 --> 00:05:17,672
Ông thăm dò ý định của tôi

102
00:05:18,609 --> 00:05:20,188
và lắng nghe kĩ càng.

103
00:05:21,262 --> 00:05:24,373
Sau đó, tôi thở phào nhẹ nhõm -

104
00:05:24,397 --> 00:05:27,454
nói thật với bạn - tôi cảm thấy hoang mang

105
00:05:27,968 --> 00:05:32,247
một nụ cười bắt đầu hiện trên gương mặt,
và ông chỉ cười mà thôi.

106
00:05:32,271 --> 00:05:34,568
(Cười)

107
00:05:35,796 --> 00:05:40,391
Tôi vừa nhận được lời chúc phúc 
từ vị pháp sư để nghiên cứu con sông,

108
00:05:40,415 --> 00:05:43,819
dựa trên điều kiện là sau khi 
tôi lấy những mẫu vật dưới nước

109
00:05:43,843 --> 00:05:45,359
phân tích trong phòng lab.

110
00:05:45,383 --> 00:05:47,193
bất cứ tôi ở nơi nào 
trên thế giới này,

111
00:05:48,265 --> 00:05:52,031
tôi đổ nước trở lại mặt đất

112
00:05:52,055 --> 00:05:54,102
để, như vị pháp sư đã nói,

113
00:05:54,126 --> 00:05:56,871
nước có thể tìm cách trở về nhà chúng.

114
00:05:59,272 --> 00:06:02,859
Hằng năm tôi quay lại kể từ lần đầu tiên 
tôi đến tham quan vào năm 2011,

115
00:06:02,883 --> 00:06:06,308
và công việc trở nên thú vị hẳn,

116
00:06:06,332 --> 00:06:10,129
đòi hỏi khó khăn và đôi lúc 
còn nguy hiểm nữa.

117
00:06:10,913 --> 00:06:14,128
Thậm chí có một câu chuyện được
đăng trên tạp chí Địa Lí Quốc Gia.

118
00:06:14,152 --> 00:06:18,239
Có một hòn đá nhỏ 
kích thước khoảng một tờ giấy

119
00:06:18,263 --> 00:06:20,303
kẹt trong đôi sandal 
và quần đùi của tôi,

120
00:06:20,327 --> 00:06:22,733
giữa dòng sông 80 độ C

121
00:06:22,757 --> 00:06:26,486
và suối nước nóng đó, à, trông như vậy,
gần như đang sôi sục.

122
00:06:27,070 --> 00:06:30,608
Và hơn hết, đó là rừng mưa Amazon.

123
00:06:31,206 --> 00:06:33,712
Pshh, mưa như trút nước, 
không thể thấy được gì.

124
00:06:33,736 --> 00:06:37,298
Nhiệt độ chênh lệch khiến 
mọi thứ trở nên trắng xóa.

125
00:06:38,956 --> 00:06:40,361
Dày đặc.

126
00:06:42,158 --> 00:06:44,596
Bây giờ, sau nhiều năm nghiên cứu,

127
00:06:44,620 --> 00:06:50,262
tôi sẽ sớm công khai nghiên cứu 
về địa vật lí và địa hóa học.

128
00:06:51,047 --> 00:06:55,022
Và tôi muốn chia sẻ, ngay hôm nay, 
với tất cả các bạn, tại hội trường TED,

129
00:06:55,046 --> 00:06:58,236
lần đầu tiên, vài khám phá của mình.

130
00:06:59,340 --> 00:07:01,871
À, trước tiên thì, đây không phải
là truyện cổ tích.

131
00:07:02,468 --> 00:07:03,642
Ngạc nhiên không nào!

132
00:07:03,666 --> 00:07:05,031
(Cười)

133
00:07:06,015 --> 00:07:08,529
Khi tôi lần đầu tiên 
bắt tay làm nghiên cứu,

134
00:07:08,553 --> 00:07:11,532
ảnh vệ tinh có độ phân giải quá thấp 
nên không có nghĩa gì.

135
00:07:11,556 --> 00:07:13,184
Chỉ là không có bản đồ nào tốt.

136
00:07:13,754 --> 00:07:16,145
Nhờ vào sự hỗ trợ của đội Google Earth,

137
00:07:16,169 --> 00:07:17,514
giờ tôi đã có được.

138
00:07:19,251 --> 00:07:24,601
Không chỉ có vậy, tên nguyên thủy 
của dòng sông, Shanay-timpishka,

139
00:07:25,538 --> 00:07:28,268
"sôi sục dưới cái nóng của mặt trời",

140
00:07:29,540 --> 00:07:34,919
ám chỉ rằng tôi không phải người đầu tiên
thắc mắc tại sao nó lại sôi sục,

141
00:07:34,943 --> 00:07:38,170
và cho thấy con người lúc nào 
cũng tìm cách để giải thích

142
00:07:38,194 --> 00:07:39,733
thế giới xung quanh.

143
00:07:41,526 --> 00:07:43,924
Vậy tại sao con sông lại sôi sục?

144
00:07:43,948 --> 00:07:46,501
(Âm thanh của bong bóng)

145
00:07:48,385 --> 00:07:50,880
Thật ra tôi phải mất 3 năm 
mới có được đoạn phim đó.

146
00:07:52,879 --> 00:07:54,484
Suối nước nóng 
phiên bản lỗi.

147
00:07:55,625 --> 00:07:59,258
Khi chúng ta có dòng máu nóng
chảy trong tĩnh mạch và động mạch,

148
00:07:59,282 --> 00:08:04,330
và, vì vậy, mặt đất cũng có 
dòng nước nóng chảy qua những vết nứt.

149
00:08:05,162 --> 00:08:08,757
Nơi động mạch đến bề mặt, 
những động mạch của mặt đất,

150
00:08:08,781 --> 00:08:11,155
chúng ta sẽ hiểu được 
biểu hiện của địa nhiệt:

151
00:08:11,179 --> 00:08:15,199
lỗ phun khí, suối nước nóng 
và trong trường hợp này, con sông sôi sục.

152
00:08:16,459 --> 00:08:20,559
Dù vậy thì, điều thật sự kì diệu 
chính là qui mô của nơi này.

153
00:08:21,221 --> 00:08:23,567
Lần tới đi ngang một con đường, 
hãy nghĩ về nó.

154
00:08:24,527 --> 00:08:27,199
Dòng sông chảy rộng hơn hai làn đường

155
00:08:27,223 --> 00:08:29,087
dọc theo hầu hết cả lối đi.

156
00:08:29,674 --> 00:08:35,017
Nó chảy khoảng 6.24 km.

157
00:08:36,223 --> 00:08:37,732
Vô cùng ấn tượng.

158
00:08:39,077 --> 00:08:42,077
Có nhiều hồ địa nhiệt 
lớn hơn sân khấu TED này,

159
00:08:42,101 --> 00:08:44,577
và thác nước đó là cái mà bạn thấy ở đây

160
00:08:44,601 --> 00:08:46,639
cao 6 mét -

161
00:08:47,384 --> 00:08:50,676
và đều có nước gần như sôi sục.

162
00:08:52,243 --> 00:08:54,299
Chúng tôi vẽ bản đồ nhiệt độ dọc con sông,

163
00:08:54,323 --> 00:08:57,441
cho đến nay thì điều này gần như là
lĩnh vực đòi hỏi khắt khe nhất.

164
00:08:57,866 --> 00:09:01,553
Và kết quả thì thật tuyệt vời.

165
00:09:01,577 --> 00:09:04,730
Rất tiếc - nhà khoa học địa nhiệt 
phát huy trong tôi.

166
00:09:04,754 --> 00:09:07,180
Điều này cho thấy một xu hướng 
rất đáng ngạc nhiên.

167
00:09:07,204 --> 00:09:09,420
Bạn thấy đó, con sông bắt đầu lạnh dần.

168
00:09:09,444 --> 00:09:12,439
Sau đó nóng lên, rồi lại nguội dần,"
nóng lên, rồi nguội dần,

169
00:09:12,463 --> 00:09:15,081
nóng lên lần nữa, sau đó tạo 
đường con phân rã tuyệt đẹp

170
00:09:15,105 --> 00:09:17,477
cho tới khi nó tan ra thành
dòng sông băng.

171
00:09:18,539 --> 00:09:21,333
Tôi hiểu không phải ai cũng là 
nhà khoa học về địa nhiệt,

172
00:09:21,357 --> 00:09:23,582
nên nói theo cách đơn giản thông thường:

173
00:09:24,225 --> 00:09:26,358
Mọi người thích cà phê.

174
00:09:26,382 --> 00:09:27,651
Đúng không? Tốt.

175
00:09:28,517 --> 00:09:32,200
Một tách cà phê nóng 54 độ C,

176
00:09:32,224 --> 00:09:34,334
tách nóng hơn cũng đã 60 độ C.

177
00:09:34,896 --> 00:09:37,067
Cho nên, nói theo thuật ngữ cà phê:

178
00:09:37,091 --> 00:09:39,654
câu chuyện dòng sông sôi sục
trông thế này.

179
00:09:40,401 --> 00:09:41,900
Bạn uống tách cà phê nóng.

180
00:09:42,906 --> 00:09:44,630
Bạn có thêm tách cà phê nóng hơn,

181
00:09:44,654 --> 00:09:46,828
và bạn có thể thấy có một điểm ở đây

182
00:09:46,852 --> 00:09:49,840
nơi con sông vẫn nóng hơn 
cả tách cà phê nóng.

183
00:09:49,864 --> 00:09:51,856
Và đây là nhiệt độ nước trung bình.

184
00:09:51,880 --> 00:09:56,079
Chúng tôi lấy chúng từ mùa khô để đảm bảo 
nhiệt độ địa nhiệt thanh khiết nhất.

185
00:09:56,603 --> 00:09:59,223
Nhưng có con số ma thuật ở đây 
nhưng không được chỉ ra,

186
00:09:59,247 --> 00:10:01,777
và con số đó là 47 độ C,

187
00:10:02,856 --> 00:10:05,378
vì đó là nơi mọi thứ bắt đầu tổn thương,

188
00:10:05,402 --> 00:10:09,575
và tôi biết điều này từ 
kinh nghiệm của cá nhân mình.

189
00:10:10,186 --> 00:10:13,012
Trên nhiệt độ đó, bạn không muốn 
đi vào dòng nước đó đâu.

190
00:10:13,036 --> 00:10:14,698
Bạn cần phải cẩn thận.

191
00:10:14,722 --> 00:10:16,037
Có thể chết người đấy.

192
00:10:16,704 --> 00:10:18,995
Tôi từng chứng kiến 
nhiều động vật rơi vào đó,

193
00:10:19,019 --> 00:10:23,198
và điều khiến tôi bị sốc là quá trình 
lại giống nhau vô cùng.

194
00:10:23,898 --> 00:10:26,579
Chúng té xuống và đôi mắt 
là thứ đầu tiên bị thương.

195
00:10:26,603 --> 00:10:29,970
Thoáng nhìn thì mắt là thứ nấu rất nhanh.
Chúng chuyển sang màu trắng sữa.

196
00:10:29,994 --> 00:10:31,344
Dòng suối đang mang chúng đi.

197
00:10:31,368 --> 00:10:34,431
Chúng cố gắng bơi thoát ra, 
nhưng thịt đã chín tới xương

198
00:10:34,455 --> 00:10:35,621
vì quá nóng.

199
00:10:35,645 --> 00:10:37,490
Nên chúng mất năng lực, 
mất dần dần,

200
00:10:37,514 --> 00:10:40,904
cho tới cuối cùng chúng phải để 
dòng nước nóng đi vào trong miệng

201
00:10:40,928 --> 00:10:43,149
và chúng được nấu chín từ bên trong.

202
00:10:43,440 --> 00:10:45,522
(Cười)

203
00:10:48,696 --> 00:10:50,815
Chúng ta có chút tàn nhẫn,
đúng không?

204
00:10:50,839 --> 00:10:52,179
Jeez.

205
00:10:53,362 --> 00:10:55,980
Để chúng được ướp lâu một chút đã.

206
00:10:57,468 --> 00:11:00,196
Một lần nữa, điều đáng ngạc nhiên 
chính là nhiệt độ.

207
00:11:00,220 --> 00:11:03,698
Chúng tương tự những thứ chúng ta thấy 
như núi lửa trên khắp thế giới

208
00:11:03,722 --> 00:11:06,259
và thậm chí là siêu núi lửa 
như Yellowstone.

209
00:11:06,896 --> 00:11:08,204
Nhưng điều cốt yếu là:

210
00:11:10,173 --> 00:11:15,172
dữ liệu cho thấy con sông sôi sục tồn tại

211
00:11:15,196 --> 00:11:17,486
phụ thuộc vào sức mạnh của núi lửa.

212
00:11:18,491 --> 00:11:21,911
Không phải bắt nguồn từ mắc-ma
hay núi lửa,

213
00:11:23,722 --> 00:11:29,925
và lần nữa, cách hơn 700km 
từ trung tâm núi lửa gần nhất.

214
00:11:30,543 --> 00:11:34,909
Làm thế nào một con sông sôi 
như vậy có thể tồn tai?

215
00:11:35,790 --> 00:11:38,946
Hỏi chuyên gia địa nhiệt,
nhà nghiên cứu núi lửa trong nhiều năm,

216
00:11:38,970 --> 00:11:43,787
tôi vẫn không hiểu được 
hệ thống địa nhiệt phi núi lửa khác

217
00:11:43,811 --> 00:11:45,378
có qui mô tương tự.

218
00:11:47,121 --> 00:11:48,645
Thật là độc đáo.

219
00:11:49,489 --> 00:11:52,931
Thật đặc biệt trên qui mô toàn cầu.

220
00:11:54,708 --> 00:11:57,176
Vậy thì, nó hoạt động như thế nào?

221
00:11:58,460 --> 00:12:00,596
Chúng ta nhận được loại nhiệt này từ đâu?

222
00:12:01,186 --> 00:12:03,279
Vẫn còn nhiều nghiên cứu 
cần được tiến hành

223
00:12:03,303 --> 00:12:06,492
để hạn chế vấn đề xảy ra 
và hiểu rõ hệ thống hơn,

224
00:12:06,516 --> 00:12:08,842
nhưng các dữ liệu cho chúng ta thấy,

225
00:12:08,866 --> 00:12:12,230
có vẻ như đây là kết quả 
của hệ thống thủy nhiệt.

226
00:12:13,151 --> 00:12:14,611
Về cơ bản, nó hoạt động như vậy:

227
00:12:14,635 --> 00:12:17,943
Bạn càng đi sâu vào mặt đất 
thì càng nóng hơn.

228
00:12:17,967 --> 00:12:20,595
Chúng tôi xem nó như gradient địa nhiệt.

229
00:12:21,460 --> 00:12:26,388
Nước có thể đến từ vùng băng 
cách xa dãy Andes,

230
00:12:26,412 --> 00:12:28,411
sau đó thấm sâu vào mặt đất

231
00:12:28,435 --> 00:12:31,202
và thoát ra ngoài hình thành dòng sông sôi

232
00:12:31,226 --> 00:12:34,233
sau khi nhận được nhiệt 
từ gradient địa nhiệt,

233
00:12:35,311 --> 00:12:37,550
tất cả đều do thiết kế địa nhiệt độc đáo.

234
00:12:38,587 --> 00:12:41,434
Giờ chúng ta hiểu rằng bên trong 
và xung quanh con sông -

235
00:12:41,458 --> 00:12:42,951
làm việc cùng những đồng nghiệp

236
00:12:42,975 --> 00:12:45,062
tiến sĩ Spencer Wells 
từ National Geographic

237
00:12:45,086 --> 00:12:47,796
và tiến sĩ Jon Eisen từ UC Davis -

238
00:12:47,820 --> 00:12:51,082
về mặt di truyền, chúng tôi kết nối 
các vi khuẩn chịu cực hạn

239
00:12:51,106 --> 00:12:55,710
sinh sống xung quanh dòng sông,
và phát hiện nhiều sinh vật sống,

240
00:12:55,734 --> 00:12:59,149
nhiều loài độc đáo 
sống trong dòng sông sôi.

241
00:13:00,264 --> 00:13:05,507
Nhưng một lần nữa, dù có nhiều nghiên cứu,
nhiều khám phá và truyền thuyết,

242
00:13:06,499 --> 00:13:07,499
vẫn còn một thắc mắc:

243
00:13:09,704 --> 00:13:12,624
Tầm quan trọng của con sông sôi này là gì?

244
00:13:14,601 --> 00:13:19,247
Tầm quan trọng của đám mây tĩnh này là gì

245
00:13:19,271 --> 00:13:22,147
mà lúc nào cũng lượn quanh mảng rừng này?

246
00:13:23,333 --> 00:13:25,983
Và tầm quan trọng

247
00:13:26,007 --> 00:13:28,990
của nội dung trong truyện cổ tích 
thời thơ ấu là gì?

248
00:13:31,547 --> 00:13:34,655
Đối với vị pháp sư và người dân,
đây là nơi thiêng liêng.

249
00:13:35,414 --> 00:13:37,759
Đối với tôi, một nhà khoa học địa nhiệt,

250
00:13:37,783 --> 00:13:40,626
đây là hiện tượng địa nhiệt độc đáo.

251
00:13:42,074 --> 00:13:45,772
Nhưng đối với những người cưa gỗ 
bất hợp pháp và nông dân chăn gia súc,

252
00:13:45,796 --> 00:13:49,439
đó chỉ là một tài nguyên khác
để khai thác mà thôi.

253
00:13:50,820 --> 00:13:54,607
Và đối với chính phủ Peru, 
đó chỉ là dải khác

254
00:13:54,631 --> 00:14:00,575
của vùng đất không được bảo hộ 
sẵn sàng phát triển.

255
00:14:02,186 --> 00:14:05,782
Mục tiêu của tôi là đảm bảo rằng 
bất cứ ai trị vì vùng đất này

256
00:14:05,806 --> 00:14:09,924
hiểu được nét độc đáo và tầm quan trọng 
của con sông sôi.

257
00:14:10,892 --> 00:14:12,630
Vì đó là câu hỏi,

258
00:14:13,853 --> 00:14:15,487
một trong những điều quan trọng.

259
00:14:16,568 --> 00:14:18,897
Và tóm lại là,

260
00:14:20,110 --> 00:14:22,191
chúng ta định nghĩa tầm quan trọng.

261
00:14:22,998 --> 00:14:25,658
Đó là chúng ta. Chúng ta có sức mạnh đó.

262
00:14:25,682 --> 00:14:28,410
Chúng ta là những người 
vẽ nên ranh giới

263
00:14:28,434 --> 00:14:30,782
giữa điều thiêng liêng và điều nhỏ nhặt.

264
00:14:31,736 --> 00:14:34,012
Và trong thời đại này,

265
00:14:34,036 --> 00:14:37,534
nơi mà mọi thứ dường như được đánh dấu, 
đo đạc và nghiên cứu,

266
00:14:39,290 --> 00:14:41,756
trong thời đại thông tin này,

267
00:14:42,899 --> 00:14:46,471
tôi nhắc bạn về những khám phá đó 
không chỉ là

268
00:14:46,495 --> 00:14:51,058
khoảng trống màu đen vô định

269
00:14:52,153 --> 00:14:55,562
nhưng trong tiếng ồn trắng 
của một đống dữ liệu.

270
00:14:57,862 --> 00:15:00,847
Còn nhiều thứ phải khám phá.

271
00:15:01,958 --> 00:15:05,453
Chúng ta sống trong một thế giới kì diệu.

272
00:15:05,477 --> 00:15:06,996
Nên đi đây đi đó.

273
00:15:08,306 --> 00:15:10,163
Nên tò mò một chút.

274
00:15:11,711 --> 00:15:14,754
Vì chúng ta sống trong một thế giới

275
00:15:15,539 --> 00:15:18,819
mà nhiều vị pháp sư vẫn hát 
cho những linh hồn của rừng,

276
00:15:20,399 --> 00:15:22,240
nơi những dòng sông sôi sục

277
00:15:23,299 --> 00:15:25,835
và nơi truyện cổ tích bước vào cuộc sống.

278
00:15:27,018 --> 00:15:28,199
Cảm ơn rất nhiều.

279
00:15:28,223 --> 00:15:36,809
(Vỗ tay)