WEBVTT

00:00:06.463 --> 00:00:08.002
17-րդ դարի վերջին

00:00:08.002 --> 00:00:11.762
բժշկական համալսարանի ուսանող Յոհանես
Հոֆերը նկատեց տարօրինակ մի հիվանդություն,

00:00:11.762 --> 00:00:15.593
որով տառապում էին արտասահմանում 
աշխատող շվեյցարացի վարձկանները:

00:00:15.593 --> 00:00:16.622
Ախտանշաններն էին՝

00:00:16.622 --> 00:00:17.534
հոգնածություն,

00:00:17.534 --> 00:00:18.573
անքնություն,

00:00:18.573 --> 00:00:19.902
առիթմիա,

00:00:19.902 --> 00:00:20.793
թերմարսողություն

00:00:20.793 --> 00:00:23.334
և տենդ, որոնք այնքան 
ուժեղ էին արտահայտված նրանց մոտ,

00:00:23.334 --> 00:00:26.513
որ հաճախ զինվորները 
ստիպված էին զորացրվել:

00:00:26.513 --> 00:00:30.445
Հոֆերը գտնում էր, որ պատճառը 
ֆիզիկական խանգարումը չէր,

00:00:30.445 --> 00:00:34.124
այլ իրենց հայրենիքի հանդեպ 
ունեցած մեծ կարոտը:

00:00:34.124 --> 00:00:36.484
Նա դա կոչեց նոստալգիա

00:00:36.484 --> 00:00:38.633
հունարեն՝ <<նոստոս>>- վերադարձ տուն

00:00:38.633 --> 00:00:41.693
և <<ալգոս>>-ցավ կամ տառապանք:

00:00:41.693 --> 00:00:46.845
Սկզբում նոստալգիան դիտվում էր որպես
շվեյցարացիների մոտ վիշտ առաջացնող երևույթ:

00:00:46.845 --> 00:00:51.182
Որոշ բժիշկներ գտնում էին, որ Ալպերում
կովերի վրա կախված զանգերի ձայները

00:00:51.182 --> 00:00:55.244
ականջի թմբկաթաղանթի և ուղեղի 
վրա առաջացնում էին վնասվածք:

00:00:55.244 --> 00:00:57.133
Հրամանատարներն անգամ իրենց զինվորներին

00:00:57.133 --> 00:01:00.323
արգելում էին ավանդական
շվեյցարական երգեր կատարել

00:01:00.323 --> 00:01:04.034
վախենալով, որ արդյունքում նրանք 
կմեկուսանան կամ ինքնասպանություն կգործեն:

00:01:04.034 --> 00:01:09.814
Բայց, երբ գաղթը աշխարհով մեկ տարածվեց, 
նոստալգիան ի հայտ եկավ տարբեր խմբերի մոտ:

00:01:09.814 --> 00:01:14.265
Պարզվեց, որ յուրաքանչյուրն, 
ով հեռու է հայրենիքից,

00:01:14.265 --> 00:01:16.815
կարող է տառապել նոստալգիայով:

00:01:16.815 --> 00:01:18.505
Իսկ 20-րդ դարի սկզբին

00:01:18.505 --> 00:01:22.315
մասնագետներն այն համարեցին 
ոչ թե նյարդաբանական,

00:01:22.315 --> 00:01:25.624
այլ մտավոր հիվանդություն, որ 
նման է ընկճախտին:

00:01:25.624 --> 00:01:27.555
Այդ ժամանակի հոգեբանները գտնում էին,

00:01:27.555 --> 00:01:31.366
որ այն դժվարացնում է հրաժեշտը 
մանկության հետ

00:01:31.366 --> 00:01:35.115
և կամ առաջացնում է մեծ ցանկություն՝ 
վերադառնալու սաղմնային վիճակի:

00:01:35.115 --> 00:01:36.725
Բայց մի քանի տասնամյակ անց

00:01:36.725 --> 00:01:40.795
նոստալգիա երևույթը փոխվեց 
երկու կարևոր ուղղությամբ:

00:01:40.795 --> 00:01:44.195
Նախ դրա իմաստը հայրենիքի հանդեպ 
ունեցած կարոտախտից վերածվեց

00:01:44.195 --> 00:01:46.245
դեպի անցյալն ունեցած կարոտի:

00:01:46.245 --> 00:01:49.297
Եվ երկրորդ՝ այն դիտվեց որպես ոչ թե 
ահավոր մի հիվանդություն,

00:01:49.297 --> 00:01:53.585
այլ «դառը» և հաճելի զգացողություն:

00:01:53.585 --> 00:01:55.575
Հավանաբար, սրանից ամենահայտնին

00:01:55.575 --> 00:01:59.439
ֆրանսիացի գրող Մարսել Պրուստի օրինակն է:

00:01:59.439 --> 00:02:03.446
Նա փաստում էր, որ «մադլեն» խմորեղենը, 
որ մանկուց ի վեր չէր համտեսել,

00:02:03.446 --> 00:02:09.166
նրա մոտ առաջացրեց ջերմ և 
ուժեղ զգայական ասոցացումներ:

00:02:09.166 --> 00:02:12.976
Ի՞նչն է այդպես կտրուկ փոխում նոստալգիայի
մասին մեր ունեցած պատկերացումները:

00:02:12.976 --> 00:02:15.825
Այդ ամենի պատասխանը մասամբ 
կարող է տալ գիտությունը:

00:02:15.825 --> 00:02:19.826
Հոգեբանությունը բուն տեսությունից
փոխվեց դեպի

00:02:19.826 --> 00:02:24.516
ավելի ստույգ և համակարգված 
փորձառական ուսումնասիրության:

00:02:24.516 --> 00:02:27.906
Ուստի, մասնագետները գտան, որ 
բացասական ախտանիշներից շատերը

00:02:27.906 --> 00:02:30.677
կարող են պարզապես կապված 
լինել նոստալգիայի հետ

00:02:30.677 --> 00:02:32.751
և ոչ թե լինել դրա հետևանք:

00:02:32.751 --> 00:02:36.681
Իրականում, չնայած, որ դա բարդ
զգայական վիճակ է,

00:02:36.681 --> 00:02:39.863
որ կարող է ներառել կորստի և 
տխրության զգացումներ,

00:02:39.863 --> 00:02:44.322
նոստալգիան, ամենևին, վատ 
տրամադրություն ունենալու պատճառ չէ:

00:02:44.322 --> 00:02:48.213
Ընդհակառակը, նոստալգիան օգնում է 
վերհիշել մյուսների հետ ապրած կարևոր

00:02:48.213 --> 00:02:51.702
և արժեքավոր իրադարձությունները՝

00:02:51.702 --> 00:02:55.042
բարելավելով մարդու հոգեբանական վիճակը:

00:02:55.042 --> 00:02:58.132
Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, 
որ նոստալգիան

00:02:58.132 --> 00:03:02.652
կարող է բարձրացնել մարդու ինքնագնահատականը
և հասարակության հետ կապը

00:03:02.652 --> 00:03:04.702
նպաստել հոգեբանական զարգացմանը

00:03:04.702 --> 00:03:07.839
և անգամ շահագրգռել նրանց
լինել բարեգործ:

00:03:07.839 --> 00:03:11.033
Ուստի, նոստալգիան մտավոր
խանգարման պատճառ չէ,

00:03:11.033 --> 00:03:15.623
այլ, ընդհակառակը, կարող է օգնել 
այն հաղթահարելու գործում:

00:03:15.623 --> 00:03:19.143
Օրինակ՝ երբ մարդիկ ոչ այնքան
լավ տրամադրություն ունեն,

00:03:19.143 --> 00:03:23.063
նրանք կարող են օգտագործել նոստալգիան 
որպես սթրեսից դուրս գալու

00:03:23.063 --> 00:03:25.664
և ինքնազգացողության բարելավման միջոց:

00:03:25.664 --> 00:03:28.932
Այսօր թվում է՝ նոստալգիան ամենուր է,

00:03:28.932 --> 00:03:32.582
հատկապես այն բանից հետո, ինչ գովազդողներն 
այն օգտագործում են որպես

00:03:32.582 --> 00:03:34.944
մարկետինգի ոլորտում կարևոր և 
արդյունավետ գործիք:

00:03:34.944 --> 00:03:39.001
Այն կարելի է համարել որպես անցյալով
պարուրված լինելու մի միջոց,

00:03:39.001 --> 00:03:42.203
չնայած, որ նոստալգիայի նպատակն այլ է:

00:03:42.203 --> 00:03:47.354
Դեռ ավելին, այն հիշեցնում է մեզ, 
որ մեր կյանքն արժեքավոր է

00:03:47.354 --> 00:03:50.634
և օգնում է վերագտնել
մեր ինքնավստահությունը,

00:03:50.634 --> 00:03:53.293
ինչպես նաև ընդունել 
ապագայի մարտահրավերները: