[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.02,0:00:02.67,Default,,0000,0000,0000,,Lima'da çocukken, Dialogue: 0,0:00:02.69,0:00:04.80,Default,,0000,0000,0000,,büyükbabam bana bir efsaneyi anlattı: Dialogue: 0,0:00:04.82,0:00:07.08,Default,,0000,0000,0000,,Peru'nun İspanyollar \Ntarafından işgali. Dialogue: 0,0:00:08.01,0:00:11.55,Default,,0000,0000,0000,,Atahualpa, İnka imparatoru, \Nyakalanıp öldürülmüş. Dialogue: 0,0:00:11.57,0:00:14.55,Default,,0000,0000,0000,,Pizarro ve askerleri zenginleşmiş, Dialogue: 0,0:00:14.58,0:00:17.76,Default,,0000,0000,0000,,işgallerinin hikayeleri ve ihtişamı\Nİspanya'ya kadar ulasmış ve Dialogue: 0,0:00:17.79,0:00:23.16,Default,,0000,0000,0000,,altına ve üne aç daha bir cok\Nİspanyolu beraberinde getirmiş. Dialogue: 0,0:00:24.06,0:00:26.95,Default,,0000,0000,0000,,Şehirlere girip İnka'ya: Dialogue: 0,0:00:26.98,0:00:30.75,Default,,0000,0000,0000,,"İşgal edebileceğimiz diğer medeniyetler\Nve daha çok altın nerede?" demişler. Dialogue: 0,0:00:30.78,0:00:34.16,Default,,0000,0000,0000,,İnka'da onlara donup hırsla: Dialogue: 0,0:00:34.65,0:00:36.26,Default,,0000,0000,0000,,"Amazona gidin. Dialogue: 0,0:00:36.77,0:00:39.41,Default,,0000,0000,0000,,Aradığınız altını bulacaksınız. Dialogue: 0,0:00:39.44,0:00:44.15,Default,,0000,0000,0000,,Hatta orada Paititi denen bir şehir var\N-ispanyolca El Dorado- Dialogue: 0,0:00:44.18,0:00:46.80,Default,,0000,0000,0000,,tamamen altından yapılma." demiş. Dialogue: 0,0:00:47.30,0:00:49.20,Default,,0000,0000,0000,,İspanyollar ormana dalmışlar, Dialogue: 0,0:00:49.22,0:00:52.78,Default,,0000,0000,0000,,ancak yalnızca bir kısmı geri\Ndönmüş, beraberlerinde hikayelerle, Dialogue: 0,0:00:53.90,0:00:57.71,Default,,0000,0000,0000,,güçlü şamanların, Dialogue: 0,0:00:57.74,0:01:00.64,Default,,0000,0000,0000,,zehirli okları olan savaşçıların, Dialogue: 0,0:01:00.66,0:01:04.44,Default,,0000,0000,0000,,güneşi örtecek kadar uzun ağaçların, Dialogue: 0,0:01:04.46,0:01:09.22,Default,,0000,0000,0000,,kuşları yiyen örümceklerin,\Ninsanları tek lokmada yutan yılanların ve Dialogue: 0,0:01:09.24,0:01:11.52,Default,,0000,0000,0000,,kaynayan bir nehrin. Dialogue: 0,0:01:13.80,0:01:15.78,Default,,0000,0000,0000,,Bunların hepsi\Nçocukluk anılarında kaldı. Dialogue: 0,0:01:15.80,0:01:16.96,Default,,0000,0000,0000,,Yıllar geçti. Dialogue: 0,0:01:16.99,0:01:19.46,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda SMU'da doktoramı yapıyor, Dialogue: 0,0:01:19.48,0:01:23.39,Default,,0000,0000,0000,,Peru'nun jeotermal enerji potansiyelini\Nanlamaya çalışıyorum, Dialogue: 0,0:01:23.41,0:01:25.46,Default,,0000,0000,0000,,bu efsaneyi hatırladığımda Dialogue: 0,0:01:25.48,0:01:27.33,Default,,0000,0000,0000,,şu soruyu sormaya başladım: Dialogue: 0,0:01:28.32,0:01:30.86,Default,,0000,0000,0000,,Kaynayan nehir gerçek olabilir mi? Dialogue: 0,0:01:32.14,0:01:34.34,Default,,0000,0000,0000,,Üniversiteden arkadaşlarıma, hükümete, Dialogue: 0,0:01:34.36,0:01:35.52,Default,,0000,0000,0000,,yağ, gaz ve maden Dialogue: 0,0:01:35.54,0:01:37.04,Default,,0000,0000,0000,,şirketlerine sordum. Dialogue: 0,0:01:37.06,0:01:39.97,Default,,0000,0000,0000,,Cevap hep bir ağızdan "Hayır" idi. Dialogue: 0,0:01:40.46,0:01:42.46,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu gayet mantıklı. Dialogue: 0,0:01:43.07,0:01:45.70,Default,,0000,0000,0000,,Gördüğünüz gibi kaynayan\Nnehirler dünyada bulunmakta, Dialogue: 0,0:01:45.72,0:01:48.18,Default,,0000,0000,0000,,ancak genelde volkanlarla\Nilişkilendirilmektedirler. Dialogue: 0,0:01:48.65,0:01:50.80,Default,,0000,0000,0000,,Böyle güçlü bir jeotermal etki için Dialogue: 0,0:01:50.82,0:01:54.19,Default,,0000,0000,0000,,çok güçlü bir ısı kaynağına \Nihtiyaç duyarsınız. Dialogue: 0,0:01:54.21,0:01:59.41,Default,,0000,0000,0000,,Burada gördüğünüz gibi, kırmızı noktalar\Nyanardağları temsil ediyor Dialogue: 0,0:01:59.44,0:02:02.26,Default,,0000,0000,0000,,ve ne Amazonlarda ne de Peru'da Dialogue: 0,0:02:02.28,0:02:04.10,Default,,0000,0000,0000,,volkan yok. Dialogue: 0,0:02:04.12,0:02:08.39,Default,,0000,0000,0000,,Yani şöyle ki: Kaynayan bir nehir olmasını\Nbekleyemeyiz. Dialogue: 0,0:02:09.66,0:02:13.75,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumu ailece yediğimiz bir yemek\Nsırasında anlatırken teyzem dedi ki, Dialogue: 0,0:02:13.77,0:02:16.24,Default,,0000,0000,0000,,''Ama Andres, ben orada bulundum, Dialogue: 0,0:02:16.27,0:02:20.25,Default,,0000,0000,0000,,o nehirde yüzdüm ben. Dialogue: 0,0:02:20.90,0:02:24.54,Default,,0000,0000,0000,,(gülüşmeler) Dialogue: 0,0:02:24.56,0:02:26.31,Default,,0000,0000,0000,,Sonra amcam lafa karıştı. Dialogue: 0,0:02:26.33,0:02:29.06,Default,,0000,0000,0000,,''Hayır, Andres, teyzen dalga geçmiyor.'' Dialogue: 0,0:02:29.08,0:02:33.07,Default,,0000,0000,0000,,O nehirde ancak çok sık bir yağmurdan\Nsonra yüzülebilir Dialogue: 0,0:02:33.09,0:02:36.34,Default,,0000,0000,0000,,ve çok güçlü bir şaman tarafından\Nkorunmakta. Dialogue: 0,0:02:36.36,0:02:38.68,Default,,0000,0000,0000,,Teyzen, onun karısıyla arkadaş. Dialogue: 0,0:02:39.26,0:02:41.06,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşmeler) Dialogue: 0,0:02:41.09,0:02:42.24,Default,,0000,0000,0000,,Nasıl?! Dialogue: 0,0:02:42.26,0:02:44.48,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bilimsel şüpheciliğimi bir kenara\Nbırakıp, Dialogue: 0,0:02:44.50,0:02:48.93,Default,,0000,0000,0000,,kendimi teyzemin önderliğinde, Dialogue: 0,0:02:48.96,0:02:52.85,Default,,0000,0000,0000,,en yakın volkanik merkezden en az 700 km\Nuzakta, Dialogue: 0,0:02:52.88,0:02:56.49,Default,,0000,0000,0000,,ve dürüst olmak gerekirse, kendimi \Nefsanevi ''Amazon'un ılık nehrini" Dialogue: 0,0:02:56.52,0:03:00.89,Default,,0000,0000,0000,,ruhsal olarak hazırlayarak, ormanda\Nyürürken buldum. Dialogue: 0,0:03:02.67,0:03:04.29,Default,,0000,0000,0000,,Ama sonra, Dialogue: 0,0:03:04.32,0:03:05.64,Default,,0000,0000,0000,,bir şey duydum, Dialogue: 0,0:03:07.26,0:03:08.70,Default,,0000,0000,0000,,alçaktan bir dalga, Dialogue: 0,0:03:10.35,0:03:13.04,Default,,0000,0000,0000,,biz yaklaştıkça, Dialogue: 0,0:03:13.79,0:03:15.26,Default,,0000,0000,0000,,sesi daha da yükseldi. Dialogue: 0,0:03:16.30,0:03:20.23,Default,,0000,0000,0000,,Sesi birbirine sürekli çarpan okyanus\Ndalgalarını andırıyordu, Dialogue: 0,0:03:20.25,0:03:24.94,Default,,0000,0000,0000,,ve daha yaklaştıkça, ağaçlardan yükselen,\Nsis, su buharı görmeye başladım. Dialogue: 0,0:03:24.96,0:03:28.26,Default,,0000,0000,0000,,Ve daha sonra bunu gördüm. Dialogue: 0,0:03:29.79,0:03:32.26,Default,,0000,0000,0000,,Hemen termometreyi elime aldım. Dialogue: 0,0:03:32.28,0:03:35.56,Default,,0000,0000,0000,,ve nehrin ortalama sıcaklığı Dialogue: 0,0:03:35.58,0:03:37.57,Default,,0000,0000,0000,,86 dereceydi (santigrad) Dialogue: 0,0:03:39.54,0:03:42.81,Default,,0000,0000,0000,,Bu tabi ki 100 derece de kaynama değildi Dialogue: 0,0:03:42.83,0:03:45.71,Default,,0000,0000,0000,,ama kesinlikle yeterince yakındı. Dialogue: 0,0:03:46.30,0:03:49.39,Default,,0000,0000,0000,,Nehir sıcak ve hızlı bir şekilde akıyordu. Dialogue: 0,0:03:50.18,0:03:53.83,Default,,0000,0000,0000,,Şamanın çırağının önderliğinde, nehri \Nakıntının tersi yönüne gittim, Dialogue: 0,0:03:53.85,0:03:55.64,Default,,0000,0000,0000,,nehrin en kutsal kısmına(kaynak). Dialogue: 0,0:03:55.66,0:03:57.07,Default,,0000,0000,0000,,Ve gözlemlediklerim acayipti- Dialogue: 0,0:03:57.09,0:03:59.07,Default,,0000,0000,0000,,Nehrin başlangıcı soğuk su kaynağıydı. Dialogue: 0,0:03:59.50,0:04:01.74,Default,,0000,0000,0000,,Ve burada, Dialogue: 0,0:04:01.76,0:04:03.93,Default,,0000,0000,0000,,burası suların anası, Dialogue: 0,0:04:03.95,0:04:07.30,Default,,0000,0000,0000,,soğuk ve sıcak suyu akıtan Dialogue: 0,0:04:07.32,0:04:09.39,Default,,0000,0000,0000,,büyük yılanın ruhu,Yacumama'nın eviydi. Dialogue: 0,0:04:10.02,0:04:14.43,Default,,0000,0000,0000,,Ve burada efsaneyi gerçek kılan, Dialogue: 0,0:04:14.45,0:04:19.81,Default,,0000,0000,0000,,şefkatle çenesinin altında soğuk suyu Dialogue: 0,0:04:19.83,0:04:23.08,Default,,0000,0000,0000,,sıcak suya karıştıran kaynağı bulduk. Dialogue: 0,0:04:24.28,0:04:26.26,Default,,0000,0000,0000,,Sonra ertesi sabah uykumdan uyandım ve-- Dialogue: 0,0:04:26.28,0:04:28.50,Default,,0000,0000,0000,,(gülüşmeler) Dialogue: 0,0:04:28.53,0:04:30.56,Default,,0000,0000,0000,,Çay istedim. Dialogue: 0,0:04:30.58,0:04:32.82,Default,,0000,0000,0000,,Bana bir bardak ve çay poşeti verdiler Dialogue: 0,0:04:32.85,0:04:35.18,Default,,0000,0000,0000,,ve nehri işaret ettiler. Dialogue: 0,0:04:36.08,0:04:40.58,Default,,0000,0000,0000,,Suyun normalde jeotermal sistemlerden\Nbeklenmeyecek kadar temiz Dialogue: 0,0:04:40.61,0:04:43.60,Default,,0000,0000,0000,,ve tatlı olması beni şaşırttı. Dialogue: 0,0:04:44.44,0:04:45.99,Default,,0000,0000,0000,,En harika şey ise, yerlilerin bu Dialogue: 0,0:04:46.01,0:04:48.100,Default,,0000,0000,0000,,yerden yıllardır haberdar olması \N Dialogue: 0,0:04:49.02,0:04:52.72,Default,,0000,0000,0000,,ve benim kesinlikle burayı gören ilk \Nyabancı olmayışımdı. Dialogue: 0,0:04:53.70,0:04:56.64,Default,,0000,0000,0000,,Burası hayatlarının bir parçasıydı. Dialogue: 0,0:04:57.12,0:04:59.81,Default,,0000,0000,0000,,Suyunu içiyorlardı. Dialogue: 0,0:04:59.83,0:05:02.39,Default,,0000,0000,0000,,Su buharını içlerine çekiyorlardı. Dialogue: 0,0:05:02.41,0:05:04.10,Default,,0000,0000,0000,,Yemek yapıyor, Dialogue: 0,0:05:04.13,0:05:05.64,Default,,0000,0000,0000,,temizliyor ve hatta suyla Dialogue: 0,0:05:05.66,0:05:07.46,Default,,0000,0000,0000,,ilaç bile yapıyorlardı. Dialogue: 0,0:05:09.09,0:05:10.84,Default,,0000,0000,0000,,Şaman ile tanıştım Dialogue: 0,0:05:10.86,0:05:15.05,Default,,0000,0000,0000,,ve kendisi nehrin ve dahil olduğu ormanın\Nbir parçası gibi görünüyordu. Dialogue: 0,0:05:15.85,0:05:17.67,Default,,0000,0000,0000,,Benim niyetimi sordu Dialogue: 0,0:05:18.61,0:05:20.19,Default,,0000,0000,0000,,ve dikkatle dinledi. Dialogue: 0,0:05:21.26,0:05:24.37,Default,,0000,0000,0000,,Sonra da, yüzünde rahat nefes almamı \Nsağlayan-- Dialogue: 0,0:05:24.40,0:05:27.94,Default,,0000,0000,0000,,dürüst olmam gerekirse, telaşlıydım-- Dialogue: 0,0:05:27.97,0:05:32.25,Default,,0000,0000,0000,,bir gülümse ile başladı ve güldü. Dialogue: 0,0:05:32.27,0:05:34.57,Default,,0000,0000,0000,,(gülüşmeler) Dialogue: 0,0:05:35.80,0:05:40.39,Default,,0000,0000,0000,,Şamanın iznini aldım ve buna göre Dialogue: 0,0:05:40.42,0:05:43.82,Default,,0000,0000,0000,,nehirden aldığım örnekleri Dialogue: 0,0:05:43.84,0:05:45.36,Default,,0000,0000,0000,,laboratuvarımda analiz edebilir Dialogue: 0,0:05:45.38,0:05:47.19,Default,,0000,0000,0000,,dünyanın her yerine götürebilirdim. Dialogue: 0,0:05:48.26,0:05:52.03,Default,,0000,0000,0000,,Tek şartı ise, aldığım suyu tekrar\Ntoprağa dökmem idi. Dialogue: 0,0:05:52.06,0:05:54.10,Default,,0000,0000,0000,,Böylece şamanın dediğine göre, Dialogue: 0,0:05:54.13,0:05:56.87,Default,,0000,0000,0000,,su tekrar evinin yolunu bulup nehre \Ngeri dönecekti. Dialogue: 0,0:05:59.27,0:06:02.86,Default,,0000,0000,0000,,2011 de ki ilk ziyaretimden sonra her yıl\Nbölgeye gittim. Dialogue: 0,0:06:02.88,0:06:06.31,Default,,0000,0000,0000,,Saha çalışmaları coşkulu, yorucu Dialogue: 0,0:06:06.33,0:06:10.13,Default,,0000,0000,0000,,ve bazı zamanlar da tehlikeliydi. Dialogue: 0,0:06:10.91,0:06:14.13,Default,,0000,0000,0000,,Bir makale National Geographic dergisine\Nbile çıktı. Dialogue: 0,0:06:14.15,0:06:18.24,Default,,0000,0000,0000,,Nehrin ortasında, kağıt parçası\Nbüyüklüğünde bir taşın Dialogue: 0,0:06:18.26,0:06:20.30,Default,,0000,0000,0000,,üzerinde, sandalet ve şortla, Dialogue: 0,0:06:20.33,0:06:22.73,Default,,0000,0000,0000,,80 derece sıcaklıkta, Dialogue: 0,0:06:22.76,0:06:26.49,Default,,0000,0000,0000,,böyle görünen bir kaynağın orada\Ntakılı kaldım.\N Dialogue: 0,0:06:27.07,0:06:30.61,Default,,0000,0000,0000,,Herşeyi geçtim, burası Amazon\Nyağmur ormanıydı. Dialogue: 0,0:06:31.21,0:06:33.71,Default,,0000,0000,0000,,Yağmur yağıyordu, hiç bir şey \Ngöremiyordum. Dialogue: 0,0:06:33.74,0:06:37.30,Default,,0000,0000,0000,,Sıcaklık farkı her yeri bembeyaz yapmıştı,\Nsıfır görüş mesafesi. Dialogue: 0,0:06:38.96,0:06:40.36,Default,,0000,0000,0000,,Çarpıcı. Dialogue: 0,0:06:42.16,0:06:44.60,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, yıllarca sürmüş çalışmanın\Nardından, Dialogue: 0,0:06:44.62,0:06:50.26,Default,,0000,0000,0000,,yakın zamanda jeofiziksel ve jeokimyasal\Nçalışmamı baskı için teslim edeceğim. Dialogue: 0,0:06:51.05,0:06:55.02,Default,,0000,0000,0000,,Ve bugün burada, TED sahnesinde siz \Nhepinizin hazır buradayken, Dialogue: 0,0:06:55.05,0:06:58.24,Default,,0000,0000,0000,,ilk defa, bu bulguların bazılarını \Npaylaşmak istiyorum. Dialogue: 0,0:06:59.34,0:07:01.87,Default,,0000,0000,0000,,İlk olarak, bu bir efsane değil. Dialogue: 0,0:07:02.47,0:07:03.64,Default,,0000,0000,0000,,Sürpriz! Dialogue: 0,0:07:03.67,0:07:05.99,Default,,0000,0000,0000,,(gülüşmeler) Dialogue: 0,0:07:06.02,0:07:08.53,Default,,0000,0000,0000,,Çalışmaya ilk başladığımda, uydu\Ngörüntüleri, Dialogue: 0,0:07:08.55,0:07:11.53,Default,,0000,0000,0000,,bir şey anlaşılamayacak\Nderece de düşük çözünürlükteydi. Dialogue: 0,0:07:11.56,0:07:13.18,Default,,0000,0000,0000,,Elle tutulur bir harita yoktu. Dialogue: 0,0:07:13.75,0:07:16.14,Default,,0000,0000,0000,,Google Earth takımının sayesinde Dialogue: 0,0:07:16.17,0:07:17.51,Default,,0000,0000,0000,,artık elimde bu harita var. Dialogue: 0,0:07:19.25,0:07:24.60,Default,,0000,0000,0000,,Sadece bu da değil, nehrin yerli adı,\NShanay-timpishka, Dialogue: 0,0:07:25.54,0:07:28.27,Default,,0000,0000,0000,,''güneşin ısısından kaynayan'', Dialogue: 0,0:07:29.54,0:07:34.92,Default,,0000,0000,0000,,gösteriyor ki, nehrin neden kaynadığını\Nmerak eden ilk kişi ben değildim Dialogue: 0,0:07:34.94,0:07:38.17,Default,,0000,0000,0000,,ve insanlık her zaman çevremizde olup\Nbiteni açıklamaya Dialogue: 0,0:07:38.19,0:07:39.73,Default,,0000,0000,0000,,çalışan bir güdüye sahip. Dialogue: 0,0:07:41.53,0:07:43.92,Default,,0000,0000,0000,,Peki nehir neden kaynıyor? Dialogue: 0,0:07:43.95,0:07:48.36,Default,,0000,0000,0000,,(fokurdama sesi) Dialogue: 0,0:07:48.38,0:07:50.88,Default,,0000,0000,0000,,Bu görüntüyü yakalamak aslında üç yılımı\Naldı. Dialogue: 0,0:07:52.88,0:07:54.48,Default,,0000,0000,0000,,Faydan beslenen kaplıcalar. Dialogue: 0,0:07:55.62,0:07:59.26,Default,,0000,0000,0000,,Nasıl vücudumuzda sıcak kanın\Ndolaştığı damarlar varsa, Dialogue: 0,0:07:59.28,0:08:04.33,Default,,0000,0000,0000,,dünyanın da faylarında ve çatlaklarında\Nakan sıcak su var. Dialogue: 0,0:08:05.16,0:08:08.76,Default,,0000,0000,0000,,Bu arterlerin yeryüzüne çıktığı\Nnoktalarda Dialogue: 0,0:08:08.78,0:08:11.16,Default,,0000,0000,0000,,jeotermal kaynaklar görürüz: Dialogue: 0,0:08:11.18,0:08:15.20,Default,,0000,0000,0000,,fümarol, kaplıca ve bu durumda,\Nkaynayan nehir. Dialogue: 0,0:08:16.46,0:08:20.56,Default,,0000,0000,0000,,Asıl muazzam olan is bu yerin\Nölçeği. Dialogue: 0,0:08:21.22,0:08:23.57,Default,,0000,0000,0000,,Bir daha yoldan geçtiğiniz zaman şöyle\Nhayal edin. Dialogue: 0,0:08:24.53,0:08:27.20,Default,,0000,0000,0000,,Nehrin neredeyse tamamının genişliği, Dialogue: 0,0:08:27.22,0:08:29.09,Default,,0000,0000,0000,,iki şeritli bir yoldan daha fazla. Dialogue: 0,0:08:29.67,0:08:35.02,Default,,0000,0000,0000,,6,24 km boyunca sıcak akıyor. Dialogue: 0,0:08:36.22,0:08:37.73,Default,,0000,0000,0000,,Tamamiyle muazzam. Dialogue: 0,0:08:39.08,0:08:42.08,Default,,0000,0000,0000,,Bu TED sahnesinden daha büyük termal\Nhavuzlar, altı metreye Dialogue: 0,0:08:42.10,0:08:44.58,Default,,0000,0000,0000,,uzanan şelaleler var Dialogue: 0,0:08:44.60,0:08:46.64,Default,,0000,0000,0000,,ve bunların hepsi Dialogue: 0,0:08:47.38,0:08:50.68,Default,,0000,0000,0000,,neredeyse kaynayan suyun sıcaklığına\Nyakın. Dialogue: 0,0:08:52.24,0:08:54.30,Default,,0000,0000,0000,,Nehri sıcaklık derecelerine göre\Nharitaladık Dialogue: 0,0:08:54.32,0:08:57.44,Default,,0000,0000,0000,,ve işin şu güne kadar en yorucu kısmı\Nbunu yapmaktı. Dialogue: 0,0:08:57.87,0:09:01.55,Default,,0000,0000,0000,,Ama sonuçlar tek kelimeyle mükemmeldi. Dialogue: 0,0:09:01.58,0:09:04.73,Default,,0000,0000,0000,,Pardon--içimdeki yerbilimci\Nkendini dışa vuruyor. Dialogue: 0,0:09:04.75,0:09:07.18,Default,,0000,0000,0000,,Ve sonuçlar bu harika eğilimi gösterdi. Dialogue: 0,0:09:07.20,0:09:09.42,Default,,0000,0000,0000,,Gördüğünüz gibi, nehir soğuk \Nakmaya başlıyor. Dialogue: 0,0:09:09.44,0:09:12.44,Default,,0000,0000,0000,,Sonra ısınıyor tekrar soğuyor, ısınıyor ve\Ntekrar soğuyor, Dialogue: 0,0:09:12.46,0:09:15.08,Default,,0000,0000,0000,,tekrar ısınıyor ve soğuk nehre karışana Dialogue: 0,0:09:15.10,0:09:17.48,Default,,0000,0000,0000,,kadar bu azalım eğrisini gösteriyor. Dialogue: 0,0:09:18.54,0:09:21.33,Default,,0000,0000,0000,,Biliyorum ki hepiniz yerbilimci\Ndeğilsiniz. Dialogue: 0,0:09:21.36,0:09:23.58,Default,,0000,0000,0000,,O yüzden size şu şekilde anlatayım: Dialogue: 0,0:09:24.22,0:09:26.36,Default,,0000,0000,0000,,Herkes kahveye bayılır. Dialogue: 0,0:09:26.38,0:09:27.65,Default,,0000,0000,0000,,Değil mi? Güzel. Dialogue: 0,0:09:28.52,0:09:32.20,Default,,0000,0000,0000,,İçtiğiniz normal bir kahve 54 derecedir, Dialogue: 0,0:09:32.22,0:09:34.33,Default,,0000,0000,0000,,ekstra sıcak kahve ise 60 derece. Dialogue: 0,0:09:34.90,0:09:37.07,Default,,0000,0000,0000,,Kahve terimleriyle anlatacak olursam, Dialogue: 0,0:09:37.09,0:09:39.65,Default,,0000,0000,0000,,kaynayan nehir şöyle ilerliyor. Dialogue: 0,0:09:40.40,0:09:41.90,Default,,0000,0000,0000,,Burada sıcak kahveniz var. Dialogue: 0,0:09:42.91,0:09:44.63,Default,,0000,0000,0000,,Burada da ekstra sıcak kahve, Dialogue: 0,0:09:44.65,0:09:46.83,Default,,0000,0000,0000,,ve gördüğünüz gibi burada ekstra sıcak\N Dialogue: 0,0:09:46.85,0:09:49.84,Default,,0000,0000,0000,,kahveden bile daha sıcak olan bir nokta\Nvar. Dialogue: 0,0:09:49.86,0:09:51.86,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar suyun ortalama sıcaklıkları. Dialogue: 0,0:09:51.88,0:09:56.08,Default,,0000,0000,0000,,Bu ölçümleri, en iyi jeotermal\Nderecelere ulaşmak adına kurak dönemde Dialogue: 0,0:09:56.60,0:09:59.22,Default,,0000,0000,0000,,yaptık. Ama burada görünmeyen sihirli\Nbir numara var Dialogue: 0,0:09:59.25,0:10:01.78,Default,,0000,0000,0000,,ki bu 47 derece, Dialogue: 0,0:10:02.86,0:10:05.38,Default,,0000,0000,0000,,çünkü burası işin gerçekten acıtmaya\Nbaşladığı nokta. Dialogue: 0,0:10:05.40,0:10:09.58,Default,,0000,0000,0000,,Tecrübeyle sabittir. Dialogue: 0,0:10:10.19,0:10:13.01,Default,,0000,0000,0000,,Bu derecenin üzerinde o suya yaklaşmak\Nistemezsiniz. Dialogue: 0,0:10:13.04,0:10:14.70,Default,,0000,0000,0000,,Dikkatli olmanız gerekir. Dialogue: 0,0:10:14.72,0:10:16.04,Default,,0000,0000,0000,,Ölümcül bile olabilir. Dialogue: 0,0:10:16.70,0:10:18.100,Default,,0000,0000,0000,,İçine düşen bir çok hayvana rastladım. Dialogue: 0,0:10:19.02,0:10:23.20,Default,,0000,0000,0000,,Beni şaşırtan ise sürecin hep aynı\Nişliyor olmasıydı. Dialogue: 0,0:10:23.90,0:10:26.58,Default,,0000,0000,0000,,Düştüklerinde ilk giden gözleri. Dialogue: 0,0:10:26.60,0:10:29.97,Default,,0000,0000,0000,,Gözler anlaşıldığı üzere hemen pişiyor.\NSüt beyazı bu renge dönüyor. Dialogue: 0,0:10:29.99,0:10:31.34,Default,,0000,0000,0000,,Akıntı onları taşıyor. Dialogue: 0,0:10:31.37,0:10:34.43,Default,,0000,0000,0000,,Yüzerek çıkmak istiyorlar ama etleri Dialogue: 0,0:10:34.46,0:10:35.62,Default,,0000,0000,0000,,pişmeye başlıyor. Dialogue: 0,0:10:35.64,0:10:37.49,Default,,0000,0000,0000,,Böylece güçlerini kaybediyorlar. Dialogue: 0,0:10:37.51,0:10:40.90,Default,,0000,0000,0000,,Bir noktadan sonra sıcak su ağızlarından\Niçeri giriyor, böylece içten de Dialogue: 0,0:10:40.93,0:10:43.15,Default,,0000,0000,0000,,pişiyorlar. Dialogue: 0,0:10:43.44,0:10:48.67,Default,,0000,0000,0000,,(gülüşmeler) Dialogue: 0,0:10:48.70,0:10:50.82,Default,,0000,0000,0000,,Biraz sadistçe değil mi? Dialogue: 0,0:10:50.84,0:10:52.18,Default,,0000,0000,0000,,Tanrım! Dialogue: 0,0:10:53.36,0:10:55.98,Default,,0000,0000,0000,,Biraz daha marine olmaları için bırakın. Dialogue: 0,0:10:57.47,0:11:00.20,Default,,0000,0000,0000,,Harika olan ise yine bu dereceler. Dialogue: 0,0:11:00.22,0:11:03.70,Default,,0000,0000,0000,,Şimdiye kadar volkanlarda ve hatta\NYellowstone'da ki süper volkanda Dialogue: 0,0:11:03.72,0:11:06.26,Default,,0000,0000,0000,,gördüğüm derecelere çok benziyorlar. Dialogue: 0,0:11:06.90,0:11:08.20,Default,,0000,0000,0000,,Ama şöyle bir şey var ki: Dialogue: 0,0:11:10.17,0:11:15.17,Default,,0000,0000,0000,,aldığımız verilere göre nehir, volkanik Dialogue: 0,0:11:15.20,0:11:17.49,Default,,0000,0000,0000,,aktiviteden bağımsız olarak kaynıyor. Dialogue: 0,0:11:18.49,0:11:21.91,Default,,0000,0000,0000,,Herhangi bir magmatik ya da volkanik Dialogue: 0,0:11:23.72,0:11:29.92,Default,,0000,0000,0000,,oluşumdan ve tekrar belirteyim, en yakın\Nvolkanik aktiviteden 700 km uzakta. Dialogue: 0,0:11:30.54,0:11:34.91,Default,,0000,0000,0000,,Nasıl böyle bir nehir olabilir? Dialogue: 0,0:11:35.79,0:11:38.95,Default,,0000,0000,0000,,Jeotermal ve volkanlar konusunda uzman\Nkişilere yıllarca sordum, Dialogue: 0,0:11:38.97,0:11:43.79,Default,,0000,0000,0000,,ve hala bu derece büyük bir volkanla\Nbağlantısı olmayan Dialogue: 0,0:11:43.81,0:11:45.38,Default,,0000,0000,0000,,nehir sistemine rastlamadım. Dialogue: 0,0:11:47.12,0:11:48.64,Default,,0000,0000,0000,,Burası eşsiz bir yer. Dialogue: 0,0:11:49.49,0:11:52.93,Default,,0000,0000,0000,,Dünya çapında önem taşıyan bir yer. Dialogue: 0,0:11:54.71,0:11:57.18,Default,,0000,0000,0000,,Peki, nasıl oluyor? Dialogue: 0,0:11:58.46,0:12:00.60,Default,,0000,0000,0000,,Nereden geliyor bu ısı? Dialogue: 0,0:12:01.19,0:12:03.28,Default,,0000,0000,0000,,Problemi sonuca bağlamak ve sistemi Dialogue: 0,0:12:03.30,0:12:06.49,Default,,0000,0000,0000,,daha iyi anlamak için daha yapılacak\Naraştırmalar var. Dialogue: 0,0:12:06.52,0:12:08.84,Default,,0000,0000,0000,,Ama şu ana kadar ki bulgularımızın bize Dialogue: 0,0:12:08.87,0:12:12.23,Default,,0000,0000,0000,,gösterdiği şey, bunun büyük bir \Nhidro-termal sistemle ilişkilenmesi. Dialogue: 0,0:12:13.15,0:12:14.61,Default,,0000,0000,0000,,Basitçe sistem şöyle işliyor: Dialogue: 0,0:12:14.64,0:12:17.94,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın çekirdeğine indikçe ısı daha çok\Nartar. Dialogue: 0,0:12:17.97,0:12:20.60,Default,,0000,0000,0000,,Buna jeotermal irtifa diyoruz. Dialogue: 0,0:12:21.46,0:12:26.39,Default,,0000,0000,0000,,Su çok uzaktan, Andes de bulunan\Nbuzullardan gelip Dialogue: 0,0:12:26.41,0:12:28.41,Default,,0000,0000,0000,,yer kabuğunun altında ki katmanlara\Nsızarak Dialogue: 0,0:12:28.44,0:12:31.20,Default,,0000,0000,0000,,kaynayan nehri oluşturabilir. Dialogue: 0,0:12:31.23,0:12:34.23,Default,,0000,0000,0000,,Jeotermal irtifadan ısındıktan sonra. Dialogue: 0,0:12:35.31,0:12:37.55,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bunlar ise muazzam bir jeolojik\Ndüzenin Dialogue: 0,0:12:38.59,0:12:41.43,Default,,0000,0000,0000,,ürünü. Şimdi, bulduk ki nehrin içinde Dialogue: 0,0:12:41.46,0:12:42.95,Default,,0000,0000,0000,,ve çevresinde--bunu Dialogue: 0,0:12:42.98,0:12:45.06,Default,,0000,0000,0000,,National Geographic'den Dr. Spencer Wells, Dialogue: 0,0:12:45.09,0:12:47.80,Default,,0000,0000,0000,,ve UC Davis'den Dr. Jon Eisen ile\Nbirlikte bulduk-- Dialogue: 0,0:12:47.82,0:12:51.08,Default,,0000,0000,0000,,nehir ve çevresinde yaşayan, Dialogue: 0,0:12:51.11,0:12:55.71,Default,,0000,0000,0000,,yaşamış olan yeni yaşam formaları Dialogue: 0,0:12:55.73,0:12:59.15,Default,,0000,0000,0000,,ve de eşsiz türler keşfettik. Dialogue: 0,0:13:00.26,0:13:05.51,Default,,0000,0000,0000,,Ama yine de tüm bu araştırmalar ve\Nçalışmalardan sonra hala Dialogue: 0,0:13:06.50,0:13:07.50,Default,,0000,0000,0000,,tek bir soru var: Dialogue: 0,0:13:09.70,0:13:12.62,Default,,0000,0000,0000,,Bu nehrin önemi nedir? Dialogue: 0,0:13:14.60,0:13:19.25,Default,,0000,0000,0000,,Bu nehrin üzerinde sürekli duran sabit\Nbulutların Dialogue: 0,0:13:19.27,0:13:22.15,Default,,0000,0000,0000,,önemi nedir? Dialogue: 0,0:13:23.33,0:13:25.98,Default,,0000,0000,0000,,Peki bir çocukluk efsanesinin Dialogue: 0,0:13:26.01,0:13:28.99,Default,,0000,0000,0000,,detayının önemi nedir? Dialogue: 0,0:13:31.55,0:13:34.66,Default,,0000,0000,0000,,Şaman ve onun kabilesi için burası kutsal\Nbir alan. Dialogue: 0,0:13:35.41,0:13:37.76,Default,,0000,0000,0000,,Bir yerbilimci olarak benim için, Dialogue: 0,0:13:37.78,0:13:40.63,Default,,0000,0000,0000,,burası jeolojik bir fenomen. Dialogue: 0,0:13:42.07,0:13:45.77,Default,,0000,0000,0000,,Ama yasa dışı ağaç kesimi veya büyükbaş\Nhayvancılık yapanlar için, Dialogue: 0,0:13:45.80,0:13:49.44,Default,,0000,0000,0000,,burası sadece tüketilecek yeni bir doğal\Nkaynak. Dialogue: 0,0:13:50.82,0:13:54.61,Default,,0000,0000,0000,,Peru yönetimi içinse, korunma altına Dialogue: 0,0:13:54.63,0:14:00.58,Default,,0000,0000,0000,,alınmamış ve geliştirilebilme potansiyeli\Nolan bir arazi. Dialogue: 0,0:14:02.19,0:14:05.78,Default,,0000,0000,0000,,Benim hedefim, kaynayan nehrin, her kimin\Nkontrolünde olursa olsun, Dialogue: 0,0:14:05.81,0:14:09.92,Default,,0000,0000,0000,,öneminin ve eşsizliğinin anlaşılmasını \Nsağlamak. Dialogue: 0,0:14:10.89,0:14:12.63,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü önemi belirten Dialogue: 0,0:14:13.85,0:14:15.49,Default,,0000,0000,0000,,soru budur. Dialogue: 0,0:14:16.57,0:14:18.90,Default,,0000,0000,0000,,Ve olay şu ki, Dialogue: 0,0:14:20.11,0:14:22.19,Default,,0000,0000,0000,,önemi ve değeri biz belirliyoruz. Dialogue: 0,0:14:22.100,0:14:25.66,Default,,0000,0000,0000,,Bu biziz. Bu güç bizde. Dialogue: 0,0:14:25.68,0:14:28.41,Default,,0000,0000,0000,,Kutsal ve değersiz arasında ki Dialogue: 0,0:14:28.43,0:14:30.78,Default,,0000,0000,0000,,çizgiyi biz belirleyebiliriz. Dialogue: 0,0:14:31.74,0:14:34.01,Default,,0000,0000,0000,,Herşeyin ölçülüp haritalandığı ve üzerinde Dialogue: 0,0:14:34.04,0:14:37.53,Default,,0000,0000,0000,,çalışılabildiği bu bilgi çağında, Dialogue: 0,0:14:39.29,0:14:41.76,Default,,0000,0000,0000,,hepinize şunu hatırlatmak isterim ki, Dialogue: 0,0:14:42.90,0:14:46.47,Default,,0000,0000,0000,,buluşlar bilinmeyenin Dialogue: 0,0:14:46.50,0:14:51.06,Default,,0000,0000,0000,,karanlık bir boşluğunda değil, yoğun Dialogue: 0,0:14:52.15,0:14:55.56,Default,,0000,0000,0000,,verilerin beyaz gürültüsünde yapılır. Dialogue: 0,0:14:57.86,0:15:00.85,Default,,0000,0000,0000,,Keşfedilmesi gereken çok şey var. Dialogue: 0,0:15:01.96,0:15:05.45,Default,,0000,0000,0000,,İnanılmaz bir dünya da yaşıyoruz. Dialogue: 0,0:15:05.48,0:15:06.100,Default,,0000,0000,0000,,Dışarı çıkın. Dialogue: 0,0:15:08.31,0:15:10.16,Default,,0000,0000,0000,,Merak edin. Dialogue: 0,0:15:11.71,0:15:14.75,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü hala şamanların, ormanın Dialogue: 0,0:15:15.54,0:15:18.82,Default,,0000,0000,0000,,ruhuna şarkılar söylediği, Dialogue: 0,0:15:20.40,0:15:22.24,Default,,0000,0000,0000,,nehirlerin kaynadığı Dialogue: 0,0:15:23.30,0:15:25.84,Default,,0000,0000,0000,,ve efsanelerin gerçek olduğu bir dünyada\Nyaşıyoruz. Dialogue: 0,0:15:27.02,0:15:28.20,Default,,0000,0000,0000,,Çok teşekkür ederim. Dialogue: 0,0:15:28.22,0:15:36.81,Default,,0000,0000,0000,,(Alkış)