1
00:00:01,023 --> 00:00:02,666
Lima'da çocukken,

2
00:00:02,690 --> 00:00:04,801
büyükbabam bana bir efsaneyi anlattı:

3
00:00:04,825 --> 00:00:07,079
Peru'nun İspanyollar 
tarafından işgali.

4
00:00:08,007 --> 00:00:11,546
Atahualpa, İnka imparatoru, 
yakalanıp öldürülmüş.

5
00:00:11,570 --> 00:00:14,553
Pizarro ve askerleri zenginleşmiş,

6
00:00:14,577 --> 00:00:17,763
işgallerinin hikayeleri ve ihtişamı
İspanya'ya kadar ulasmış ve

7
00:00:17,787 --> 00:00:23,162
altına ve üne aç daha bir cok
İspanyolu beraberinde getirmiş.

8
00:00:24,055 --> 00:00:26,953
Şehirlere girip İnka'ya:

9
00:00:26,977 --> 00:00:30,752
"İşgal edebileceğimiz diğer medeniyetler
ve daha çok altın nerede?" demişler.

10
00:00:30,776 --> 00:00:34,155
İnka'da onlara donup hırsla:

11
00:00:34,648 --> 00:00:36,257
"Amazona gidin.

12
00:00:36,767 --> 00:00:39,413
Aradığınız altını bulacaksınız.

13
00:00:39,437 --> 00:00:44,151
Hatta orada Paititi denen bir şehir var
-ispanyolca El Dorado-

14
00:00:44,175 --> 00:00:46,802
tamamen altından yapılma." demiş.

15
00:00:47,303 --> 00:00:49,199
İspanyollar ormana dalmışlar,

16
00:00:49,223 --> 00:00:52,785
ancak yalnızca bir kısmı geri
dönmüş, beraberlerinde hikayelerle,

17
00:00:53,904 --> 00:00:57,711
güçlü şamanların,

18
00:00:57,735 --> 00:01:00,639
zehirli okları olan savaşçıların,

19
00:01:00,663 --> 00:01:04,441
güneşi örtecek kadar uzun ağaçların,

20
00:01:04,465 --> 00:01:09,217
kuşları yiyen örümceklerin,
insanları tek lokmada yutan yılanların ve

21
00:01:09,241 --> 00:01:11,525
kaynayan bir nehrin.

22
00:01:13,795 --> 00:01:15,779
Bunların hepsi
çocukluk anılarında kaldı.

23
00:01:15,803 --> 00:01:16,962
Yıllar geçti.

24
00:01:16,986 --> 00:01:19,461
Şu anda SMU'da doktoramı yapıyor,

25
00:01:19,485 --> 00:01:23,389
Peru'nun jeotermal enerji potansiyelini
anlamaya çalışıyorum,

26
00:01:23,413 --> 00:01:25,459
bu efsaneyi hatırladığımda

27
00:01:25,483 --> 00:01:27,332
şu soruyu sormaya başladım:

28
00:01:28,316 --> 00:01:30,863
Kaynayan nehir gerçek olabilir mi?

29
00:01:32,140 --> 00:01:34,339
Üniversiteden arkadaşlarıma, hükümete,

30
00:01:34,363 --> 00:01:35,520
yağ, gaz ve maden

31
00:01:35,544 --> 00:01:37,037
şirketlerine sordum.

32
00:01:37,061 --> 00:01:39,967
Cevap hep bir ağızdan "Hayır" idi.

33
00:01:40,459 --> 00:01:42,459
Ve bu gayet mantıklı.

34
00:01:43,070 --> 00:01:45,698
Gördüğünüz gibi kaynayan
nehirler dünyada bulunmakta,

35
00:01:45,722 --> 00:01:48,181
ancak genelde volkanlarla
ilişkilendirilmektedirler.

36
00:01:48,649 --> 00:01:50,796
Böyle güçlü bir jeotermal etki için

37
00:01:50,820 --> 00:01:54,186
çok güçlü bir ısı kaynağına 
ihtiyaç duyarsınız.

38
00:01:54,210 --> 00:01:59,414
Burada gördüğünüz gibi, kırmızı noktalar
yanardağları temsil ediyor

39
00:01:59,438 --> 00:02:02,256
ve ne Amazonlarda ne de Peru'da

40
00:02:02,280 --> 00:02:04,098
volkan yok.

41
00:02:04,122 --> 00:02:08,390
Yani şöyle ki: Kaynayan bir nehir olmasını
bekleyemeyiz.

42
00:02:09,660 --> 00:02:13,748
Bu durumu ailece yediğimiz bir yemek
sırasında anlatırken teyzem dedi ki,

43
00:02:13,772 --> 00:02:16,242
''Ama Andres, ben orada bulundum,

44
00:02:16,266 --> 00:02:20,248
o nehirde yüzdüm ben.

45
00:02:20,898 --> 00:02:24,535
(gülüşmeler)

46
00:02:24,559 --> 00:02:26,306
Sonra amcam lafa karıştı.

47
00:02:26,330 --> 00:02:29,060
''Hayır, Andres, teyzen dalga geçmiyor.''

48
00:02:29,084 --> 00:02:33,067
O nehirde ancak çok sık bir yağmurdan
sonra yüzülebilir

49
00:02:33,091 --> 00:02:36,337
ve çok güçlü bir şaman tarafından
korunmakta.

50
00:02:36,361 --> 00:02:38,678
Teyzen, onun karısıyla arkadaş.

51
00:02:39,257 --> 00:02:41,062
(Gülüşmeler)

52
00:02:41,086 --> 00:02:42,237
Nasıl?!

53
00:02:42,261 --> 00:02:44,475
Bütün bilimsel şüpheciliğimi bir kenara
bırakıp,

54
00:02:44,499 --> 00:02:48,931
kendimi teyzemin önderliğinde,

55
00:02:48,955 --> 00:02:52,852
en yakın volkanik merkezden en az 700 km
uzakta,

56
00:02:52,876 --> 00:02:56,494
ve dürüst olmak gerekirse, kendimi 
efsanevi ''Amazon'un ılık nehrini"

57
00:02:56,518 --> 00:03:00,894
ruhsal olarak hazırlayarak, ormanda
yürürken buldum.

58
00:03:02,671 --> 00:03:04,292
Ama sonra,

59
00:03:04,316 --> 00:03:05,638
bir şey duydum,

60
00:03:07,255 --> 00:03:08,704
alçaktan bir dalga,

61
00:03:10,347 --> 00:03:13,042
biz yaklaştıkça,

62
00:03:13,792 --> 00:03:15,260
sesi daha da yükseldi.

63
00:03:16,300 --> 00:03:20,228
Sesi birbirine sürekli çarpan okyanus
dalgalarını andırıyordu,

64
00:03:20,252 --> 00:03:24,937
ve daha yaklaştıkça, ağaçlardan yükselen,
sis, su buharı görmeye başladım.

65
00:03:24,961 --> 00:03:28,260
Ve daha sonra bunu gördüm.

66
00:03:29,791 --> 00:03:32,260
Hemen termometreyi elime aldım.

67
00:03:32,284 --> 00:03:35,561
ve nehrin ortalama sıcaklığı

68
00:03:35,585 --> 00:03:37,572
86 dereceydi (santigrad)

69
00:03:39,540 --> 00:03:42,807
Bu tabi ki 100 derece de kaynama değildi

70
00:03:42,831 --> 00:03:45,708
ama kesinlikle yeterince yakındı.

71
00:03:46,296 --> 00:03:49,388
Nehir sıcak ve hızlı bir şekilde akıyordu.

72
00:03:50,181 --> 00:03:53,829
Şamanın çırağının önderliğinde, nehri 
akıntının tersi yönüne gittim,

73
00:03:53,853 --> 00:03:55,637
nehrin en kutsal kısmına(kaynak).

74
00:03:55,661 --> 00:03:57,067
Ve gözlemlediklerim acayipti-

75
00:03:57,091 --> 00:03:59,073
Nehrin başlangıcı soğuk su kaynağıydı.

76
00:03:59,502 --> 00:04:01,739
Ve burada,

77
00:04:01,763 --> 00:04:03,930
burası suların anası,

78
00:04:03,954 --> 00:04:07,297
soğuk ve sıcak suyu akıtan

79
00:04:07,321 --> 00:04:09,394
büyük yılanın ruhu,Yacumama'nın eviydi.

80
00:04:10,015 --> 00:04:14,427
Ve burada efsaneyi gerçek kılan,

81
00:04:14,451 --> 00:04:19,809
şefkatle çenesinin altında soğuk suyu

82
00:04:19,833 --> 00:04:23,078
sıcak suya karıştıran kaynağı bulduk.

83
00:04:24,283 --> 00:04:26,261
Sonra ertesi sabah uykumdan uyandım ve--

84
00:04:26,285 --> 00:04:28,504
(gülüşmeler)

85
00:04:28,528 --> 00:04:30,559
Çay istedim.

86
00:04:30,583 --> 00:04:32,823
Bana bir bardak ve çay poşeti verdiler

87
00:04:32,847 --> 00:04:35,175
ve nehri işaret ettiler.

88
00:04:36,075 --> 00:04:40,584
Suyun normalde jeotermal sistemlerden
beklenmeyecek kadar temiz

89
00:04:40,608 --> 00:04:43,602
ve tatlı olması beni şaşırttı.

90
00:04:44,441 --> 00:04:45,989
En harika şey ise, yerlilerin bu

91
00:04:46,013 --> 00:04:48,997
yerden yıllardır haberdar olması 


92
00:04:49,021 --> 00:04:52,725
ve benim kesinlikle burayı gören ilk 
yabancı olmayışımdı.

93
00:04:53,701 --> 00:04:56,638
Burası hayatlarının bir parçasıydı.

94
00:04:57,115 --> 00:04:59,809
Suyunu içiyorlardı.

95
00:04:59,833 --> 00:05:02,388
Su buharını içlerine çekiyorlardı.

96
00:05:02,412 --> 00:05:04,103
Yemek yapıyor,

97
00:05:04,127 --> 00:05:05,637
temizliyor ve hatta suyla

98
00:05:05,661 --> 00:05:07,459
ilaç bile yapıyorlardı.

99
00:05:09,094 --> 00:05:10,840
Şaman ile tanıştım

100
00:05:10,864 --> 00:05:15,053
ve kendisi nehrin ve dahil olduğu ormanın
bir parçası gibi görünüyordu.

101
00:05:15,848 --> 00:05:17,672
Benim niyetimi sordu

102
00:05:18,609 --> 00:05:20,188
ve dikkatle dinledi.

103
00:05:21,262 --> 00:05:24,373
Sonra da, yüzünde rahat nefes almamı 
sağlayan--

104
00:05:24,397 --> 00:05:27,944
dürüst olmam gerekirse, telaşlıydım--

105
00:05:27,968 --> 00:05:32,247
bir gülümse ile başladı ve güldü.

106
00:05:32,271 --> 00:05:34,568
(gülüşmeler)

107
00:05:35,796 --> 00:05:40,391
Şamanın iznini aldım ve buna göre

108
00:05:40,415 --> 00:05:43,819
nehirden aldığım örnekleri

109
00:05:43,843 --> 00:05:45,359
laboratuvarımda analiz edebilir

110
00:05:45,383 --> 00:05:47,193
dünyanın her yerine götürebilirdim.

111
00:05:48,265 --> 00:05:52,031
Tek şartı ise, aldığım suyu tekrar
toprağa dökmem idi.

112
00:05:52,055 --> 00:05:54,102
Böylece şamanın dediğine göre,

113
00:05:54,126 --> 00:05:56,871
su tekrar evinin yolunu bulup nehre 
geri dönecekti.

114
00:05:59,272 --> 00:06:02,859
2011 de ki ilk ziyaretimden sonra her yıl
bölgeye gittim.

115
00:06:02,883 --> 00:06:06,308
Saha çalışmaları coşkulu, yorucu

116
00:06:06,332 --> 00:06:10,129
ve bazı zamanlar da tehlikeliydi.

117
00:06:10,913 --> 00:06:14,128
Bir makale National Geographic dergisine
bile çıktı.

118
00:06:14,152 --> 00:06:18,239
Nehrin ortasında, kağıt parçası
büyüklüğünde bir taşın

119
00:06:18,263 --> 00:06:20,303
üzerinde, sandalet ve şortla,

120
00:06:20,327 --> 00:06:22,733
80 derece sıcaklıkta,

121
00:06:22,757 --> 00:06:26,486
böyle görünen bir kaynağın orada
takılı kaldım.


122
00:06:27,070 --> 00:06:30,608
Herşeyi geçtim, burası Amazon
yağmur ormanıydı.

123
00:06:31,206 --> 00:06:33,712
Yağmur yağıyordu, hiç bir şey 
göremiyordum.

124
00:06:33,736 --> 00:06:37,298
Sıcaklık farkı her yeri bembeyaz yapmıştı,
sıfır görüş mesafesi.

125
00:06:38,956 --> 00:06:40,361
Çarpıcı.

126
00:06:42,158 --> 00:06:44,596
Şimdi, yıllarca sürmüş çalışmanın
ardından,

127
00:06:44,620 --> 00:06:50,262
yakın zamanda jeofiziksel ve jeokimyasal
çalışmamı baskı için teslim edeceğim.

128
00:06:51,047 --> 00:06:55,022
Ve bugün burada, TED sahnesinde siz 
hepinizin hazır buradayken,

129
00:06:55,046 --> 00:06:58,236
ilk defa, bu bulguların bazılarını 
paylaşmak istiyorum.

130
00:06:59,340 --> 00:07:01,871
İlk olarak, bu bir efsane değil.

131
00:07:02,468 --> 00:07:03,642
Sürpriz!

132
00:07:03,666 --> 00:07:05,991
(gülüşmeler)

133
00:07:06,015 --> 00:07:08,529
Çalışmaya ilk başladığımda, uydu
görüntüleri,

134
00:07:08,553 --> 00:07:11,532
bir şey anlaşılamayacak
derece de düşük çözünürlükteydi.

135
00:07:11,556 --> 00:07:13,184
Elle tutulur bir harita yoktu.

136
00:07:13,754 --> 00:07:16,145
Google Earth takımının sayesinde

137
00:07:16,169 --> 00:07:17,514
artık elimde bu harita var.

138
00:07:19,251 --> 00:07:24,601
Sadece bu da değil, nehrin yerli adı,
Shanay-timpishka,

139
00:07:25,538 --> 00:07:28,268
''güneşin ısısından kaynayan'',

140
00:07:29,540 --> 00:07:34,919
gösteriyor ki, nehrin neden kaynadığını
merak eden ilk kişi ben değildim

141
00:07:34,943 --> 00:07:38,170
ve insanlık her zaman çevremizde olup
biteni açıklamaya

142
00:07:38,194 --> 00:07:39,733
çalışan bir güdüye sahip.

143
00:07:41,526 --> 00:07:43,924
Peki nehir neden kaynıyor?

144
00:07:43,948 --> 00:07:48,361
(fokurdama sesi)

145
00:07:48,385 --> 00:07:50,880
Bu görüntüyü yakalamak aslında üç yılımı
aldı.

146
00:07:52,879 --> 00:07:54,484
Faydan beslenen kaplıcalar.

147
00:07:55,625 --> 00:07:59,258
Nasıl vücudumuzda sıcak kanın
dolaştığı damarlar varsa,

148
00:07:59,282 --> 00:08:04,330
dünyanın da faylarında ve çatlaklarında
akan sıcak su var.

149
00:08:05,162 --> 00:08:08,757
Bu arterlerin yeryüzüne çıktığı
noktalarda

150
00:08:08,781 --> 00:08:11,155
jeotermal kaynaklar görürüz:

151
00:08:11,179 --> 00:08:15,199
fümarol, kaplıca ve bu durumda,
kaynayan nehir.

152
00:08:16,459 --> 00:08:20,559
Asıl muazzam olan is bu yerin
ölçeği.

153
00:08:21,221 --> 00:08:23,567
Bir daha yoldan geçtiğiniz zaman şöyle
hayal edin.

154
00:08:24,527 --> 00:08:27,199
Nehrin neredeyse tamamının genişliği,

155
00:08:27,223 --> 00:08:29,087
iki şeritli bir yoldan daha fazla.

156
00:08:29,674 --> 00:08:35,017
6,24 km boyunca sıcak akıyor.

157
00:08:36,223 --> 00:08:37,732
Tamamiyle muazzam.

158
00:08:39,077 --> 00:08:42,077
Bu TED sahnesinden daha büyük termal
havuzlar, altı metreye

159
00:08:42,101 --> 00:08:44,577
uzanan şelaleler var

160
00:08:44,601 --> 00:08:46,639
ve bunların hepsi

161
00:08:47,384 --> 00:08:50,676
neredeyse kaynayan suyun sıcaklığına
yakın.

162
00:08:52,243 --> 00:08:54,299
Nehri sıcaklık derecelerine göre
haritaladık

163
00:08:54,323 --> 00:08:57,441
ve işin şu güne kadar en yorucu kısmı
bunu yapmaktı.

164
00:08:57,866 --> 00:09:01,553
Ama sonuçlar tek kelimeyle mükemmeldi.

165
00:09:01,577 --> 00:09:04,730
Pardon--içimdeki yerbilimci
kendini dışa vuruyor.

166
00:09:04,754 --> 00:09:07,180
Ve sonuçlar bu harika eğilimi gösterdi.

167
00:09:07,204 --> 00:09:09,420
Gördüğünüz gibi, nehir soğuk 
akmaya başlıyor.

168
00:09:09,444 --> 00:09:12,439
Sonra ısınıyor tekrar soğuyor, ısınıyor ve
tekrar soğuyor,

169
00:09:12,463 --> 00:09:15,081
tekrar ısınıyor ve soğuk nehre karışana

170
00:09:15,105 --> 00:09:17,477
kadar bu azalım eğrisini gösteriyor.

171
00:09:18,539 --> 00:09:21,333
Biliyorum ki hepiniz yerbilimci
değilsiniz.

172
00:09:21,357 --> 00:09:23,582
O yüzden size şu şekilde anlatayım:

173
00:09:24,225 --> 00:09:26,358
Herkes kahveye bayılır.

174
00:09:26,382 --> 00:09:27,651
Değil mi? Güzel.

175
00:09:28,517 --> 00:09:32,200
İçtiğiniz normal bir kahve 54 derecedir,

176
00:09:32,224 --> 00:09:34,334
ekstra sıcak kahve ise 60 derece.

177
00:09:34,896 --> 00:09:37,067
Kahve terimleriyle anlatacak olursam,

178
00:09:37,091 --> 00:09:39,654
kaynayan nehir şöyle ilerliyor.

179
00:09:40,401 --> 00:09:41,900
Burada sıcak kahveniz var.

180
00:09:42,906 --> 00:09:44,630
Burada da ekstra sıcak kahve,

181
00:09:44,654 --> 00:09:46,828
ve gördüğünüz gibi burada ekstra sıcak


182
00:09:46,852 --> 00:09:49,840
kahveden bile daha sıcak olan bir nokta
var.

183
00:09:49,864 --> 00:09:51,856
Bunlar suyun ortalama sıcaklıkları.

184
00:09:51,880 --> 00:09:56,079
Bu ölçümleri, en iyi jeotermal
derecelere ulaşmak adına kurak dönemde

185
00:09:56,603 --> 00:09:59,223
yaptık. Ama burada görünmeyen sihirli
bir numara var

186
00:09:59,247 --> 00:10:01,777
ki bu 47 derece,

187
00:10:02,856 --> 00:10:05,378
çünkü burası işin gerçekten acıtmaya
başladığı nokta.

188
00:10:05,402 --> 00:10:09,575
Tecrübeyle sabittir.

189
00:10:10,186 --> 00:10:13,012
Bu derecenin üzerinde o suya yaklaşmak
istemezsiniz.

190
00:10:13,036 --> 00:10:14,698
Dikkatli olmanız gerekir.

191
00:10:14,722 --> 00:10:16,037
Ölümcül bile olabilir.

192
00:10:16,704 --> 00:10:18,995
İçine düşen bir çok hayvana rastladım.

193
00:10:19,019 --> 00:10:23,198
Beni şaşırtan ise sürecin hep aynı
işliyor olmasıydı.

194
00:10:23,898 --> 00:10:26,579
Düştüklerinde ilk giden gözleri.

195
00:10:26,603 --> 00:10:29,970
Gözler anlaşıldığı üzere hemen pişiyor.
Süt beyazı bu renge dönüyor.

196
00:10:29,994 --> 00:10:31,344
Akıntı onları taşıyor.

197
00:10:31,368 --> 00:10:34,431
Yüzerek çıkmak istiyorlar ama etleri

198
00:10:34,455 --> 00:10:35,621
pişmeye başlıyor.

199
00:10:35,645 --> 00:10:37,490
Böylece güçlerini kaybediyorlar.

200
00:10:37,514 --> 00:10:40,904
Bir noktadan sonra sıcak su ağızlarından
içeri giriyor, böylece içten de

201
00:10:40,928 --> 00:10:43,149
pişiyorlar.

202
00:10:43,440 --> 00:10:48,672
(gülüşmeler)

203
00:10:48,696 --> 00:10:50,815
Biraz sadistçe değil mi?

204
00:10:50,839 --> 00:10:52,179
Tanrım!

205
00:10:53,362 --> 00:10:55,980
Biraz daha marine olmaları için bırakın.

206
00:10:57,468 --> 00:11:00,196
Harika olan ise yine bu dereceler.

207
00:11:00,220 --> 00:11:03,698
Şimdiye kadar volkanlarda ve hatta
Yellowstone'da ki süper volkanda

208
00:11:03,722 --> 00:11:06,259
gördüğüm derecelere çok benziyorlar.

209
00:11:06,896 --> 00:11:08,204
Ama şöyle bir şey var ki:

210
00:11:10,173 --> 00:11:15,172
aldığımız verilere göre nehir, volkanik

211
00:11:15,196 --> 00:11:17,486
aktiviteden bağımsız olarak kaynıyor.

212
00:11:18,491 --> 00:11:21,911
Herhangi bir magmatik ya da volkanik

213
00:11:23,722 --> 00:11:29,925
oluşumdan ve tekrar belirteyim, en yakın
volkanik aktiviteden 700 km uzakta.

214
00:11:30,543 --> 00:11:34,909
Nasıl böyle bir nehir olabilir?

215
00:11:35,790 --> 00:11:38,946
Jeotermal ve volkanlar konusunda uzman
kişilere yıllarca sordum,

216
00:11:38,970 --> 00:11:43,787
ve hala bu derece büyük bir volkanla
bağlantısı olmayan

217
00:11:43,811 --> 00:11:45,378
nehir sistemine rastlamadım.

218
00:11:47,121 --> 00:11:48,645
Burası eşsiz bir yer.

219
00:11:49,489 --> 00:11:52,931
Dünya çapında önem taşıyan bir yer.

220
00:11:54,708 --> 00:11:57,176
Peki, nasıl oluyor?

221
00:11:58,460 --> 00:12:00,596
Nereden geliyor bu ısı?

222
00:12:01,186 --> 00:12:03,279
Problemi sonuca bağlamak ve sistemi

223
00:12:03,303 --> 00:12:06,492
daha iyi anlamak için daha yapılacak
araştırmalar var.

224
00:12:06,516 --> 00:12:08,842
Ama şu ana kadar ki bulgularımızın bize

225
00:12:08,866 --> 00:12:12,230
gösterdiği şey, bunun büyük bir 
hidro-termal sistemle ilişkilenmesi.

226
00:12:13,151 --> 00:12:14,611
Basitçe sistem şöyle işliyor:

227
00:12:14,635 --> 00:12:17,943
Dünyanın çekirdeğine indikçe ısı daha çok
artar.

228
00:12:17,967 --> 00:12:20,595
Buna jeotermal irtifa diyoruz.

229
00:12:21,460 --> 00:12:26,388
Su çok uzaktan, Andes de bulunan
buzullardan gelip

230
00:12:26,412 --> 00:12:28,411
yer kabuğunun altında ki katmanlara
sızarak

231
00:12:28,435 --> 00:12:31,202
kaynayan nehri oluşturabilir.

232
00:12:31,226 --> 00:12:34,233
Jeotermal irtifadan ısındıktan sonra.

233
00:12:35,311 --> 00:12:37,550
Bütün bunlar ise muazzam bir jeolojik
düzenin

234
00:12:38,587 --> 00:12:41,434
ürünü. Şimdi, bulduk ki nehrin içinde

235
00:12:41,458 --> 00:12:42,951
ve çevresinde--bunu

236
00:12:42,975 --> 00:12:45,062
National Geographic'den Dr. Spencer Wells,

237
00:12:45,086 --> 00:12:47,796
ve UC Davis'den Dr. Jon Eisen ile
birlikte bulduk--

238
00:12:47,820 --> 00:12:51,082
nehir ve çevresinde yaşayan,

239
00:12:51,106 --> 00:12:55,710
yaşamış olan yeni yaşam formaları

240
00:12:55,734 --> 00:12:59,149
ve de eşsiz türler keşfettik.

241
00:13:00,264 --> 00:13:05,507
Ama yine de tüm bu araştırmalar ve
çalışmalardan sonra hala

242
00:13:06,499 --> 00:13:07,499
tek bir soru var:

243
00:13:09,704 --> 00:13:12,624
Bu nehrin önemi nedir?

244
00:13:14,601 --> 00:13:19,247
Bu nehrin üzerinde sürekli duran sabit
bulutların

245
00:13:19,271 --> 00:13:22,147
önemi nedir?

246
00:13:23,333 --> 00:13:25,983
Peki bir çocukluk efsanesinin

247
00:13:26,007 --> 00:13:28,990
detayının önemi nedir?

248
00:13:31,547 --> 00:13:34,655
Şaman ve onun kabilesi için burası kutsal
bir alan.

249
00:13:35,414 --> 00:13:37,759
Bir yerbilimci olarak benim için,

250
00:13:37,783 --> 00:13:40,626
burası jeolojik bir fenomen.

251
00:13:42,074 --> 00:13:45,772
Ama yasa dışı ağaç kesimi veya büyükbaş
hayvancılık yapanlar için,

252
00:13:45,796 --> 00:13:49,439
burası sadece tüketilecek yeni bir doğal
kaynak.

253
00:13:50,820 --> 00:13:54,607
Peru yönetimi içinse, korunma altına

254
00:13:54,631 --> 00:14:00,575
alınmamış ve geliştirilebilme potansiyeli
olan bir arazi.

255
00:14:02,186 --> 00:14:05,782
Benim hedefim, kaynayan nehrin, her kimin
kontrolünde olursa olsun,

256
00:14:05,806 --> 00:14:09,924
öneminin ve eşsizliğinin anlaşılmasını 
sağlamak.

257
00:14:10,892 --> 00:14:12,630
Çünkü önemi belirten

258
00:14:13,853 --> 00:14:15,487
soru budur.

259
00:14:16,568 --> 00:14:18,897
Ve olay şu ki,

260
00:14:20,110 --> 00:14:22,191
önemi ve değeri biz belirliyoruz.

261
00:14:22,998 --> 00:14:25,658
Bu biziz. Bu güç bizde.

262
00:14:25,682 --> 00:14:28,410
Kutsal ve değersiz arasında ki

263
00:14:28,434 --> 00:14:30,782
çizgiyi biz belirleyebiliriz.

264
00:14:31,736 --> 00:14:34,012
Herşeyin ölçülüp haritalandığı ve üzerinde

265
00:14:34,036 --> 00:14:37,534
çalışılabildiği bu bilgi çağında,

266
00:14:39,290 --> 00:14:41,756
hepinize şunu hatırlatmak isterim ki,

267
00:14:42,899 --> 00:14:46,471
buluşlar bilinmeyenin

268
00:14:46,495 --> 00:14:51,058
karanlık bir boşluğunda değil, yoğun

269
00:14:52,153 --> 00:14:55,562
verilerin beyaz gürültüsünde yapılır.

270
00:14:57,862 --> 00:15:00,847
Keşfedilmesi gereken çok şey var.

271
00:15:01,958 --> 00:15:05,453
İnanılmaz bir dünya da yaşıyoruz.

272
00:15:05,477 --> 00:15:06,996
Dışarı çıkın.

273
00:15:08,306 --> 00:15:10,163
Merak edin.

274
00:15:11,711 --> 00:15:14,754
Çünkü hala şamanların, ormanın

275
00:15:15,539 --> 00:15:18,819
ruhuna şarkılar söylediği,

276
00:15:20,399 --> 00:15:22,240
nehirlerin kaynadığı

277
00:15:23,299 --> 00:15:25,835
ve efsanelerin gerçek olduğu bir dünyada
yaşıyoruz.

278
00:15:27,018 --> 00:15:28,199
Çok teşekkür ederim.

279
00:15:28,223 --> 00:15:36,809
(Alkış)