WEBVTT

00:00:01.023 --> 00:00:02.666
Lima'da çocukken,

00:00:02.690 --> 00:00:04.801
büyükbabam bana bir efsaneyi anlattı:

NOTE Paragraph

00:00:04.825 --> 00:00:07.079
Peru'nun İspanyollar 
tarafından işgali.

00:00:08.007 --> 00:00:11.546
Atahualpa, İnka imparatoru, 
yakalanıp öldürülmüş.

00:00:11.570 --> 00:00:14.553
Pizarro ve askerleri zenginleşmiş,

00:00:14.577 --> 00:00:17.763
işgallerinin hikayeleri ve ihtişamı
İspanya'ya kadar ulasmış ve

00:00:17.787 --> 00:00:23.162
altına ve üne aç daha bir cok
İspanyolu beraberinde getirmiş.

00:00:24.055 --> 00:00:26.953
Şehirlere girip İnka'ya:

00:00:26.977 --> 00:00:30.752
"İşgal edebileceğimiz diğer medeniyetler
ve daha çok altın nerede?" demişler.

NOTE Paragraph

00:00:30.776 --> 00:00:34.155
İnka'da onlara donup hırsla:

00:00:34.648 --> 00:00:36.257
"Amazona gidin.

00:00:36.767 --> 00:00:39.413
Aradığınız altını bulacaksınız.

00:00:39.437 --> 00:00:44.151
Hatta orada Paititi denen bir şehir var
-ispanyolca El Dorado-

00:00:44.175 --> 00:00:46.802
tamamen altından yapılma." demiş.

NOTE Paragraph

00:00:47.303 --> 00:00:49.199
İspanyollar ormana dalmışlar,

00:00:49.223 --> 00:00:52.785
ancak yalnızca bir kısmı geri
dönmüş, beraberlerinde hikayelerle,

00:00:53.904 --> 00:00:57.711
güçlü şamanların,

00:00:57.735 --> 00:01:00.639
zehirli okları olan savaşçıların,

00:01:00.663 --> 00:01:04.441
güneşi örtecek kadar uzun ağaçların,

00:01:04.465 --> 00:01:09.217
kuşları yiyen örümceklerin,
insanları tek lokmada yutan yılanların ve

00:01:09.241 --> 00:01:11.525
kaynayan bir nehrin.

NOTE Paragraph

00:01:13.795 --> 00:01:15.779
Bunların hepsi
çocukluk anılarında kaldı.

00:01:15.803 --> 00:01:16.962
Yıllar geçti.

00:01:16.986 --> 00:01:19.461
Şu anda SMU'da doktoramı yapıyor,

00:01:19.485 --> 00:01:23.389
Peru'nun jeotermal enerji potansiyelini
anlamaya çalışıyorum,

00:01:23.413 --> 00:01:25.459
bu efsaneyi hatırladığımda

00:01:25.483 --> 00:01:27.332
şu soruyu sormaya başladım:

00:01:28.316 --> 00:01:30.863
Kaynayan nehir gerçek olabilir mi?

NOTE Paragraph

00:01:32.140 --> 00:01:34.339
Üniversiteden arkadaşlarıma, hükümete,

00:01:34.363 --> 00:01:35.520
yağ, gaz ve maden

00:01:35.544 --> 00:01:37.037
şirketlerine sordum.

00:01:37.061 --> 00:01:39.967
Cevap hep bir ağızdan "Hayır" idi.

00:01:40.459 --> 00:01:42.459
Ve bu gayet mantıklı.

00:01:43.070 --> 00:01:45.698
Gördüğünüz gibi kaynayan
nehirler dünyada bulunmakta,

00:01:45.722 --> 00:01:48.181
ancak genelde volkanlarla
ilişkilendirilmektedirler.

00:01:48.649 --> 00:01:50.796
Böyle güçlü bir jeotermal etki için

00:01:50.820 --> 00:01:54.186
çok güçlü bir ısı kaynağına 
ihtiyaç duyarsınız.

00:01:54.210 --> 00:01:59.414
Burada gördüğünüz gibi, kırmızı noktalar
yanardağları temsil ediyor

00:01:59.438 --> 00:02:02.256
ve ne Amazonlarda ne de Peru'da

00:02:02.280 --> 00:02:04.098
volkan yok.

00:02:04.122 --> 00:02:08.390
Yani şöyle ki: Kaynayan bir nehir olmasını
bekleyemeyiz.

NOTE Paragraph

00:02:09.660 --> 00:02:13.748
Bu durumu ailece yediğimiz bir yemek
sırasında anlatırken teyzem dedi ki,

00:02:13.772 --> 00:02:16.242
''Ama Andres, ben orada bulundum,

00:02:16.266 --> 00:02:20.248
o nehirde yüzdüm ben.

NOTE Paragraph

00:02:20.898 --> 00:02:24.535
(gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:02:24.559 --> 00:02:26.306
Sonra amcam lafa karıştı.

00:02:26.330 --> 00:02:29.060
''Hayır, Andres, teyzen dalga geçmiyor.''

00:02:29.084 --> 00:02:33.067
O nehirde ancak çok sık bir yağmurdan
sonra yüzülebilir

00:02:33.091 --> 00:02:36.337
ve çok güçlü bir şaman tarafından
korunmakta.

00:02:36.361 --> 00:02:38.678
Teyzen, onun karısıyla arkadaş.

NOTE Paragraph

00:02:39.257 --> 00:02:41.062
(Gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:02:41.086 --> 00:02:42.237
Nasıl?!

NOTE Paragraph

00:02:42.261 --> 00:02:44.475
Bütün bilimsel şüpheciliğimi bir kenara
bırakıp,

00:02:44.499 --> 00:02:48.931
kendimi teyzemin önderliğinde,

00:02:48.955 --> 00:02:52.852
en yakın volkanik merkezden en az 700 km
uzakta,

00:02:52.876 --> 00:02:56.494
ve dürüst olmak gerekirse, kendimi 
efsanevi ''Amazon'un ılık nehrini"

00:02:56.518 --> 00:03:00.894
ruhsal olarak hazırlayarak, ormanda
yürürken buldum.

NOTE Paragraph

00:03:02.671 --> 00:03:04.292
Ama sonra,

00:03:04.316 --> 00:03:05.638
bir şey duydum,

00:03:07.255 --> 00:03:08.704
alçaktan bir dalga,

00:03:10.347 --> 00:03:13.042
biz yaklaştıkça,

00:03:13.792 --> 00:03:15.260
sesi daha da yükseldi.

00:03:16.300 --> 00:03:20.228
Sesi birbirine sürekli çarpan okyanus
dalgalarını andırıyordu,

00:03:20.252 --> 00:03:24.937
ve daha yaklaştıkça, ağaçlardan yükselen,
sis, su buharı görmeye başladım.

00:03:24.961 --> 00:03:28.260
Ve daha sonra bunu gördüm.

NOTE Paragraph

00:03:29.791 --> 00:03:32.260
Hemen termometreyi elime aldım.

00:03:32.284 --> 00:03:35.561
ve nehrin ortalama sıcaklığı

00:03:35.585 --> 00:03:37.572
86 dereceydi (santigrad)

00:03:39.540 --> 00:03:42.807
Bu tabi ki 100 derece de kaynama değildi

00:03:42.831 --> 00:03:45.708
ama kesinlikle yeterince yakındı.

00:03:46.296 --> 00:03:49.388
Nehir sıcak ve hızlı bir şekilde akıyordu.

00:03:50.181 --> 00:03:53.829
Şamanın çırağının önderliğinde, nehri 
akıntının tersi yönüne gittim,

00:03:53.853 --> 00:03:55.637
nehrin en kutsal kısmına(kaynak).

00:03:55.661 --> 00:03:57.067
Ve gözlemlediklerim acayipti-

00:03:57.091 --> 00:03:59.073
Nehrin başlangıcı soğuk su kaynağıydı.

00:03:59.502 --> 00:04:01.739
Ve burada,

00:04:01.763 --> 00:04:03.930
burası suların anası,

00:04:03.954 --> 00:04:07.297
soğuk ve sıcak suyu akıtan

00:04:07.321 --> 00:04:09.394
büyük yılanın ruhu,Yacumama'nın eviydi.

00:04:10.015 --> 00:04:14.427
Ve burada efsaneyi gerçek kılan,

00:04:14.451 --> 00:04:19.809
şefkatle çenesinin altında soğuk suyu

00:04:19.833 --> 00:04:23.078
sıcak suya karıştıran kaynağı bulduk.

NOTE Paragraph

00:04:24.283 --> 00:04:26.261
Sonra ertesi sabah uykumdan uyandım ve--

NOTE Paragraph

00:04:26.285 --> 00:04:28.504
(gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:04:28.528 --> 00:04:30.559
Çay istedim.

00:04:30.583 --> 00:04:32.823
Bana bir bardak ve çay poşeti verdiler

00:04:32.847 --> 00:04:35.175
ve nehri işaret ettiler.

00:04:36.075 --> 00:04:40.584
Suyun normalde jeotermal sistemlerden
beklenmeyecek kadar temiz

00:04:40.608 --> 00:04:43.602
ve tatlı olması beni şaşırttı.

NOTE Paragraph

00:04:44.441 --> 00:04:45.989
En harika şey ise, yerlilerin bu

00:04:46.013 --> 00:04:48.997
yerden yıllardır haberdar olması 


00:04:49.021 --> 00:04:52.725
ve benim kesinlikle burayı gören ilk 
yabancı olmayışımdı.

00:04:53.701 --> 00:04:56.638
Burası hayatlarının bir parçasıydı.

00:04:57.115 --> 00:04:59.809
Suyunu içiyorlardı.

00:04:59.833 --> 00:05:02.388
Su buharını içlerine çekiyorlardı.

00:05:02.412 --> 00:05:04.103
Yemek yapıyor,

00:05:04.127 --> 00:05:05.637
temizliyor ve hatta suyla

00:05:05.661 --> 00:05:07.459
ilaç bile yapıyorlardı.

NOTE Paragraph

00:05:09.094 --> 00:05:10.840
Şaman ile tanıştım

00:05:10.864 --> 00:05:15.053
ve kendisi nehrin ve dahil olduğu ormanın
bir parçası gibi görünüyordu.

00:05:15.848 --> 00:05:17.672
Benim niyetimi sordu

00:05:18.609 --> 00:05:20.188
ve dikkatle dinledi.

00:05:21.262 --> 00:05:24.373
Sonra da, yüzünde rahat nefes almamı 
sağlayan--

00:05:24.397 --> 00:05:27.944
dürüst olmam gerekirse, telaşlıydım--

00:05:27.968 --> 00:05:32.247
bir gülümse ile başladı ve güldü.

NOTE Paragraph

00:05:32.271 --> 00:05:34.568
(gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:05:35.796 --> 00:05:40.391
Şamanın iznini aldım ve buna göre

00:05:40.415 --> 00:05:43.819
nehirden aldığım örnekleri

00:05:43.843 --> 00:05:45.359
laboratuvarımda analiz edebilir

00:05:45.383 --> 00:05:47.193
dünyanın her yerine götürebilirdim.

00:05:48.265 --> 00:05:52.031
Tek şartı ise, aldığım suyu tekrar
toprağa dökmem idi.

00:05:52.055 --> 00:05:54.102
Böylece şamanın dediğine göre,

00:05:54.126 --> 00:05:56.871
su tekrar evinin yolunu bulup nehre 
geri dönecekti.

NOTE Paragraph

00:05:59.272 --> 00:06:02.859
2011 de ki ilk ziyaretimden sonra her yıl
bölgeye gittim.

00:06:02.883 --> 00:06:06.308
Saha çalışmaları coşkulu, yorucu

00:06:06.332 --> 00:06:10.129
ve bazı zamanlar da tehlikeliydi.

00:06:10.913 --> 00:06:14.128
Bir makale National Geographic dergisine
bile çıktı.

00:06:14.152 --> 00:06:18.239
Nehrin ortasında, kağıt parçası
büyüklüğünde bir taşın

00:06:18.263 --> 00:06:20.303
üzerinde, sandalet ve şortla,

00:06:20.327 --> 00:06:22.733
80 derece sıcaklıkta,

00:06:22.757 --> 00:06:26.486
böyle görünen bir kaynağın orada
takılı kaldım.


00:06:27.070 --> 00:06:30.608
Herşeyi geçtim, burası Amazon
yağmur ormanıydı.

00:06:31.206 --> 00:06:33.712
Yağmur yağıyordu, hiç bir şey 
göremiyordum.

00:06:33.736 --> 00:06:37.298
Sıcaklık farkı her yeri bembeyaz yapmıştı,
sıfır görüş mesafesi.

00:06:38.956 --> 00:06:40.361
Çarpıcı.

NOTE Paragraph

00:06:42.158 --> 00:06:44.596
Şimdi, yıllarca sürmüş çalışmanın
ardından,

00:06:44.620 --> 00:06:50.262
yakın zamanda jeofiziksel ve jeokimyasal
çalışmamı baskı için teslim edeceğim.

00:06:51.047 --> 00:06:55.022
Ve bugün burada, TED sahnesinde siz 
hepinizin hazır buradayken,

00:06:55.046 --> 00:06:58.236
ilk defa, bu bulguların bazılarını 
paylaşmak istiyorum.

NOTE Paragraph

00:06:59.340 --> 00:07:01.871
İlk olarak, bu bir efsane değil.

00:07:02.468 --> 00:07:03.642
Sürpriz!

NOTE Paragraph

00:07:03.666 --> 00:07:05.991
(gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:07:06.015 --> 00:07:08.529
Çalışmaya ilk başladığımda, uydu
görüntüleri,

00:07:08.553 --> 00:07:11.532
bir şey anlaşılamayacak
derece de düşük çözünürlükteydi.

00:07:11.556 --> 00:07:13.184
Elle tutulur bir harita yoktu.

00:07:13.754 --> 00:07:16.145
Google Earth takımının sayesinde

00:07:16.169 --> 00:07:17.514
artık elimde bu harita var.

00:07:19.251 --> 00:07:24.601
Sadece bu da değil, nehrin yerli adı,
Shanay-timpishka,

00:07:25.538 --> 00:07:28.268
''güneşin ısısından kaynayan'',

00:07:29.540 --> 00:07:34.919
gösteriyor ki, nehrin neden kaynadığını
merak eden ilk kişi ben değildim

00:07:34.943 --> 00:07:38.170
ve insanlık her zaman çevremizde olup
biteni açıklamaya

00:07:38.194 --> 00:07:39.733
çalışan bir güdüye sahip.

NOTE Paragraph

00:07:41.526 --> 00:07:43.924
Peki nehir neden kaynıyor?

NOTE Paragraph

00:07:43.948 --> 00:07:48.361
(fokurdama sesi)

NOTE Paragraph

00:07:48.385 --> 00:07:50.880
Bu görüntüyü yakalamak aslında üç yılımı
aldı.

NOTE Paragraph

00:07:52.879 --> 00:07:54.484
Faydan beslenen kaplıcalar.

00:07:55.625 --> 00:07:59.258
Nasıl vücudumuzda sıcak kanın
dolaştığı damarlar varsa,

00:07:59.282 --> 00:08:04.330
dünyanın da faylarında ve çatlaklarında
akan sıcak su var.

00:08:05.162 --> 00:08:08.757
Bu arterlerin yeryüzüne çıktığı
noktalarda

00:08:08.781 --> 00:08:11.155
jeotermal kaynaklar görürüz:

00:08:11.179 --> 00:08:15.199
fümarol, kaplıca ve bu durumda,
kaynayan nehir.

NOTE Paragraph

00:08:16.459 --> 00:08:20.559
Asıl muazzam olan is bu yerin
ölçeği.

00:08:21.221 --> 00:08:23.567
Bir daha yoldan geçtiğiniz zaman şöyle
hayal edin.

00:08:24.527 --> 00:08:27.199
Nehrin neredeyse tamamının genişliği,

00:08:27.223 --> 00:08:29.087
iki şeritli bir yoldan daha fazla.

00:08:29.674 --> 00:08:35.017
6,24 km boyunca sıcak akıyor.

00:08:36.223 --> 00:08:37.732
Tamamiyle muazzam.

00:08:39.077 --> 00:08:42.077
Bu TED sahnesinden daha büyük termal
havuzlar, altı metreye

00:08:42.101 --> 00:08:44.577
uzanan şelaleler var

00:08:44.601 --> 00:08:46.639
ve bunların hepsi

00:08:47.384 --> 00:08:50.676
neredeyse kaynayan suyun sıcaklığına
yakın.

NOTE Paragraph

00:08:52.243 --> 00:08:54.299
Nehri sıcaklık derecelerine göre
haritaladık

00:08:54.323 --> 00:08:57.441
ve işin şu güne kadar en yorucu kısmı
bunu yapmaktı.

00:08:57.866 --> 00:09:01.553
Ama sonuçlar tek kelimeyle mükemmeldi.

00:09:01.577 --> 00:09:04.730
Pardon--içimdeki yerbilimci
kendini dışa vuruyor.

00:09:04.754 --> 00:09:07.180
Ve sonuçlar bu harika eğilimi gösterdi.

00:09:07.204 --> 00:09:09.420
Gördüğünüz gibi, nehir soğuk 
akmaya başlıyor.

00:09:09.444 --> 00:09:12.439
Sonra ısınıyor tekrar soğuyor, ısınıyor ve
tekrar soğuyor,

00:09:12.463 --> 00:09:15.081
tekrar ısınıyor ve soğuk nehre karışana

00:09:15.105 --> 00:09:17.477
kadar bu azalım eğrisini gösteriyor.

NOTE Paragraph

00:09:18.539 --> 00:09:21.333
Biliyorum ki hepiniz yerbilimci
değilsiniz.

00:09:21.357 --> 00:09:23.582
O yüzden size şu şekilde anlatayım:

00:09:24.225 --> 00:09:26.358
Herkes kahveye bayılır.

00:09:26.382 --> 00:09:27.651
Değil mi? Güzel.

00:09:28.517 --> 00:09:32.200
İçtiğiniz normal bir kahve 54 derecedir,

00:09:32.224 --> 00:09:34.334
ekstra sıcak kahve ise 60 derece.

00:09:34.896 --> 00:09:37.067
Kahve terimleriyle anlatacak olursam,

00:09:37.091 --> 00:09:39.654
kaynayan nehir şöyle ilerliyor.

00:09:40.401 --> 00:09:41.900
Burada sıcak kahveniz var.

00:09:42.906 --> 00:09:44.630
Burada da ekstra sıcak kahve,

00:09:44.654 --> 00:09:46.828
ve gördüğünüz gibi burada ekstra sıcak


00:09:46.852 --> 00:09:49.840
kahveden bile daha sıcak olan bir nokta
var.

00:09:49.864 --> 00:09:51.856
Bunlar suyun ortalama sıcaklıkları.

00:09:51.880 --> 00:09:56.079
Bu ölçümleri, en iyi jeotermal
derecelere ulaşmak adına kurak dönemde

NOTE Paragraph

00:09:56.603 --> 00:09:59.223
yaptık. Ama burada görünmeyen sihirli
bir numara var

00:09:59.247 --> 00:10:01.777
ki bu 47 derece,

00:10:02.856 --> 00:10:05.378
çünkü burası işin gerçekten acıtmaya
başladığı nokta.

00:10:05.402 --> 00:10:09.575
Tecrübeyle sabittir.

00:10:10.186 --> 00:10:13.012
Bu derecenin üzerinde o suya yaklaşmak
istemezsiniz.

00:10:13.036 --> 00:10:14.698
Dikkatli olmanız gerekir.

00:10:14.722 --> 00:10:16.037
Ölümcül bile olabilir.

NOTE Paragraph

00:10:16.704 --> 00:10:18.995
İçine düşen bir çok hayvana rastladım.

00:10:19.019 --> 00:10:23.198
Beni şaşırtan ise sürecin hep aynı
işliyor olmasıydı.

00:10:23.898 --> 00:10:26.579
Düştüklerinde ilk giden gözleri.

00:10:26.603 --> 00:10:29.970
Gözler anlaşıldığı üzere hemen pişiyor.
Süt beyazı bu renge dönüyor.

00:10:29.994 --> 00:10:31.344
Akıntı onları taşıyor.

00:10:31.368 --> 00:10:34.431
Yüzerek çıkmak istiyorlar ama etleri

00:10:34.455 --> 00:10:35.621
pişmeye başlıyor.

00:10:35.645 --> 00:10:37.490
Böylece güçlerini kaybediyorlar.

00:10:37.514 --> 00:10:40.904
Bir noktadan sonra sıcak su ağızlarından
içeri giriyor, böylece içten de

00:10:40.928 --> 00:10:43.149
pişiyorlar.

NOTE Paragraph

00:10:43.440 --> 00:10:48.672
(gülüşmeler)

NOTE Paragraph

00:10:48.696 --> 00:10:50.815
Biraz sadistçe değil mi?

00:10:50.839 --> 00:10:52.179
Tanrım!

00:10:53.362 --> 00:10:55.980
Biraz daha marine olmaları için bırakın.

00:10:57.468 --> 00:11:00.196
Harika olan ise yine bu dereceler.

00:11:00.220 --> 00:11:03.698
Şimdiye kadar volkanlarda ve hatta
Yellowstone'da ki süper volkanda

00:11:03.722 --> 00:11:06.259
gördüğüm derecelere çok benziyorlar.

NOTE Paragraph

00:11:06.896 --> 00:11:08.204
Ama şöyle bir şey var ki:

00:11:10.173 --> 00:11:15.172
aldığımız verilere göre nehir, volkanik

00:11:15.196 --> 00:11:17.486
aktiviteden bağımsız olarak kaynıyor.

00:11:18.491 --> 00:11:21.911
Herhangi bir magmatik ya da volkanik

00:11:23.722 --> 00:11:29.925
oluşumdan ve tekrar belirteyim, en yakın
volkanik aktiviteden 700 km uzakta.

NOTE Paragraph

00:11:30.543 --> 00:11:34.909
Nasıl böyle bir nehir olabilir?

00:11:35.790 --> 00:11:38.946
Jeotermal ve volkanlar konusunda uzman
kişilere yıllarca sordum,

00:11:38.970 --> 00:11:43.787
ve hala bu derece büyük bir volkanla
bağlantısı olmayan

00:11:43.811 --> 00:11:45.378
nehir sistemine rastlamadım.

00:11:47.121 --> 00:11:48.645
Burası eşsiz bir yer.

00:11:49.489 --> 00:11:52.931
Dünya çapında önem taşıyan bir yer.

00:11:54.708 --> 00:11:57.176
Peki, nasıl oluyor?

00:11:58.460 --> 00:12:00.596
Nereden geliyor bu ısı?

00:12:01.186 --> 00:12:03.279
Problemi sonuca bağlamak ve sistemi

00:12:03.303 --> 00:12:06.492
daha iyi anlamak için daha yapılacak
araştırmalar var.

00:12:06.516 --> 00:12:08.842
Ama şu ana kadar ki bulgularımızın bize

00:12:08.866 --> 00:12:12.230
gösterdiği şey, bunun büyük bir 
hidro-termal sistemle ilişkilenmesi.

NOTE Paragraph

00:12:13.151 --> 00:12:14.611
Basitçe sistem şöyle işliyor:

00:12:14.635 --> 00:12:17.943
Dünyanın çekirdeğine indikçe ısı daha çok
artar.

00:12:17.967 --> 00:12:20.595
Buna jeotermal irtifa diyoruz.

00:12:21.460 --> 00:12:26.388
Su çok uzaktan, Andes de bulunan
buzullardan gelip

00:12:26.412 --> 00:12:28.411
yer kabuğunun altında ki katmanlara
sızarak

00:12:28.435 --> 00:12:31.202
kaynayan nehri oluşturabilir.

00:12:31.226 --> 00:12:34.233
Jeotermal irtifadan ısındıktan sonra.

00:12:35.311 --> 00:12:37.550
Bütün bunlar ise muazzam bir jeolojik
düzenin

NOTE Paragraph

00:12:38.587 --> 00:12:41.434
ürünü. Şimdi, bulduk ki nehrin içinde

00:12:41.458 --> 00:12:42.951
ve çevresinde--bunu

00:12:42.975 --> 00:12:45.062
National Geographic'den Dr. Spencer Wells,

00:12:45.086 --> 00:12:47.796
ve UC Davis'den Dr. Jon Eisen ile
birlikte bulduk--

00:12:47.820 --> 00:12:51.082
nehir ve çevresinde yaşayan,

00:12:51.106 --> 00:12:55.710
yaşamış olan yeni yaşam formaları

00:12:55.734 --> 00:12:59.149
ve de eşsiz türler keşfettik.

NOTE Paragraph

00:13:00.264 --> 00:13:05.507
Ama yine de tüm bu araştırmalar ve
çalışmalardan sonra hala

00:13:06.499 --> 00:13:07.499
tek bir soru var:

00:13:09.704 --> 00:13:12.624
Bu nehrin önemi nedir?

00:13:14.601 --> 00:13:19.247
Bu nehrin üzerinde sürekli duran sabit
bulutların

00:13:19.271 --> 00:13:22.147
önemi nedir?

00:13:23.333 --> 00:13:25.983
Peki bir çocukluk efsanesinin

00:13:26.007 --> 00:13:28.990
detayının önemi nedir?

NOTE Paragraph

00:13:31.547 --> 00:13:34.655
Şaman ve onun kabilesi için burası kutsal
bir alan.

00:13:35.414 --> 00:13:37.759
Bir yerbilimci olarak benim için,

00:13:37.783 --> 00:13:40.626
burası jeolojik bir fenomen.

00:13:42.074 --> 00:13:45.772
Ama yasa dışı ağaç kesimi veya büyükbaş
hayvancılık yapanlar için,

00:13:45.796 --> 00:13:49.439
burası sadece tüketilecek yeni bir doğal
kaynak.

00:13:50.820 --> 00:13:54.607
Peru yönetimi içinse, korunma altına

00:13:54.631 --> 00:14:00.575
alınmamış ve geliştirilebilme potansiyeli
olan bir arazi.

NOTE Paragraph

00:14:02.186 --> 00:14:05.782
Benim hedefim, kaynayan nehrin, her kimin
kontrolünde olursa olsun,

00:14:05.806 --> 00:14:09.924
öneminin ve eşsizliğinin anlaşılmasını 
sağlamak.

00:14:10.892 --> 00:14:12.630
Çünkü önemi belirten

00:14:13.853 --> 00:14:15.487
soru budur.

00:14:16.568 --> 00:14:18.897
Ve olay şu ki,

00:14:20.110 --> 00:14:22.191
önemi ve değeri biz belirliyoruz.

00:14:22.998 --> 00:14:25.658
Bu biziz. Bu güç bizde.

00:14:25.682 --> 00:14:28.410
Kutsal ve değersiz arasında ki

00:14:28.434 --> 00:14:30.782
çizgiyi biz belirleyebiliriz.

00:14:31.736 --> 00:14:34.012
Herşeyin ölçülüp haritalandığı ve üzerinde

00:14:34.036 --> 00:14:37.534
çalışılabildiği bu bilgi çağında,

00:14:39.290 --> 00:14:41.756
hepinize şunu hatırlatmak isterim ki,

00:14:42.899 --> 00:14:46.471
buluşlar bilinmeyenin

00:14:46.495 --> 00:14:51.058
karanlık bir boşluğunda değil, yoğun

00:14:52.153 --> 00:14:55.562
verilerin beyaz gürültüsünde yapılır.

NOTE Paragraph

00:14:57.862 --> 00:15:00.847
Keşfedilmesi gereken çok şey var.

00:15:01.958 --> 00:15:05.453
İnanılmaz bir dünya da yaşıyoruz.

00:15:05.477 --> 00:15:06.996
Dışarı çıkın.

00:15:08.306 --> 00:15:10.163
Merak edin.

00:15:11.711 --> 00:15:14.754
Çünkü hala şamanların, ormanın

00:15:15.539 --> 00:15:18.819
ruhuna şarkılar söylediği,

00:15:20.399 --> 00:15:22.240
nehirlerin kaynadığı

00:15:23.299 --> 00:15:25.835
ve efsanelerin gerçek olduğu bir dünyada
yaşıyoruz.

NOTE Paragraph

00:15:27.018 --> 00:15:28.199
Çok teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:15:28.223 --> 00:15:36.809
(Alkış)